Lesbók Morgunblaðsins - 04.09.1966, Blaðsíða 13

mmwrn ■ ^ íw mm fliwonAK-
im HAHww^son-
FJÖK.OA £R C£FJUN. HON £R MÆR, OK HEWNI ÞJ'ONA
ÞÆR, ER /1EYJAR /WDA5K.
FIMMTA EF FULLA. HOU ER ENN MÆR OK
FERR LMSHffR OKCOLLBAHD Ufl HÖFt/P.
HON BER £SÍO FWGJAR OK G<£ftR SKb-
KL/EÐA HENNAR OK V£IT LAVNRÞÐ M£Ð
UÉMJL
EN FREYJACRÆTR FPftR,
£V FAl? HENHAR £R QULL
Rmr.
FREYJA 'A M'ö'RC NÖF/J. EH SÚ ER SÖK TiL ÞESS,
AT UON CAF SER ÝMIS HEITl.ER HON FÓRMEÐ
ÖKONHUM ÞJÓÐUM ATí.E/í/1 ÖÐS.
SJAUNOA SJÖFN, HON CÆTIR MJÖKTjl /IT
SNC/A HUCUM MANN TiE 'AS1A, KJINHA OK
K’ARI.A, OK/IF UíNNARNAfNi ER ílsKHVG-
IWV KALEflÐR SJAFNI.
SJOTTA.FREYJA.ERTlCNUSTMEÐ FRiaa. HöN GIPTISK ÞEIM
/1ANNI, ER 'DÐR HEITIR.DÖTTIR ÞEIRA ER HHOSS.HON ERSVÁ
FÖCR.flT AF HEUNAR NAFNÍ ERUl HNOSSlR KALLAOAR. AAT
ER FAGRT ER OK GERS/MLIQT. &ÐR FÓR ‘/BRAUT LANCAR
-------------------------------------1 LEIPIR...,
How HElTlR MARDÖlL OK HÖRN,
C£FN; SÝR. FREYJA »TT/ BR'/SINQA
MEN. HON £R oK KÖLLUD VANAWtS.
-KOMMUNISMUSINN
Framhald af bls. 9
önnur ull, eftir að þeir höfðu verið
þvegnir og þurrkaðir. Ég bar pokann
niður að sjónum og sá til að hann var
settur í bátinn þar sem ég gæti haft
auga með honum á leiðinni.
Nú var lagt af stað. Veðrið var
hið ákjósanlegasta, glaðasólskin og
blæjalogn. Sjórinn sýndist glær eins
og gler, en þó fann ég, er báturinn
leið áfreim, að hann ýmist hækkaði eða
iækkaði á sjónum. Það var lág og kyrr-
iát undiralda, sem þessu olii. I»egar farið
var milli AndríSseyjar og lands, var
ajórinn svo taer og sléttur, að ég gat
•kemmt mér við að horfa á sjávarbotn-
inn og virða fyrir mér það sem þar bar
fyrir augu. Þótti mér furðulegt hve
txrtninn var mislitur, sums staðar dökk-
brúnn af þaragróðrinum en á miHi grár
•ða hvítur sandur. Ég sá eitthvað lifandi
baerast þama niðri við botninn. Þarna
•r rauðmagi og grásleppa, kallaöi ég,
«r ég aá þau niður við botninn. Þá var
‘fcallað til mín Ihösttun rórai, að ég skyldi
S«eta mín að detta ekki útbyrðis. Lét
ég mér það að kenningu verða og hætti
gægjum minum niður í djúpið.
Ég var ofurlítið smeykur við Músar-
•undið, enda tók ég eftir því að allir
voru þöguiir þá stuttu stund sem bátur-
inn var að skjótast gegnum sundið,
cnda reru allir Hfróður og hafði aldrei
verið slik ferð á bátnum áður í þessari
íerð.
Þegar út á Kollafjörð kom tók bátur-
ixm að síga og hækka á vixl meira en
áður. Fann ég brátt til einkennilegra
leiðinda. Ég fékk höfuðverk og velgju
mikla. Fannst mér nú ekkert skemmti-
legt til í heiminum og sízt að ferðast
til Reykjavíkur. Fór svo að ég varð
að skila sjónum því, sem ég hafði borðað
áður en ég fór að heiman. En þegar ég
hafði gert það allrækilega hvarf böl-
sýnin og ég varð allfaress, enda var
höfuðverkurinn horfinn í bili Sumir á
bátnum kímdu þ&gar ég var að kúast,
og þótti mér það ódrengilegt. Þessi
ófögnuður endurtók sig einu sinni. Eftir
það hresstist ég vel, enda kom ég nú
auga á reykinn yfir Reykjavík.
Það er dásamlegt að kanna nýja
heima, að víkka sjóndeildarhringinn og
auðga þekkinguna. Það var áreiðanlegt
að skynvit mín voru vel starfandi þann
tima, sem báturinn var að skríða fram
hjá Engey og inn Reykjavíkurhöfn og að
bryggjunni. Það er erfitt að lýsa því
hvemig ég reyndi að gleypa í mig öll
þessi undur, sem fyrir augun bar. Skipin
á höfninni, eitt gríðarstórt og mörg
smærri, þessi mörgu hús, fina fóikið,
það var ailt sparikkett, þó að nú vtæri
ekki sunnudagur. Ég varð einnig stór-
hrifinn af bryggjunum. Það var stór-
furðulegt að geta stigið úr bátnum á
land, þó að hann væri allur á floti. Og
þessar bryggjur höfðu menn búið til.
Svona bryggju skyldi ég byggja við
bæinn minn, þegar ég vœri orðinn bóndi
svo að ég þyrfti ekki að vaða með ullar-
pokana út að bátnum eins og piltamir
höfðu orðið að gera núna. Auðvitað
mundi ég flytja alla uUina sjóveg tii
Reykjavikur eins og allir bændur gerðu.
E ftir að komið var í land fékk ég
að trítla á eftir paitíba mínum hvert sem
hann fór. Hann sagði mér að gæta þess
að týnast ekki. Ullin var lögð inn og
vörur úr búðiimi bornar út í bátinn.
Framhald á bls. 14
BÓKMENNTIR
Framhald af bls. 7
asta prentuð bók veraldar. Biblía þessi
var prentuð á pergament alls um 35
eintök og 135 á pappír. Af þessari biblíu
eru nú til 12 pergamentseintök, en af
þeim eru aðeins fjögur heil. Eitt þess-
ara eintaka átti Mazarin.
Jean Babtiste Colbert, 1617-1683, var
aðalráðgjafi Lúðvíks XIV frá 1661 og
til dauðadags. Hann var frömuður
kaupskaparstefnunnar og vann mjög að
auknum iðnaði og aukinni verzlun á
Frakklandi um sína daga. Hann var
ákafur bókasafnari og keypti oft stór
söfn, þegar föl voru. Erkibiskupinn af
Rouen erfði þetta safn og að lokum
voru prentaðar bækur safnsins seldar
1728, þá um 60 þúsund bindi. Hand-
ritasafnið, sem taldi þá 15 þús. bindi
voru keypt að frumkvæði Lúðvíks XV
til bókasafns konungs.
Eitt stærsta ættarsafn í Frakklandi
var stofnuð af Louis prins af Condé á
17. öld. í þessu safni voru og eru mörg
ágæt handrit, nokkur allt frá 10. öld
mjög sjaldgæft vögguprent. Sonur Lúð-
víkf' Filipussonar borgarkóngs, hertog-
inr, af Aumale, jók safnið mjög. Franska
ríkið eignaðist safnið 1896 og er það nú
geymt í Chantilly höll.
Frú Pompadour vinkona Lúðvíks XV
saínaði bókum af ákafa, hún lagði
einkum stund á að sanka að sér vis-
indaritum og frönskum og itölskum
leikritum. Hún hafði marga beztu bók-
bindara Frakklands í þjónustu sinni og
bækur með skjaldamerki hennar (þrír
turnar) eru mjög dýrar, þá sjaldan
þær berast á markaðinn.
egar kemur fram á 18. öldina,
eykst eftirspurn mjög eftir mynd-
skreyttum bókum og sjaldgæfar eldri
bækur hækka mjög í verði, sökum mik-
iUar eftirspurnar, bókband gamalla
meistara kemst í gífurlegt verð og gott
bókasafn þótti jafnnauðsynlegt og heim
ilistæki svonefnd eru talin nauðsynleg
á okkar dögum, þetta átti einkum við
í efri lögum þjóðfélagsins.
Eitt stærsta einkasafn á 18. öld, var
safn hertogans af Valliere, 1708—1780,
hann átti um 50 þúsund bindL þetta
safn var selt á uppboði 1784. Greifinn
af Artois, sem síðar varð Karl X, átti
ágætt safn, sem síðar varð stofninn í
Arsénal safninu í París.
í upphafi frönsku stjórnarbyltingar-
innar var álitið, að samtals teldu frönsk
einkasöfn um 13 miUjónir binda. Mikið
af þessu bókamagni kom á markaðinn
í og eftir byltingu, mörg einkasöfn voru
gerð upptæk, önnur rænd og ýmsir
seldu reytur sínar, ef kaupendur feng-
ust, áður en þeir stukku úr landi. Þetta
varð til þess að bókaverð lækkaði um
tíma, vegna mikils framboðs, en fljót-
lega hækkuðu bækur aftur í verði,
þegar söfnurum fjölgar. í frönsku bylt-
ingunni voru söfn kirkjunnar gerð upp-
tæk til rikisins og með söfnum aðals-
ins mynduðust bæja og borgarsöfn á
Frakklandi, sem voru til almennings-
nota. Slík söfn voru áður fremur fá-
skrúðug og fá. Elzta bæjarsafnið var
stofnað í La RocheUe, háborg franskra
mótmælenda, þetta safn var gert upp-
tækt, þegar bærinn var sviptur sínum
fornu réttindum af Richelieu 1628.
Seinast á 17. öld taka að myndast smá-
sófn í ýmsum bæjum Frakklands, þau
voru einkum ætluð prestum, lögfræð-
ingum og læknum. Þetta breytist við
byltinguna.
28. ágúst 1966
IiESBÓK MORGUNBLAÐSINS 13