Lesbók Morgunblaðsins - 24.12.1976, Síða 13

HEIMSPEKI
Mynd eftir Braga Ásgeirs
son.
TARTARASTULKAN.
VIÐ LESTUR LAO TZU
Já, vinur,
einn líður
dagur af öðrum
unz ellin
þig einnig
sótt hefur heim.
En ef heimspeki þin
er haldgóð,
er engu að kvíða,
þvi að hvorki lif eða dauði
fær þá vitund
raskað ró þinni.
Yao Hó
TAOMUNKUR.
Styrjöld,
dauði og eyðilegging
er i öllum áttum,
og hvergi
frið að finna.
I klaustri
Chiu Hua
stendur Taomunkur
umkringdur
sínum eigin draumaheimi.
Hneigðu höfði
biður hann bæn sina
frammi fyrir brosandi Guði.
Tu Hsun Hao
GAMLI MUNKURINN
í FJALLMUSTERINU.
Á hálmskóm
reikar hann um í riki friðarins
laus við allt ryk
veraldarinnar.
Sumar og vetur
unir hann með öpum og fuglum
skógarins.
KÍWERSK
yéB
Séra
Gunnar Arnason
þýtíöi nr ensku.
í dögun
leit eg regnboga
á himninum,
og við fætur minar
flutu angandi lotusblóm
á tjörninni.
Dáfögur Tartaramær,
ekki yfir fimmtán ára
brosti töfrandi
utan við kráardyrnar.
Hún bar af sjalfum blómunum
að fegurð —
og vissi það.
Menn voru alltaf
að lita um öxl
til að horfa á hana,
og hörmuðu, að skuggi hennar
en ekki þeir,
skyldi fá að hvila við hlið hennar.
En þegar ég galt
fyrir vínið,
sem eg hafði drukkið,
var mér Ijóst,
að fegurð meyjarinnar
hafði verið bætt á reikninginn.
Liu K'un.
„Þeir, sem tala um veginn
þekkja hann vissulega ekki.
Svo er mér hermt
að Lao Tzu
hafi að orði kveðið.
En hafi Lao Tzu
verið einn þeirra,
sem þekktu veginn, —
hvers vegna
reit hann þá meir en
fimm þúsund orða bók?
Po Chú I
HINN MIKLI HÉGÓMI:
í æsku
gekk eg
i æðri skóla
og uppblásinn af ímyndaðri þekkingu
leit eg niður
á aðra.
Æ!
Sóað hefi eg
þrjátiu árum til einskis
og í dag reika eg
á strönd lífsins
með tómar hendur.
Wei Ying Wa
Tennurnar er hann búinn að missa,
og augu hans hafa daprast
af of miklu grúski
í helgum ritum.
þögn vafinn
og genginn i sjálfan sig
húkir hann meðal hinna prestanna.
Tu Hsún Hao
ASKA VINÁTTUNNAR.
Ein sit eg
á aptni þessum
og stari á blómin,
og í draumi
eg endurheimti
árin þau,
er eg og þú
vorum vinir.
Það var skemmtan þín
að slá hörpuna
og eg rímaði orðin
i listug Ijóð.
En þetta er nú löngu liðið.
Vináttu okkar hefur brugðið
eins og tunglskininu
og hún er með öllu úti.
Chi Lan Yun (Skáldkona)
DÆGURDRAUMAR

Ár og mánuðir
líða hjá
á lygnum straumi.
Seglið þarna úti
á fljótinu,
erjafn einmana
og hjarta mitt.
Fyrst einn einasti
vordagur
verður ekkikeyptur
fyrir allan auð veraldarinnar
til hvers er þá að leita
hins rauða gulls?
Hsi Pei Lan.
GAMLI PRESTURINN
Þá hann var ungur
er hann eiðinn vann.
Nú er hár hans
snjóhvítt.
í þögn og kyrrð
hlúði hann
ár frá ári
að sæði
nægjusemi og friðar.
Hempan hans er alltaf
að trosna
og hann staglar hana
með nýjum þræði.
Hann ýmist eigrar um
eða siturfyrir.
Og þannig fjarar líf hans út.
Tu Hsún Hao.
SKILNAÐUR
Ástvinur minn yfirgaf mig
og fór niður til Yang Chou.
Við kvöddumst síðast
hér á hæðarbrúninni.
Héldumst í hendur
og armur hans
var um mig vafinn
Við horfðum út yfir
heiminn.
Og alla stund
hrundu tárin óhindruð
niður vota vanga vora.
Óþekkt skáldkona.
AD HEILSAST OG KVEÐJAST
Ung og blómleg
skildist hún við þann,
sem hún unni. —
Þegar þau hittust aftur
var hár hennar orðið hvítt. —
Bliknuð.
Horfin var fegurð hennar. —
En skilnaðartárin
virtust ennþá
blika í augum hennar.
Kao Shih.
Bænin má aldrei bresta þig,
búin er freisting ýmisleg,
þá líf og sál
er lúð og þjáð
lykill eer hún
að drottins náð.
(Hailgrímur Pétursson).
Það var dr. Helgi Péturss
er fyrstur manna kvað upp
úr með, að hingað til jarðar
væri stöðugt aðstreymi
krafta, bæði frá hinum
góðu og illu máttarvöldum.
Þegar allt gengi hér sem
öfugast, þegar styrjaldir
geisuðu, með öllum þeim
ógnum er þeim fylgja,
milljóna manndrápum,
hungri og drepsóttum, þá
væri aðstreymi frá hinum
illu máttarvöldum yfirgnæf-
andi. En þegar meira mætti
sín aðstreymi frá hinum illu
máttarvöldum þá væri frið-
ur og allsnægtir og aukin
menning. Þess vegna riði
mannkyninu lifið á, að vera
hinum góðu máttarvöldum
samtaka og greiða á allan
hátt fyrir sambandi við þau.
En það er undir hugarfari
mannkynsins komið á
hvora sveifina snýzt. Með
hugsunum sinum skapar
mannkynið sér þvi góð eða
ill förlög.
Annar íslenzkur vitmað-
ur, Páll V. Kolka læknir, lét
svo um mælt i blaðagrein
1963: „Mannleg hugsun er
máttur, blessunarrikur eða
voðalegur, eftir þvi hvernig
á er haldið".
Réttmæti þessara kenn-
inga hefir hrjáð mannkyn
sannarlega fengið að reyna
á þessari öld, þegar hver
tilraunin af annarri hefir
verið gerð til þess að skapa
her heimsveldi með tilskyrk
hinna illu máttarvalda.
í bókinni „Man the
Unknowvn" kemst dr.
Alexis Carrol svo að orði,
að frá alda öðli hafi menn í
öllum löndum trúað á
kraftaverk, og kraftaverka-
lækningar gerist enn á
ýmsum helgum stöðum. En
meðframförum visindanna
á 19. öld, var reynt að
kveða þetta niður og því
haldið fram, að kraftaverk
gæti alls ekki gerzt. Eðlis-
fræðingar og læknar séu
enn á þeirri skoðun. En
reynsla seinustu 50 ára
sýni, að þessi staðhæfing
geti alls ekki staðist. Hann
segir að einlægar bænir
geti gert kraftaverk. og fyrir
bænir hafi ótölulegur fjöldi
manna fengið bót ótal
ólæknandi meina. Þetta sé
stórmerkilegt, því að það
sýni kraft andans yfir efn-
inu.-
Kraftaverk eru alltaf að
gerast, en einna frægast á
þessari öld mun vera
„Kraftaverkið hjá Dun-
kirk". Það skeði snemma í
seinni heimsstyrjöldinni.
Þýzki herinn fór sem sem
flóðbylgja suður á bóginn
og braut niður hina al-
kunnu Maginot-línu
Frakka, varnarvirkin sem
áttu að vera óvinnandi.
Brezki herinn, sem þá var
kominn yfir sundið, ein-
angraðist á söndunum hjá
Dunkirk, og var ekki annað
sýnna en að þjóðverjum
myndi verða leikur einn að
tortima honum þar. Þarna
var hafnlaus sandströnd og
óveður geisaði á sundinu . .
Þá var það, að Winston
Churchill missti móðinn,
hann örvænti um herinn.
Hinn harðsvíraði stríðs-
maður sá ekki nein ráð til
þess að bjarga honum. Hér
dugði enginn hernaðar-
máttur né stríðskjarkur. Þá
var aðeins ein von eftir, að
snúa sér til guðs og biðja
hann að hjálpa. Og Chur-
chill gaf þegar út fyrirskip-
an um, að á hverju kveldi
skyldi útvarpað klukku-
slætti „Big Ben" á undan
fréttum, en á eftir klukku-
slættinum skyldi fara einn
ar mínútu „Þögul bænar-
stund" og þá skyldi þjóðin
öll sameinast í bæn um að
herinn bjargaðist.
Og kraftaverkið skeði.
Storminn lægði svo fært
var yfir Norðursjó og hægt
að lenda við hina hafnlausu
sanda, þar sem herinn var.
Hver fleyta var þá dregin á
flot, siglt yfir sundið hern-
* I
Jtms ) 11
j ■
4» ÍfeJ 'm
Tvö glermálverk úr Kölnardómkirkjunni. Að ofan:
Jósef og Maria með barnið, mynd frá 1460—70.
Að neðan: Kristur og Maria Magdalena, frá 1470.

mriwT'iT
\ W f
um bjargað þessari þöglu
bænarstund var svo haldið
áfram.
Það er ósköp auðvelt að
útskýra þetta sem „hend-
ingu". En kraftaverkið fékk
staðfestingu að striðinu
loknu, þegar farið var að
athuga skjöl þýzku her-
stjórnarinnar. Þar var þvl
haldið fram, að hin þögla
bænarstund hefði verið
„öflugasta leynivopn
Framhald á bls. 24.