Lesbók Morgunblaðsins - 03.03.1974, Blaðsíða 7
Mark Spitz og Susan, kærastan hans, sem faðir hans var búinn að
velja.
SUNDKÁPPINN MARK SPITZ
NENNIREKKI
LENGUR AÐ ÆFA
og hefur eytt meiru en hann aflar þrátt fyrir
glœsilega auglýsingasamninga
og blasa nú við honum fjárhagslegar þrengingar
ið
maborg þeirra. Nú
fulikomna sig í
siglingum og hefur fjárfest heldur
ógætilega í ýmsum sporttækjum.
Hann er eins og stórt barn, sem kemst
meS fullar hendur fjár i leikfangabúð.
meiri áhrifamátt en aðrar. Ég hef
ennþá geysileg áhrif á
almenning.—
Þegar hann einbeitir sér hallar
hann höfðinu aðeins aftur og
lygnir augunum. Vilji hann
leggja áherzlu á orð sin, slær
hann vísifingri hægri handar í
vinstri lófa.
— Ég auglýsi ekkert, sem ég
hef ekki trú á. Til dæmis ekki
bjór eða vín, þar setn ég neyti
þess ekki sjálfur. Hins vegar aug-
lýsi ég rakvélar, enda er ég alltaf
sléttrakaður og snyrtur. Enn-
fremur sundlaugar. Eg er upp-
alinn i sundlaug. Eg leyfi mér
reyndar að telja mig sérfræðing í
slfkum efnum. —
Siðan hlær hann og gefur mér í
hnotskurn hugmyndir sinar um
auglýsingasiðferði:
— Mér dytti til dæmis aldrei í
iiug að áuglýsa hækjur; það er
heldur ekki beinlínis hægt að
kalla mig kryppling. . .
Hann getur verið æði sein-
heppinn i orðum, svo ekki sé
meira sagt, er hann vill skýra orð
sin með dæmum. Þetta er eitt af
mörgum i svipuðum dúr. Líklega
er það vegna þess, sem umboðs-
maður hans tók fyrir viðtala-
flóðið. Sumt, sem Spitz lætur út
úr sér, er sarinast sagna hrikalegt
áheyrnar.
Eg spyr, hve miklar tekjúr
hann hafi. Því vill hann ekki
skýra frá. Hann hefur undirritað
sjö auglýsingasamninga, flesta til
langs tíma. Hann segir að þeir
taki til fimmtiu ára. Hann dregur
ekki dul á það, að hann stórgræði,
en bætir því við, að fyrirtækin
tapi ekki heldur.
Það er auglýsingaskrifstofa
VVilliam Morris, sem sér um gengi
Spitz. Sú stofa kom Elvis Presley
og Frank Sinatra á framfæri forð-
um tið. Þá hefur Spitz sérlegan
blaðafuiltrúa, sem ákveður, ltvað
hann megi segja og við hverja
hann megi ræða.
Taki menn Spitz bókstaflega er
ekki að undra, þótt þeim renni
stundum i skap. Hann hefur ótrú-
legt sjálfstraust, enda þurfti hann
á því að halda i Múnchen. Hann
þarf enn á þvi að halda nú. þegar
menn keppast um að níða hann
niður. Annars koma orð hans verr
fvrir á prenti en þegar rætt er við
hann augliti til auglits. Margt,
sem virðist sjálfsagt, er hann
segir það, hljómar fáránlega i
blöðunum. Honum segist oft blátt
áfram og næstum sakleysislega
frá undir fjögur augu.
Maður verður að gera því
skóna, að hann sé að minnstakosti
meðalgreindur. Honum gekk ekki
illa i skóla. Og þannig segist hon-
um frá yfirburðum sinum í
M únchen:
— Sigur minn á Olympíu-
leikunum kom likamlegum eigin-
leikum ekkert við. Þetta var sigur
heilans. Eg var sá eini keppenda,
sem samræmdi fullkomlega alla
þá þætti, sem þarf tii sigurs. Einn
þeirra er t.d. liturinn á sund-
buxunum. .. Flestir þoldu ekki
spennuna. Sumir syntu lakar en
þeir eru vanir, aðrir fengu hálf-
gert taugaáfall.
Eg var undir nákvæmu eftirliti
allan sólarhringinn. Ekkert fór
framhjá þjálfurum tnínum. Það
var jafnvel ekki sama, hve mikið
tannkrem ég lét á burstann á
morgnana. Svona vöktu þeir vfir
mér, sólarhring eftir sólarhring.
Það var sjálfstrausti mtnu og
styrk að þakka, að ég sigraði með
þvílikum yfirburðum.
En seinna för ég yfir kvik-
myndir af allri keppninni og þá
kom í ljós, að jafnvel mér höfðu
orðið á skyssur.. .
Sumir hafa haldið því fram, að
Mark Spitz veigraði sér við því að
horfast í augu við fólk. Hvað sem
um það hefur verið, verður þess
ekki vart nú orðið. Að vísu lítur
hann stöku sinnum undan, er
hann talar og flögrar aðmanni að
hann sé að þylja utanbdkarlær-
dóm. Það kann lf ka að vera
nokkuð til í því; að minnstakosú
má ráða það af orðum hans:
— Fyrir ári vissi ég varla, hvað
ég átti af mér að gera eða segja á
mannamötum. En nú er ég búinn
að læra að koma fyrir mig orði.
Það geta allir. Líttu bara á stjórn-
málamennina! En ég var övanur
þessu i byrjun, og það var
kannski þess vegna, sem svo
margir blaðamenn fengu andúð á
mér.
Ein blaðakona varð æf af illsku:
hún spurði mig, hvað ég hefði
lært i læknaskólanum og ég
sagðist hvorki hafa lært matseld
né hannyrðir. Mér finnst þetta
ekki svo voðalegt. .. hvað finnst
þér? —
Ónei, ekki get ég nú sagt það.
Manni hnykkir að visu talsvert
við sjálfsáhuga hans og sjálfs-
elsku, ótakmarkaðri trú hans á
mátt sinn og megin. En hitt er svo
annað mál, að sjö gullverðlaun
hefði hann aldrei fengið án þess-
ara eiginleika. Þar þarf ofstæki
til. Enginn verður yfirburðamað-
ur í íþróttum lengur nema sá, sem
er öðruvísi en gengur og gerist.
Mark Spitz ólst upp í ósköp
venjulegu umhverfi, i'étt eins og
milljónir jafnaldra hans og sam-
landa, en hann komst á tindinn.
Hann fæddist ekki á stjörnu-
himninum, heldur þurfti að klifa
þangað.
Ég spurði um uppáhalds-
höfunda hans?
— Engir. Ég les aldrei bækur.
Eg spurði þá, hvort hann hefði
áhuga á tónlist.
— Já, allri tónlist. Eg ermúsík-
óður. En ég á engin eftirlætistón-
skáld. —
Önnur áhugamál?
— Ljósmyndun. Ég hef fengizt
við hana árum saman. en lítið nú i
seinni tíð. Og svo eru það auðvitað
siglingarnar. Þær eru alskemmti-
legastar. Fyrir ári hafði ég varla
komið út í árabát. Nú er ég einn
bezti siglingamaður Suður-
Kaliforníu.
Eg hváði. Ég hafði haldið, að til
slíks þyrfti mörg ár.
— Ja, sko, báturinn minn er
einn af þeim tíu beztu hér um
slóðir. Hann kostaði 70 þúsund
dollara. —
Aha, hugsaði ég með mér, auð-
vitað átti hann við bátinn. En
hann hafði ekki lokiö máli sinu:
— Sjálfur er ég sennilega einn
af tuttugu beztu siglingamönnun-
um. Ég stefni að því að koinast á
Olympíuleikana. —
Það verður ekki mont á honutn
merkt, er hann tinir þetta út úr
sér. Hann virðist bara áfram um
að fá viömælanda sínum sem
flestar staðreyndir að vinna úr
viðtalið. . . Hann heldur áfram:
— Ég sakna félagsskaparins og
spennunnar úr sundinu. Sigling-
arnar eru mér sárabót, enda þótt
ég sætti mig illa við það að eiga
Framhald á bls. 14