Lesbók Morgunblaðsins - 18.06.1967, Síða 9

v-vVy.-;'

*
|||f§§|É
:

'liiaiii
:#::AS@8íSíSSíÉ ..
,.. 'Y' ■'
'

Fegursti bíll í heiminum aS dómi flestra þeirra, sem vinna við' formsmíði í bíla-
iðnaðinum: Xveggja sæta Ferrari 250 Gran Xurismo.
Sýningarhöll í Xorino. Xeiknað liefur Nervi, einn kunnasti arkitekt Itala.
öðrum húsbúnaði, förum við að fá skýr-
ari hugmynd um hægfara þróun ítalskr-
ar innanhússlistar. Rúm með nákvæm-
um myndskiurði á stólpum og göflum,
dyr með enn útskornari og skrautlegri
umgerðum og hirzlur með ýtarlegum
skreytingum sjást á þessum méiverkum
ásamt brekiánum og litauðugum vegg—
tjöldum.
Vegna þess að Ítalía var þá á kross-
götum Evrópu, fóru erlend áhrif, sem
bárust um þúsundir aif vinnustafium
málara og venkstæðum iðnaðarmanna
frá aevintýrum sæfara og krosisfara, að
breyta heimilum auðugra ítalskra fjöl-
skyldna. Þær urðu miklu heimisborg-
aralegri en sams konar fjölskyldur ann-
ars staðar í Evrópu. Viðfangsefni
skreytinganna voru allt frá eftirldking-
um á fransikri og þýzkri gotneskri list
í Alpalhéruðum Norður-Ítalíu til hrein-
ræktaðs Mára-stíls í landinu sunnan-
verðu.
Hægfara einföldun fiorms ásamt ag-
(aðri og þó margtoreytilegri notkun út-
flúrs kom í kjölfar fyrstu hræringa
lendurreisniartímanis, og má sjá þessa
jþróiun í húsgögnum frá 15. og 16. öld.
þau voru mestmiegnis úr olíutoorinni
tval'hnotu. Húsgögn tóku að sýna áhrif
jhúsameistarans: bekkur með baki og
iörmum, eem átti fyrirmynd sína í kistl-
linum, varð algengur; hliðarborðið þró-
laðist einnig sem síðasta afbrigði kiist-
íilsins. Stólar urðu fyrir tiltölulegia litl-
lum áhrifium af þessari nýju tízku, þó að
(X-laga Savonarola-stóllinn yrði mjög
Ivinsæll. Borðfætur og borðgrindur urðu
jhugvitssamlegri og skrautlegri, enda
þótt ættarmótið við hin upprunalegu
Itrönu-borð væri enn auðsætt. Hreppa-
(bundin sérvizka var átoeramdi, allt frá
Igyiltum húsgögnum Toiscana-hóraðs til
Ihinna greyptu húsgagna í Feneyjum.
Seinni húsgagnagerð endurreisnartím-
ans hélt fast við þessar hefðfoundnu
ifyrirmyndir, en bætti við ýmsum út-
Iskornum stefjum og tók einnig að stæla
jfyrirmyndir úr húsagerðarlist.
Þar sem húsgagnasmiðir vöndust þvf
lað taka sér til fyrirmyndar form og
niýjungar í húsagerðarlist, speglaðist
toreytingin frá klassískum formum end-
lurreisnartímans til ofgnóttar barok-
istílsins, sem Biernini átti stærstan þátt
li að kloma til leiðar, í gerð húsgagna og
var nú lögð æ meiri áherzla á viðhöfn
log munað. Tiröllauknir veggskápar urðu
jþungamiðjan í setustofu og svefnher-
Ibergi. ítourðarmikill útskurður ein-
Rómverskt marmaraborð.
Frá Endurreisnarskeiðinu er þessi út-
skorni spegilrammi úr lmotu.
Ikenndí gafl'hlöð og undirstöður þessara
tspjöldiuðu húsmuna, en skrár og hand-
Iföng voru ríkulega gyllt. Þessir vafn-
dngar voru líka algengir á öðrum hús-
gögnum, allt frá rúmgöflum til spegil-
iramma.
■ Með hægfara þróun samgangna á 17.
öld varð ítölsk húsgagnasmiði ólhjá-
kvæmilega evrópskari að yfirbragði, en
•jafnframt auðsæilega ítölsk í efniisvali
og vinnulagi. Enda þótt formin, er ensk-
ir og franskir húsgagnasmiðir þróuðu
héfðu sín áhrif á ítalska húsgagnaismiíði,
'skírskotaði strangleiki þeirra ekiki veru-
'lega til ítalskra smiða, sem voru veiik-
ari fyrir sýndarmennskunni. Þessi áhrif
'að norðan héldu áfram sem þáttur í
hinni klassísku endurvakningu. ítalskir
Smiðir endursköpu stílana, sem Adam
tog aðrir komu firam með (efitir fyrir-
imyndum frá Pompeii og Spalato), í
íburðarmeiri formum. Á sama hátt end-
urskópu þeir áhrifin frá Frakklandi eft-
ir Napóleons-stríðin. Þettaisamspil sjálf-
’stæðis og utanaðkomandi áhrifa í þróun
húsgagnastílsinis birtist í öðrum seinni
tevrópskum stílhreyfingum og kemur
fram í heitunum „ítalskur Empire-stíll“
ög „ítalskur Dinectoire-stíll“, sem hvor
itveggja var við lýði í einni mynd eða
■annarri alla 19. öldina.
Á þessari öld hafa ítalskir húsameist-
arar og fiormlistarmenn verið í farar-
toroddi hinnar „Nýj.u hneyfingar“. Eins
log stendur eru ítölsk húsgögn heims-
kunn fyrir hugkvæmni og smekkvísi.
Samtíma ítölsk húsgögn leiða í Ijós
klofninginn sem alLs staðar er í formiist
mútímans: viðurkennd klassísk fiorm,
leins og t. d. Chiavere- og Magistretti-
'stólarnir, eru enn seld um víða veröld
isamhliða nýjungum í róttæfcustu og
óvenjulegustu formum.
Innrétting á Alfa Romeo Guilia.
Það hefur verið sagt, að formskyn ítala
sýndi sig jafnvel í liinum smæstu lilut-
um eins og raunar útlitið á þessari
ítölsku saumavél gefur til kynna.
16. júní 1957
LESBÓK MORGUNBLAÐSIN'S 9