Lesbók Morgunblaðsins - 31.07.1966, Blaðsíða 15

SVIPMYND
Framhald af bls. 2
Ráðherrarnir eru óvenju ungir að
árum, eftir því sem gerist í Belgíu.
Þriðjungur þeirra er fæddur árið 1920
eða síðar. F orsætisráðherran n <iT 43"
ára gamall, fæd^uí srtö 1919, og vara-
JÍ&SSéíSoFá&íerrann, Willy de Clercq, er
ekki nema 38 ára gamall, fæddur 1927.
Aldursforsetinn er Charles Heger, 64
ára, sem nú er landbúnaðarráðherra í
fimmta skipti. Belgískir bændur eru af-
ar óánægðir með verðlag á afurð-
um sínum, eins og bændur víðast
Ihvar annars staðar, og því segja gár-
ungarnir, að Heger verði örugglega
landbúnaðarráðherra til æviloka: hann
cigi sér engan keppinaut um starfið.
P aul van den Boyenants fæddist
I Brússel árið 1919, og var faðir hans
slátrarL PVB fetaði í fótspor föður
síns, en gekk lengra og stofnsetti eigin
kjötverzlun. Núna á hann stóra slátur-
stöð og ketvinnslustöð, þar sem 250
manns starfa. Hann selur kjöt í smásölu
og heildsölu og hefur einkum hagnazt
á pylsuframleiðslu og sölu. Á yngvi
árum var hann einn þekktasti knatt-
spyrnumaður Belga og lék með Union
Saint-Gilloise Club. Hann fór að taka
þátt í stjórnmálum í lok heimsstyrjald-
arinnar og vakti fljótt athygli á sér
fyrir óvenjulega atorku og gífurlegan
dugnað. Hann er skarpgreindur og
fljótur að álta sig á hlutunum. Sundur-
laus og undirstöðulítil menntun háði
Ihonum framan af, en af óbilandi elju,
aem einkennir PVB, hefur hann mennt-
að sjálfan sig jafnt og þétt og gert sér að
skyldu að lesa ákveðið magn á degi
hverium.
ItÍíkisstjórnin er hins vegar að
meirihluta til skipuð lögfræðingum og
prófessorum. Þrír eru hagfræðingar,
tveir eru úr verkalýðshreyfingu kristi-
legra og einn er blaðamaður^ X41Í íiafa
áður verjg feoðéfraíc Pierre Harmel,
fyrrv forsætisráðherra og núverandi
utanríkisráðiherra, þótti þurfa að hugsa
sig lengi um, áður en hann tók ákvarð-
anir í forsætisráðherratíð sinni, og
hann var oft ásakaður um linlega stjórn
ríkismálefnanna. PVB er aftur á móti
athafnamaður og framkvæmdastjóri
fram í fingurgóma. Hann þolir ekki
undanlátsemi eða hik, heldur vill hann
taka ákvörðun skjótt, framfylgja henni
síðan af alefli og láta verkin tala. Hann
var þekktur að hörku og skoðanafestu,
þegar hann sat í borgarstjórn Brússels
fyrir kristilega, og sama varð uppi á
teningnum, er hann komst á þing að-
eins 29 ára gamall. PVB var miðstéttar-
málaráðherra í ríkisstjórn, sem Gaston
Eyskens veitti forstöðu á árunum 1958
til 1961. Eftir kosningarnar 1961 varð
hann formaður Kristilega flokksins,
þegar þáverandi formaður, Théo Lef-
evre, varð forsætisráðherra.
PVB hefur endurskipulagt Kristilega
flokkinn frá grunni á formennskuárum
sínum og gert hann nútímalegri að
öllu leyti. Uppbygging flokksins nú er
að langmestu leyti verk hans eins. PVB
er kænn stjórnmálamaður, sem er van-
ur því, að það gangi fljótlega eftir,
sem hann beitir sér fyrir, og hann er
svo skjótráður, eða fljótur að taka
ákvarðanir, að andstæðingar hans hafa
ásakað hann fyrir að vera gerræðisfull-
ur og einráður. Þessu neitar hann, og
allir samstarfsmenn hans neita einnig
þessari ásökun. Hann viðurkennir hins
vegar, að belgíska konungsríkið þarfn-
ist róttækra og skjótra aðgerða, ef
vinna eigi bug á þeim vanda, sem það
er nú statt í.
V andamálin eru mörg. Eitt hið_
versta er tungfimáls4=KSflL-^gm~ ér' oT
ÍÍOklIÍ' tlT þess, að henni verði gerð
nokkur skil hér, en stjórnin hefur ein-
sett sér að reyna að komast að lausn,
er báðir aðiljar geti fellt sig við, á
tveimur árum. Efnahagsmálin eru og
örðug úrlausnar vegna verðbólgunnar,
sem Belgum hefur reynzt illviðráðan-
leg seinustu árin. Ríkisstjórnin hefur
þegar gert ýmsar ráðstafanir; þó ekki
hækkað skattana, heldur þvert á móti
lækkað ýmsar óvinsælar álögur hins
opinbera í þeirri von, að verkalýðs-
hreyfingarnar sýni meiri ábyrgðartil-
finningu hér eftir en hingað til og
krefjist ekki of hárra launa á of stutt-
um tíma. Ríkisútgjöld verða skorin nið-
ur, og kemur það niður á ýmsum opin-
berum framkvæmdum og rikisstuðningi.
Takmarkið er samt full atvinna og há
laun, og á að ná því marki með efna-
hagslegri útþenslu. Jöfnuður á að nást
að nýju á fjárlögum innan þriggja ára,
en eftir þrjú ár eiga næstu, reglulegu
þingkosningar að fara fram.
V erður ríkisstjórninni svo langra
lífdaga auðið? Margir draga það í efa.
Það getur boðað þjóðfélagsleg átök, að
sósíalistar skuli vera utan stjórnar.
Verkalýðssamtökin (samtök kristilegra,
samtök frjálslyndra og samtök sósía-
lista) hafa ekki gert meiriháttar verk-
föll síðan 1960, svo að nógir peningar
eru til í sjóðum þeirra til þess að halda
út í löng verkföll, og freistingin er
talsverð til þess að hressa upp á and-
ann í félögunum og reyna að auka
stjórnmálaleg áhrif samtakanna með
því að ná góðri samningsaðstöðu. Ýms-
ar hótanir hafa þegar heyrzt í þessa
átt. Leggi verkalýðshreyfing sósíalista
út í verkfall, verður örðugt fyrir hin
verkalýðssamböndin að sitja hjá. Ann-
ars gera ýmsir_rá<j f;yv[T gVÍ,' áS'sósía-
li&ÍSí" géti elcki fyrst um sinn hafið
meiriháttar baráttu gegn stjórninni,
meðan klofningurinn er jafnmikill í
röðum þeirra. Það er heldur ekkert
leyndarmál, að töluverður hluti flokks-
forystunnar vildi taka þátt í núverandi
stjórn. Takist stjórninni að friða námu-
héruðin, þar sem verkamenn eru í upp-
reisnarhug, vegna þess að mörgum nám-
um hefur verið lokað, þar eð þær bera
sig ekki lengur fjárhagslega, er mestu
verkfallahættunni bægt frá. f námuhér-
uðunum eiga sósíaldemokratar mestu
fylgi að fagna.
Síðan hin alvarlegu verkföll urðu fyr-
ir sextán árum, þegar deilt var un
konunginn, hefur jafnan verið reynt að
hafa sósíalista með í ríkisstjórn, því að
það væri bezta tryggingin fyrir því. að
þjóðfélagsleg átök yrðu ekki svo snörp,
að ríkisvaldið fengi ekki við neitt ráð-
ið. Þessi trygging er nú ekki fyrir
hendi, og enginn veit til hvers ofstæki
flæmskra og vallónskra þjóðernissinna
getur leitt. Volksunie virðist alltaf vera
að eflast á kostnað allra nema frjáls-
lyndra, og flokkurinn á sér harðskeytta
forystumenn, eins og Franz van der
Elst, Rudy Degryse, Hugo Schiltz, Ad-
olf Franck og Wilhelm (Willy) Maes.
Ástandið er því all-alvarlegt, og á
mestu ríður, að hin nýja ríkisstjórn fái
starfsfrið um sinn. Belgar eru menn
hagsýnir, og því telja sumir, að friður
og ró muni ríkja innanlands, meðan
ákvarðanir eru teknar um það, hvert
eigi að flytja þær stöðvar Atlantsihafs-
bandalagsins, sem frá Frakklandi fara,
en yfirstjórn NATO kærir sig vitanlega
ekki um að setjast að í landi, sem logar
í innanríkisdeilum.
31. júlí 1966
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 15