Lesbók Morgunblaðsins - 08.06.1969, Blaðsíða 14

CVRfl
Mftrti-
tlK

K?0

cA

st>
A*'

IHN-
LflUT

í)
DflCv'
leið
V
sP
REIM-
lEIKfl
Tter^
BW
SK'<K
oP.í>
4*
2o|i
A 1©

þREP-
IÐ
'o Ð
£FN|
«*
HflLPA
BltoTT
FUÍiL
t'»l-
IMM
TflLfl
F£6RA0-
uturt
■UPQ
UKIREiUJ
IK(«W>ifl
FULtí
FfltM
Tft,UHP -
!SL
CfRAlT,
tíí>S
ov
MflNNSj
Nflffll
l5flrtHLi
VflfFNr
tuc
'flS-
VN7fl
5KIP5
JKflUT
JTflR-
1«.
flPS/Tri
V£RK-
FÆ«I{>
LflMD
JKlN
l/etj.
leflopffl
MA9“R
£f?TR
; ■
yriR-
L 1-0
KíöK-
s<
9«'
íHFfle
a rt
íiflK-
f)gu
R/ef-
/LL
—»
LOCilÐ
MIEV/?
Vú'Kvi
Jfflffl
VefliCMft
tflM
SRLDÍ
KAMR

HÆ$R
HflOAfl
KflRL-
PVRJ

I M|J-
yF-u
FflNtfl'
MflRK
DMR-
RK-
MÐ
s*fcU
T
6floí>-
u « -
jerr
MflPuR
1£>M
c,rt-
ÍTfli-P
tiÆFr
SlftK-
ROUR
Þ£in
w-
£l(k-
UR.
PVR-
UM
mM.
FelHL
pi <--
nRflR
e&a
í£Ff\
FU(tL-
ItfN
Pmk-
f? Nfl
KÆFfl
ÍHuRt,-
€> 1
6r
ii\ R-
HrtNti-
U R.
H
Mns
Lausn á síðusfu krossgátu
•57" rrr % c£T7 zs> HB! ’-o a> Oj III 'TT 1 5 1 rv. WTþ ■jí r® !'! 'S; o^ft sf
J> -z. sr x k/v M\ œjf zz. r- o’ *r*l > > •2. > Va o S| i/syss
73 > r- 3.. X > — 1 r o H > -o > X ftS
H E r- — -z. r* lf s 70\ > V r r > X
áá T>-r ■2 n c- 2 -1 1 1 — 1 É 70 > 70 > "0 > 1 i
70 > 2 y> o —1 1 1 3 > > p' i i >' > í;s} r Þx' 50 >1 □E KsSJf V
ítl il > -Z. —- 2 -1 — 5 ■Z. 2 — r rn ac vr* >, TV 11
cf Ei E 1 f — E > > •3=. > > 70 > í> Ej ;r — f> vr»
— > r r > 7« I i r- l! 70 5 3 ?£ 70 — O 2 -Z. > pT r & ?
73 T> >' 2 70 Eífl lif 70 — > Vx S|. ^ * -z. > J> > r > 1 I o* r E % P
% n >' FFí lis > H 1 I > > I 1 rc 1 1 -y „rn SG S?? 70 > *t> > 70 7Q
yíh V/N > I i c -n O' < <;— ~ < <— 2 oo >' <- s> ~ rai
rH PTT IM
r- m VA % -i° 2 >' X ■— ■Z. 1» f<5 lH vö >, H > T’. T n> 3
> 2D- cz — 7) — •n ■"<72 70 ~ 70 — 2 — r - -1 > JN 70 n > La
Þaö var á sólbjörtum sunnudegi
nú í vor. Reykvíkingar voru farnir
að raða sér upp í lestir á Þingvalla-
veginum og trén við Valhöll höfðu
fengið nýjar, dökkgrœnar laufkrón-
ur. Inn á bilastæðið rann stór,
amerískur bíll og út úr honum stigu
nokkrir unglingar. Þeir gengu upp
á hólinn, sem verður vestanvert
við Valhöll; höfðu með sér pappa-
kassa með matföngum og gos-
drykkjaflöskum. Nokkra stund sátu
þau þarna í skjóli trjánna, þar sem
ilmur er úr grasi og lyngi og á með-
an glampaði sólin á ána og vatnið.
Þeir gerðu nestinu einhver skil, en
stóðu síðan á fœtur; skildu pappa-
kassann og bréfaruslið eftir á hóln-
um en mölvuðu flöskurnar á nœr-
tœkum steini.
Hugtakið ,,Hreint land — fagurt
land“ virðist engan veginn öllum
jafn hugstœtt og þegar maður sér
ómenninguna eins augljósa og í
dæminu, sem að framan er nefnt,
dettur manni í hug, að sumu fólki
fœri ólíkt betur að búa í moldar-
kofum og hafa lúsina fyrir fastan
förunaut. Vitaskuld má ekki fyrir
nokkurn mun kvisast, að bóka-
þjóðinni sé mjög áfátt í umgengnis-
menningu og við tökum það illa
upp, ef útlendingar fara að fleipra
með slíkt á prenti. Þrátt fyrir alla
okkar menningarviðleitni er á
stundum auðvelt að komast að
þeirri dapurlegu niðurstöðu, að
Bakkabrœður hafi að vísu eitthvað
mannast, en hœgt gengur það.
Enskur ferðálangur, sem hingað
kom fyrir aldamót, skrifaði fjálg-
lega lýsingu á því, hvernig íslend-
ingar snýttu sér. Virtist svo sem
hann dœmdi þjóðina meir eftir því
en hinum margfrœga bókmennta-
arfi.
í sambandi við hátíðáhöldin 1.
desember 1918, gerði Morgunblaðiö
að umtálsefni þann leiða ósið manna
hér í bœ, að hrœkja á götur og gang
stéttar. Vonandi getum við stað-
hæft, að sá ósiður sé að mestu úr
sögunni; einnig það að snýtingar
veki furðu og viðbjóö.
En hver er munurinn á því og
atferli þeirra, sem mölva gler og
skilja við sig rusl í fögrum trjá-
lundi í fjölsóttasta þjóðgarði lands-
ins? Nœsta lítill, eða hvað? Varla er
fólk á landsprófsáldri svo illa
menntað, að það viti ekki betur.
Og engum dettur í hug, að foreldr-
ar eða aðrir uppálendur hafi mælt
með svo ósvinnri framkomu. Stund-
um er skólunum kennt um að van-
rœkja það, sem hefur reynzt ófram-
kvœmanlegt á heimilunum. Varla er
það sanngjarnt. Hitt er annað mál,
að menntun er naumast eingöngu
fólgin í ítroðslu og fœri betur, að
nemendur gœtu ögn mannast á
skólagöngu. En fyrir því er því
miður engin trygging. Sjálfur man
ég þá tíð í kunnum héraðsskóla, að
kartöflur voru látnar fljúga í vegg-
ina og náungann í borðsalnum.
Fœstir munu þó hafa þekkt þann
sið af heimilum sínum. En þarna
í menntastofnuninni þótti nemend-
um hann góður og gildur.
Margt bendir til þess, að fágun
og siðmenning sé ekki meðál þess,
sem helzt er keppt aö. Sveitirnar
standa framar að þessu leyti, enda
lifir þar enn arfur frá rótgróinni
hefð bœndaþjóðfélagsins. Svo vel
menntað er sveitafólk nálega upp
til hópa, að því kemur ekki til hug-
ar að láta sjá sig í gállabuxum eða
öðrum vinnufatnaði á samkomu. En
kaupstaðaunglingar og raunar full-
orðið fólk líka flykkist í félags-
heimili sveitanna á sumrin og oft
er klœðnaður þess með þeim hætti,
aö forráðamenn húsanna ættu að
hafa manndóm í sér til að meina
því um inngöngu. Því er ver, að
húsin eru flest skuldug og mjög
fjár þurfi. Aurarnir þykja jafn-
góðir, hvaðan sem þeir koma. Það
gæti líka sýnzt vafasamt, hvort
hlutverk félagsheimilanna sé að
gangast fyrir ómerkilegum skröll-
um, sem bítlahljómsveitir hirða
hagnaðinn af.
Ákveðinn hugarheimur og viðhorf
sigla í kjölfarið; áhugamál, sem
ýmsir mundu segja, að sízt bœri
að fagna. Oddvitar í félagsmálum
sveitanna hafa kvartað yfir því, að
sífellt gerist erfiöara að fá ungl-
inga þar til þátttöku í íþróttum.
Þeim mun fleiri og þeim mun yngri
unglingar sjást drukknir á dans-
samkomum. Hin svonefnda beat-
rnúsík hefur altekið áhugann og
það sem henni fylgir; sítt hár, ein-
kennilegur sljóleiki í fasi og hirðu-
leysi í klœðáburði. Ekkert er eins
gamaldags og heilbrigð sál í hraus/t-
um líkama, eða önnur álíka slag-
orð, sem aldamótákynslóðin hefði
getað borið sér í munn. Nú er helzt
að skilja, að þýðingarmest sé að
njóta augnábliksins; hlusta á ær-
andi hávaðann, gefa manni á‘ann
eins og dýrlingurinn gerir, sjá
hvernig flaskan brotnar þegar henni
er hent í stein; og ganga svo frá
öllu saman eins og ekkert hafi
gerzt.
Gísli Sigurðsson.
14 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
8. júmá 1069