Lesbók Morgunblaðsins - 04.08.1974, Blaðsíða 13

Þa8 er varla einleikiS hvað ýmiskonar
viðleitni manna hefur tilhneigingu til að bera
þveröfugan ávöxt við þa8, sem upphaflega
var til ætlast, samanber:
ÞaS sem helzt hann varast vann
var8 þó a8 koma yfir hann.
Dæmin eru nýmörg og mætti um þau
skrifa margar bækur til varnaSar. En er ekki
eins víst, a8 menn mundu draga alveg
rangar ályktanir og hafna t sama feninu?
Byltingar eru gerSar i nafni frelsisins, en oft
leiSa þær til ennþá þungbærara ófrelsis.
Hinar yfirgengilegu, pólitísku ritsmíSar, sem
fylltu dagblöSin okkar fyrir kosningar, hafa
mjög sennilega ekki haft þau fihrif. sero til
var ætlazt. Og sumar þeirra kynnu a8 hafa
haft þveröfug áhrif; hrakiS óákveSin atkvæSi
burtu t staS þess a8 sannfæra meS spámann-
legum krafti.
Varla hefur vinstri stjórnin sáluga haft l
hyggju a8 stuSla a8 státtaskiptingu og
launamisrétti t landinu; a8 minnsta kosti
gleymdist þá a8 setja þa8 i málefnasamning-
inn. En hva8 gerSist? Þegar hi8 landsföSur-
lega eftirlit meS kjarasamningunum fór úr
böndunum stSastliSinn vetur, ur8u þeir rtku
ögn rtkari og þeir me8 lægstu launin urSu
tiltölulega ennþá lægri en á8ur. Samt var
þetta vlst allt saman i nafni félagshyggjunn-
ar. Skömmu fyrir kosningar var samiS vi8
lækna um, a8 þeir fengju eitthvaS nærri 25
þúsund krónur fyrir eina einustu næturvakt.
BúiS er a8 koma á laggirnar uppmælingaaSli,
sem tröllrtSur gervöllum byggingaiSnaSinum
og því ekki þá a8 koma upp embættisaSli
Itka. A8 visu gat nýlega a8 lita i dagblaSi, a8
samkvæmt skýrslu um kjör lækna, sem þeir
sjálfir höfSu gert, hafi kjör þeirra versnað
mjög mikiS fi siSustu tveimur árum, miðað
vi8 aSrar stéttir. Æ, hvaSa vandræSi. Hér er
á ferSinni stóralvarlegt mál, sem allir hljóta
a8 vera sammála um a8 bæta úr — og það
myndarlega.
En biSum vi8, enn er eitthvaS eftir i
pokahorninu. Eins og gefur a8 skilja er
viShald á húsum óþrjótandi kostnaSarliSur,
en sá kostnaSur var frádráttarbær til skatts
og þarmeS var a8 minnsta kosti hægt a8
skattleggja einhvern hluta þeirra miklu fjár-
hæ8a, sem húseigendur greiða á ári hverju.
En nú þurfti nýja forréttindastétt til hliðar
vi8 uppmælingaaSalinn. Halldór úr Borgar-
nesinu og aðrir spekingar stjórnarinnar
sálugu, voru sammála um, a8 alveg væri
nauSsynlegt a8 fella niSur skattafrádrátt
vegna viShalds. Sem sagt: Hin stóra og
sivaxandi stétt iðnaðarmanna, sem atvinnu
hefur af hverskonar viShaldi, var sett i þfi
aSstöSu a8 geta rfiSið þvf nákvæmlega sjfilf,
hvaSa tekjur hún gæfi upp til skatts. Og sjfi;
þessir svinnu menn koma meS sin fljótvirku
apparöt nokkur kvöld i viku tii þess a8 taka i
gegn sprungur á húsi: HundraS þúsund takk,
e8a skipta um eirrörin, sem tærast: Hundrað
þúsund takk, e8a skipta um pappann á
þakflatneskjunni, sem ekki heldur deigum
dropa: Þrjú hundruS þúsund takk. SíSan er
vitaskuld samiS um í fyrsta lagi, a8 sleppa
söluskattinum, þvi nóg kostar þetta samt.
Og fyrst viSgerSameistarinn er svo elsku-
legur, þá er lika sjálfsagt a8 láta þetta allt
saman hverfa; þa8 fæst hvort sem er ekki
frádregiS á skattaskýrslunni.
Því miSur stefnir tækniþróun byggingar-
málanna alltof litiS fram á vi8. Á tímaskeiSi
bárujárnshúsanna var leki svo a8 segja
óþekkt fyrirbæri, oliumálningin utan á
húsunum gat enzt i áratug og sprunguviS-
gerSir allt a8 því óþekkt hugtak. Plastmáln-
ingin, sem nú á dögum á a8 hlifa húsakosti
landsmanna, hlýtur a8 teljast tæknilegt
prump; á tveimur til þremur árum rignir hún
af og þa8 þýSir einfaldlega, a8 þriSjunginn af
húsakosti landsmanna e8a vel þa8, verSur
a8 mfila fi hverju ári. Alltof mikill vinnu-
kraftur er bundinn á þann hátt og þótt
málningin sé kannski ekki dýr, skiptir
vinnan miklu meira máli: Kostnaðurinn vi8
þetta reynist yfirgengilegur. Auk þess hlýtur
a8 vera óæskilegt að stuSla a8 tilurS fjöl-
mennrar stéttar, sem hefur það hlutverk a8
berja i brestina, þar sem tæknin svíkur. Mér
finnst alveg sjálfsagt, a8 þeir menn sem gefa
kost á sér til viShalds og viðgerða, beri úr
býtum þokkaleg laun. En enginn slikur
iðnaðarmaður tekur neina ábyrgð á því sem
hann gerir; áhættan er engin.
BreiSu bökin, sem átti a8 vera svo auSvelt
a8 finna til þess a8 taka vi8 skattbyrSunum,
fundust vist ekki, þegar til átti a8 taka. Þess
i staS var nýr ójöfnuSur, nýtt misrétti stofn-
sett me8 skattalagabreytingu: Tilteknum
hópi gert kleift a8 notfæra sér almennt
vandamál á óprúttinn hátt. Nú er mál a8
linni og a8 óskabarn stjórnarinnar sálugu
verSi f nafni félagshyggjunnar sett til borSs
me8 hinum almenna launamanni, sem ber
hitann og þungann af rekstri þjóSfélagsins.
Gísli SigurSsson.
Krossgáta
Lesbókar
o
Morgunblaðsins
Lausn
á síðustu krossgátu
m >,/' HARÞ - FI‘K- iXt P- /fo'P' W' fi»- JtAfit goPL- AR m y* flut- |R
$ K 0* L A R s e 6. << i R
I'Iauð K A K A eiOuR, 'o T T A R & L A
c m R 1 ív L A MAT- UR A ru&L L«c<B i«. fc R L M
STÍ K fc \ N MflU- 0 fífe 0 B B 1 / A A1
í' r Ð D £ (k 1 S S © i> 1 / [
Jo* p 5 k A ■£> 1 t* «f«rj \ S T t R 1 IDK- R s R
fe°\' k: A L 1 N N 1 W U líT- IHH 4 R R. N SLorl AHKfl
uw«) A L 1 N LO&. 1 ret fc L b u R A ’0t>L- M'IK F A R
P L. f N HYlv* x> y L U p E21* H'Hn A‘ R N 1 MAL Nl 1 o'
T> liTA N £ y M 6 V R A s kTOR (»rTA »14 <06 aI A R Á £
U m K L i F A RSJ N A u £> Toft* 3 e >tji L A
| K O L A A'.: R y R. A M N f< <T- u'.:. 0 l N
ÍS5 L A' R. A ■ L SfJSo K A F A L I> ^A
K A i i A E £ A R A NAFfl A b