Lesbók Morgunblaðsins - 11.02.1984, Blaðsíða 3

N
LESBOK
II ® H @ ® ® ® B ® ® ® (D ® ®
Olgefandi: Hf. Arvakur, Reykjavlk. Framkvstj.:
Haraldur Sveinsson. Ritstjórar: Matthlas Jo-
hannessen. Styrmir Gunnarsson. Ritstjórnar-
fulltr.: Glsli Sigurðsson. Auglýsingar: Baldvin
Jónsson. Ritstjórn: Aöalstræti 6. Slmi 10100.
Leonardo
hélt sig ekki við hefðbundin vinnubrögð, þegar
hann vann að hinni frægu Kvöldmáltíðarmynd í
Mílanó — og með þeim afleiðingum að nú, 500
árum síðar, er myndin að grotna niður. En með
vísindalegum aðferðum er reynt að gera við
hana.
Tungan
er traustasta heimildin um uppruna okkar
— við tölum enn tungu víkinga, en ekki
keltnesku, segir Matthias Johannessen í
Hugdettum sínum um víkinga, hin fögru
farartæki þeirra og uppruna okkar — og
ekki er langt að fletta: Greinin er á síðunni
til vinstri.
Saura
er nafnkunnastur spænskra
kvikmyndahöfunda í nútímanum, en mikil
gróska hefur orðið í þessari listgrein á Spáni
eftir að Pranco leið. Kvikmyndir eftir Saura
og fleiri nútíma Spánverja eru nú sýndar á
kvikmyndah'átíð.
Frítími
fólks lengist og vinnutími styttist að sama
skapi vegna tölvubyltingarinnar, segir
Gunnar M. Hansson forstjóri IBM á íslandi í
samtali um tölvur, bæði í fyrirtækjum og á
heimilum.
TVOUOÐ
EFTIR BO CARPELAN
Mállaust gras
Hjartanu ber ekki saman við takmörk sín,
ljóðinu ekki við veruleikann,
veruleikanum ekki við draum Guðs.
Hvers konar samræður breyta þér
án þess að þú sjálfur breytist?
Leitaðu ekki í mállausu grasinu,
leitaðu mállausa grassins.
Andvaka
Það sem ég vil muna gleymi ég.
Það sem ég vil gleyma man ég,
ligg andvaka eins og fyrir löngu
og ásaka lífið.
Gefst upp, rís á fætur og geng að glugganum:
1 morgunsárinu er enginn á ferli
nema vindurinn, nokkrir hörkulegir
vorboðar.
JOHANN HJALMARSSON ÞYDDI
B
Á vit nýrrar
fjölmiðlatækni
Séu menn sífellt með hugann við
stjórnmál er auðvelt að skýra alla hluti
út frá þröngum pólitískum hagsmunum.
Hafi menn lagt mikið fé í áhættusamt
fyrirtæki hneigjast þeir óhjákvæmilega
til þess að skýra alla samkeppni sér í
óhag. Þetta hvort tveggja gerðist þegar
fjögur umsvifamikil atvinnufyrirtæki
og Reykjavíkurborg gengu til liðs við
ísfilm sf. og rituðu undir samning um
að stofnað skyldi nýtt stórfyrirtæki í
sjónvarpstækni og myndbandagerð,
fyrirtæki sem ætti að hafa getu til að
veita alhliða fjölmiðlaþjónustu á sviði
þar sem ríkiseinokun setur nú eðlilegri
framvindu skorður.
Óhætt er að fullyrða að fsland sé eina
landið í hinum lýðfrjálsa heimi þar sem
ekki er unnt að horfa á nema eina sjón-
varpsstöð. Af eigin reynslu hef ég
kynnst því að í Belgíu er unnt með
viðskiptum við kapalfyrirtæki að horfa
á fleiri en eina belgíska stöð, stöðvar í
Hollandi, Vestur-Þýskalandi, Luxem-
borg, Frakklandi og Bretlandi. Að því er
ég best veit er árlegt afnotagjald fyrir
þessa þjónustu um og yfir 2000 krónur.
Menn þurfa ekki að vera óvenjulega
framsýnir til að átta sig á því að núver-
andi ástand í sjónvarpsmálum verður
ekki þolað á íslandi miklu lengur.
Þegar þessi þróun öll og vaxandi
áhugi á myndefni almennt er hafður í
huga þarf engan að undra að framtaks-
samir aðilar hérlendir hafa velt þessari
tækni fyrir sér og ákveðið að taka hönd-
um saman í því skyni að auka fjöl-
breytni á þessu sviði fjölmiðlunar í
samræmi við kröfur neytenda og eftir
því sem landslög heimila.
Af pólitísku viðbrögðunum er aug-
ljóst að vinstrisinnar telja nýja fyrir-
tækið taka spón úr aski sínum. Hér á
landi hefur vinstrisinnum ekki tekist að
halda úti eigin málgögnum nema með
bullandi tapi og vilja því fá að stunda
útbreiðslu hugmynda á „jafnréttis-
grundvelli" í skjóli ríkiseinokunar og á
framfæri ríkisins. Er ekki vafi á því að
eftir „umræðu" í sínum röðum komast
vinstrisinnarnir að þeirri niðurstöðu að
best sé fyrir þá að þjappa sér enn frekar
utan um ríkishítina og forsjá hins
opinbera í krafti einokunar á ljósvakan-
um. Þessir aðilar munu því sækjast eftir
störfum við ríkisfjölmiðlana og frekari
ítökum þar en þeir hafa náð nú þegar.
Sú viðleitni mun hins vegar aðeins leiða
til háværari og almennari krafna um
afnám ríkiseinokunarinnar.
Ég undrast mest að þeir aðilar sem
hafa haslað sér völl á frjálsum markaði
við gerð myndbanda og sjónvarpsefnis
skuli amast við því að Reykjavíkurborg
sé aðili að hinu nýja fyrirtæki. í mínum
huga er enginn vafi á því að áræði og
forsjálni Davíðs Oddssonar, borgar-
stjóra, í þessu máli verður einkum til
þess að treysta stöðu þessara einkafyr-
irtækja gagnvart nýja félaginu. Það
liggur í hlutarins eðli að unnt er að gera
aðrar kröfur til fyrirtækis sem borgar-
yfirvöld eiga aðild að en þess sem einka-
aðilar eiga og reka einir. Þetta hefur
best komið í ljós í umræðunum eftir að
skýrt var frá nýja félaginu opinberlega.
Annars hafa þátttakendur í þessum
umræðum aðeins verið úr þremur hóp-
um, stjórnmálamanna, fjölmiðlafólks og
eigenda myndbandafyrirtækja. Hér er
því fremur „umræða“ áhrifahópa á ferð-
inni en málefni sem vekur áhuga alls
almennings. Engin ástæða er til að ætla
að kveinstafir vinstrisinna, ótti
starfsmanna á ríkisfjölmiðlum eða kvíði
eigenda myndvera dragi úr áhuga ís-
lendinga á því að hér á landi fái að
þróast sú fjölbreytni í fjölmiðlun sem
setur svip sinn á líf annarra frjálsra
þjóða. Það er eitt helsta einkenni „um-
ræðu“ af þessu tagi að hún stendur í
nokkurn tíma án þess að breyta orðnum
hlut.
björn barnason
LESBÖK MORGUNBLAÐSINS 4. FEBRÚAR 1984