Lesbók Morgunblaðsins - 18.05.1975, Page 11

Lesbók Morgunblaðsins - 18.05.1975, Page 11
r PACER BILAR markar tímamöt en CHEVROLET MONZA var samt kjörinn bíll örsins í Bandaríkjunum PACER markar timamót en CHEVROLET MONZA var kjörinn bill ársins fyrir vestan. Bandarfskum bilaiðnaSi gengur iila aS hugsa smátt. Sama hefur veriS hversu mikiS selst vestra af Volkswagen, Toyota og Mazda, þá hefur þeim I Detroit veriS um megn aS koma saman smábíl, unz nú aS minnsta framleiðandanum, Ameri- can Motors. hefur loksins teklzt aS vinna þetta tæknilega afrek. Smábfll AM heitir PACER og er svo frumleg- ur og sérkennilegur, aS hann sker sig alveg úr. Hann er raunverulegur smábfll, að minnsta kosti á amerfsk- an mælikvarSa: Lengdin er 4,36 m eSa jöfn lengdinni á Saab 99. Aftur á móti er Saab 160 sm á breidd, en Pacer hvorki meira né minna en 196 sm. Hann er meS öSrum orSum jafn breiSur og venjulegur amerfskur bfll og innra rými 6 aS vera svipaS og gengur og gerist f miSlungsbflum amerlskum. PaO, sem athygli vekur umfram þessi stærSarhlutföll er, aS nú er tekin upp gerbreytt afstaSa gagnvart útsýni. ( fyrsta sinn f háa herrans tfS kemur amerfskur bfll með geysiháan rúðuflöt og samsvarandi gott útsýni. Burtu eru hin fyrirferSar- miklu afturhorn, sem hafa einkennt amerfska bfla. En þaS þýSir ekki aS bfllinn sé veikari gagnvart veltum. f miSju er allsver póstur og þar er komiS fyrir nauSsynlegum styrking- um. AnnaS praktfskt atriði hefur ver- iS tekiS til meSferSar og fariS eftir evrópfskum fyrirmyndum. ÞaS er aS hafa stóra afturhurS á lömum aS ofan og hægt aSleggja aftursætiS niSur til þess aS fá samfellt farang- ursrými, þegar mikiS þarf aS flytja. Annars er Pacer mjög venjulegur, tæknilega séS: Drif er á afturhjólum og vélin aS framan, stffur baköxull og blaSfjaSrir. Hann er búinn tann- stangarstýri og 6 strokka vél, en ann aShvort eru þrfr gfrar éfram og stýr- isskipting eSa sjálfskipting. Þegar þetta er skrifaS, er ekki vitaS til þess aS neinn slfkur sé á leiSinni til lands- ins. en samkvæmt upplýsingum frá Að ofan: Loksins, loks- ins eitthvaS nýstárlegt frá Detroit. Pacer er spáð mikilli sigurför, enda hafa veriS tekin mið af raunverulegum þörfum f stað tilgangs- lausra „stæla". Til vinstri sést afturendinn á Pacer. Til hægri: ftölsk formúla, en amerfsk framleiðsla: Bfll ársins f Bandarikjunum, Chevrolet Monza. umboðinu Agli Vilhjálmssyni, mun verðiS vera nálægt 1600.000 kr. Þrátt fyrir aS Pacer sýnist marka meiri tfmamót en allt annaS f árgerS 1975 þar vestra, hefur þó annar bfll fengiS hin árlegu verSlaun blaSsins MOTOR TREND. Þau eru veitt sér- staklega fyrir nokkur tiltekin atriSi og þar aS auki er kjörinn bfll ársins. VerSlaunin féllu þannig: Verkfræðileg snilli: Mercedes Benz 450 Beztu kaupin: Ford Granada Framúrskarandi hönnun: Fiat X 1/9 Öryggi: Mercedes Benz 450 SE Sparneytni: Honda Civic BÍLL ÁRSINS: Chevrolet Monza 2 + 2V-8 Chevrolet Monza er sportútgáfa, sem raunar Ifkist ekki mikið amerfsk- um bflum eins og þeir hafa veriS aS undanförnu. ÚtlitiS er mjög Ifkt Porche og raunar fleiri Evrópubflum og hver deild General Motors er meS sfna útgáfu meS þessu útliti, Buick Skyhawk til dæmis. Einkennisstaf- irnir 2 + 2 tákna, að aftursætiS er ófullkomiS og f rauninni aðeins fyrir börn. Ekki virðist gott útsýni eða mikiS rými prýSa þetta óskabarn, en ugglaust má treysta þvf aS Monza er bráSskemmtilegur bfll og vandaSur. Fáanlegur er Monza meS 6 strokka vél, 120 hestafla, en aS sjálfsögSu völ á stærri vél. MeS 6 strokka vélinni er hámarkshraSinn 185 km á klst. en viSbragðiS 9,3 sek. á 100 km hraSa. Lengd bflsinser 4,58 m. Flettí gömlum feröa- bökum Framhald af bls. 9 þeirrar myndar af Steinsstöóum, sem i bókinni er birt, sé gerð af Winkler sjáifum, en hvað kom honum til aö velja þennan bæ? Hafði hann e.t.v. frétt hjá fylgdar- mönnum sinum eða einhverjum öðrum, að þetta væri æskuheimili manns, sem kannað hefði jarð- fræði landsins á undan honum? Landslagið á mynd Winklers er harla nákvæmt, ekki sizt bak- grunnurinn, með Þverbrekku- hnúk, Háafjalli og Hraundranga, og má því ætla, að bæjarhúsin séu einnig næsta nákvæmlega teikn- uð. Auðsætt virðist, að bæjarhúsin á Steinsstöðum á mynd Labonnes eru komin nokkuð til ára sinna, en bæjarhúsin á mynd Winkfers sýnast líkleg til að geta staðið marga áratugi. Má þvi telja nokk- uð öruggt, að um sömu bæjarhús er að ræða á báðum myndunum. Mynd Winklers er teiknuð að bæjarbaki og er það vissulega nokkurs virði að eiga tvær mynd- ir af sama sveitabænum, aðra af honum á bak, hina í fyrir. Og ekki er sama hver bærinn er. Steins- staðlr, Hraundrangi. Nöfn, sem slá á rómantíska strengi hið innra með þeim er hafa þessar myndir fyrir augum. Spurningar vakna. Gæti það hugsanlega hafa verið í baðstofuhúsi, sem hér sést á mynd, að dökkhærður og fagur- eygur fimm ára snáði var að masa við sjálfan sig i rúmi sinu i morgunsárið, en aðkomumaður í baðstofunni, skáldklerkurinn Jón Þorláksson, sem gist hefur Hall- grím Þorsteinsson, aðstoðarprest sinn, fer að leggja hlustirnar við og segir við móður drengsins: „Nú skal ég segja yður nokkuð, maddama góð. Hér eigið þér nú efni i ágætt skáld.“ Ætli þessi spámannlegu orð Bægisárklerks- ins hafi ekki skilið eftir bæði djúpa gleði og dimman geig i hjarta móðurinnar, Rannveigar Jónasdóttur. Var það ef til vill í þessum bæjardyrum, sem sama móðir horfði á eftir augasteininum sin- um fjórum árum siðar er hún varð að senda hann frá sér til vistar i annarri sveit eftir sorg- legt fráfall föður hans. Er það mögulegt að þessi bæjar- hús hafi verið þögul vitni þess er tvítugur Bessastaðapiltur og prestsdóttir á sautjánda aldursári kvöddust hér á túni einn dag um vor við lok sæluferðar sunnan yfir heiðar og sáust aldrei framar. Er ekki liklegt, að þessi bær sé það gamail, að skáldið og náttúruskoðarinn Jónas hafi dval- ið i honum er hann leitaði heim á æskustöðvar á siðari árum ævi sinnar. Hann kom að Steinsstöð- um i siðasta sinn 5. september 1841 og dvaldi þar í fimm daga. Fullvíst er, að til heimilis á bænum á mynd Winklers eru allir skáldsins nánustu nema Þor- steinn bróðir hans. Þar er Rann- veig móðir hans á 71. aldursári, þar er Anna Margrét yngri systir hans, ógift á fimmtugs aldri, og þar er Rannveig eldri systir hans, fædd 1802, fimm árum á undan honum. Er það ekki raunverulega hún, sem er systirin í grasaferð- inni góðu, systirin í því litla Ijóði, sem gætt er meira heillandi þokka en flest annað, sem ort hefur verið á íslenzka tungu, systirin, sem „hleypur þegar hreppstjórinn finnur hana á förn- um vegi“, en giftist rnanni, er siðar varð hreppstjóri, fyrri manni sínum, Tómasi Asmunds- syni, er fékk hennar tvítugrar, þá fyrirvinna móður hennar á Steinsstöðum, og bjó þar siðan til dauðadags. Þegar Winkler fer þar um er bóndi á Steinsstöðum siðari maður Rannveigar, Stefán Jóns- son, síðar alþingismaður, er kvæntist henni og fluttist að Steinsstöðum 1856. Hann er enn á Steinsstöóum, þá 84 ára, er Labonne gisti þar 1866. Gæti það ekki verið hann, sá siðskeggur, boginn i baki, sem þar sést i bæjardyrum. Já, það er sitthvað forvitnilegt i gömlum ferðabókum.

x

Lesbók Morgunblaðsins

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.