Lesbók Morgunblaðsins - 28.04.1968, Blaðsíða 14

NÝJAR
DANSKAR
BÆKUR
Dansk lyrik fra folkevisen til Jens
Baggesen. En antologi redigeret af Carl
Bergström-Nielsen. Gyldendals Xrane-
böger. Köbenhavn l!)t>7.
Þetta saín danskra Ijóða héfst á þjóð-
vísum. en yngsta efni þess eru ljóð
Jens Baggesens. sem lézt ár:ð 1826.
Fremsta ljóð bókarinnar er þjó'ðkvæð-
ið um máít hörpunnar. Þar segir sem
k.unnugt er frá Villemand og vænni
brúði hans, sem léku að gulltafli. En
jómfrúin grætur, því að hún hefur hug-
bd% um að henni sé bani búinn. Systr-
um hennar íveimur hafði orðið það að
Íörtjóni að i'íða ána Blíð á leið til brúð-
aups. Víllemand kve'ðst munu láta
hundrað riddara ríða henni til hvorrar
handar yfir ána, og tólf leiða gangvara
hennar. En þrátt fyrir þessar varúðar-
ráðstafanir hnaut gangvari brúðarinnar
á brúnni miðri og hún féll í stríðan
strauminn. Gat enginn hrifið hana það-
an. Villemand lét þá sækja gullhörpu
sina og lék svo að börkurinn féll af
trjánum, horn losnuðu af fé og óvættur
fljótsins varð að láta lausa brúði hans.
Fleiri skemmtilegar þjóðvísur eru í
þessu safni, t. d. Ólafur Liljurós,. Ás-
björn snari og Morgundraumar mærinn-
ar. Elzti nafngreindi höfundur, sem
þarna á ljóð er Morten Börup, sem var
uppi 1446—1526, næstelztur er Tycho
Brahe, fæddur hundra'ð árum seinna.
Leonora Christina á ljóð í þessari bók.
einnig Ludvig Holberg, en nafngreindir
höfundar eru alls 19.
Nýjar erlendar
bækur í Borg-
rrbókosnini
Jul Bomholt: Midt í Riget. Roman
om Knud den hellige og hans tid.
230 bls. Kbh., 1967. Þetta er annað
bindi skáldsögu Jul. Bomholts fyrrv.
váðherra um Knút heiga. Hið fyrra,
Guds Knægt, kom út 1966 og er einnig
til i bókasafninu. I þessu bindi er
l'jallað um atburði ársins 1085, þegar
Knútur býr sig undir innrás í Eng-
iand.
Mihalio Lalic: Klagernes bjerg. Par-
tisanroman fra Jugoslavien. Kbh., 1967.
Lalic er einn af kunnustu nú-
timahöfundum Júgóslaví.u Klagernes
bjerg er hans frægasta verk og fjallar
um líf júgóslavískra skæruliða í fjöll-
um Júgóslavíu árið 1942. En bókin er
ekki fyrst og fremst stríðsbók, heldur
persónulýsing, lýsing á manni undir
binum verstu kringumstæðum, — al-
gerlega einangruðum uppi í fjöllum.
Walter R. Fuchs: Vor tids fysik. For-
máli eftir nóbelsverðlaunahafann Max
Born. Kbh., 1966. Registur. Myndir.
Höf. er amerískur vísindamaður, sem
starfar í Vestur—-Þýzkalandi og ritar
ó þýzku. Þetta er fyrsta bindið í bóka -
ílokki, sem Samlerens Forlag í Kaup-
mannahöfn er að gefa út og nefnist
Vi og Videnskapen. Er markmið hans
c ð kynna almenningi það, sem er að
gerast í heimi vísindanna á okkar dög-
um. Vor tids fysik hefur fengið ágæta
dóma og þykir bæði skýr og auðveld
aflestrar.
Brian Crozier: Franco. A Biograph-
ícal History. London 1967. 390 bls. Heim
iidaskrá. Nafnaskrá. Myndir. Þetta er
fyrsta meiri háttar ævisaga hins spánska
einræðisherra, sem kemur út á ensku.
Hefur bókin fengið mjög góða dóma, m.
a. í Times Literary Supplement, þar
sem höf. er hrósað fyrir skarpskyggni,
glöggan söguskilning og ó'hlutdrægni.
George F. Kennan: Memoirs 1925—
1950. Boston-—Toronto 1967. 583 bls.
Nafnaskrá. HöL einn kunnasti og á-
gætasti maðurinn í utanríkisþjónustu
IBandaríkjanna í aldarfjórðung, segir
l'ér frá reynslu sinni í þessu starfi.
Hann hefur jafnan verið þar, sem mest
befur á reynt, í Moskvu, Prag, Berlín
(þegar Hitler sagði Bandaríkjunum
stríð á hendur), í Japan og víðar. Hann
befur ritað mikið um nútíma sagnfræði
og stjórnmál og þá einkum um Rúss-
land og samskipti þeirra við Vestur-
lönd. Hafa bækur hans stuðlað mjög
að auknum skilningi í Vesturlöndum á
Rússlandi og rússneskum stjórnmálum.
Minningar hans eru taldar í flokki
merkustu bóka síðasta árs.
Machado de Assis: Esay and Jacob.
Skáldsaga. 288 bls. London 1967.
Höfundurinn er viðurkenndur einn
mesti rithöfundur Brazilíu (1839—1908).
Sagan fjallar um hin stórbrotnu innan-
iandsátök i Brazilíu á 19. öld, frelsun
þrælanna, byltinguna gegn Dom Pedro
II, stofnun lýðveldis og gagnbylting-
una. Pólitisk saga um baráttuna fyrir
írelsi, óháð stað og tíma.
Xhc Okagami (Skuggsjá hin mikla)
488 bls. London 1967. Skýringar, bóka-
,-krá, atriðisorðaskrá og nafnaskrá. Jap
anskt sagnfræðirit í söguformi ritað á
11. öld af óþekktum höf. Það fjallar
um tímabilið 825—1025, þegar Fuji-
wara—ættin réð lögum og lofum í Jap-
an. Þetta er fyrsta enska þýðing þessa
lorvitnilega og gagnmerka rits, og er
hún gerð á vegum Menningar— og vís-
indastofnunar S.Þ. (Unesco.
Seferis, George: Collected poems, 1925
—55, New Jersey 1967. 490 bls. Þýð-
endur: Edraund Keeley og Pilip Sherr-
ard. Formáli og skýringar. Þessi vand-
aða útgáfa á Ijóðum hins gríska Nó-
belskálds er gerð í samráði við höf-
tindinn og þýðingarnar endurskoðaðar
af honum. Frumtextinn er prentaður á
annarri síðunni, en hin enska þýðing
á hinni.
Bashevis Singer, Isaac: The manor.
442 bls, New York 1967. Stórbrotin ætt-
arsaga og þjóðfélagslýsing, sem gerist
meðal Gyðinga í Póllandi á seinni hluta
19. og fyrri hluta 20. aldar. Höf., Gyð-
ingur nú búsettur í Bandaríkjunum, er
í flokki meiri háttar rithöfunda nútím-
ans.
Sinclair, Andrew: Gog. 486 bls. Lond-
ón 1967. Áhrifamikil skáldsaga og ein-
stök í sinni röð vegna hins sérkenni-
lega efnis og aðferða höf. Einkennileg-
an mann rekur upp á strönd Skotlands.
Hann strýkur síðan af sjúkrahúsi og
heldur til London, hittir á leiðinni gamla
vini sína á ævintýralegan hátt, og brátt
lekui að rifjast upp fyrir honum for-
tíð hans og fortíð brezku þjóðarinnar.
14 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
28. apríl 1968