Lesbók Morgunblaðsins - 13.07.1975, Qupperneq 9

AÐ ofan: Örlög indlánanna sýnast ætla að verða svipuð örlögum indfánanna í Norður-Ameríku. Enn er mikið af
indiánaþjóðfiokkum I Amazonlandinu, sem lifa á frumstæðan hátt. Nautahjarðir hverfa næstum i grasið, en hviti
maðurinn slær eign sinni á landið og gæði þess.
Til vinstri: Borgir Brasilíu þenjast út með venjulegum ummerkjum: Skýjakljúfum i miðju, iðnaðarhverfum og
vegakerfi, sem eryfirfullt um leið.
landnámsmaður fær 100 ha lands
til eignar og eftir eitt ár verður
veitt sérstök fjárhags- og tækniað-
stoð. Tiu árum siðar er gert ráð
fyrir enn frekari aðstoð en þess er
vænzt að þá muni um 5 milljónir
manna hafa setzt að á þessu svæði
meðfram þjóðveginum.
Þessum áætlunum má einna
helzt likja við landnámið í vestur-
hluta Bandaríkjanna og er ein sú
stórfenglegasta áætlun okkar
tíma, sem hefur það markmið að
opna áður óaðgengilega frum-
skóga til búsetu og nytja.
Braskarasjónarmið fyrri alda er
hins vegar úr sögunni. Stefnt er
að því að gera Amason-svæðið
sjálfu sér nógt með þvi að efla
framkvæmdir þar á sem flestum
sviðum.
1 stefnu Brasiliustjórnar felst
einnig hvatning til fólksfjölgunar
og skýtur þar skökku við afstöðu
manna viðast hvar annars staðar í
heiminum. I áætluninni er gert
ráð fyrir að íbúatalan aukist úr
100 milljónum í 900 milljónir á
næstu 80 árum. Áróður er því
mjög harður gegn takmörkun
barneigna.
MALMAR I JÖRÐU.
Arið 1968 voru aðeins flutt út
frá Brasiliu 8% af þvi járni sem
kom á heimsmarkaðinn. En árið
1980 hyggjast Brasilíumenn
keppa um fyrsta sætið í út-
flutningi járns við Ástralíu og
flytja út 100 milljónir tonna ár-
lega. Mestur hluti þess mun verða
unninn i nýfundnum járnnámum
i suðurhluta Amasonsvæðisins.
A þessum svæðum er að finna
næstum allar tegundir málma,
sem eru þó misjafnir að magni og
gæðum. Allt frá 1910 hefur mönn-
um verið kunnugt um mikið magn
járngrýtis i Brasilíu en það er þó
ekki fyrr en á síðasta áratug sem
vinnsla hefur verið stunduð þar á
skipulagðan hátt, enda hefur hún
löngum verið háð bættum sam-
göngum innanlands og til hafnar-
borga.
Erlend fyrirtæki hafa átt hlut-
deild að uppbyggingunni og hafa
brasilísk stjórnvöld notið góðs af
fjárframlögum þeirra og fyrri
reynslu. Ríkisfyrirtækið
Compania Vale do Dio Doce á þó
venjulega 51% af hlutabréfum á
móti þessum erlendu fram-
kvæmdaaðilum til þess að tryggja
að gætt sé hagsmuna Brasiliu-
manna til hins ýtrasta. Félagið
flytur út 90% af öllum málmi sem
frá Brasilíu berst, mest frá Minas
Gerais-fylkinu. Við Carasjas í
Para-fylki hafa einnig fundizt
auðugar námur. Hreint járn telst
allt að 67% af járngrýtinu i Para.
Mangan fannst fyrir mörgum ár
um i Amapa i norðurhluta Ama-
sonsvæðisins, en þar gat vinnsla
ekki hafizt fyrr en höfn hafði
verið byggð fyrir stór flutninga-
skip. Alitið er að 3—5 milljónir
tonna af mangangrýti með 40% af
hreinu mangani sé að finna í
nýuppgötvuðum námum á Ama-
sonsvæðinu.
Bauxit hefur fundizt við
Trombetas-ána um 1100 km frá
ströndinni. Það verður auðvelt að
nýta vegna þess að Amasonfljótið
og Trombetas-áin eru skipgeng
fyrir allt að 35 þúsund tonna skip.
Þar verður hægt að vinna 3
milljónir tonna af bauxiti á ári en
flutningurinn til strandar tekur
3—4 sólarhringa.
VERZLUN VIÐ
UTLÖND.
Útflutningsiðnaðurinn í
Brasiliu nýtur margvislegra fríð-
inda frá stjórnvöldum bæði fjár-
hagslega og hvað skattaálögur
snertir. Sama má segja um erlend
útfiutningsfyrirtæki í Brasiliu.
En erlend stórfyrirtæki sem starf-
rækt eru i iandinu eru háð inn-
lendum lagaákvæðum og eiga
sinn þátt í þjóðarbúskapnum.
Nú er það liðin tið að kaffi og
aliskyns hráefni voru aðalút-
flutningsvörur frá Brasiliu. Full-
unnar vörur eru nú um 40% af
útflutningnum, en var aðeins
12% árið 1969.
Til dæmis um þróunina mætti
nefna að nú eru hnifar og skæri
flutt út frá Brasiliu til Sheffield
og Solingen.
(Lausl. þýtt úr Norges Handels
og Sjöfartstidende)
Nútíma stórvirki i Brasiliu: Brúin milli borganna Rio og Niterói