Lesbók Morgunblaðsins - 03.04.1960, Page 10

1M
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
fund sálfræðings" Henni var blá-
köld alvara. Og það hefir komið
fyrir mig, að brúða, sem eg lét á
vissan stað, var komin á allt annan
stað þegar eg kom næst inn í safn-
ið. Því hvarflar stundum að mér
sú spurning hvað muni vera að
gerast í safninu þegar eg er þar
ekki.
Kostulegur gripur
Staða mín hjá flugfélaginu krefst
langferðalaga, og gefast mér því
margskonar tækifæri til þess að ná
í brúður. En hvort sem eg kem í
skransölu í New York. eða á mark-
aðstorg í Vestur-Indíum, þá er eg
alltaf að leita að fágætum brúðum.
Og oft hafa erlendir embættis-
menn og fulltrúar félagsins rekið
upp stór augu, er eg hefi sagt:
„Jæja, úr því að störfum okkar er
nú lokið, þá er bezt að fara að leita
að brúðum“.
Eg náði í einn kostgrip í Bang-
kok. Eg var þar gestur hjá banda-
ríska sendiherranum, og frúin
sagði við mig: „Mér er sagt að þér
safnið brúðum. Eg rakst á me^ki-
lega fílabeinsbrúðu á „Þjófamark-
aðnum“ hérna um daginn“.
Þjófamarkaðurinn í Bangkok er
eins og önnur austurlenzk sölutorg
með óteljandi vegglausum búðum,
sem er tildrað upp hverri við aðra.
„í hvaða búð var þessi brúða?“
spurði eg.
„Mig minnir að hún væri á ein-
hverju horni, og það er Kínverji
sem á hana“, svaraði hún.
Daginn eftir náði eg mér í vagn
og skipaði ökumanni að aka á öll
horn á Þjófamarkaðnum. Hann
glápti fyrst á mig, yppti svo öxlum
og á stað var haldið Nokkrum
klukkustundum seinna fann eg
brúðuna. Hún var fagurlega tálguð,
varla meira en fet á hæð, en með
uppsett hár og langar neglur eins
og ssttgöfugir unglingar í Síam.
Kaupmaður sagði siér. að hún ætti
að tákna Rama konung I., sem var
ættfaðir Chakkri-konungsættar-
innar.
Aðrir kjörgripir
Vinir mínir um allan heim hafa
hjálpað til að auka safn mitt. Tveir
helztu kjörgripir mínir eru tvær
Kóreubrúður, sem Syngman Rhee
forseti gaf dr. Milton Eisenhower,
bróður forsetans. Dr Eisenhower
gaf þær síðan safni mínu, hann
taldi þær bezt komnar þar, því að
þar gæti flestir séð þær og dáðst
að þeim.
Við hjónin eigum fimm upp-
komin börn, og þau hafa líka
hjálpað til að auka safnið. Tay
dóttir mín, sem er gift Lowell
Thomas. yngra, lét búa til brúðu
handa mér í Afghanistan. Lawr-
ence sonur minn sendi mér brúðu
frá Afríku. Það er tálguð mynd af
manni með gulum blettum. Þetta
er sýnilega töfragripur og á að
tákna hina svokölluðu hlébarða-
menn, en það er leynifélag hermd-
arverkamanna í Vestur-Afríku.
Lawrence náði í þessa brúðu í
belgíska Kongo, fekk hana í skift-
um fyrir fjölblaða vasahníf.
Eg hefi fengið brúður að gjöf og
eg hefi keypt brúður, eina t. d. fyr-
ir 400 dollara. Það er því engin leið
að meta safn mitt til fjár. Það er
nú orðið svo stórt að það kemst
ekki fyrir í setustofunni. Þær eru
þar í glerskápum, sem þekja alla
veggi. Brúðu, sem á að tákna Santa
Claus (jólasveininn) hef eg í arn-
inum og þar er hún orðin svört af
sóti. í loftinu hangir eftirmynd af
manni, sem er að stökkva með fall-
hlíf. Þær standa á skápum og borð-
um, og nú eru sumar komnar fram
í snyrtiherbergið.
Skólabörn koma heim til okkar
í hverri viku, svo að segja, til þess
að skoða safnið. Hér er allt of
þröngt og þess vegna ráðgerum við
nú að koma upp reglulegu safn-
húsi. Hér er um 100 ára gamalt
íbúðarhús, sem notað hefir verið
sem hlaða á seinni árum. Nú ætl-
um við að breyta því og flytja
safnið þangað.
Brúður' hafa verið til frá alda
öðli. Elzta brúðan í safni mínu er
úr brenndum leiri og 4 þumlunga
há. Hún líkist nákvæmlega eg-
ypzkri múmíu. Þetta er gjöf frá
Wendell Philips fornfræðingi.
Hann fann hana í egypzkri gröf.
Þar hefir hún verið lögð eitthvað
2000 árum áður en Kristur fædd-
ist, og átt að gegna því hlutverki
að vinna óþrifaverk fyrir hinn
framliðna í öðrum heimi. Slíkar
brúður nefnast ,,ushabti“. Það var
venja meðal margra þjóða í forn-
öld, að láta framliðnum höfðingj-
um fylgja allt það, er komið gæti
þeim að haldi í öðru lífi, svo sem
mat, klæðnað, vopn, skartgripi og
ótal margt annað, einnig hesta,
þjónustufólk og konur. Fyrst í
stað var lifandi fólki fórnað og
það látið fara í gröf með höfðingj-
anum. Seinna var farið að nota
brúður í þess stað.
önnur gömul brúða, sem eg á,
fannst í barnsgröf í rústum Kor-
intuborgar. Þgss vegna kalla eg
hana Corinthia. Gröfin er frá árinu
146 f. Kr. Brúðan er úr brenndum
leiri og um 8 þumlunga há, hand-
leggir og fætur með liðamótum.
Hún er klæðlaus. Eg hygg að þá
þegar hafi það verið orðinn leikur
stúlkubarná að klæða brúður sínar.
Önnur nakin brúða en ekki
barnaleikfang, er kínverskur
„sjúklingur". Sú brúða er úr fíla-
beini, 10 þumlunga há, og stendur
á litlum fótstalli úr harðviði. Einu
sinni áttu allar heldri konur í Kína
slíkar brúður. Konur máttu ekki
láta læknana sjá sig berar. Þess
vegna bentu þær á þann stað á
brúðunni, þar sem þær sjálfar
fundu til og lýstu sjúkdómnum, og
á því átti læknirinn að sjá hvað að