Lesbók Morgunblaðsins - 12.01.1964, Blaðsíða 2

MMfl 1 IWk
SVIP-
MVND

Hinn nýi forsætisráðherra
ítalíu, Aldo Moro, er til-
tölulega ungur maður, 47 ára gam-
all, en hann á að baki sér langan
stjómmálaferil, auk þess sem hann
er víðkunnur fræðimaður. Þegar
Togliatti, leiðtogi ítalskra kommún-
ista, var að því spurður árið 1946,
hvaða augum hann liti á hina mörgu
prófessora í röðum þingmanna
Kristilega demókrataflokksins,
kvað hann „unga manninn frá Bari“
vera gáfaðastan þeirra allra.
Aldo Moro er Suður-ítali, fæddur
í Lecce í Apúlíu, og var árum sam-
an prófessor í refsirétti við háskól-
ann í höfuðborg héraðsins, hafnar-
borginni Bari. En alrangt væri að
líta á hann sem dæmigerðan Suð-
ur-ítala með rauðvínsglas í hend-
inni og „Santa Lúcía“ á vörunum.
Það er eitthvað kaldranalegt í fasi
hans, eða kannski væri réttara að
segja angurvært. Hann er ekki um-
kringdur reifum vinahópi eða fagn-
andi aðdáendum, heldur lifir hann
mjög hljóðlátu og einangruðu einka
lífi með fjölskyldu sinni, eiginkon-
unni Eleanore og fjórum bömum.
Myndablöðin birta ekki myndir af
þeirri fjölskyldu.
Tómstundagaman Moros er í stíl
við hógværð hans og hljóðlátt lífemi:
lestur og tónlist. Eftirlætishöfundar
hans eru Marcel Proust, Thomas Mann
og Shakespeare, en af tónskáldum hefur
hann mestar mætur á Bach. Þessi dá-
litið einræni, ungi stjórnmálamaður er
sérlega myndarlegur álitum, hár af ít-
ala að vera, með reglulega andlitsdrætti.
Hann er dökkhærður, en eftir endilöng-
um hvirflinum liggur rönd af snjóhvítu
hári, sem nefnt hefur verið „vörumerki“
hans, því það dregur athygli allra að
sér, hvar sem hann kemur.
En þó Aldo Moro sé ekki hinn glað-
klakkalegi og tungulipri stjómmálamað-
ur, sem maður á að venjast í Suður-
Evrópu, þá býr hann yfir hljóðlátri,
næstum hátíðlegri fortölugáfu, sem
bann færir sér óspart í nyt. Það, sem
hann hefur komið tii leiðar á bak við
tjöldin, er furðulegt, og jafnvel þeir
stjórnmálamenn, sem láta ekki sann-
færast af honum, bera eigi að síður
mikla og einlæga virðingu fyrir hon-
um. Sagt er að leitun muni á raun-
verulegum óvini hans á þingi.
Aldo Moro er ekki mælskumaður í
hinni sönnu og litríku ítölsku merk-
ingu orðsins. Hann er jafnvel heldur
klénn ræðumaður, ef út í það er farið,
ies gjama ræður sínar af blöðum — en
þegar svo ber við að um hjartans mál
hans er að ræða, gefcur brotizt út úr
honum óstöðvandi orðaflaumur.
L ífsferill hans hefur í rauninni
;
mm
'WWíM-
\ dHpi
iii'ý''
mmMMm
m ?
% I
IWmmMm
mm
mm
■
:
M ikilvægtast fyrir hann sjálfan
var hins vegar það, að hann varð
snemma mjög áhrifamikill i stjóm
Kristilega demókrataflokksins. Hann
v*r innan við fertugt þegar hann varð
leiðtog; flokksins í fulltrúadeild þings-
ins, og árið 1959 tók hann við af Fan-
fani sem framkvæmdastjóri og eigin-
legur leiðtogi flokksns í heild.
Þá var „opnunin til vinstri" á dag-
skrá, og segja má að þetta alvarlega
vandamál fcafi klofið flokkinn til rótar.
En þá var 1*3 sem Moro sýndi óvenju-
lega og ótflræða forustuhæfileika sína.
Meðan Fanfani lét dæluna ganga um
„apertura“, um það samband við vinstri
sósíalista, seim fyllti hann óhemjuhrifn-
ingu, þá fór Moro sér mjög hljóðlega,
svo hljóðlega að hann var af sumum
nefndur „vindhaninh“.
Það var hann sízt af öllu. En með þvi
að ganga hljóðlátlega milli manna, ræða
við þá í einrúmi og sannfæra þá hvern
og einn vann hann þá flesta á sitt band.
J. nokkur ár virtist ríkisstjórnin
þræða hinn gullna meðalveg og ekki
vera mjög fjarri sjónarmiðum Ihalds-
manna undir forustu Scelbas. En svo
kom hið frSega flokksþing í Napoli í
fyrra. Þá vissi Moro að hann stóð traust
um fótum í flokknum og lét til skarar
skríða. Þá hélt hann eina af sínum foss-
andi ræðum — því var haldið fram að
hann hefði talað samfleytt í sex klukku
stundir — og „opnunin til vinstri" var
samþykkt. Sú samþykkt var örlagarík,
því kosningar stóðu fyrir dyrum, og
frá íhaldssamari armi flokksins heyrð-
ust háværar hrakspár. Daðrið við Nenni
mundi verða flokknum dýrkeypt.
Þeir reyndust sannspáir. Kristilegir
demókratar urðu fyrir talsverðum áföll-
um í kosningunum, en kommúnistar
unnu verulega á.
Þetta hlaiut að leiða til harðrar gagn-
týni á þeim mönnum sem staðið höfðu
fyrir „opnuninni til vinstri“. Sú gagn-
rýni lenti fyrst og fremst á Fanfani,
sem flokksmenn gátu ekki lengux sætt
sig við í embætti forsætisráðherra ,En
Moro fékk miklu mildari dóm. Athug-
un á hinni fossandi ræðu hans á flokks-
þinginu í Napoli leiddi í ljós, að hann
stóð þrátt fyrir allt ekki jafnlangt til
vinstri og Fanfani.
M oro er ekki tækifærissinni, en
hegðair sér samkvæmt þeirri gömlu
kenningu, að stjórnmál séu list þess
sem gerlegt er, og hann telur „opnunina
til vinstri“ einu leiðina til að tryggja
lýðræðið gegn kommúnisma. Þessi trygg-
ing er takmark hans í stjórnmálum.
Enginn efast um að Moro muni gera
skyldu sína. í stjórnarkreppum þeim,
sem hrjáðu Ítalíu á liðnu ári, hefiu:
hann verið kallaður jafnoki Togliattis.
Ef til vih hefur hinn slóttugi kommún-
istaforingi haft eitthvert hugboð, þegar
hann sagði að ungi maðurinn frá Bari
væri sá eini „þessara prófessora“, sem
hann vildi hafa í flokki sínum. Nú eru
þeir miklir andstæðingar, enda er hér
barizt upp á líf og dauða inn lýðræði eða
kommúnisma.
Utgefandi: H.f. Arvakur, Reykjavik.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Siguröur Bjamason frá Vieur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Auglýsingar: Ami GarBar Kristinsson.
Ritstjóm: AðalstræU 6. Simi 22480.
ALDO MORO
verið beinn og jafn. Á yngri árum var
hann kunnur sem einn af beztu mál-
færslumönnum Suður-Ítalíu. Meðan
hann var prófessor safnaðist að hon-
um mikill skari stúdenta, og kennslu-
bækurnar sem hann samdi á því skeiði
eru enn í notkun við marga ítalska há-
skóla
Svo kom fall Mussolinis — og um
leið nýtt stjómmálalíf í landinu. Aldo
Moro hefur aldrei dregið dul á það, að
í öndverðu var hann að velta því fyrir
sér, hvort hann ætti ekki að ganga í
iið með marxískum sósíalistum, en þá
komst hann í samband við Kristilega
demókrata — og þar fann hann sína
réttu skoðanabræður, enda er hann á-
hugasaimtr kaþóliki.
Eins og gefur að skilja hefur Aldo
Moro frá byrjun verið í vinstra armi
Kristilega demókrataflokksins, eins og
Fanfani, og að sjálfsögðu vao- hann þá
líka hliðhollur þeirri „opnun til vinstri"
(apertura a sinistra), sem átt hefur sér
stað innan flokksins og haft svo afdrifa-
ríkar afleiðingar.
A ldo Moro hefur gegnt ýmsum
ráðherraembætum á liðnum árum. Hann
varð varautanríkisráðherra 32 ára gam
all í fimmta ráðuneyti De Gasperis. Á
árunum 1955-57 var hann dómsmála-
ráðherra í stjórn Antonios Segnis, sem
nú er forseti lýðveldisins en var þá í
forsæti stjórnajr miðflokkanna. Á árun-
um 1957-58 var Moro menntamálaráð-
herra í minnihlutastjórn Kristilegra
demókrata undir forsæti Zolis. Að lok-
um var hann menntamálaráðherra í
stjórn KristUegra demókrata og Jafn-
aðarmanna undir forsæti Fanfanis.
Meðan Moro gegndi embætti dóms-
málaráðhenra lét hann ýmislegt gott og
merkilegt af sér leiða. Hann heimsótti
t.d. persónulega öll fangelsi i landinu.
Af ítölskum fangelsum hefur ekki far-
ið sérlega gott orð, en Moro sá til þess
að mikilvægar vimbætur voru gerðar
á þeim. Hann bannaði líkamlegar hegn-
ingar sem þátt í aganum, og hann bætti
bæði mataræði og aðbúnað allan. Um
aðbúnaðinn sagði hann m.a.: „Ég rakst
á raflagnir frá dögum Michelangelosl"
2 LESBOK morgunblaðsins
1. tölublað 1964,