Lesbók Morgunblaðsins - 19.08.1973, Blaðsíða 4
— Ég held að toændur séu
yfirleitt hamingjusamiitr. 1 vet-
ur sá ég í tolaði að meðalaldur
bænda væri ihærri en armarra
stétta í Bandaríkjunum. Ég get
vel trúað því. Bæði getur þar
komið til þessi mikia íhreyfing
og útivera og svo er þetta
karmski sálrænt atmlöi, að vera
alltaf svolítið ánægður og ham-
ingjusamur með hvert dags-
verk. Verkefndð kemur til
manns að morgni og maðux get
ur iglaðzt yfir því að kvöldi. Ég
heyrði einu simni að Páli Zóphon
íasson, þáverandi toúnaðarmála
stjóri, hefð: sagt, er hann var
að ávarpa toændur: „Mundð
iþað bændur góðir, að þið starf-
ið með guði almáttugum, þeg-
ar þið eruð að rækta jörðina
og skepnumar ykkar.“ Eftir
'þvi sem ég hugsa meira um
þessi orð, sé ég betur að nokk-
uð er til í þessu. Bæmdur eru i
takt vdð iífið. Ég er ekki að
gera lítið úr öðrum þáttum
þjóðfélagsins, þó ég segi þetta.
f>að stendur mér 'bara næst.
Þessi ummæli úr samtali,
sem undirritaður tolaðamaður
átti við Ásóif Páisson, toónda á
Ásólfsstöðum, fyrir skömmu,
sýna viðhorf hams ti‘1 starfs
bóndans, sem hanm varð að f ara
á mis við i mörg ár vegma veik-
inda og lagði svo hart að sér
tii að hljóta aftur strax og hann
mátti.
— Þú varst að spyrja um or-
sök þess að ég flutti austur aft-
ur. Það var margt, sagði Ásólf-
ur, er við vorum setzt yfir kaffi
bolla d stofunmd í nýja bænum
hams. Hamn hafði skilið trakt-
orinn eftir útd i slægjunmi með-
an hann sinnti gestinum. —
Fyrst og fremst kom 'það til að
ég elska grös og gróður, skóg-
inn hérna og fjöli'tn. Og svo fór
ég frá hálfnuðu verki á bezta
aldri. Þegar ég fékk heiisuna
aftur, þá vildd ég borga það,
ef svo má segja.
— Á hvaða hluta ævimmar
þurftirðu að fara frá búimu?
— Ég fór til' Reykjavíkur
1959, þá 42ja ára gamall. Þar
var ég eims og lítið peð, fá-
kunnandi bóndi, sem kemiur tdl
Reykjavíkur. Og jörðin toeið
eftir mér hér. Mér fannst hún
ekkd halda í við aðrar jarðir,
sem geystust áfiram með mýrri
tækni. Á þeim tíma urðu mikl-
ar framfarir d sve'.tum, Eftir
1960 var mikið góðæri. Menn
torutust áfram við búskapinn
og femgu sér mikdð af vélum.
Þegar ég ikom austur, var ég
adltaf svolítið hnuggimm við að
sjá hve dítið imiðaði hér á min-
um bletti. Ef til vill eru það
tilfinnimgar, sem ráða iþessu.
En það er 'iíka 'skyldutilfinning
við þarnn stað, þar sem maður
er uppalinn. Skyldan við föð-
urlelfðina; við eignima slna. Ég
8ÆNDUR CRU
HAMINGJUSmiR
ÞfíR CRO i
TAKTVtD
um
hugsa að þetta sé eitthvað slikt.
— Þú fórst af þvi að þú mjisst
ir heiisuna, var það ekki?
— Jú, ég fékk afleita krans-
æðastifilu, þannig að ég lá
lengi í sjúkrahúsi. 'En ég komst
í hendumar á góðum mönmum,
þar á meðal Theodóri heitnum
Skúlasymi, sem seinna fór svo
úr þessum sama sjúkdómi. Eft-
ir sjö ára dvöl þar, sagði Theo-
dór að nú værd! ég orðimmi nokk-
uð hraustur til- að vinna erfið-
lisvmnu. En ég hafði allan tim-
ann veiið að spyrja hann um
möguieikana á þvti að ég fengi
heilsu og gæti haldið áfiram að
búa. Jú, jú, ef þú verður þol-
inmóður, svaraði Theodór jafin-
an. Það enidaði svo með þvi að
hann leyfði mér að fara aust-
ur. Raiunar átti ég að mæta
viku'lega hjá homum í rannsókn.
'En mér fiammst ódrjúgt að fiara
einiu sinni í viku til Reykjavik-
ur, taMi nægilegt að koma
þrlðju hverja viku, eftir hemt-
ugleikum-mín'um. Og svo sk'.ldu
leiðir. Ég magmaðist að heilsu,
en Theodór veiktist og dó úr
þessu sama, sem (hann hafði
dækmað milg af.
— Varstu ihálf leiður yfir að
vera kominn í borgarysinm og
þrengsldn?
— Mér leið ágætlega, fékk
atvimnu við mdtt 'hæfi. Við höfð
um gott hús, vinnan var hæfii-
leg, við hjónin áttum igóða fé-
laga og tókum þátt i féiagslíf-
iniu, leið kannski betur en nokk
urn tíma áður. En ég hafði nú
eiinu sinni menntað mig tdlþess
að vera bóndi og vildi' ekki vera
meitt amnað. Ég iærði á símum
tíma í bændaskólanum á Hvamn
eyri og stóð ti'l tooða að halda
áfram að læra. Faðir mimn
vildi það. En mig langaði meima
til að toúa. Þá var ég mær jörð-
linni.
— Og ætlaðir aHtaf að búa
hér á Ásóilfsstöðum?
— Já, ekkert annað. Svona
er maður takmarkaður og háð-
ur einum litlum foletti. Ekki
veit ég hvort það er nokkuð til
að stæra sdig af. Sumir eru
svona, aðrir öðru vísi. í þessu
er líka mokkur metnaður, áð
reyma 'að leysa af hendi vel það
sem mannl er ætlað í lífimiu. Ég
var skírður Ásóiifur — eftir jörð
immi.
— Og lamdnámsmannimum
kanmski ?
— Það fara nú eikki sögur
af því að hér hafi verið lamd-
námsmaður. Ásólfur mjögsigl-
andi1 var til. Hann gæti hafa
búið í Ásólfsskála og mafnlhans
fiutzt hingað. Kammski hefur
hann toúið á báðum jörðunum.
En ég var að mimnsba kosti
skírður eftir jörðinmi en ekki
í höf'uðið á meinum manmi.
— Og þetta er svo einstak-
lega ymidilslegur staður hér í
Þj órsárdalnum. Það hefur sjálf
sagt sitt að segja?
— Já, það er fallegt 'hérma,
finnst þér það ©kki? En þetta
er nokkuð afskekkt. Ásólfsstað
ir liggja nokkuð frá miðsveit-
'imni. En það igerir ekfci svo mik
ið til mú orðið. Með 'bættum
samgöngum tekur skamma
stund að komast á milli. Það
var mú einmitt það, sem fór
með heilsu míma, að við bjugg-
um við mjög erfitt vegasam-
band, Við vorium oft að streða
við að ikomia mjólk á bil oig
urðum þá að fiara langar leiðir
mað hama.
— ÍNú, þú varst farimn að
vera með kúatoú þá og selja
mjódk?
— Já, við tókum við búi af
föður mínum árið 1942 og geng
um þá d Mjðikurbú 'Fióamanna.
Það var ekkert þrekvirki. Mjólk
— segir Ásólfur á Ásólfsstöðum,
sem þurfti að hverfa af jörð
sinni í nokkur ár, en var ekki
í rónni fyrr en hann var
aftur f arinn að búa