Lesbók Morgunblaðsins - 05.11.1967, Blaðsíða 16

EVJ- HR Pauf- (.viq- 1 V) V} #tíÍÉ V£5 HBP^og-
' h°ooooi/ li, f WY \^o°°oV jn f YJ "K. \\ 1/7] I \ 7/ —> Ir
K)WD MOIDMI >
JKRFF ÍKÍUD
"\S H/ELI HÓ Lflft
- YlN MlKlí. mðk % RötKMR FíRBoB
5 RK)- H í-T- uflyw- U þi C\
FfWfl MRK LRÍ- i-eiKi y/eL
i-ÁR- PoMUR SV IF- J> V'f?
KVffJ- HAFfí 'ftHHLD i tf <?i- fi-ÐiR
UflTr- U K.
teaft 1 VAFfl TUíkfl T\)e\R e i fJ-c
/VIÓÍM- UR
fÚKfl
IFRR YE*RK- F/ERfl ► 3- no;
HL«-Ð- B Hfí
\>m»- SOFfí UHD i
fíÐFIL- houf snuR-
0/MNl- ViÐRl I'Tkou- 1 k'öíJfi N læí- Iðáfí fí-ÐCÆ- iLfí KfVR fl
KOM- 1 ST
YÆLfl
SLÆM X
U R LlprHR.
S PVR ÍKVÍ.D- MFHNl riTuw- EFN 1
ÍTRFUR HRopp- flWÖ 1 Tonn
KiRf- ILL
kl MIK- ILL i Hn'fí- FISK- u«
WÐ "RÍKmr m H»VflPfl SK.ST.
ftSKH
ÍKYtc- tlR SUðD i-F/ef) l >
FND/NÚ
hxe.tx- uðuR KfkJHH
Beltr
’í/ssí
t TÍOMT
fíMíoÐ
v/et- r R 5LÆMR FtMQft- n«pck
veitR' álSTft
un ’R Lit- iHtJ
Tftuá
«'«s li* ftVKífl H5R- mii 1 KF
ToM
ÍTfFbJ- fí N
SPIL
ELSKi, HflV- fií>l
Þrtt- UR USTI -t ITlðS >
st tt: i- CE © íb <- z ct zr Ju <r l*< U/ 0/ f-5 -O © \ cr o « L- o V) <±
ií sx o - cr (X. • z 2 &. H SL’ •Q ct X ** 73 2 — 21 •21
M (X — j 2. ■± u. 3 z Q ar J — | L cb - Q:
sl * U. C O X. li ;o -1 ó 5 J c O l- T X ~ U- ct <o F-
ira "1 =! tt Ul ~z. V * £ J - -- Cú u. U£ 3 oi tn i ll u. j«i<t

il Uj ~1 — ' -X. o £ L - © — 7 cr * te o1 >• OI u- 'C 3 <¥ iÚ lor g; c- •2
c U C u. .o ~ ££ \r7 o K cr áek ?C Sc 1 51 .o ■ V 3 ct
Si- SÍXi k: ct Les d: s*: 2 - cú -> 5. h. O h- Ctr J1 X
■TL V O" ■ rs <2 - éx •* ~ cr S-*- Sí ct í £ t CK a: GO l'l •2. cc 2
V- w o is: 5c X s* Qá <t vt d: - ct u_ d: 1- VO
V Sð J3: 2. dr 'O -i ct -zs %r 5 1! o J a: 72. «o -4 .O QC ir
% O sX. 5T O 'ts í- dr •ií & í~ e- O 7: tz. V S ö U- ar Z <X 5 ^ 1-L It X
■5ÍÍ Qd ± 21 ®|ó Q .« «■ * í|> » 40 pl o — II a: -i V3 Ct ■2. 72. C£
m \ V3 ZS ■v t ■Li il iíf ±•3 n * Z ú: 1 h UjM 95 liií Jji'
Lausn á síðustu krossgátu
SPILIÐ, sem hér fer á eftir er gott
dæmi um hvernig varnarspilarar eiga
ao vinma saman.
Norðurf
Vestur
S. Á-D-10-5-4-3
H. Á-D-5
T. —
L. D-7 4-2
S. 7
H. G-10-6
T. 8-6-5-2
L. Á-K-ð-6-3
Austur
S. 2
H. K-9-8-7-4-2
T. 10-3
I. . G-10-8-5
Suður.
S. K-G-9-8-6
H. 3
T. Á-KhD-G-9-7-4
L. —
Sagnirnar gengu þannig:
Vestur — Norður — Austur — Suður
I spaði —- Pass — Pass — S tíglar
Pass — Pass —3 hjörtu —4 tíglar
4 hjöríu— 5 tíglar — Pass — Pass
Dobl — Pass — Pass — Pass
Spil þetta var spilað í tvímennings-
keppni og varð lokasögnin sú sama
við flest borðin eða 5 tíglar. Spilið
vannst einnig við flest borðin, þótt auð-
velt sé að setja það niður, en það gerð-
ist einmitt við það borð er við segjum
nú frá.
Vestur lét í byrjun út spaða ás og
fékk þann slag. Hann lét næst út hjarta
ás og nú var félagi hans, sem sat í aust-
ur vel á verði. Hann lét hjarta kóng-
inn í. Hann gerði sér grein fyrir að eini
möguleikinn til að setja spilið niður
vær að Vestur léti út spaða, sem hann
gæti trompað. Til að leggja áherzlu á,
að hann óskaði eftir spaða lét hann
hjarta kónginn í.
Vestur lét næst út spaða, en sagn-
hafi trompaði í borði með tígul 8, en
austur trompaði yfir mieð tígul 10 og
þar með tapaðist spilið.
Léti vestur ekki út spaða vinnst
spilið alltaf.
ra
Fyrir skömmu var sagt frá því
x Staksteinum Mbl., að íslenzkur
maður hefði orðið vitni að því, að
kenningar Marx og Engels voru
brotnar til mergjar í kennslustund,
í stjórnmalo.heims'peki í unglinga-
skóia í Bandaríkjunum. I fram-
haldi af þessu var að því vikið, að
slikt kennsluform muni eiga örð-
ugt uppdráttar hér á landi, og
réttilega á það bent, að það væru
engin meðmœli með stjórnmála-
þroska manna. 1 lok greinarinnar
bendir höf-
undur á, að
annað tveggja
meginatriða
í endurskoð-
un frœðslu-
mála hér á
landi sé tví-
mœlalaust að
þjálfa nem-
endur til að
hugsa sjálf-
stœtt og
leggja sjálfstœtt mat á viðfangs-
efnin, en mikið hafi skort á það
til þessa.
Hér verða ekki bornar brigður á
niðurstöður greinarhöfundar, en
þessi athyglisverða umsögn og tíma-
bæra ábending gefa tilefni til frek-
ari umræðu. Verður þá fyrst fyr-
ir að hyggja að því hvers vegna
þannig er komið, hvort það ástand
sem lýst er, á rœtur að rekja til
vanrœkslu einhvers sérstaks þáttar
í fræðslukerfinu, eða hvort hér sé
x fleiri atriðum að rœða um ranga
uppbyggingu x kennsluaðferðum.
Sé grannt skoðað má ugglaust
finna síðari tilgátunni stað, en ég
mun hér aðeins víkja að einum
þœtti náms, sem vanrœktur hefur
verið og ég hygg að valdi miklu um
hvernig þessum málum er komið.
Á ég þar við kennslu í nýrri tíma
rökfrœði, sem mér er ekki kunnugt
um að kennd sé við nokkurn skóla
hérlendis, en sú frœðigrein er þess
helzt megnug að þjálfa rökrétta
hugsun og getur þá jafnframt
stuðlað að víðari yfirsýn og aukn-
um stjórnmálaþroska.
Nýrri tíma rökfrœði hefur þok-
að verulega áleiðis á síðustu hundr
að árum, en fram til þess tíma
hafði rökfrœði sem vísindagrein að
mestu staðið í stað frá dögum
grísku heimspekinganna. Það
helzta sem nýja rökfrœðin hefur
fœrt fram í dagsljósið er nýtt sam-
band á milli stœrðfrœði og rök-
frœði og hún hefur einnig reynzt
grundvöllur að nýjum heimspeki-
legum xnsindum. Þessarar nýju
rökfrœði gætir mjög mikið í heim-
speki hvarvetna um lönd og í
hennar Ijósi hefur margt í eldri
heimspeki verið tekið til nýrrar
og endurskoðaðrar meðferðar.
Þessi nýja rökfrœði er kennd við
velflesta háskóla á meginlandi
Evrópu. Þegar stúdentar hafa um
nokkurt skeið verið þjálfaðir að
beita henni, eru oft tekin fyrir mál,
sem efst eru á baugi x heiminum
og stúdentum skipt í umræðuhópa
til að fjalla um þau. Getur verið
mjcg fróðlegt að fylgjast með
þessu og á þennan hátt, með því að
beita aðferðum nýju rökfrœðinxxar,
á að vera hægt að komast nœrri
sannleikanum x lwerju máli. Aðrar
aðferðir gefa þar ekki betri raun.
Og af sjálfu leiðir, að þeir, sem
þjálfaðir hafa verið að beita þess-
um hreint rökrœnu aðferðum við
könnun eins máls, eru betur undir
það búnir en áður að mynda sér
skoðun á öðrum málum, sem upp
kom.a.
Ég held að kenxisla í nýrri rök-
frœði undir forustu þar til fœrra
manna gœti komið miklu góðu til
leiðar hér á landi. Af allri frœðslu
hér hygg ég að hvergi séum við
verr á vegi staddir en í heim-
spekilegum vísindum, sem m.a.
kemur fram í því hve gleypiginnt-
ir m,enn hafa oft verið hér á landi
fyrir úreltum og þröngsýnum
heimspekikexmingum. Vel mœtti
hugsa sér að byrja þessa kennslu
x menntaskólum, en á mennta-
skólaaldri er hugur nemenda oft
vel opinn til að glíma við óþekkt
og torrœð vísindi. Nám í heim-
spekilegum frœðum á þeim aldri
gœti líkað forðað mörgum ungl-
ingum frá því að ánetjast heim-
spekikenningum, sem opinbera
haldleysi sitt þegar réttum rök-
rœnum aðferðum er beitt við rann-
sókn þeirra.
Ef þessi kennsla yrði tekin upp
í skólum hér, gœti svo farið, að
innan fárra ára væri hægt að takn
kenningar Marx og Engels til vís-
indalegrar rannsóknar þar án þess
að til vœri tekið.
Jón Hnefill Aðalsteinsson.