Lesbók Morgunblaðsins - 18.05.1975, Qupperneq 2

RÓLEGUR GÖÐUR DAGUR
Smösaga eftir Sigrúnu Guöjönsdöttur
Æ, þetta var búinn að vera góður dagur. Ekki svona
dagur, sem fólk kallar spennandi dag eða skemmtileg-
an dag eða svoleiöis vitleysu, nei þannig dagar voru
ekki við hans hæfi. Þetta var bara búinn að vera
rólegur og þægilegur og góður dagur, svona eins og
allir dagar áttu að vera. Já, það var einmitt rétta
lýsingin: svona eins og allir dagar áttu að vera.
A skrifstofunni hafði allt verið eins og hann vildi,
að það væri á hans skrifstofu, ekkert stress, til allrar
hamingju, og veðrið var gott á heimleiðinni. Það
kunni hann að meta. Að ganga milli útdyranna og
bflsins i rigningu eða roki, það var andstyggilegt.
Manni varð ískalt á hálsinum og fótleggjunum. En í
svona veðri var það næstum ánægjulegt. Það var logn,
það var hlýtt, valið veður til að aka eitthvað út fyrir
bæinn — fyrir ungt fólk, auðvitað; aðeins fyrir ungt
fólk.
Nú, hann var kannski ekki beint orðinn gamall, en
það var nú samt skynsamlegast að fara sér hægt. Hver
var svo sem betur settur með kransaæðastfflu eða
taugaáfall eða háan blóðþrýsting og hvað þetta hét nú
allt saman, hann bara spurði?
En ef maður hefði verið ungur, hefði þetta einmitt
verið rétta veðrið til að skreppa i bfltúr. Stuttan,
auðvitað. Maður hefði bara farið svona rétt út fyrir
bæinn, séð sér út rólegan stað, þar sem maður hefði
rólegur getað skilið bflinn eftir, vel og vandlega
læstan, auðvitað, og svo fundið sér rólegan stig, þar
sem hægt hefði verið að fá sér dálftinn göngutúr —
svona f fimm mfnútur — og svo setzt á rólegan bekk
með tré og fugla og ilman óspilltrar náttúru f kringum
sig — bara agnarlitla stund auðvitað — það verður svo
fljótt svalt á kvöldin f sveitinni — og farið svo inn á
rólegan hlýjan veitingastað þar sem eitthvað verulega
gott að borða var á boðstólum. Og eitthvað verulega
gott að drekka. 1 rólegu, viðkunnanlegu andrúmslofti.
Æi, já, það hefði verið reglulega ánægjulegt, og það
hefði einmitt verið veðrið til þess. En þess háttar
tilheyrði nú samt unga fólkinu. Og f raun og veru
hafði hann aldrei verið fyrir neitt, sem skapaði gaura-
gang og læti. Hávaði og gauragangur og læti og
umstang var eiginlega það alversta, sem hann gat
hugsað sér. Og að fara svona át úr bænum, það var nú
umstang, það varð að viðurkennast, ef maður vildi
vera hreinskilinn. Og hann hafði ekki farið f slfka
bfltúra, sfðan hann gifti sig; ekki sfðan hann trúlofaö-
ist.
Leikhúsum og kvikmyndahúsum fylgdi nú þvflfkt
umstang og gauragangur, að þess háttar staði þoldi
enginn þroskaður maður að hugsa um, hvað þá meir.
Og á þá hafði hann heldur ekki komið, sfðan hann
gifti sig. Þegar menn eru orðnir virðulegir heimilis-
feður geta þeir ekki svoleiðis. Og engin ráðsett kona
lætur sér detta annað eins f hug.
Konan hans hafði verið svo barnaleg að vera eitt-
hvað að kvabba um þetta fyrstu hjónabandsárin. En
hann hafði verið staðfastur, eins og honum bar. Atti
hann að láta sfna eigin konu taka öll völd frá sér I
svona mikilvægum efnum. Nei, það var ekki hægt. Það
gerði enginn maður. Og ef friðsælt lff var ekki mikil-
vægt, vissi hann nú ekki, hvað var mikilvægt.
Það var lfka af óbeit hans á gauragangi og látum og
vitneskju hans um það, að þess háttar var hreint og
beint hættulegt — það var vfsindalega sannað, það
vissi hann; en hann vissi nú Ifka svo mikið, sem aðrir
ekki vissu, eins og manni f hans stöðu bar — sem hann
hafði séð um, að það kæmu ekki nein organdi börn
með hávaða og læti f hans blessuðu, friðsælu fbúð. Og
ef hann átti að segja eins og var, þá var það nokkuð,
sem hann var stoltur af. Það voru nefnilega ekki allir,
sem gátu hegðað sér rétt f þvf. Uss, það voru nú meiri
apakettirnir! Þetta, sem var svo einfalt. Bara að vera
rólegur og prúður og sofa á nóttunni f staðinn fyrir að
vera með einhver læti. Og löng og góð næturhvfld var
nauðsynleg, ef menn áttu að halda heilsu. Barn var
lfka enfant á frönsku. Og hann hafði grun um, að fant
væri sama orðið og fantur. Og það var bambina eða
eitthvað svoleiðis á ftölsku. Og hann var nú ekki f
neinum vafa um, að þetta bina þýddi pfna, ef maður
færi út f samanburðarmálfræði. Það voru sem sé
aðrir, heilar þjóðir, sem hugsuðu eins og hann. Þær
voru bara ekki eins hreinskilnar og hann og
viðurkenndu ekki álit sitt heiðarlega og opinskátt eins
og hann. Æi, já! Ef allir væru eins heiðarlegir og
hreinskilnir eins og hann, væri margt öðruvfsi og
betra f heiminum.
En fólk var skrýtið. Ekki sfzt kvenkynið. Konan
hans hafði kvartað yfir þessu Ifka. Vanþakklæti, það
vantaði aldrei! Það var alveg eins mikið hennar vegna,
sem hann hafði hegðað sér eins og hann gerði. En hún
hafði aldrei vitað hvað henni sjálfri var fyrir beztu.
Henni fannst svo gaman að börnum, hafði hún sagt.
Henni fannst svo hljótt á heimilinu.
Það var rétt: Það var mikið, sem eyrun þoldu að
heyra, áður en þau duttu af, eins og Norðmenn sögðu.
Eins og það gæti nokkurn tfmann orðið of hljótt á
nokkru heimili!
En hún hafði hætt að kvabba smátt og smátt. Annað
hefði lfka verið óeðlilegt vægast sagt. Kona, sem átti
mann eins og hún átti! Og ef menn vildu koma sér vel
fyrir f lffinu, þá urðu þeir að kunna að hegða sér rétt.
Og það hafði hann að minnsta kosti alltaf kunnað.
Hann þurfti ekki að aka út fyrir bæinn, hann þurfti
engar gönguferðir og engin veitingahús. Það þurfti
enginn, sem átti annað eins heimili og aðra eins konu
eins og hann. Það hafði að vfsu tekið tíma að gera
þetta svona eins og hann vildi, að það væri. Og hún
átti það enn til að vera með hina og þessa duttlunga.
En þeir höfðu Ifka minnkað mikið. Hann hafði haft
góð áhrif á hana, það var greinilegt.
Ef hann átti nú til dæmis að taka daginn f dag. Jú,
svona daga eins og í dag varð það að segjast, að það var
nú gott að eiga konu og heimili. Maturinn, sem hann
fékk, þegar hann kom heim, hefði ekki getað verið
betri á nokkru veitingahúsi. Það hafði verið alveg
einstök máltfð. Og það hafði hann lfka alltaf sagt:
konan hans kunni að búa til mat. Þegar hún sjálf
vildi, sem sé. Og f dag hafði hún lagt sig f Ifma,
skinnið litla, það varð að viðurkennast. Það átti að
viðurkennast sem vel var gert. Ekki sfzt, þar sem þetta
var ósköp venjulegur virkur dagur, ekki sunnudagur
eða hátfðisdagur að neinu leyti, ekki einu sinni fyrsti
maf. En það var nú oft einmitt ánægjulegast, þegar
citthvað kom manni svona á óvart — já, ef það var
eitthvað gott, auövitað. Jú, þetta var búinn að vera
indælis dagur.
Kannski hafði hann tekið helzt til rfflega til matar
sfns, en hann hafði bara ekki getað annað. Og svo varð
hann lfka að gleðja konuna sfna og sýna henni, að
hann kynni að meta hana og þessa góðu máltfð, sem
hún hafði búið til. En þegar hann lagði sig á sófann
eftir matinn með dagblaðið, hafði hann sofnað um
leið og hann las fyrstu fyrirsögnina. Það var óskiljan-
legt, hvað fyrirsagnir gátu gert mann syfjaðan. Og svo
hafði hann sofið sætt og vært í tvo og hálfan tfma,
hvorki meira né minna! Svo lengi var hann aldrei
vanur að sofa eftir matinn.
En honum hafði lfka liðið vel, þegar hann brá
blundi áðan, sæll og úthvfldur. Og þá hafði konan
hans, blcssunin, beðið eftir, að hann vaknaði með
kaffi og eftirlætiskökuna hans og koníak.
Ah, svona kona! Hvað hana snerti hafði hann vissu-
lega kunnað að hegða sér rétt. Eins og raunar f
flestum öðrum efnum, án þess hann væri svo sem að
stæra sig af neinu.
Og þessi langi dúr hafði gert honum gott. Hann var
lfka búinn að fá lystina aftur. Og það sýndi hann f
verki.
Svolftið seinna færði hann sig, ef til vill með
dálitlum erfiðismunum, en þó mjög svo þægilegum
erfiðismunum, yfir að sjónvarpinu með dagblaðið f
©