Lesbók Morgunblaðsins - 10.01.1981, Blaðsíða 3

Lesbók Morgunblaðsins - 10.01.1981, Blaðsíða 3
SKUGGSJA Smásaga eftir Ilse Aichinger vagninum. Og líkvagninn ekur fjör- lega heim á leiö. Þeir fara meö kistuna þína inn um bakdyr og yfir húsagarö og síöan inn í líkhúsiö. Þar bíöur auöur líkpall- urinn, svartur, skakkur og hár og þeir koma kistunni fyrir á pallinum, opna hana og einn þeirra bölvar af því aö nagiarnir hafa veriö reknir á kaf. Þessi fjárans vandvirkni! Innan stundar kemur ungi maö- urinn líka og skilar kransinum; þaö mátti ekki á tæpara standa. Mennirnir hagræöa borðunum og koma krans- inum fyrir á kistunni. Þú getur veriö alveg áhyggjulaus, hann tekur sig vel út. A morgun veröa visnuö blómin lifandi blómhnappar. Um nóttina verður þú ein meö krossinn milli handanna og þú kemur líka til meö aö hafa allgott næöi yfir daginn. Síöar meir mun þér veitast öröugra aö liggja svo grafkyrr. Daginn eftir kemur ungi maður- ekki aö bannaö er aö vekja hina dauöu. Ungi maöurinn gengur á undan kistunni og ber fæturna sem væri hann aö stíga yfir glös. Vindurinn er napur og leikfullur eins og óvita barn. Þeir bera þig inn í húsiö og upp stigann. Þér er lyft úr kistunni. Rúmiö þitt er uppbúið. Ungi maöurinn starir út um gluggann niöur í garöinn, þar eru tvær dúfur aö para sig og kurra hátt; hann snýr sér undan meö viöbjóöi. Og nú hafa þeir lagt þig á rúmið. Og aftur hafa þeir bundiö klútinn fyrir vit þér og klúturinn gerir þig svo torkennilega. Maöurinn æpir hástöf- um og kastar sér yfir þig. Þeir leiöa hann gætilega út meö sér. „Hafiö lágt“ er letrað á alla veggi, nú á tímum eru sjúkrahúsin troðfull, hinir látnu mega ekki vakna of fljótt. Frá höfninni berst eimpípublást- ur. Brottferö eöa koma? Hver getur tími til stefnu og skipin eiga sök á því. Það dimmir óöum yfir morgnin- um. Þeir opna á þér augun og þaö hvítmatar í þau. Sem betur fer hafa þeir ekki lengur orö á því aö friður hvíli yfir þér, orðin deyja á vörum þeirra. Dokaöu enn viö! Þeir eru alveg á förum. Engan fýsir aö vera vitni því nú á dögum er enn tii siös aö brenna fólk á báli fyrir slíkt. Þeir lofa þér aö vera einni; þú ert látin vera svo mikiö ein aö þú lýkur upp augunum og sérö grænan himin- inn, svo ein aö þú byrjar aö draga andann, þungt og hryglandi og djúpt, hriktandi eins og akkeriskeðja þegar hún er losuð. Þú ríst upp og hrópar á móöur þína. En hve himinn- inn er grænn! „Óráöiö er á enda“ segir rödd aö baki þér, „helstríöiö er aö byrja!“ Ó, þau. Hvað vita þau? Farðu núna! Nú er tækifærið! Allir hafa ööru aö sinna. Faröu áöur inn aftur. Og af því aö regnið Ijær honum engin tár starir hann fram fyrir sig og snýr húfunni milli handanna. Þaö er ekki fyrr en kistan er sett á börurnar aö hann byrgir andlitiö í höndum sér og grætur. Lengur veröur þú ekki í líkhúsinu. Hvers vegna grætur hann? Nú er lokið laust á kistunni og þaö er hábjartur dagur. Spörvarnir skríkja glaölega, þeir vita vitaö þaö? Þei, hafiö lágt! Vekiö ekki hina dánu fyrir tímann, dánir sofa laust. Samt halda skipin áfram aö flauta. Og innan skamms veröa þeir aö leysa af þér klútinn hvort sem þeim líkar betur eöa verr. Og þér verður þvegiö og þú veröur færð í aöra skyrtu og einn þeirra hlustar í flýti eftir hjartslætti, fljótt áöur en þú vaknar til lífsins. Þaö er ekki langur en þeir koma aftur og aöur en hviskur þeirra verður aftur hávært. Faröu niður stigann, fram hjá dyraveröin- um, gegnum morguninn sem verður aö nótt. Fuglarnir skrækja í dimmunni eins og sársauki þinn heföi æpt af fögnuði. Faröu heim og leggstu aftur í rúmiö þitt þó aö braki í því og þaö sé allt í óreiöu. Þar batnar þér fyrr! í eina þrjá daga berstu um á hæl og hnakka og sýpur nægju þína af grænum himninum, í þrjá daga ýtir þú frá þér súpunni, sem konan á efri hæöinni færir þér, á fjóröa degi þigguröu hana. Og á sjöunda degi, þegar ró færist yfir þig, feröu burt. Sársaukinn rekur þig áfram, þú ratar sjálfsagt. Fyrst til vinstri, þá til hægri og síðan aftur til vinstri, um hafnargöturnar, sem eru svo ömurlegar, aö þær geta hvergi endað nema viö sjóinn. Bara aÖ ungi maðurinn væri nú nálægur en ungi maðurinn er ekki hjá þér. í kistunni leistu mun betur út. En nú er andlit þitt afmyndaö af kvölum fagn- aöaróp sársaukans enn þögnuö og nú er ennið þitt aftur vott af svita, alla leiöina, nei, þá varstu fallegri í kistunni! Börnin leika sér aö glerkúlum viö vegginn. Þú hleypur til þeirra, hleyp- ur sem hlaupir þú aftur á bak en ekkert þeirra er barnið þitt. Hvernig ætti eitt þeirra aö vera barniö þitt úr því aö þú ferö til gömlu kerlingar- innar, sem býr hjá kránni? Allir viö höfnina vita hvernig sú gamla fær peninga fyrir brennivíni. Hún stendur þegar viö dyrnar, þær eru opnar og hún réttir þér aöra hönd sína, höndin er óhrein. Allt er sóöalegt inni fyrir. Á arinhillunni standa gulu blómin, sömu blómin og bundin eru í kransa, aftur eru þaö sömu blómin. Og kerlingin er allt of vingjarnleg og þaö brakar líka í stiganum hérna. Skipin flauta, þú heyrir stööugt og hvarvetna í flautum þeirra. Og þú titrar af kvölum en þú mátt ekki hljóöa. Skipin mega flauta en þér er meinaö að æpa. Láttu þá gömlu hafa peninga fyrir brennivíni! Þaö er ekki fyrr en þú hefur látiö hana hafa peninga aö hún grípur báöum höndum fyrir munn þér. Hún er allsgáð af öllu brennivíninu, sú gamla. Hana dreymir ekki ófæddu börnin. Saklausu börnin þora ekki aö kvarta við dýrlingana og þau seku brestur einnig kjark. En þú — þú þorir þaö! „Lífgaðu barnið mitt viö!“ Hingaö til hefur engin kona krafist slíks af þeirri gömlu. En þú ferð fram á þaö. Spegillinn veitir þér mátt. Matti spegillinn með flugna- blettunum fær þig til aö heimta þaö, sem engin kona hefur nokkru sinni krafist. „Lífgaöu þaö viö annars velti ég um gulu blómunum þínum, annars klóra ég úr þér augun, annars þeyti ég glugganum upp á gátt og hrópa út yfir götuna svo aö þau verði aö heyra það, sem þau vita nú þegar, ég skal hrópa — “ Og þá verður kerlingin ótta- slegin. í dauöans ofboöi gerir hún bón þína í mötfum speglinum. Hún hefur ekki hugmynd um hvaö hún er að gera en í möttum speglinum tekst henni þaö. Hræðslan verður óbærileg og loks tekur sársaukinn aö æpa fagnaðaróp á ný. Og áöur en þú rekur upp óp kemur þér í hug vögguljóðið: Blunda þú, barniö góöa ... Aöur en þú æpir þeytir spegillinn þér niður dimman stigann svo aö þú ferð burt, hleypur burt. Ekki hlaupa of hratt! Líttu upp annars kynnir þú aö rekast á mann þarna niöri viö giröinguna umhverfis óbyggöa svæö- iö, ungan mann, sem snýr húfunni milli handanna. Þú þekkir hann á því. Þaö er sá sami og snéri húfunni milli handanna viö kistu þína, þarna er hann aftur kominn! Hann stendur þar eins og hann hafi aldrei fariö burt,

x

Lesbók Morgunblaðsins

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.