Lesbók Morgunblaðsins - 09.08.1970, Blaðsíða 5

— Hún fer ySur vel, saf^i
luragfrú Emimia. — Þér vitið éo
gleymimérei er mjög merkilegt
tolóm.
Petri lektor leit örvæntingar
fullur á hana.
— Ef þér aiðeins vtsisiuð, umg-
frú Emtma . . .
— Já, víst veit ég það. Hún
þýðir „gleymíð mér ekíki,“ svar-
aði hún og leit einkar blíðiega
á lektorimn. Petri lektor varð
talsvert rjóðari í andliti en
hann átti vanda til.
— Miig hefði langað að segja
dálítið . . . en þér verðið áreið-
anlega bana reið . . . svo afð ég
verð víst að hætta við það
— Þér þurfið ekkert að ótt-
ast hierra lektor.
— Nei, unigfrú Emma, biðjið
mig ekki um . . .
Hann tók síðan aftur til máls
þar sem frá var horfið um
igreiiruimglu j'urta og sérkermi
fanieroigaimer, kryptogiaimier, did-
ynamia og tetradynamiana.
Síðan héldu þau aftur til þæj
arins með lestinmi og á ledðinni
hélt lektorinn ræðustúf yfir
ungfrúnni um að allar þessar
jurtir tilheyra áttunda flokki,
það er að segja octandria, lauk
hann máli sinu. Síðan fyligdi
hann henni til rektorsbústaðar-
ins. — Grleymið nú ekki, sagði
hann í kveðjuskyni, að sníkju
plönturnar hafa rætur að
nokkru í jörðimni og að nokkru
á öðrum plöntum og að þær
fæða af sér aðrar tegundir.
Góða nótt ungfrú.
Þeg.ar hún var farin inn reik
aði hann fram og aftur fyrir ut-
an rektorsbústaðin.n í meira en
stuimdarfjórðunig. í hvert skipti
sem hann leit á bliómið í hnappa
gat-inu roðnaði hann. Hann leit
upp í gluggann og að lokum
herti hann upp hugann,, gekk
aftur að húsinu og hrimigdi dyra
blölkinni.
Hann fékk hjartanlegar mót-
töfcur. Hann bað margfaldlega
afsökiunar á því að hann trufl-
aði svona síðla kvölds, en það
væri dálítið sem hann yrði
nauðsynlega . . .
Kannski mætti bjóðia honum
inn í dagstofuna. Rektorsfrúin
horfði á hann bjarteyg og ung-
frú Emma starðí hungruðum
augum á varir hans.
— Herr.a rektor, sagði lektor-
inn vandræðalega — á ferð
okkar í dag tíndi umgfrú Emma
þetta blóm og saigði: Lbyfiðiþér
að ég setji Iþað í hinappagatið
á j.aikka'num yðar? Þér get-
ið ekki ímyndað yður hvílik
áhrif þetta hafði á mig. Ég veit
ekki hvort mér leyfist að segja
það sem ég er nú sannfærður
u .m . . .
— En kæri herra lekitor, við
höf'uim nú þeklkzt svo lenigi,
sagði rektorsfrúim til að hjálpa
honum í vandræðum han.s.
— Ég sé, sagði Petri lektor,
að uimgfrú Bmmia miun ekki held
ur taka það óstinnt upp og ein-
mitt það skiptir hiöfuðmáli. Þar
se.m ég er nú á föruim og veit
eklki, hvenær ég kem aftur vil
ég ekki hailda ungfrúnni. í
óvissiu. Þetta blóm sem un.gfrú
Emima setti í hnappa.gatið v.ar
ekiki gleymmérei, öðru nafni
m.yosotis palustris, heldur uxa-
tuiniga eöa anchuisa officinial-
is . . .
Og þeasa nótt Sviaf Petris
lektor sætum svefn.i, sæiastur
ai'lra mannia.
BÖKMENNTIR
OG LISTIR
Njála í nýju
Eftir Jóhannes í»orgrímsson
1 • >* •
ÍJOSI
Allir sem kynint hafa sér
Njálssögu að nokkru ráði hafa
tekið eftir því, að í sögunni
fimnst víða kristinn andi og
kristileg orð. Sbr. andlátsorð
Höskulds Hvítanesgoða „Guð
hjálpi mér og fyrirgefi ykkur.“
Orð Njáls „Guð er miskunn-
samiur og miun ekki láta oss
brenna bæði þessa heims og
annars.“ Flosi á leið til hefnd-
anna — „bað alla menn koma
til kirkju og biðjast fyrir."
En það er annað sem fæstir
hafa tekið eftir, að höfundur-
inn hefur sótt allmargar fyrir-
myndir að atburðum í biblíuna
einkum Gamlatestamentið. Ég
minnist ekki að hafa séð eða
heyrt þetta atriði nokkurs stað
ar framkomið hjá Njáluskoð-
endum, það er því alger nýj-
ung fyrir fólk að kynnast þess-
um þætti í Njálssögu. Þess-
ar hliðstæður eru það fyrir-
ferðarmiklar að ekki verður
hægt aið rúima þær allar í þeisis-
ari blaðagrein, ein sikréðar þær
sem skipta verulegu máli í sög-
unni.
Eftir að ég hafði komizt a'ð
þessu og hugleitt það, hlaut
ályktun mín að vera þessi:
Hin mikla biblíuþekking sem
kemur fram í sögunni verður að
teljast alltraust sönnun, að höf
undurinn hafi verið lærður
klerkur. — En hver var hann.
Hvert var nafn hans. Ég taldi
mig algerlega vanmegnugan
að svara þeirri spurningu. —
Gafst upp, og lokaði skráðar
athuganir niður í skúffu.
Ekki alllöngu síðar bar fyr-
ir mig sýn í draumi (sem stund
um hefur komið fyrir mig og
oft reynzit rétt í vökunni) er
ég tók sem bending til mín að
halda leitinni áfram, sem ég og
gerði.
DRAUMURINN
(var það höfundur Njálu?)
Það var eina fagra sumar-
nótt í júlí 1968 að ég þykist
staddur úti fyrir opnum kirkju
dyrum. Heyrði ég þá nafn mitt
kallað inni í kirkjunni snjöll-
um hlýjum rómi. Jóhannes.
Mér verður litið inn. Sé ég þá
mann innarlega í kirkjunni —
að sunnanverðu — og heyrði
hann segja mjög skýrt, með
sama snjalla rómnum: „Ek heiti
Ketill." Svo hélt hann áfram
að tala, en í lægra — smálækk-
andi rómi nokkrar setningar,
og rétti um leið upp og fram
vinstri handlegg og hélt á bók
og nokkrum lausum blöðum að
sjá í hendinni, og veifaði því
lítið eitt á áttina til min, eins
og hann vildi vekja athygli
mína á þessu. Orðin í setning-
unum, sem hann talaði eftir að
hann sagði nafn sitt nam ég
ekki, held það hafi verið
latína. Hvort ég heyrði þar orð
ið „níal“ þori ég ekki að full-
yrða, en líkt var það. Úti og
inni virtist hálfrökkvað og sá-
ust litir lítt. Maðurinn var
klerklega búinn — hempu-
klæddur — eldri maður með
dökkt hár og alskegg (ekki sítt
og fór vel) fremur þunnt hár-
ið að sjá og greitt aftur, ofur-
lítið úfið. Ennið nokkuð mikið
og augabrúnir vel greinjlegar.
Nefið fremur beint en hitt.
Vöxtur hans svaraði sér vel,
virðulegur og göfuglegur, eink
um þegar sýnin var að hverfa,
þá var sem slæigi bjartara blæ á
andlitið. .
HIJÐSTÆÐUR f NJÁLU
OG BIBLÍUNNI
Eins og kunnugt er eru flest-
ar bækur (sögur) Gamlatesta-
menntisins kenndar við spá-
mann (sjáanda) og lagamann.
Njálssaga er einnig kennd
við sjáandann og lagamanninn
Njál á Bergþórshvoli.
Víg Abels og Höskulds eru
og hliðstæð.
Kain drap Abel bróður sinn
saklausan úti á akri.
Skarphéðinin dnap Hösikiuld
fósturbróður sinn einnig sak-
lausan úti á akri.
Nj. K. 130 Flosi — Og er það
mitt ráð að við ríðum upp í
fjallið Þríh, og bíðum þar til
þess að in þriðja sól er af
himni. —
Jósiu. K. 2. Haldið svo til
fjalla svo að leitarmenn finni
ykkur ekki, leynist þar þrjá
daga. —
Nj. K. 97. Kalla munum vér
á hana, segir Flosi og vita
hvernig henni lítist maður. Var
þá kallað á hana.
I. Mós. K. 97. Þau sögðu, við
skulum kalla á stúlkuna og
spyrja hana sjálfa. Þá kölluðu
þau á hana og sögðu: Vilt þú
fara með honum.
Nj. K. 124. Flosi. — Kjósið
yður höfðingja þann er yður
þykir bezt til fallinn.
II. Konungs. K 10 — Þá
veljið þið hinn bezta og hæf-
aaba af sonuim 'herra yðvars og
setjið hann í hásæti föður síns.
Nj. K. 17. Og var Glúmi vant
margra geldinga. — Þá mælti
Gl. við Þjóst, — Gaikk þú á
fjall með húskörlum mínum og
vitið ef þið finnið nokkuð af
sauðum. Þeir fóru upp Reykja-
dal hjá Baugagili til Þverf. til
Súlufjalla og í Skorradal í leit.
(5 staðir).
Samuels. K. 9. En ösnur Kis,
föður Sáiis vonu týuidiar og Kis
sagði við Sál. — Tak með þér
einn af sveinunum og farðu og
leitaðu að ösnunum. Og þeir
fóru um Efr.fj. og um Sal-land
og um Saal.land og um Benj.m.l.
og í Zúfl (5 staðir).
Nj. K. III. — Hvað mun eftir
koma, segir Skarphéðinn. —
Dauði minn, segir Njáll, — og
konu minnar og allra sona
minna. — Hvað spáir þú mér?
segir Kári. — Erfitt mun þeim
að ganga móti giftu þinni, því
þú munt þeim öllum drjúgari
verða, sagði Njáll.
II. Kron. K. 18. — Ég sá all-
an ísrael hríslast um fjöllin
(Mika). — Far þú, þú munt
giftudrjúgur verða (hinir
spám.).
Nj. K. 140. Ásgr. rriælti: —
Vér viljum biðja þig Guðm. ör-
uggrar liðveizlu. Guðm mælti
— Ég skal veita yður slíkt er
ég má og berjast með yður. —
II. Kron. K. 18. Þá mælti
Akab Israels konungur við
Jósafat Júda konung. — Hvort
muntu fara með mér til Ramat?
Hann svaraði honum. — Eitt
skal yfir ganga mig og þig,
mína þjóð og þina þjóð. Skal
ég fara með þér til bardagans.
Þessi afréttarlýsing gæti
þýtt að höfumdi hafi fjöll
þessi verið kær frá unglings-
árum sínum í Hítardal.
Ég átti þar margar ánægju-
stundir í göngum!
Ég get varla séð annan til-
gang höf.
En það virðist að næstum
hvert atvik eigi hlutverki að
gegna.
Það fer lítið fyrir Atla siem
kom vistlaus að Bergþórshvoli.
En af hendingu sá ég að hann
hefur þar miklu hlutverki að
gegna. Langar mig að skrifa
um það síðar.
Lúk. K. 14. Þegar þér er boð
ið til brúðkaups, þá set þig
ekki í hefðarsæti, ef maður
fremri þér að virðingu skyldi
vera boðinn og að sá komi,
sem bauð þér og honum og segi
við þig: — Gef þú þessum
manni rúm, og verðir þú með
kinnroða að taka hið yzta sæti.
Nj. K. 35. — Kom Helgi heim
og Þórhalla kona hans. Þá
gekk Bergþóra að pallinum til
Hallgerðar og Þórhalla með
henni og mælti Bergþóra til
Hallgerðar. — Þú skalt þoka
fyrir konu þessi. Hún mælti:
— Hvergi mun eg þoka, því
engi hornkerling vil eg vera.
Hanna Kristjónsdóttir
ANGIST
Angistin
gerir sér hreiður
verpir, ungar út.
Ungarnir flögra á burt eina stund.
Næsta morgun
eru ný egg komin í hreiðrið.
9. áigúst 1970
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 5