Lesbók Morgunblaðsins - 11.06.1978, Síða 13

Mikil var trú þess blessaöa fólks,
sem feröaöist um hálfan hnöttinn til
þess aö leggjast undir hendur „skurö-
læknanna" á Filiþpseyjum. Hér skal
lýst fullri samúö meö sjúku fólki, sem
eygir enga von um bata þrátt fyrir
sjúkrahúsdvalir og stundun „venju-
legra“ lækna og reynir slíkar ferðir
sem síöustu von. Vonandi veröur því
mörgu að trú sinni og ef til vill eru
slíkar langferöir og fyrirhöfn nauösyn-
leg til þess aö sá lækningamáttur, sem
býr í líkamanum sjálfum og heftur er
af einhverjum ástæðum, fái brotizt
fram.
í vísindalegri rannsókn, sem Erlend-
ur Haraldsson og fleiri gerðu fyrir
nokkru, kemur fram, aö mjög mikill
hluti íslendinga trúir á „yfirnáttúru-
lega“ hluti og telur sig hafa orðið fyrir
dulrænni reynslu. En einnig er til þaö
fólk meöal okkar, sem slær einu stóru
striki yfir allt slíkt og álítur, aö
andafundir og slíkt „kukl“ sé hinn
mesti dragbítur á allar framfarir og
afgreiöir meö einu oröi spurninguna
um framhaldslíf: ekkert.
Þaö er kannski þægilegt og
áhyggjulaust aö sitja inni í svona
afmörkuðum hring, en ósköp held ég,
aö þaö sé leiöinlegt. Líka má á miili
vera, hvort maöur trúir öllu eða engu
í þessu sambandi.
Ég hef farið á nokkra miöilsfundi og
skyggnilýsingar án þess þó aö öölast
Stóra sannleika um framhaldslíf, langt
í frá. En á þessum fundum hefur margt
athyglisvert komiö fram, sem ég set í
samband viö hugsanaflutning. Mér
finnst ákaflega gaman aö velta
þessum málum fyrir mér og tel, aö
með auknum rannsóknum á þeim
séum viö fremur á framfarabraut en
hitt.
Framfarir eru ekki bara fólgnar í
auknum hagvexti og fjárfestingu í
steinsteypu og gleri.
Ég geymi ennþá viötalið viö Birgi
Sigurösson, höfund leikritsins Skáld-
Rósu, sem birtist í Helgarblaöi Vísis 8.
jan. s.l. Mér þótti svo skemmtilegt,
þegar hann sagöi frá draumnum úm
Rósu og tómu íbúðina og skilaboöun-
um í gluggakistunni, frá selkópnum í
Korpúlfsstaðafjöru og mismælum
blaöamannsins um Pétur og Rósu.
Fólk meö svo opinn huga bætir
mörgum flötum og dýptum viö líf sitt
og mætti margur af því læra og bæta
þannig kryddi í sitt eigið hversdagslíf
— án þess þó að vera trúgjarn um of.
Ómögulegt finnst mér aö slá striki
umhugsunarlaust yfir allar frásagnir
og fullyröingar fólks um kynni sín af
huldufólki og blómálfum. Mikiö öf-
unda ég Margréti frá Öxnafelli af því
aö fá aö sjá blómálfana hjá stofu-
blómunum sínum og oft hef ég óskaö
þess, að þeir væru líka í minni stofu
hjá mínum blómum. Kannski er þaö
líka svo, þó aö mér sé ekki gefin sú
gáfa aö sjá þá. Kannski er nú líka til
„álfkonan” sem ég hef hugsað mér, aö
byggi í klettabænum viö skíöagöngu-
leiö mína í Bláfjöllum. Síðast, þegar ég
átti leiö þar framhjá, var oröið autt í
„garðinum" hennar. Mér var óþarflega
heitt og fór úr einni peysu og bað
álfkonuna leyfis í hugbnum til aö
geyma hana í „garöinum" hennar.
Ekki varö ég vör viö svar, en klæddi
mig samt úr peysunni og henti henni
inn í „garðinn“, þar sem hún lenti í
moldarflagi, þurru þó. Ég nennti ekki
af skíöunum og ákvaö aö láta peysuna
liggja, þar sem hún var komin á
meöan ég gengi lengra inn á fjöllin. En
þegar ég kom til baka, haföi peysan
verið tekin upp, brotin snyrtilega
saman og lögö ofan á sólvermdan
stein.
Anna María Þórisdóttir.
Anna María
Þórisdóttir
AÐ,
TRUA
MÁTULEGA
MIKLU
krækiber
BRIDGE
Eftirfarandi spil er frá bridgekeppni og sýnir aö
ýmislegt getur komiö fyrir viö spilaboröiö.
Vestur Norður S: DG H: Á32 T: 852 L: KD873 Austur
S: 107643 S: ÁK82
H: 984 H: 6
T: ÁKG63 T: 10974
L: — L: G652
Suður H: KDG1075 T: D L: Á1094
Sagnir gengu þannig:
Norður Austur Suður Vestur
1 L P. 1 H 2 T
2 H 3 T 4 H P.
P. 5 T 6 H P
P. P.
Ekki er hægt aö hrósa sögnunum N,—S., sérstaklega
er opnun norðurs vafasöm. Einnig má segja aö sagnir
A,—V. eru mjög takmarkaðar, því aldrei er. minnst á
spaöann þrátt fyrir aö báöir spilarar hafi tækifæri til
þess.
Vestur taldi, aö eina vonin til aö setja spilið niöur, væri
aö honum gæfist tækifæri til aö trompa lauf. Hann áleit
því aö nauðsynlegt væri aö koma félaga sínum strax
inn, áöur en trompin væru tekin. Vestur lét því í byrjun
út tígul 3.
Sagnhafi trúöi varla sínum eigin augum þegar hann
fékk slaginn á tíguldrottninguna, en þaö var einmitt þaö
sþil, sem vestur reiknaöi meö aö félagi hans ætti.
Eftirleikurinn var auðveldur, því sagnhafi tók 6 slagi
á tromp og 5 á lauf og vann spiliö.
Láti vestur í byrjun út tígulkóng eöa spaða, þá má
reikna meö aö spiliö veröi 3 eöa 4 niöur.
húmanistunum þykir framleiðsl-
an ekki nóg. Þessvegna er nú í
ráöi aö flytja inn 50 — fimmtíu
— arkir af lýrik „virkilegum
bókmenntum” frá Ameríku. Þaö
heyröi jeg í gær.
Þaö er líkt um blómdaggar-
úöalýrikina og um sírópið. Hún
er andleg fæöa handa einföldum
sálum, sem þekkja ekki aöra
betri. Jeg gat lesið hana þegar
jeg var um tvítugt, þaö geta
margir á þeim aldri. Ef jeg væri
einvaldur, skyldi jeg láta ríkar
stúlkur á'aldrinum frá 16 til 25
ára framleiöa alla lýrik í landinu
fyrir ekkert. Jú, mjer er alvara,
jeg get varla hugsað mjer
auöviröilegra karlmannsverk, en
aö sitja og prjóna saman hend-
ingar. Svo telja þeir alþýðunni
trú um, aö lýrikin sje „fín“, svo
aö hún þorir varla aö lesa þaö
sem hún hefir gaman af. Sjer er
nú hver vitleysan.
Jeg get ekki stilt mig um aö
minnast á „Stúdentablaöiö“ í
þessu sambandi, þó aö jeg eigi
ekkert útistandandi við stúdent-
ana, síður en svo, Þeir halda
aðalhátíð einu sinni á ári og gefa
þá út blað. Nú skyldi maður
halda, aö þegar stúdentar —
„blóminn af íslenskum æskulýö"
eru þeir venjulega nefndir —
leggjast á eitt til þess aö gefa út
eitt aöalblaö, einu sinni á ári,
mundi þar gefa á aö líta eitthvað
nýtt, eitthvaö djarft og skemmti-
legt, óvanalegt. En margt fer
ööruvísi en ætlað er. Þar voru
eitthvaö um tuttugu kvæöi, aö
jeg held, jeg týndi blaöinu og
taldi ekki kvæöin. Og þau voru
öll í þessum venjulega dúr, eöa
rjettara sagt moll, þar vantaði
hvorki „Vornótt“ nje „Sumar-
kvöld" og kyrfilega hugsa jeg aö
„Horfnar ástir" hafi setið þar á
sínum staö, þó aö jeg muni þaö
ekki. Öll voru skáldin sem jeg las
þar full af heilagri alvöru, engum
stökk bros. Ekki svoleiðis, þetta
var allt sauömeinlaust og
hneyxlaöi engan. En vei þeim, er
ekki veldur hneyxlunum. Betra>
væri honum aö skrifa eins og
Þórbergur eða Kiljan, svo aö
einhver nenti aö lesa þaö, þó aö
útí kynni aö slá fyrir honum viö
og viö — hvar vorum viö nú
aftur? Jú, jeg var að skrifa um
Stúdentablaöiö, til þess aó sýna,
hvernig „bókmenntirnar“ liggja
eins og farg á hinum mentaöa
æskulýð landsins.
Jeg sný mjer svo aftur aö
skólunum. Húmanistarnir segja,
aö þeir sem þurfi endilega aö
læra þessa stæröfræöi og eðlis-
fræöi eöa hvaö þaö nú er, geti
þá farið í stærðfræðideildina í
mentaskólanum. En þetta er
alveg rangt. Bæöi er þaö, aö
skólarnir eru tveir, hvor á sínu
landshorni, en stærðfræðideildin
ein, og svo miklu frekar hitt, aö
þaö er eigi von á því, að
unglingar um fermingu, sem nú
taka gagnfræðapróf, geti strax
áttaö sig á því, hvorn veginn þeir
eigi aö fara, og leiti því heldur til
hinnar deildarinnar, þar sem þeir
eiga frekar von á feitum vitnis-
buröum, án þess aö þurfa aö
gera sjer þá fyrirhöfn aö setja sig
inn í greinir, sem þeim veitist
erfitt að læra. Þar þurfa þeir ekki
annað en fletta upp í oröabók-
um, og sjá! Þær leysa fyrir þá öll
próblem. Er þaö ekki munur? Þó
er mjer ekki grunlaust um, aö
ýmsir nemendur máladeiidanna í
menta^kólanum hjerna hafi eitt-
hvert hugboö um, að hjer sje
ekki alt meö feldu, en þaó er
varla hægt að snúa viö, þegar
búið er aö velja. Þeir veröa að
halda áfram meö sínar smásög-
ur og sín kvæöi, á latínu, ensku,
þýsku, frönsku, dönsku og ís-
lensku, eintómar smásögur og
kvæöi, því aö efni kenslubók-
anna er aldrei annaö.
Annars hefi jeg heyrt, aö í
nágrannalöndunum sjeu ný-
mála-deildirnar langmest sóttar
af kvenfólki, sem leiti sjer svo
atvinnu viö skrifstofustörf og
þessháttar að afloknu stúdents-
prófi. Sjeó hefi jeg sjálfur
skólaskýrslu frá Danmörku, þar
sem í máladeild var einn karl-
maöur, hitt alt kvenfólk, en í
stærófræöideildinni voru tómir
karlmenn. Og mjer hefir verið
sagt af kunnugum að í enskum
skólum sje algengast aö karl-
menn sæki stærðfræðideildirn-
ar, þá fornmáladeildirnar, en
síöur hinar. En hjer er alt ööru
máli aö gegna, því aö hjer svífur
„bókmenta“-andinn yfir
vötnunum.
Þaö er nú af sem áöur var.
Þaö stendur einhversstaðar í
mínum historíubókum, aö viö
innganginn aö skóla Platons í
Aþenu hafi verið letruö oröin:
Þessum
oröum ættu nú húmanistarnir
okkar aö víkja við, og letra yfir
útganginn úr sínum skolum:
Þýöing á grísku setningunni:
1. Enginn, sem ekki þekkir
geometríu, skal koma hér inn.
2. Enginn, sem þekkir geo-
metríu, skal koma héöan út.