Lesbók Morgunblaðsins - 15.06.1969, Blaðsíða 9

Suð'ur-Reykir f Mosfellssveit
anlhúss, bæði störfuim og fólki
og á þessu. Iheimili er ek'ki rif-
izt. Ef ágreininigur rís, þá eru
ágreiningsmálin rædd, en með
gát, og hún finniur lausn sem
allir geta sætt sig við. Ég er
sjálfur alinm upp við dálítinn
hávaða, ef í það fór, við vonum
fimm bræðurnir, en hún .. . nei,
ég veit e/kki hvernig hún fer
að því. Alltaf í góðu skapi.
Þetta er bezta kona í heirni.
Forlögin sendu mér 'hama.
Nei, hættu nú, segir Málfríð-
ur.
— Hún er náttúruákoðarinn
á heimilinu. Þegar við erum úti
í ferðalögum, þá er hún óðara
komin upp í fjall að slkoða sól-
ey, en ég e-r niðri á láglendinu
að skoða grasið, því að sóley
hefur ekkert fóðurgildi. Éig er
svo jairðbundinn, en hún er
allt öðruvísi. Ég rengi elkki
það sam sagt er, að konan mín
sé komin af -grei-nd-ustu ætt
landsins ...
Jón!!
Nú er Málf-ríður alve-g kom-
in í van-dræði með Jón, en Jón
vill segja saninleikann og ek'kert
nema sannleikanin. Hanin sýni-r
mér Vasittfiirzkair ættir, I.
bindi, og þar eru raktar ættir
Málfríðar, en að henni -standa
Hnífsdalsætt, Arnardalsœtt og
Enigeyjarætt. Og hjá henni er
líka raki-n ætt Jónis allt aftur
til 17. aldar, og kemiur þá í ljós,
að forfeður hans hafa ei-nimitt
búi-ð hér í Mosifellsisveitintnli
2ja vetra ótaminn kynbóta-
hestur, sem enn hefur ekki
hlotið nafn.
man-n fram af manini, eða þang-
að til föðurafi hans Jón Þórð-
arson flutti frá Gróttu og varð
ákipstjóri og Skip-asmiður í
Reykjavík, en Jón er sonur
hjónann-a Inigibjargar Péturs-
dóttur frá Svefn-eyj-um á Breiða
firði, og Guðmiuindair Jónisison-
ar, hin-s kiunina skipstjóra
Reykjaborgarintnar, og togar-
anis Skallagrímis, sem hann var
oftast kenndur við.
— Ég held að pabba hafi
þess vegna fundizt hann hafa
vissar skyldur við ættina og
hafi einmitt þess vegna keypt
jörð hér í Mosfells3vei.tinni, seg
ir Jón. Hann keypti hana árið
1916 ásamt Jóel Jónssyni, skip-
stjóra sem dó í spönsku veik-
inni og þá keypti pabbi hans
hlut og átti þá alla jörðina um
tírna. Síðan fliuttiisit himigað
Bjarni Ásgeirsson, fyrrv. sendi-
herra og starfaði hér, en keypti
síðan hálfa jörðina að nokkr-
um árum liðnum. Uprl-.aflega
var jörðin 6—700 heiParar, en
það hefur saxast á hana.
Reykjalundur stenclu: nú á
hluta jarðarinnar, en það land
var að nokkru leyti ice: pt og
að nokkru gefið, og dælustöð-
in fyrir Hitaveitu Reykjavík-
ur var sett hér niður. Pabbi
var strax bjartsýnn. á þessa
jörð. Árið 1917 fór hann með
nokkirum vinum sínum hingað
uppeftir til að sýna þern land-
areigninia og sagði stoltur:
Áreiðanlega á þetta vatn eft-
ir að hita upp Reykjavíkurbæ.
Þá sögðu vinirnir:
Heldurðu að þú ættir ekki
að hætta að smakku það, Guð-
mundur minn?
— Ég hef heyrt sagt, að fað-
ir þinn hafi lagzt imdir feld,
þegar hann vildi vita, hvar
fiskurinn væri?
— Það eir kannski o: mikið
sagt, að hann hafi lagz: undir
feld. Hann fleygði sér út af og
dreymdi. Ég var lengi með hon
um á sjó, því að það var þá
minn lífsdraumur að verða sjó-
maður eins og hann, og það
kom oft fyrirj þegar ég var
við stýrið, að hann sagði' Ég
ætla að leggja mig og vitahvert
ég á að fara. Og það brást
ekki, að eftir einn eða tvo tíma
vissi hann, hvert stefm skyldi
og við mokfiskuðum ef draum-
urinn var skýr. Eftir að hann
tók að reskjast, þá liom það
fyrir, að hann sagði við mig:
Vilt þú ekki leggja þig?
— Og bar það árangur?
— Já, — mér er sérscaklega
minnisstætt eitt atvik. Þá fyllt-
um við skipið svo að ég hélt
það mundi sökkva. Við höfð-
um farið inn á Bitrufjörð til
að afla okikiur niaiutakjöts, en í
þá daga var algengt, að skip
keyptu vistir og vatn hjá bænd
um. Við vorum þreyttir og lítið
sofnir og ég hef sennilega verið
mikið syfjaður, því ég man, að
ég lagði allt kapp á að k-omast
sem fyrst aftur um borð. Kúnni
var slátrað, pabbi borgaði, við
fluttum kjötið um hjvð og ég
var kallaður að stýri. Þá var
ég svo syfjaður, að ég dottaði
við stýrið.
Það er ekki hægt að hafa
þig svona, sagði pabbi, legðu
þig, vittu hvað þig drsymh.
Ég lagði mig og rofnaði á
augabragði. Um leið og ég
sofna, finnst mér ég enn standa
við stýrið, hafa í rauninni
aldrei farið frá því. Það var
-glaimpandi sóliskin og mér
fannst ég fara frá styrinu og
setjast afitan við brúna tiil a-ð
haiía þa-ð gott. O-g v-eit ekki
fyrri til en við erum komnir
inn í fjarðarbotn, þar sem var
mikill og góður grasvóxtur og
skipið skríður rólegi upp í
grasið. Ég hrökk upp. Hvað er
þetta? Erum við strandaðir?
En þá var skipið kj.nið lang-
leiðina út undir Skaga.
Jæja, hvað dreymdi þig?
sp-urði pabbi.
Og hanin réð dnauminin þainirí-
ig, að við ættum að snúa við
aftur inn í fjörð og væri ekki
ólíklegt, að við fengjum þá
jafnmargar síldar og grasstrá-
in voru í draumnum. Við sner-
um við og eftir hálftíma sigl-
ingu eða tæplega það kimum
við í sjó svartan af sild. Reykja-
borg kom alveg á nósnnum inn
á Hjalteyri næsta dag, þar sem
við lögðum upp það sem eftir
var sumars.
— Hefur draumgáfa þín kom
ið þér að gagni við búskap?
— Ég held Iþað niú. Ofit
dreymir mig fyrir veðráttu. Og
ég minnist sérstaklega eins
draums, sem kom að ómetan-
legu gagni. Ég var við heyskap
ásamt öðru fólki úti í Þerney
og eiina nóttin-a dineymdi mig, að
ég væri kominn heim til föður
ömmiu minnar að Vest.urgötu 36,
en föðuramma mín var einstak-
lega sterk kona og dugleg, mót-
uð af harðri lífsbaráttu. í
draumnum fannst mér amma
mín kalla á mig þar sem hún
var uppi á loftinu. Ég fór fram
að stiga og hváði og þá fannst
mér amma taka teskeið fulla af
vatni, sem hún lét drjúpa í aug-
að á mér. Ég vaknaði samstund-
is, klukkan vair fjögur að
nóttu, en ég fór út og gáði til
veðuirs. Við áttuim mikið flatt
hey og hafði virzt rakinn
þurrkur. En nú sá ág bara, að
það var allt að gróa upp og
ekkert efamál að færi að rigna.
Ég vakti allt fólkið og það
stóð heima, að búið var að
galta meginhlutann af beyinu,
þegar byrjaði að rígna og
rigndi stanzlaust i mánuð.
Annars stend ég á því fastar
en fótunum, að ég get.i fundið
lykt af rigningu, en það eru
margir, sem efast um þjssa gáfu
mína, segir Jón og brosir. En
undirvitundin er alltaf vakandi
og það var eins með pabba.
Þetta kemur sér vel, en það slít
ur man-ni líka að geta aldrei
sofnað frá starfinu. Konan mín
segir helzt ekki meira en hún
getur staðið við, en hún hefur
oft orðið undrandi á ýmsum til-
þrifum í mér í sambandi við
starfið.
Og Málfríður rekur mér
dæmi um það, að Jón hafi vakn-
að um miðja nótt, þegar allir
voru í fasta avefni og ekkert
virtist að. En Jón fer þá rak-
leiðis niður í hænsnahús og þá
er rafmagnið farið af útungun-
arvélunum, sem gerist stund-
um ef stungur eru yfirhlaðnar,
og það þarf ekki að fara
mörigum orðuim um þa,ð, hve
slíkt getur verið afdrifaríkt.
— En hvernig stóð 4, að þú
hættir sjómennskunni og fórst
í land?
— Pabbi hafði áhuga á, að
ég yrði bóndi hér á jörðinni,
sem hann hafði keypt, og á
stríðsárunum lagði hartn hart
að mér að hætta sjómennsku.
Hann lagði áherzlu á, að nú
hefðu of margir ungir menn
farið beint I sjóinn, án þess að
til þess væri ætlazt. Þá gaf ég
mig og fór beint af togara i
Hvanneyrarskólann í stað Sjó-
mannaskólans eins og ég hafði
ætlað mér, en áður hafði ég
lokið gagnfræðaprófi við Flens
borg. Síðar sigldi ég til Amer-
íku og stundaði nám i tvö áx
við háskólann í Madison, Wis-
consin, þar sem ég tólc fcúnað-
arhagfræði sem aðalgrein og
alifuglarækt sem undirgrein.
Meðan ég var fyrir vestan,
hafði pabbi ásamt fleiri góðum
mönnum, stofnað alifuglabú hér
á Suður-Reykjum, sem hét
Hreiður h.f., og ég gerðist bú-
stjóri fyrst eftir að ég kom
heim. Síðar fluttist félagið um
set, og þá keypti ég eignir þesa,
sem hér voru. Árið 1957 keypt-
um við hjónin jörð föður míns
af móður minni og systkinum,
og nú búum við fjórir bænd-
ur á Suður-Reykjum, tveir syn-
ir Bjarna, ég og Sveinn, bróð-
ir minn sem hefur garðrækt.
— Við ákaflega gott sam-
lyndi, segir Málfríður. það er
ekki sízt þessu góða sambýli
Guð'mundur var fararstjóri í útreið'artúr drengjamia. Hvíti
hesturinn heitir Jökull, en Jón hefur lagt sig sérstaklega
eflir hvitum eða Ijósum lit á hestuin.
15. júnií 1969
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 9