Lesbók Morgunblaðsins - 20.03.1982, Síða 8

Ragnheiöur Jónsdóttir
Ream
viö vinnu
Bragi Ásgeirsson
RAGNHEIÐUR
Yfirlitssýning á verkum þessarar merku listakonu verður
Þegar þetta greinarkorn kemur fyrir
sjónir lesenda, stendur yfir sýning á verk-
um Ragnheiðar Jónsdóttur Ream aö
Kjarvalsstööum. Þetta mun vera úttekt á
ferli listakonunnar á myndlistarsviði, en
hún lést á sextugsaldri áriö 1977 og einmitt
er list hennar stóö í hvaö mestum blóma.
Ekki telst þaö hár aldur á vorum dögum og
sé tekið mið af ytra sem innra atgervi
Ragnheiðar Ream, kom andlát hennar
þeim mjög á óvart, er hana þekktu eða
voru henni kunnugir. Lifsorkan geislaði frá
þessari hæglátu, traustvekjandi og gjörvi-
legu konu og hún virtist einnig eiga svo
margt ógert á því sviði, sem hún hafði hasl-
að sér völl með þeim glæsibrag að lengi
verður minnst.
Stundum verður manni á að hugleiða,
hvað það sé, sem beini fólki út á listabraut-
ina og þótt svörin kunni að reynast mörg,
er eitt alveg víst og það er, að allur mark-
veröur árangur er borinn upþi af áhuga á
viðfangsefninu. Allur ferill Ragnheiðar er
táknrænt dæmi um áhuga, er fyrir ákveðn-
ar ytri aöstæður kviknar smám saman,
bætir stöðugt við sig þar til viðfangsefniö
heltekur gerandann, — og þegar svo er
komið, liggur engin leið til baka . . .
— Raunveruleikinn virtist öðru fremur
vera svið þessarar listakonu sem tók hlut-
unum eins og þeir komu og stóð meö báða
fæturna á jörðinni í átakamikilli listsköpun
sinni. Hún var greind, rökföst, skapmikil og
nálgaðist viðfangsefni sín með opnum
skynrænum huga, einarölega og umbúöa-
laust, en svo komu vinnubrögð hennar mér
fyrir sjónir.
— Listferill Ragnheiðar er saga um
konu er hóf að mála í tómstundum sínum í
staö þess að hamra á píanó, því pentskúf-
urinn er hljóölátari tjámiðill tónlistinni og
stórum minna ónæöissamur í fjölbýlishúsi
— þannig aö nágrannarnir hafa enga
ástæöu til athugasemda. Dálítiö undarlegt
upphaf, en upphaf þó og það skiptir öllu
máli, því að þetta reyndist vísirinn aö því,
að íslenzka þjóðin eignaöist einn sinn
markverðasta málara á því tímaskeiði er
gerandinn vann að list sinni.
Þaö má nokkurn veginn slá því föstu, aö
enginn fæðist með áhugann fyrir listum
frekar en altalandi, þótt gáfurnar séu fyrir
hendi, heldur þurfi ytri aðstæöur til að ýta
þróunarferlinu af stað, sem svo fæöir af sér
mikinn árangur og mikla list.
Ragnheiöur unni alltaf tónlistinni af lífi og
sál og hafði lært að spila á píanó heima á
Tvö málverk eftir Ragnheiöi, sem sýna,
aö hún var búin aö ganga í gegnum ýmis
þróunarstig. Efri myndin er í eigu Lista-
safns ríkisins.
JÓNSD
opnuð að Kjarvalsstöðum í <
íslandi áður en hún hélt utan til Ameríku í
byrjun seinni heimsstyrjaldarinnar, hafði
jafnvel verið í söngtímum. Þetta var allt
mjög eðlilegt, því mikið mun hafa verið um
tónlist í umhverfi hennar, því hún var dóttir
Jóns Halldórssonar söngstjóra, og konu
hans, Sigríðar Bogadóttur, er voru þekktir
Reykvíkingar og byggðu húsið að Hóla-
vallagötu 9.
Samskipa Ragnheiði vestur um haf var
m.a. Louise Matthíasdóttir er var á leið til
myndlistarnáms í New York, en sú átti
sannarlega eftir að gera garðinn frægan
með list sinni og er ennþá búsett á áfanga-
staönum, gift Leland Bell listmálara og
prófessor í myndlist. Merkileg tilviljun
máski, en hvað Ragnheiði snerti, var fjarr.i
því aö hún hugsaði um myndlist um þær
mundir.
8