Lesbók Morgunblaðsins - 15.05.1976, Page 10

50 ára afmæli
Ljósmyndara-
félagsins
Framhald af bls. 9
félagslifi og fagiö tók niður. Þá
fór að tíðkast hér meðal ljósmynd-
ara að búa til spjöld sem á voru
10—30 litlar myndir og var þetta
gert í sparnaðarskyni. Fólk gat þá
keypt þessi spjöld fyrir ákveðinn
pening og fékk þarna margar
myndir þótt litlar væru. Spjöldin,
sem margir kannast við, voru því
kreppufyrirbæri.
A þessum árum gerðist þó
margt merkilegt í faginu úti í
hinum stóra heimi, þótt lítið færi
fyrir þeim nýjungum hér í fyrstu.
Efnaðir útlendingar sáust að vísu
stundum á götum Reykjavikur
með undratæki á maganum sem
íslenzkir ljósmyndarar gátu að-
eins látið sig dreyma um.
Þá var líka algengt að ljósmynd-
arar ferðuðust um landið og byðu
vinnu sína. Þeir sóttu þá oft á
staði þar sem athafnalíf var, svo
sem í verstöðvar t.d. til Siglu-
fjarðar og víðar. En oft var hagn-
aður rýr að kvöldi. Eg man þetta
af eigin reynslu.
A tímabili sóttust þekktir Ijós-
myndarar eftir þvi að verða kon-
unglegir hirðljósmyndarar en
þann titil fengu þeir sem höfðu
tekið myndir af konungum og
fjiilskyldum þeirra og hlotið við-
urkenningu fyrir. Þekktastir
þeirra voru Ólafur Magnússon,
Loftur (luðmundsson og Pétur
Brynjólfsson.
Af núlifandi ljósmyndurum,
sem margir eru frábærir, er
freistandi að nefna Jón Kaldal
sem að margra áliti er okkar
stærsti ,,portrett“ maður, enda
hefur honum verið veitt P'álka-
orðan í viðurkenningarskyni.
Um íslenzka kvikmyndun er
það að segja að Loftur C.uðmunds-
son og Óskar Gíslason eru braut-
ryðjendur hér á landi á því sviði
og Óskar þekktastur fyrir kvik-
mynd sína, sem hann gerði af
björguninni við Látrabjarg. Ósk-
ar var sæmdur Fálkaorðunni fyr-
ir þessi brautryðjendastörf fyrir
nokkrum árum.
Ljósmyndaranáminu var skipt í
tvær greinar hér fyrir nokkrum
árum. Þeir sem taka svokallað A-
próf hafa sérhæft sig í manna-
myndum en við B-próf er aðal-
áherzla lögó á auglýsingamyndir
og ailskonar myndatökur á sviði
iðnaðar. Námið tekur nú 4 ár.
Faglega hliðin fer fram í Iðnskól-
anum en sú verklega á Ijósmynda-
stofu
Um þróun ljósmyndunar mætti
auðvitað skrifa langt mál en hún
hefur verið bæði ör og við’ourða-
rík. Mikil bylting varð t.d. í ljós-
myndun eftir síðasta heimsstríð.
Þá komu fram nýir straumar með
mörgum skapandi listamönnum í
greininni. Og alltaf er eitthvað
nýtt að gerast.
Það er greinilegt að áður fyrr
tóku ljósmyndarar oft portrett-
málara sér til fyrirmyndar og Ijós-
myndastofur minntu mjög á mál-
ara-atelier að ytri húnaði ... með
stórum gluggum á móti norðri. En
nú á tímum er sfarfsaðstaðan orð-
in mjög margbreytileg vegna þess
hve fagið skiptist í margar grein-
ar. Mismunurinn á milli málara
og ljósmyndara verður stöðugt
meiri. Ljósmyndarinn fer sinar
eigin götur í leitinni að samspili
ljóss og skugga .. . eða lita.
; “ - í
JraAv 'i a |l|
Þa8 er mikill misskilningur, ef einhver skyldi halda. aS blómarósirnar I
Reykjavik hafi veriS eitthvað siSri um aldamótin. Hér er Ijósmynd, tekin á
góSri og glaSri stund og virðist áramótastemmning rikjandi — kannski
hefur myndin veriS tekin á aldamótunum. Um það er þvi miður ekki vitað
og vœri skemmtilegt, ef einhverjir lesendur Lesbókar gætu frætt okkur um,
hverjar þær eru sem myndina prýða og verSur því þá siSar komið á
framfæri.
Hér var eitt sinn kallað „Langafortó", nú heitir gatan Austurstræti.
Nitiánda öldin rikir þarna, baggahestar á götunni miðri og heyband á
gangstéttinni. Hér er horft til vesturs og húsið i byggingu er Vinaminni við
Mjóstræti. Það var byggt 1883. Sigfús Eymundsson tók myndina.