Lesbók Morgunblaðsins - 20.01.1963, Side 9
var breytt — og í síðasta afbrigðinu
var hann 1,710 hestöfl.
— En þessi? spyrjum við Hjálmar.
— Þetta er Super Saber, var um
tíma aðaluppistaðan í „sverði“ NATO
og er reyndar enn aðalorrustuvélin
Flugskeytasafnið og þotur, frá vinstri: MIG-15, Douglas Skyhawk
sprengjuþota og F86 Saber, allar í sama stærðarlilutfalli.
i herjum margra NATO-ríkja. Hún
getur borið tvær eins megatonns
sprengjur, flýgur með 860 mílna
hraða, ber 8,000 pund. Hreyfillinn
gefur 11.000 punda þrýsting og 17,000
pund með „afturbrennara“.
— Já, Super Saber heyrist oft
nefnd. Þeir hafa framleitt mikið af
þeim.
— Mig minnir ad heildarframleiðsl-
an sé í kringum 2300, segir Hjálmar.
Svo flettir hann upp í einni hand-
bókinni og segir: — Jú, hér er það.
Samtals 2,294.
F að er greinilegt, að ekki er
hægt að reka þá bræður á stamp-
inn hvað flugvélunum viðvíkur. Við
gerum margar tilraunir, en þeir
kunna svör við öllu. Og þegar við
rekum augun í líkan af Polaris kaf-
báti, þá spyrjum við hve Polaris-
flugskeytin séu langdræg — og
Hjálmar verður fyrir svörum:
— Polaris A1 dregur 1.200 mílur
og meðal geigun er sögð hálf míla.
Polaris A2 dregur 1,500 og Polaris
A3 dregur 2,500 mílur.
— Við vissum ekki að til væri
nema ein gerð af Polaris?
— Jú, það eru til mismunandi gerð-
ir af flestum eða öllum flugvélum
og flugskeytum. Með hverri endurbót
kemur ný útgáfa. Og síðustu kjarn-
orkutilraunir Bandaríkjanna, ein-
mitt með Polaris, eru sagðar hafa
borið þann árangur, að hægt var að
tvöfalda sprengiafl Polaris, úr hálfu
megatonni í eitt, án þess að auka
þyngd skeytisins. Þeir sérfróðu segja,
að þar með hafi Bandaríkjamenn
komizt mjög nálægt hámarksnýt-
ingu, þ.e.a.s. þeir hafa fengið há-
marsknýtingu miðað við þyngd
sprengjunnar. Ýmsir eru þeirrar
skoðunar, að ekki sé þörf fleiri kjarn
orkutilrauna til þess að prófa spregj-
urnar sjálfar. Hins vegar má e.t.v.
endurbæta flugskeytin sjálf enda-
laust. Svo dregur Hjálmar fram
bretti, þar sem á eru líkön af flest-
um flugskeytum Bandaríkjamanna,
20—30 talsins.
— Hvað heitir þetta? spyrjum við
og bendum á eina trjónuna.
— Þetta er Redstone, sú sem Shep-
ard fór upp með. Það er landher-
inn, sem hefur hana, dregur um 200
mílur.
— Þessi? og bendum á aðra.
Framh. á bls. 11.
Þeir tóku flugið fram yfir frímerki
*■' rímerkjasöfnun er eitt
helzta tómstundagaman manna
víða um lönd og svo er einnig hjá
okkur. Til skamms tíma var frí-
merkjasöfnun líka talin helzta
tómstundagamanið í Bandaríkj-
unum, en þar hefur nú orðið
breyting á. Frímerkin hafa sem
sagt þokað fyrir flugvélalíkönum,
samkvæmt því sem okkur er
tjáð, og víða á vesturlöndum
gætir æ meiri áhuga á samsetn-
ingu og smíði flugvélalíkana.
nú farið að flytja töluvert inn af
þessu og hægara að nálgast hráefnið.
Þannig fáum við flugvélina steypta í
plast, en £ mörgum hlutum. Þegar
við vorum byrjendur í faginu var
auðvitað aðaláherzlan lögð á að líma
rétt og fallega saman. Síðan fórum
ing, en með „afturbrennara" fer hann
upp í 24.000 pund.
— Hve stór var hreyfillinn í Spir-
fire? spyrjum við Baldur.
— f fyrstu gerðinni var hann 1030
hestöfl. En þeir stækkuðu hreyfilinn
jafnt og þétt eftir því sem vélinni
Harðfullorðnir menn eru farnir að
dunda við flugvélarnar heima hjá
sér á kvöldin, svo að ekki sé minnzt
á yngri mennina. Verkefnin eru nær
óþrjótandi, því alltaf kemur eitthvað
nýtt fram á sviðið í flugvéla-
framleiðslunni. Vel gerð flugvéla-
líkön þykja líka prýði í herbergi hús-
bóndans eða hjá strákunum. Þó að
segja megi að smíði flugvélalíkana
veiti ótæmandi verkefni, er þetta
svið sjálfsagt ekki jafnvíðtækt og
t. d. frímerkjasöfnunin nú orðið.
mt að er orðið nær því von-
laust að ná saman öllum heimsins
frímerkjum, en ef vel er unnið er
hægt að komast ótrúlega langt í flug-
vélasmíðinni. Það segja okkur a.m.k.
tveir ungir menn suður í Silfurtúni,
sem sennilega eiga eitt stærsta safn
flugvélalíkana hér á landi. Þeir eru
Baldur og Hjálmar Sveinssynir og
flugvélar þeirra vöktu mikla athygli,
þegar hluti af safninu var til sýnis
í glugga Morgunblaðsing fyrir þrem-
ur árum.
— Við eigum líkön af um 120 gerð-
um flugvéla, en ég geri ráð fyrir að
við eigum um 150 stykki, þegar allt
er talið. Af flestum gerðum hafa ver-
ið framleidd mismunandi afbrigði,
gerðirnar hafa verið endurbættar —
og þá hafa þær fengið ný einkenni.
Þannig voru t. d. framleiddar sam-
tals 47 gerðir af Spitfire orrustuvél-
unum og af þeim eigum við 16.
— Og smíðið þið ykkar líkön?
— Nei, við fáum þau erlendis frá,
mest frá Bandaríkjunum og Eng-
landi. Fyrst þegar við byrjuðum, þá
á fermingaraldri, keyptum við eftir
vörulista — og það gerum við reynd-
ar enn að einhverju leyti. Samt er
Lancaster sprengjuvél úr síðari lieimsstyrjöldinni er fjarst. Næst er
F-106 orrustuþota, en litla vélin fremst er Spitfire I. Allar vélarnar í
sama stærðarhlutfalli.
— E ru þetta mestmegnis her-
vélar? spyrjum við Hjálmar.
— Já, svo til eingöngu. Elztu gerð-
irnar eru úr fyrri heimsstyrjöldinni
og sú síðasta er MacDonald F4B
Phantom II, metvél, eða þota öllu
heldur.
— En hver er sú elzta?
— Það er Fokker Dr. 1, flugvél
von Richthovens.
— Hvaða þota er þetta? spyrjum
við og bendum á eina mjög nýtízku-
lega á einni hillunni, því í herbergj-
um þeirra bræðra eru allir veggir
þaktir hillum, sem ýmist eru hlaðn-
ar bókum, eða snyrtilegum röðum af
ýmsum flugvélalíkönum.
— Þetta er F-106, bandarísk orr-
ustuþota, ein sú nýjasta.
— Og hve öflugur er hreyfillinn?
— Hann gefur 17.000 punda þrýst-
við að búa til hin ýmsu afbrigði —
og fyrirmyndirnar fengum við úr
bókum og blöðum um flugmál. Þann-
ig eru flest Spitfire-afbrigðin okk-
ar búin til úr sömu gerðinni,
en við höfum breytt stéli
eða vængjum, plastskerminum, „púst
rörunum" o.s.frv. Og loks er að mála
vélarnar. Það er mesta vinnan. Við
reynum að hafa það eins nákvæmt
og við getum, skráningarnúmer,
flugdeildarnúmer o.s.frv.
5. tölublað 1963
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS g