Lesbók Morgunblaðsins - 20.01.1963, Side 7

A Ð er kyrrlátt
vetrarkvöld, glað-
værir tónar gamals danslags
hljóma út á götuna frá einu
af samkomuhúsum borgar-
innar. Áður en við vitum af,
erum við farnir að raula
viðlagið og göngum á hljóð-
ið. —
Við dyrnar frétum við að Far
dOuglar hafi hér skemimtun í
íkv'öld. Við leitum strax í vös-
um okkar og drögum brátt upp
lúð farfuglaskírteini og sýnum
diyravörðunum, en þeir brosa
kumpánalega og nú standa okk
ur allar dyr opnar. Á dansigólf-
inu sveiflast unga fólkið i fjör-
ugum dansi, polfca, ræJ, eða
hvað hann nú heitir. Við fáum
okkur sæti við eitt borðið, og
hittum þar Önnu Ósfcarsdóttur,
og það kemur í Ijós að hún er
í skemmtinefnd þessa kvölds.
— Eru þessi skemimtikvöld
ykfcar oft á veturna?
— Venjulega tvisvar í mán-
uði.
— Og þá bara dansað?
— Nei, við höfum a'lltaf ein-
hver skemmtiatriði.
— Hvað er það í kvöld?
-— O, þú sérð það bráðum.
— Er erfitt að undirbúa
þetta?
— Ja, dálítið, ef útkoman á
að vera góð, annars er gaman
að vinna að þessu og starfa í
félaginu.
— >ú varst að dansa áðan, er
það garnan?
— Gaman — jahá, ég dansa
eins og ég get.
— Hvað helzt? rock eða
twist?
— Nei, auðvitað polka, mað-
ur.
Og i þessu spilar hljómsveitin.
polka, og Anna er þotin í dans-
inn. Við sitjum eftir og horf-
um á dansinn, það er almenn
þátttaka og fáir sitja.
í þessum svifum náum við
í Pétur, harm er einn af duig-
legustu „fuglunum“ og hefur
legið úti í alls konar veðri, allt
frá 30 stiga hita niður í 12 eða
16 stiga gadid, hann er nú vara-
form. Farfugladeildar Reykja-
vífcur.
— Heyrðu, Pétur, til hvers
hafið þið þessi kvöld, eru ekfci
ferðalög aðalábugamálið?
— Jú, en skemmtikvöldin eru
liður í vetrardagskránni,, ætluð
til að auka kynni Farfugla og
til að halda hópinn, auk þeirra
eru svo venjulega myndakvöld
2var í mánuði, og koma þá fram
myndir frá sumarferðunum.
— Eru þessi kvöld eingöngu
fyrir Farfugla.
— Fyrst og fremst, en þó
koma stundum gestir, sem
verða kannske góðir fuglar síð-
ar.
— Er fleira á vetrardag-
skránni?
— Já, hlöðuball, mjög vin-
sælt, og svo árshátíðin, aufc þesis
er oft farið í skálaferðir, í Heið-
arbói, þar höfum við t.d. þrett-
ándagleði með brennu og flug-
eldasfcotum.
— Eru það alltaf þau sömu,
sem undirbúa skemmtikvöldin?
— Nei, skemimtinefnd fyrsta
kvöldsins velur nefnd fyrir
næsta kvöld, og svo koll af
kolli. Þannig fást fleiri til
starfa.
Við tökum eftir því að
hljómsveitin er orðin mjög
hljóðlát og iítum við. Þar er
kominn ungur maður með harð-
an hatt og montprifc, og tiilkynn
ir tízfcusýningu. Fjórar fegurð-
ardísir koma inn, ein í einu.
Þær vita fyllilega um þokfca
sinn og blifcka á báðar hendur,
ein þeirra var víst nokfcuð síð-
búin, svo hún mæti bara á und-
irkjólnumi, en það var allt í
lagi, því hún var með svo lamg
ar fléttur. Þegar dömurnar
ganga um salinn hlæja atlir, og
sumar stúlfcurnar halda um
magann og veltast á stólunum,
enda er nú komið í ljós, að hér
eru ekki dömur á ferð, heldur
fjórir umgir „fuglar“ í kvenklæð
um, með hárkollur og listilega
farðað andlit. Göngula.gið er
ekfci alltaf sem kvenlegast, og
ein „daman“ klæðir siig úr
hælahóu skónum, „sem allt
ætla að drepa.“ „Dömunrar“
velja sér nú herra í dansinn og
nú er það dans kvöldsins, ó-
gleymanleg sjón, er þessi fjög-
ur danspör sveigjast og rykfcj-
ast um gólfið í gáskafullum
dansi. En öli skemmtun á sinn
endi, en lengi á eftir hljóma þó
einstafca hláturshrokur hér og
þar um salinn. Við snúum okk-
ur aftur að Pétri, og spyrjum
um framtíð|ha.
— Skemmtikvöld, árshátíð,
aðalfundur og myndakvöld, og
svo ferðalögin í sumar.
— Nokkur nýmæli á ferðum?
— Ja, áætlunin er ófu'llgerð
ennþá, en líklega verður reynt
séu komnar til skila.
Talið frá vinstri: Sigurður
Harðarson (2. verðl.), Haukur
Sigtryggsson (í dómnefnd),
Kristján Sæmundsson (1. verð-
laun), Stefán Nikulásson (i
nefnd), Tryggvi P. Friðriks-
son (3. verðl.)
NOKKRU fyrir jól voru af-
hent verðlaun í ljósmyndasam-
keppni sem Lesbók æskunnar
efndi til. Úrslitin hafa áður ver
ið birt hér á síðunni, en nú
birtum við mynd frá afhend-
ingu verðlaunanna.
Til ykkar sem þátt tókuð í
þessari samkeppni viijum við
senda óskir um gæfu á þessu
nýbyrjaða ári og vonum að
þið haldið áfram að taka góð-
ar myndir, þó ekki gætu fleiri
notið verðlauna í þetta sinn.
Myndirnar hafa verið sendar
til ykkar og vonum við að þær
Mttmar
að fara á óvenjulegar slóðir.
En nú er dömufrí, og ein
daman býður Þétri í dansinn
og þá gleymast allir blaðamenn.
Við snúum. okkur því að ljós-
hærðri stúiku við næsta borð.
Aðspurð segist hún heita Hi'ld-
ur og elcki vera fugl, „aðeins
gestur".
— Ferðastu mikið?
— Dálítið, þegar ég get.
— Hvað þótti þér ánægjuieg
ast í kvöld?
— Auðvitað tízkusýningin.
í þessu er Hildi boðið í dans
og við spyrjum hvort hún hafi
gaman af að dansa.
— Dansa, ja—há, agalega
gaman, og þar með er Hildur
horfin út á gólfið. Við hugsum
nú til heimferðar, kveðjum
þetta lífsglaða unga fólk, sem
kann þá list að skemmta sér á
heilbrigðan hátt og er þess
minnugt að ekkert er skemmti
legt nema það sé sjálft tilbúið
að njóta þess og leggja sitt af
mörkum.
UM SMÁSÖGUR
SMÁSAGAN á nú minna gengi að fagna en fyrrum.
Segja má, að mest fari fyrir henni í heimsbókmenntunum
á siðari helmingi nítjándu aldar, en í íslenzkum bók-
menntum var blómaskeið hennar á fyrsta þriðjungi þess-
arar aldar. Smásagnasöfn voru þá keypt og lesin til jafns
við aðrar bækur, og mikilvirkir höfundar, eins og t. d.
Guðmundur Friðjónsson, einbeittu sér öðru fremur að
þeirri bókmenntagrein.
Á seinni árum hefur hallað svo undan fæti fyrir smá-
sögunni, að útgefendur telja ekki lengur arðvænlegt að
gefa út smásagnasöfn ungra höfunda. Og þó að í hlut eigi
frægir höfundar, seljast smásögur verr en önnur verk
þeirra.
Ekki verður því um kennt, að bókmenntafræðingar
geri smásögunni lægra undir höfði en öðrum greinum
skáldskapar. Flestir eru sammála um, að smásagan sé list-
form, sem erfitt sé að ná tökum á, sökum þess hve svið
hennar er takmarkað, og beri því fyllilega að meta hana
til jafns við aðrar bókmenntagreinar, t. d. skáldsöguna.
Ekki verður þess heldur vart, að smásögur hljóti verri
blaðadóma en önnur verk. Engu síður liggja smásagna-
söfnin óhreyfð og rykfalla í hillum bókaverzlana. Það mun
t. d. vera sjaldgæft, að smásögur séu valdar til tækifæris-
gjafa.
Hvað kemur til? Margar ástæður mætti nefna. Engin
ein er einhlít. Bókmenntatízka breytist stundum án þess
menn verði þess varir. Smásagan þróaðist mest í tíð raun-
sæisstefnunnar. Þá var hún fyrst og fremst sniðin eftir
skáidsögunni, aðeins var snið hennar smærra á allan hátt,
persónur færri, atburðir sömuleiðis, aðdragandi atburða
hafður eins stuttur og kostur var, efninu þjappað saman
og persónur gerðar eins skýrar og unnt var, til þess að
lesandinn fengi af þeim sem gleggsta mynd, þótt hann
hefði ekki af þeim nema mjög stutt kynni. Sagan var
fyrst og fremst frásögn, saga.
Nú var skáldsaga raunsæisstefnunnar byggð upp af
nákvæmum hversdagslífslýsingum, og dró smásagan að
sjálfsögðu dám af því. Hins vegar lagði hið þrönga svið
höfundum þá kvöð á herðar, að þeir urðu að gæða hvert
smáatriði meiri heildarsvip, gefa í skyn fleira en sagt var
berum orðum. Sögurnar urðu því ósjaldan efnismiklar,
þótt stuttar væru.
Á seinni árum hefur smásagan fjarlægzt skáldsöguna
meir og meir og um leið nálgazt hið órímaða ljóð. Sú mun
vera ein ástæðan til þess, að þeir, sem slægjast eftir efni
til skemmtilestrar, velja sér allt fremur en smásögur, ef
kostur er. Ef saga snýst ekki að mestu um fólk og atburði,
þykir mörgum sem þar sé ekki eftir miklu að sækjast,
þótt hún kunni að vera lipurlega samin og laus við þá
galla, sem listrænir gagnrýnendur að jafnaði reka hornin í.
Þrátt fyrir allt vilja gamlir aðdáendur smásögunnar
ekki trúa því, að dagar hennar séu taldir, og vonast til,
að hún eigi eftir að endurheimta sess sinn á meðal ann-
arra greina skáldskapar. — EJ.
2. tölublað 1963
LESBÖK MORGUNBLAÐSINS 7