Lesbók Morgunblaðsins - 22.01.1983, Blaðsíða 13

laust. Það er alveg sama hver
það er, þessi óhroði smeygir sér
inn hjá manni og verkar kitl-
andi. Þetta er selt dulbúið í ein-
hvers konar gatslitnum menn-
ingarblæjum. Ég held, að heil-
margir af þessum kvikmynda-
gagnrýnendum séu gervimenn-
ingarvitar. Sumt af því rudda-
lega smekkleysi, sem viðgengst
á kvikmyndatjaldinu nú á dög-
um, er alveg ótrúlegt!"
Það hefur löngum verið litið á
Katharine Hepburn sem upp-
reisnargjarna menntakonu, sem
varðveitt hefur tilfinningaríka
einstaklingshyggju sína. Aðeins
nánustu vinir hennar voga sér
að kalla hana „Kate“ eða
„Katie", en samt dá jafnt sam-
leikarar hennar sem tæknimenn
í myndatökuhópnum hana og
virða.
Von og bjartsýni
„Ég hef aldrei fundið fyrir
neinum reglulegum mun á því
að leika í kvikmynd eða á sviði,"
heldur hún áfram. „Mér líkaði
þó betur við kvikmyndir, af
þeirri einföldu ástæðu, að það er
unnið að þeim að degi til, í stað
þess að þurfa að vinna á kvöldin.
Utiatriði kvikmyndar gefa
manni oft tækifæri til að aðlag-
ast umhverfinu tilfinningalega,
í stað þess að koma „óupphitað-
ur“ og óforvarendis til upptöku í
sviðsmynd í kvikmyndaiðjuver-
inu. Náin þekking á umhverfinu
getur skipt sköpum fyrir tján-
ingu leikarans.
Það er að vísu ekki svo mikill
tæknilegur munur á því að leika
á leiksviði og í kvikmynd. Spenc-
er Tracy fann heldur aldrei fyrir
slíkum mun. En þegar öllu er á
botninn hvolft, þá er það aldrei
hið sama að horfa á ljósmynd og
að sjá persónuna holdi og blóði
klædda beint fyrir framan sig á
leiksviðinu. A leiksviðinu verður
maður að beita sér meira per-
sónulega heldur en í kvikmynd-
um.
Ég held, að ég sé mjög bjart-
sýn að eðlisfari, og eitt er víst,
að mér líkar ekkert, sem er
niðurdrepandi. Af þessum sök-
um er ég hrifnari af leikritum
og kvikmyndum, þar sem vonin
er snar þáttur. Mér finnst
mannkynið vera svo merkilegt."
Svona játningar eru harla
einkennandi fyrir Katharine
Hepburn og varpa skíru ljósi á
skapgerð hennar. Ef til vill er
það einmitt þess vegna, að börn-
um finnst eins og eftirlætis-
frænka þeirra sé komin í heim-
sókn, þegar þau eru samvistum
við Katharine Hepburn.
„Ég komst að því fyrir löngu,
að maður verður sjálfur að
kynnast því af eigin raun, um
hvað hlutirnir snúast hér í líf-
inu. Viðhorf mín til lífsins eru
björt, og mér tekst venjulega að
sjá björtu hliðarnar við flestar
aðstæður."
Þýðingarmikió, að
áhorfendur kunni skil
á efni myndarinnar
Katharine Hepburn hefur
löngum verið kunn fyrir að vera
Joseph L. Maniewicz gefur þeim
Montgomery Clíft og Katharine
Hepburn góöar ábendingar viö
töku eins atriðis í kvikmyndinni
„Suddenly, Last Summer"
(1959). Hepburn lék þar hlutverk
auðugrar frænku frá Suðurríkjun-
um og ætlar að passa upp á
tengdadóttur sína, sem fengið
hefur þann dóm að vera rösklega
hálfgeggjuð. Efnisþráöurinn ætti
annars ekki að koma neinum á
óvart, því höfundur verksins er
Tennessee Williams.
Katharine Hepburn f kvikmynd- Katharine Hepburn og John Wayne tóku alg dável út saman í kvik-
inni „The African Queen“, þar myndinni „Rooster Cogburn" (1975), leikstýrt af Stuart Miller.
sem hún lék trúboða, sem lendir
í hinum mestu hrakningum á
flótta undan þýzkum hermönnum
í fyrri heimsstyrjöldinni.
Katharine
Hepburn og
Jane Fonda í
hlutverkum sín-
um í Óskars-
verðlauna-
myndinni „Síð-
sumar“.
Ég hef aldrei unnið eingöngu
peninganna vegna, og veit, að ég
hef verið fjarska heppin, því ég
hef alltaf verið tilbúin að stilla
kaupkröfum mínum í hóf í sam-
ræmi við allar aðstæður þess
verks, sem ég hef verið að leika
„Maður getur ekki
horft fram
hjá gæðunum“
„Þegar ég var fyrir nokkrum
árum með í söngleiknum „Coco“
á Broadway, hefði ég ósköp vel
getað fengið 15 til 20 þúsund
dali á ári, en ég kærði mig ekki
um það. Ég vil fyrst og fremst fá
að vera með í einhverju veiga-
miklu verkefni á sviði eða í kvik-
mynd, og þá geng ég líka beint
heldur hirðuleysisleg í klæða-
burði, <fg enn þann dag í dag
klæðist hún helst af öllu síðbux-
um utan vinnutíma. Bjartsýnt
viðhorf hennar og aðlaðandi við-
mót vekur yfirleitt mikið sjálfs-
traust með því fólki, sem starfar
með henni.
Hún játar fúslega, að hún hafi
nú orðið fremur lítinn áhuga á,
hve mikið hún beri úr býtum
fyrir vinnu sína sem leikkona.
„Ég get ekki haldið því fram,
að peningar freisti mín í raun og
veru,“ segir hún. „Ég hef alltaf
verið reiðubúin til að vinna fyrir
lægra kaup, þegar fjárhagsáætl-
un einhverrar kvikmyndar var
mjög knöpp og úr litlu var að
spila. Ég er ósköp óhagsýn í
þeim efnum; fyrst legg ég mig
fram við vinnu mína í leikriti
eða í kvikmynd og tek svo fjár-
málaáhyggjurnar fyrir á eftir.
Henry Fonda hlaut óskarsverðlaunin trá bandarísku kvikmyndaaka-
demíunni fyrir beztan leik í karlhlutverki og Katharine Hepburn ffyrir
beztan leik í kvenhlutverki árið 1982 í kvikmyndinni „Síösumar", undir
leikstjórn Marks Rydells.
til verks og leik í því. Ég veit svo
sem mjög vel, að sumar þessara
kvikmynda, sem eru kostnaðar-
minni í framleiðslu, seljast ekki
eins vel og fokdýrar stórmyndir,
af því að þær hafa ekki sama
fjárhagslega styrkinn á bak við
sig og stórmyndirnar. En samt
geta þær haft mikið listrænt
gildi. Mergur málsins er sá, að
maður getur ekki horft framhjá
sjálfum gæðunum.
Áhorfendur kvikmyndar eða
leikrits verða að hafa fengið
staðgóðar upplýsingar um
verkið í tæka tíð áður en sýn-
ingar hefjast. Fyrir mörgum ár-
um, þegar ég ferðaðist um með
leikhópi, og við sýndum „Sem
yður þóknast", var aðsóknin góð,
sýningin naut mikilla vinsælda
og við stórgræddum á fyrirtæk-
inu. Seinna misheppnaðist sýn-
ingarferðalag með „Storminn"
af því að við höfðum ekki aug-
lýst sýningarnar nægilega vel
fyrirfram.
Það er alveg bráðnauðsynlegt
að fara á stúfana og láta mögu-
lega áhorfendur vita um það í
tæka tíð, hvaða verk sé í vænd-
um.
Katharine Hepburn lýsir nýj-
asta kvikmyndahlutverki sínu í
„Síðsumri" („On Golden Pond“)
þannig, að það sé aðallega
„heillandi samskipti tveggja
manneskja, sem hafi elst hlið
við hlið“.
Svo furðulegt, sem það má
virðast, er þetta í fyrsta sinn,
sem hún leikur á móti Henry
Fonda. Hitt kom svo minna á
óvart, að þessi kvikmynd var til-
nefnd til Óskarsverðlauna á tíu
sviðum, þar á meðal til verð-
launa sem besta mynd ársins.
Myndin fékk svo verðlaun fyrir
besta leik í karl- og kvenhlut-
verki og gengu þau verðlaun til
þeirra Henry Fonda og Kathari-
ne Hepburn.
Samferðafólkið tekið
að týna tölunni
Katharine, sem er fædd í
Hartford, Connecticut, fyrir 72
árum, segist nú orðið sakna
mjög allra þeirra mikilhæfu
karla og kvenna sem voru sam-
ferðamenn hennar á hinum
ýmsu æviskeiðum hennar en nú
séu horfin sjónum.
„Þetta fólk er bara horfið,
grafið og öllum gleymt," segir
hún dapurlega. „Þegar ég kom
fyrst til Hollywood fyrir fimm-
tíu árum voru þar alls konar
stórlaxar á öllum sviðum. Sumir
þeirra voru kannski hreinustu
ófreskjur, en núna er þetta lið
allt saman gjörsamlega horfið.
Ég hef starfað á þessum
vettvangi afar lengi, ég geri mér
samt ennþá rellu út af því frá
hvaða vinkli kvikmyndavélin
beinist að mér og öðru þvíum-
líku. Ég held að ég hafi alla tíð
tekið heilbrigt tillit til tækni-
atriða og tæknibragða, sem við-
gangast í kvikmyndatökum.
Maður þarf raunar að vera sér-
staklega næmur fyrir öllu þess
háttar, þvi það getur skipt meg-
inmáli. Sumt fólk býr yfir eðlis-
ávísun á ýmsum sviðum og ein-
mitt það er mjög þýðingarmikið,
skilurðu."
13