Lesbók Morgunblaðsins - 29.08.1981, Blaðsíða 10

Ekki er allt gull sem glóir
Hann stóö viö einn blómareitinn á
Austurvelli og virti fyrir sér hiö fjölbreyti-
lega litaskrúö stjúpmæöranna viö ný
uppsetta Ijósaskreytingu. Góö hug-
mynd, þessi Ijósaskreyting á haustin.
Töfrar fram sérstök hughrif.
Út um gluggana á Hótel Borg lagði
dauf Ijósaskíma leiö sína út í blátt
haustkvöldiö og mjúkir ómar danslags
bárust aö eyrum hans þegar hann lagði
leiö sína framhjá. Hann rölti að tröppum
Reykjavíkurapóteks og nams staðar þar.
Dómkirkjuklukkan sló tíu högg.
Yfir miöborginni hvíldi hiö sérstaka
andrúmsioft föstudagskvöldsins, þrung-
iö spennu og eftirvæntingu. Vinnuvikan
var á enda og tveir frídagar framundan.
Dagar, sem hver og einn gat skipulagt
og ráöstafaö eftir eigin höföi.
Karlmenn og konur gengu framhjá
honum, ýmist hratt eða rólega, saman
eöa sitt í hvoru lagi. Sumir iögöu leið
sína inn á Óöal, aörir gengu inn um
hringdyrnar á Hótel Borg, og enn aörir
lögöu leiö sína yfir Austurvöll niöur aö
Tjörninni til þess aö sjá haustkvöldiö
speglast í henni ásamt Ijósum borgar-
innar. Aö vísu höföu bekkirnir á Austur-
velli freistaö sumra, en þrátt fyrir þaö
var margt um manninn viö Tjörnina,
enda veöurblíðan eins og bezt var á
kosiö. Töfrandi haustnótt var búin aö
taka viö af kvöldinu og umvafði borgina
meö sínum sérstæöa djúpbláa lit.
Þar sem hann stóö á tröppum
Reykjavíkurapóteks haföi myndast smá
hópur af nokkuö hávaöasömu ungu
fólki, augsýnilega viö skál. Hann virti
þaö fyrir sér og fannst sumar athuga-
semdir þess nokkuö sniöugar, en aörar
aftur á móti klúrar. En hvaö um þaö,
þetta unga fólk var mjög glatt, þaö lá viö
aö þaö væri einum of glatt, en algengt
fyrirbæri á þessu kvöldi í miöbænum.
Venjulega hneykslaðist hann á þess-
konar látum, en nú leit hann á unga
fólkiö með dálitlum söknuöi. Þaö var þó
saman og naut þess á sinn háværa hátt.
Honum fannst hann vera hálfvegis
utanveltu, en yppti öxlum eins og hann
væri aö hrista öll utanaðkomandi áhrif af
sér. Eftir aö þessi káti hópur lagði leiö
sína út á Austurvöll meö tilheyrandi
skrækjum og hlátrum, hélt hann áfram
aö skoöa lífiö í kringum sig.
Hann stóö og var hinn rólegasti. Stóö
og beiö. Aö vísu vildi hann ekki
viöurkenna fyrir sjálfum sér aö hann
væri aö bíöa eftir neinu sérstöku, en
undir niöri vissi hann þaö ósköp vel.
Hann var bara þannig gerður, aö hann
vildi helst aldrei horfast í augu viö
staðreyndir sem komu óþægilega viö
feimni hans.
En nú stóö hann hér og hugsanir hans
voru á slíkri fleygiferð aö hann átti erfitt
meö aö hafa hemil á þeim, já, í
hreinskilni sagt, réö hann ekki viö þær.
Þaö var stúlkan og aftur stúlkan. Hún
var orðin svo föst í hug hans, aö hann
gat ekki lengur látið sem ekkert væri.
Eitthvaö varö aö gera, því tilfinningalíf
hans var í algjörri flækju.
Það þýöir ekki lengur aö fylgjst með
henni í laumi á skrifstofunni og horfa
upp á aðra gera hosur sínar grænar fyrir
henni. Bjóöa henni út og jafnvel aö færa
henni gjafir. Aö vísu hefur hún verið aö
gefa honum auga og hann hefur marg-
sinnis fundiö á sér aö hún væri ekki
fráhverf honum. En hún er svo skemmti-
lega kát og það er svo erfitt aö veröa á
einni svipan kátur og ræöinn þegar
óframfærnin er annars staöar.
Hann roönar af gremju er hann
hugsar til kvöldsins, þegar allt starfslið
skrifstofunnar var mætt í boöi skrifstofu-
stjórans í átthagasalnum á Hótel Sögu.
Hann sat úti í horni og gat ekki haft
augun af henni. Hún var yndisleg og lék
viö hvern sinn fingur. Hann langaöi mjög
aö fara aö borðinu til hennar og
kunningja þeirra, sem hann sáröfundaði,
en kom sér ekki til þess. Svo voru þau
meö vín á borðinu og honum fannst þaö
eitthvaö svo púkaiegt aö mæta þar meö
kókflösku í hendinni. Loks þegar hann
var búinn aö tala í sig kjark aö fara til
þeirra, því hann væri þtfrjáls meö aö
drekka þaö sem hann vildi, var hún
horfin ásamt hinum. Þaö st engin viö
boröiö og honum fannst bæöi vínflöskur
og glös glotta framan í sig. Kvöldið sem
haföi lofaö svo miklu, varö á svipstundu
grátt og úfiö.
Daginn eftir frétti hann á skrifstof-
unni, aö þröngur hópur hefði fariö í
partí. Einnig heyröi hann einhvern ávæn-
ing af því aö hún heföi oröiö ofurölvi, en
hann lagði ekki trúnaö á slíkar sögur.
Þaö var bara öfund annarra sem koma
slíkum sögum afstað. Eins og stúlkan
mætti ekki bragöa vín. Hann sá ekkert
athugavert viö þaö, þó aö hann gerði
þaö ekki og vissi eiginiega ekki hvers-
vegna. Langaði bara ekki í þaö.
Svo mundi hann eftir ööru tækifæri
sem hann lét ganga sér úr greipum. Þaö
var þegar hún innti hann eftir því hvort
hann ætti leiö í ríkið. Hana vantaöi
nauösynlega eina flösku af, ja, hvaö var
þaö nú aftur. Hann mundi þaö ekki,
enda ókunnugur öllu víni. í heimsku sinni
sagöist hann vera ókunnugur í Áfengis-
verzluninni, í staöinn fyrir aö annast
þetta fyrir hana. Þetta tilvik heföi getað
oröiö kveikjan aö áframhaldandi kunn-
igsskap þeirra. Seinna um daginn sá
hann aöalbókarann koma meö hiö
óskaöa handa henni. Hann heföi getað
bariö sjálfan sig, var miöur sín lengi á
eftir og lokaöi sig algjörlega inni í
sjálfum sér. Svona rann hvert tækifærið
á eftir ööru úr höndunum á honum.
Þessi feimni og óframfærni gagnvart
kvenfólki var búin aö gera honum
mikinn óleik í gegnum árin. Á öllum
sviöum öðrum hafði hann komiö sér vel
áfram og var nú í góöri framtíðarstöðu
og átti fallega íbúö. Hann fór til útlanda
einu sinni á ári í sumarfríinu og átti
auövelt meö aö feröast, enda vel fær í
ensku og þýsku. Hann haföi átt góðan
vin, en eftir aö vinurinn gifti sig, kólnaöi
vinskapur þeirra smátt og smátt og nú
höföu þeir ekki sést í langan tíma. Undir
niöri sáröfundaöi hann vin sinn. Hann
átti fallega konu sem hann gat látið vel
aö og kysst þegar hann langaöi til og
mikiö, mikiö meira ...
Hann saknaöi rólegu kvöldstundanna
sem þeir áttu saman og spjölluöu þá um
allt milli himins og jaröar. Einnig feröa-
laganna, en þeir voru báöir meölimir í
Feröafélagi íslands. Vinur hans haföi
fljótlega tekiö eftir því, hve óframfærinn
hann var gagnvart kvenfólki og ráölagt
honum að leita til sálfræöings sem hann
og gerði. Hann fór í nokkur skipti til
þekkts sálfræöings, en fannst þaö vo
óþægilegt að hann hætti því áöur en
sálfræöingurinn útskrifaði hann. Þessi
maður var alltaf aö tala um móöur-
komplexa og spuröi svo einkennilega og
óþægilegra spurninga, að honum varð
um og ó. Þaö lá viö aö sálfræöingurinn
héldi því fram aö hann heföi haft of náiö
samband viö móöur sína, en þaö var
fáránlegt og endemis vitleysa.
Hugsanir hans kubbuöust í sundur er
hann allt í einu sá hana nálgast ásamt
nokkrum kunningjum af skrifstofunni.
Þau námu staöar viö Landsbankann og
virtust vera aö rökræöa heilmikiö, líkleg-
ast um þaö hvert feröinni skyldi heitiö.
Loks héldu þau af staö og komu í átt til
hans, sem faldi sig á bak viö súluna.
Hann heyröi aö þaö lá vel á þeim, en í
hrifningu sinni yfir þeirri heppni aö sjá
stúlkuna og geta fylgst meö henni, tók
hann ekki eftir því aö hún var vel viö
skál. Þau lögöu leið sína inn á Hótel
Borg.
Um leiö og þau hurfu inn um dyrnar,
rölti hann af staö og gaf sér góöan tíma.
Hugsanir hans þráttuöu um þaö, hvort
hann ætti aö fara inn á eftir þeim eöa
ekki. Loks sperrti hann sig allan og gekk
föstum skrefum inn um hringdyrnar.
Þegar inn kom var hann búinn aö fylla
hug sinn þrjósku og nú fannst honum
sem hann væri fær í flestan sjó. Hann
nam staðar í dyrunum og leit yfir salinn.
Honum fannst tónlistin þægileg og smá
ánægjutilfinning spratt upp í hug hans
þegar hann leit yfir hiö prúöbúna fólk,
sem virtist una sér vel yfir veitingunum
og sameiginlegu spjalli. Nokkur pör
hreyföu sig mjúklega í tangósporum á
dansgólfinu. Hann haföi þekkingu á
dansi, enda veriö í danstímum um lengri
tíma, en gat þrátt fyrir þaö ekki losnað
viö feimnina.
Hann gekk í gegnum salinn aö
barnum, og ... honum brá svo, aö hann '
varö máttlaus í hnjánum. Þar fyrir innan
sat hún og var fallegri en nokkru sinni
áöur. Honum fannst hann varla þekkja
hana sem sömu stúlkuna. Hann virti
hana vel fyrir sér og sá aö kjóllinn átti
stóran þátt í breytingunni. Hann var svo
fleginn, aö þaö lá viö aö hann roönaði
þegar hann leit niöur eftir hálsi hennar
aö brjóstunum. Þaö sást móta vel fyrir
þeim og þau voru svo falleg aö hann gat
ekki slitið augu sín frá þeim. Einnig var
kjóll hennar úr glitrandi efni, sem
tindraöi viö hvern andardrátt hennar og
hreyfingu, og haföi einkennileg áhrif á
hann. Ahrif, sem hann haföi ekki oröiö
fyrir áöur og fylltu hann sætum sárs-
auka.
Allt í einu mættust augu þeirra. Hún
brosti á móti honum og benti honum aö
koma aö boröinu. Hann var fljótur aö
setjast á móti henni og þakkaði forsjón-
inni fyrir, að hún sat ein við borðið þessa
stundina. Hún var meö hálft glas af
einhverjum drykk fyrir framan sig og
tæmdi þaö fljótlega eftir að hann haföi
sest. Hann leit í kringum sig og sá, aö
hér var líklegast um sjálfsafgreiðslu aö
ræöa. Hópur af karlmönnum og konum
stóðu viö barinn og einn maðurinn fór
meö glös þaðan aö næsta boröi. Hann
kannaðist viö þennari náunga, sem var
þekktur fyrir aö eiga aldrei peninga og
mátti ekki hitta kunningja á götu án þess
aö slá hann um smálán. Honum fannst
þessi maður ógeðfelldur. Hann var núna
vel viö skál og auösýnilega mjög ánægö-
ur meö sjálfan sig. Þaö kjaftaði á honum
hver tuska og hann virtist reyta af sér
brandara, því fólkiö sem sat hjá honum
veltist um af hlátri. Svona grobb snerti
hann alltaf illa og hann beindi augum
sínum aftur að stúlkunni.
Hún haföi nú lagt hönd sína á
handlegg hans og hann var alsæll. Þetta
kvöld ætlaöi aö heppnast framar öllum
vonum og hann sá sig í huganum meö
henni í Þjóðleikhúsinu og í góðum
kvöldmat heima hjá sér. Hann var mikið
fyrir aö matreiöa og naut þess aö bjóöa
heim til sín, en geröi alltof lítiö af því,
þaö var helst nánasta skyldfólk sem
sótti hann heim. Hinsvegar skyldi nú
veröa breyting á því.
Hugsanir hans hurfu augnablik, því
hún benti á glasiö sitt og baö hann aö ná
í asna fyrir sig. Honum fannst þaö
ákaflega kjánalegt að standa við barinn
og biöja um asna. Var virkilega ekki
hægt aö kalla þennan drykk skemmti-
legra eöa fallegra nafni. Svona aö kvöldi
til þegar allir eru í hátíóarskapi og hér til
þess aö breyta til frá hversdagslífinu
ætti aö vera möguleiki aö kaupa drykki
sem hétu rómó eöa tangó eöa .. . þaö
væri hægt aö finna ótal mörg falleg
nöfn, en bara ekki asni. Þaö fannst
honum ekki nógu sniðugt.
Þrátt fyrir allar hugrenningar keypti
hann drykkinn og eina kók handa sér.
Hún gaf kókflöskunni einkennilegt auga
um leiö og hann setti drykkjarföngin á
boröiö. Hann gat ómögulega lesið úr
augnaráöi hennar hvaö hún hugsaöi, en
þaö var eins og hann yröi hálf skömm-
ustulegur þegar hann bar kókglasið að
vörum sér um leiö og hún dreypti á
þessum asna. Ef til vill leit hún ekki á
hann sem fullgildan karlmann vegna
þess aö hann var ekki meö eins drykk
og hún fyrir framan sig. Hann óskaöi
þess innilega aö svo væri ekki, og hann
mundi vilja gef mikiö fyrir, að geta lesiö
hugsanir hennar, en nú brosti hún svo
fallega til hans aö honum létti stórlega.
Þaö gat ekki veriö aö hún væri meö
neikvæöar bakhugsanir í hans garö.
Hljómsveitin lék hægan vals sem
hann kannaðist vel viö. Hann dauöiang-
aði aö bjóöa henni upp í dans, en kom
sér ekki til þess. Þaö var líka svo
notalegt aö sitja hérna á móti henni og
horfast í augu viö hana. Hún lét hönd
sína liggja ennþá á handlegg hans og
hann fann á sér, aö nú mundu allir vegir
færir.
Ungur maöur kom aö boröinu til
þeirra og bauö henni upp. Hann kunni
ekki allskostar viö þaö, hvernig ungi
maöurinn fór aö því. í staöinn fyrir aö
hneigja sig, ýtti hann fingrum sínum á
öxlina á henni og benti með höföinu í átt
til dansgólfsins. Sem sagt, ekki vottur af
kurteisi. Þetta mundi taka breytingum
þegar hún færi út aö skemmta sér meö
honum. Hann kunni sig þó allsæmilega.
Hann horföi á eftir þeim og dáöist aö
hreyfingum hennar og göngulagi og
aftur streymdi þessi einkennilega tilfinn-
ing um hann allan. Já, svo sannarlega
ætlaöi aö bjóöa henni út um næstu
helgi. Þaö væri bezt aö boröa um
sexleytið og fara svo í leikhús á eftir,
annaöhvortí Þjóöleikhúsið eða lönó. Þaö
væri eftir leikritum. Hann yrði aö inna
hana eftir því, hvaö hana langaði til aö
sjá. Hann átti eftir aö kynnast svo mörgu
í fari hennar og tilhlökkun gagntók hann.
Tilveran var yndisleg, en . . . óþægileg
efasemd læddist um hug hans. Ef hann
býöur henni í fínan kvöldverö, veröur vín
aö fylgja meö. Þaö var alveg rétt, og
lystauki á undan eins og þaö var kallaö.
Þaö lá í augum uppi, aö hún hlaut aö
vera vön slíku og ekki ætlaöi hann sér
aö breyta því. Hann var djúpt hugsi. Þá
yrði hann aö fá sér í glas svo hann gæti
skálaö viö hana. Hann hélt áfram aö
10