Lesbók Morgunblaðsins - 22.01.1978, Blaðsíða 3

Lesbók Morgunblaðsins - 22.01.1978, Blaðsíða 3
Allir geta stundað einhverjar fþróttir sér til ávinnings, jafnvel fólk, sem verulega er fatlað eða lamað eins og sá, sem hér kastar kringlu. tima til þess að brenna 450 hitaeiningum. Hvorttveggja kemurað sama gagni gagn- vart vigtinni, en hlaupið hef- ur þann kost að auka súr- efnisupptöku lungnanna og við það vex þrekið. Það er aftur á móti tómt mál að tala um hlaup, þegar þeireiga í hlut, sem komnir eru yfir fertugt og orðnir eru of þungir. Yfirleitt finnst þeim nógu erfitt að ganga og auk þess er varasamt að taka slíkar æfingar mjög geyst. Betra er að byrja varlega og síga á. Á Norðurlöndum hef- ur tekizt að gera göngur og skokk að almenningsíþrótt og á skógarstígum í nám- unda við borgir má sjá heilu lestirnar á misjafnlega hraðri ferð. Þess ber að gæta, að á þessum skógarstígum er ævinlega logn og skilyrðin eru mun ákjósanlegri en á íslenzkum berangri. Sem betur fer er þó I önnur hús að venda og það í bók- staflegum skilningi. Fyrir okkur hafa innanhússíþróttir augljósa kosti og allstór hóp- ur notar sér það að geta leikið badminton að vetrar- lagi. Flestum þykir skemmti- legt að leika badminton, en margir sem komnir eru af léttasta skeiði, kvarta yfir því, að þessi íþrótt reynist þeim of erfið. Skíði eru ákjós- anleg að því leyti, að sú iðkun er ekki beint erfið, að minnsta kosti þar sem lyftur eru í förum. Aungvu að síður brennir maður 594 hitaein- ingum á klukkustund, eða næstum 10 hitaeiningum á mínútu. Sund erágæt hreyf- ing, en gagnsminna að því leyti, að maður eyðir aðeins 5 hitaeiningum á minútu, eða 300 hitaeiningum með þvi að synda i heilan klukku- tíma. Hjólreiðar eru mjög mismunandi, en ágæt hreyf- ing á öllum aldri. Keppnis- maðuri hjólreiðum fer með 11 hitaeiningar á mínútu eða 660 hitaeiningará tímann, en með þvi að hjóla rólega á venjulegan hátt, brennir maður4,5 hitaeiningum á mínútu eða 270 á timann. ( golfi fara 5 hitaeiningará minúfu og með þvi að leika greitt og klára 18 holur á 3 tímum, þarf þaraf leiðandi 900 hitaeiningar. Algengari dagleg iðkun er þó að leika 9 holur og vera í tvo tíma og útheimtir það 600 hitaein- ingar. Róður er svo lítið stundað- ur hér, að hann skiptir ekki miklu máli, en þar er likt á ferðinni og í hljólreiðunum, að kappróðrar\menn brenna næstum jafn miklu og hlaup- arar, eða 14 hitaeiningum á mínútu, en með því að róa rólega á árabát. fara 5 hita- einingará mínútu eða jafnt og i sundi og golfi. Þessar tölureru byggðará upplýs- ingum bandarískra sérfræð- inga og komu fram i timarit- inu The Saturday Evening Post. Þar voru teknar til dæmis íþróttir, sem iðkaðar eru þar í landi, en ekki minnst á aðrar eins og knatt- spyrnu til dæmis eða hand- knattleik. Afturá móti var þess getið. að hestamennska er ekki bara gott trimm fyrir hestinn, heldur brennir knap- inn 3 hitaeiningum á minútu, eða 180 á tímann. Agúst Vigfússon Eru dul- rænir hæfileikar arf- gengir? Svo virðist sem dulrænir hæfilcikar séu arfgengir. Eg hef áður f Lesbókinni minnst á Spákelsstaðasystkinin, þau Sigurbjörn og Guðríði. Aldrað- ur maður, sannorður glögg- skyggn og minnugur hefur sagt mér nokkuð frá afa þeirra systkina, Jóni Markússyni fyrrum bónda á Spákelsstöð- um. Enginn vafi virðist vera á því að Jón hefur verið dul- skyggn og forspár. Hér skulu tilfærð nokkur dæmi eða at- vik, sem varðveist hafa í minn- um eldra fólks. Það var einu sinni að Jón var staddur úti og var að gera við ýmsa búshluti, svo sem amboð, reipi og reiðinga og fl. Hann sat í skjóli við traðarvegg, því vestan rok var og hryssings veður. Nú bar svo til að Guðríður kona Jóns kemur út og kallar á hann að koma í matinn. Verð- ur henni þá starsýnt á mann sinn, því andlitssvipurinn var með öðrum hætti en venju- lega. Fjarrænn og eins og hann veitti engu athygli þvi, sem var í nánasta umhverfi. AUt ■ einu segir hann: „Skelf- ing er að sjá þetta. Það er skip að farast út undir Jökli. Þarna hangir einn maður f reiðanum. Nú slitnaði hann af. Voðalegt er að horfa upp á þetta“ Eitt var meðal annars sérkennilegt við sýn Jóns. Hann var alls ókunnur umhverfinu sem hann lýsti. Hann hafði aldrei róið út undir Jökli. Þó er sagt að hann hafi lýst öllum stað- háttum svo nákvæmlega að kunnugir voru ekki í neinum vafa hvaða stað væri um að ræða. Sjálfur var hann þegar viss um hvar þetta væri. Hann lýsti sýn sinni þannig að það hefði verið eins og skyndi- mynd, sem snögglega er brugð- ið upp, en hvarf skyndilega. Vitanlega varð þessi sér- kennilegi fyrirburður til þess að fóik fór að halda nánari fyrirspurnum um slysfarir, en það hefði gert elia, og muna nákvæmlega þann dag er fyrir- burðurinn bar fyrir Jón. Seinna fréttist að einmitt sama dag og þetta bar fyrir Jón hafði skip farist við Jökul. Framburður sjónarvotta stað- festi að slysið hafði borið að með svipuðum hætti og Jón hafði lýst. Næsti bær við Spákelsstaði er Vigholtsstaðir. Bóndinn þar hét Kristmundur Guðmunds- son. Hann var giftur dóttur Jóns af fyrra hjónabandi, Guð- rúnu að nafni. Nú er það eirin dag að Kristmundur kemur að Spákelsstöðum. Hann gekk rakleitt inn I baðstofu og litast um hvar hann geti fengið sæti. Þröng var f baðstofunni því börnin voru ekki komin á fæt- ur. Þá segir Jón allt í einu: „Tylltu þér hjarna hjá henni Gunnu. Þið eigið eftir að kynn- ast nánar“. Guðrún þessi var seinukonubarn Jóns, þá um femingaraldur. En gamli mað- urinn reyndist sannspár. Guð- rún þessi varð seinni kona Markúsar. Kannské á nú þetta ekki neitt skilt við dulskyggni, en einkennileg forspá er það nú samt. Einu sinni komu tveir feðg- ar utan af Fellsströnd að Spá- kelsstöðum. Sonur mannsins var eitthvað nálægt fermingu. Segir nú ekki nánar af þeim feðgum annað en þeir eru á Spákelsstöðum um nóttina. En rétt f þvf að þeir eru búnir að kveðja segir Jón við konu sfna: „Þessi drengur á eftir að verða tenþdasonur okkar“, Þetta reyndist rétt. Þessi dóttir hans hét Anna, en pilturinn Jens. Þau fóru bæði til vesturheims og eru Iðngu dáin. Það var eitt haust að þeir Markús og Jóhannes, synir Jóns voru að búa sig á stað í leitir. Þá var réttin fram við svonefnda Hðlmkotsá sem er á milli Dönustaöa og Pálssels. Pálssel er innsti bærinn í Lax- árdal að sunnanverðu. Nú löngu kominn í eyði. Venja var að leitarmenn af neðstu bæjunum gistu á þeim fremstu, er leitum var lokið. Þótti of mikil fyrirhöfn að fara heim, því göngum var ekki lok- ið fyrr en mjög seint. Er þeir Markús og Jóhannes eru að leggja af stað segir Jón gamli við Markús: „Þú ferð að Hömr- um með honum Jóhannesi og gistir þar“. „Þvf segir þú þetta pabbi“, segir Markús, „Mér hefur ekki dottið í hug að gista neinsstaðar annarsstaðar. Eg gisti þar eins og ég'er vanur“. „Mundu mig um þetta", segir Jón gamli. Seint um kvöldið segir Jón upp úr eins manns hljóði: „Ekki gerði Markús eins og ég bað hann. Nú fer hann að Sámsstöðum". Sagði svo litlu seinna: „Það verður ekkert nema kiúður úr þessu. Þetta verður ekki til neinnar gleði eða hamingju“. Er þeir bræður koma heitn frá réttinni segir Markús for- eldrum sinurn frá því að hann hafi opinberað með stúlku á Sámsstöðum. Upp úr því sam- bandi slitnaði eftir skamman tíma. Gamli maðurinn reynd- ist sannspár. Nokkrar fleiri sagnir um Jón á Spákelsstöð- um væri hægt að tína saman. Ótrúlega margt Iifir á vörum eldra fólks ennþá. En vitan- lega er margt fallið í gleymsku þar sem svo langt er um Iiðið sfðan Jón féll frá.

x

Lesbók Morgunblaðsins

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.