Lesbók Morgunblaðsins

Ulloq

Lesbók Morgunblaðsins - 11.03.1989, Qupperneq 9

Lesbók Morgunblaðsins - 11.03.1989, Qupperneq 9
} Tryggvi Ólafsson (t.v.) og Magnús Tómasson & sýningu, sem þeir héldu saman í Gallerí SÚM, 1972. innanna til landsins, úr einkafórum sínum kannski voru þetta þó aðallega fræg fn; Jeseph Beuys, George Breeht, Baxon ock, Robert Filliou, Richard Hamilton, tniel Spœrri, Ben Vautier, Emmett Will- ns... Aðspurður um það hvemig bezt ri á að koma verkunum fyrir, stakk Diet- upp á að moka þeim upp í hrúgu á salar- lfínu! Róska kom frá Róm til að taka þátt í IM III ásamt tveimur herramönnum; í talógnum hét framlag þeirra: „Stúdenta- verkamannahreyfíng Ítalíu með sam- mu Rósku, Manrico og Maurizios. Þau du draga strætisvagn inn í portið hjá lleríinu, hella benzíni yfír og kveikja í. tetíska deildin í SÚM fékk náttúrulega rert sjokk við að heyra um þessi áform; tt ef ekki voru haldin lokuð réttarhöld í lleríinu yfir Rósku — og ólafi Gíslasyni tn líka hafði dvalizt á hinni heitu Ítalíu var á pólitískri línu í sínu málverki. sma hvað, Róska sneri við blaði og bjó platmólótoffkokteil í mannsstærð. Grein- höfundur minnist þess að hafa farið með anrico í allar skotfæraverzlanir höfuð- rgarinnar, það vantaði u.þ.b. 10 grömm púðri í myndlistarverk. I leiðangrinum rð okkur það á, að ganga yfír götu á uðu ljósi, og vorum við teknir til yfir- yrslu af útlendingalögreglunni. Það mátti .lda að Róska væri talin stórhættuleg yggi ríkisins. Og eitthvað var SÚM víst íið vafasamt fyrirtæki. Á vegum Menningarstofnunar Banda- rjanna komu herra og frú Gutlein til lands- 3. Herra Gutlein til þess að halda fyrirlest- um listir og stúdentaáróður í hinum vest- ;na heimi. Frammi fyrir fullum sal háborg- aralegra áheyrenda hrópaði fyrirlesari Gutl- ein húrra fyrir SÚM, sem kom afar flatt upp á viðstadda, en fyrir vikið komst hann í persónulega snertingu við súmmara, og ætli það hafí ekki líka verið tilgangurinn. Þá komst hann ekki hjá því að lyfta glasi með strákunum, sem spurðu hvort hann væri frá CIA. Þeirri spumingu var hvorki svarað játandi eða neitandi. Lofaði Gutlein, þegar hann var búinn að fá að heyra allt um stöðu SÚM innan íslenzkrar myndlistar, að skrifa hliðholla grein um SÚM handa fjölmiðlum, en aldrei bólaði á þeirri ritsmíði né heyrðist frá honum meira eftir að þau hjón hurfu af landi brott. Næsta samsýning í galleríinu leiddi í ljós, að SÚM var ekki beinlínis hættulegt ríkjandi þjóðskipulagi. Það kom sending af fremur óframúrstefnulegum málverkum frá hol- lenzka menntamálaráðuneytinu. Þetta var kannski ekki alveg það, sem SÚM hafði vænzt; en það var engu andliti tapað. Lista- mennimir vom Ger Lataster, Lei Molin, Jaap Waagemaker og Anton Rooskens. Sá síðastnefndi var Cobramaður og kom hann vegna sýningarinnar til landsins. Fallist í Faðma - En Það STÓÐ Stutt Þessa hollenzku sýningu gátu fímmarar ekki sniðgengið og mættu vel á opnun. Það fylgdi góðglöð stund og samkvæmi vestur í bæ, þar sem gömlu fímskarfamir vildu ólmir ganga í SUM, sem þótti á staðnum og stundinni auðsótt mál og féllust menn hrærðir í faðma, súmmarar og fímmarar. En svo fréttist nokkmm dögum seinna, að safnráð hefði reynt að kaupa málverk eftir Gylfí Gíslason og Hringur Jóhann- esson viðmál- verkið „Freedom “ eftir Sigurð Guð- mundsson, - það varfyrstsýntá sýningu Sigurðar í Gallerí SUM 1969. Frá SÚM III1969: Standandi er „Leikvöllur“ eftir Kristján Guðmundsson og á veggnum er frá vinstri: „Rétt við ströndina" eftir Kristján Guðmundsson, „Diet- ers prooF' eftir Richard HamUton, „Literaturblech“ eftir Bazon Brock. Rooskens á bakvið SÚM. Kólnaði þá vinátt- an og hrapaði niður í flokk einnamætur- gleði. Með þessari sýningu, sem kölluð var „Hollenzk myndlist", þótti sýnt fram á, að hægt væri að fá sýningar erlendis frá og var þar með viss einangmn rofín. Var Lista- safni íslands þama gefíð fordæmi; má benda á sýningu á verkum_ Emils Nojde. Arið 1971 var SÚM IV. For sú sýning fram í Fodor-safninu í Amsterdam. Sigurður og Kristján vora þá búsettir í Amsterdam, þar sem Hreinn átti líka eftir að flendast. — Hinir ungu súmversku víkingar sigraðu að vísu ekki heiminn í þessari atrennu, en þeir gerði sér margan glaðan daginn sam- an. Notuðu til dæmis tækifærið til þess að halda fyrsta aðalfund SÚM í útlöndum; á þessum aðalfundi sem haldinn var í Zand- voort var ákveðið að miða næst á Norður- löndin. Árið 1972 er fullur kraftur í starfsemi með því að SÚM tekur þátt í listahátíð í Reylq'avík. Þetta „aktífítet" svokallað, var að mestu skipulagt f Hollandi; þátt tóku listamenn frá mörgum löndum. Það vora tvær sýningar í gallerí SÚM og ein í Ás- mundarsal. Dagsins ljós sá einn myndarleg- asti katalógur SÚM — ekki ógallaður að vísu, en vitnisburður samt um að konsept- list var búin að nema land á íslandi. í Lind- arbæ vora haldin happeningakvöld. Nokkrir súmmarar tóku þátt í útisýningu á Skóla- vörðuholtinu í sumarblíðunni sem þá var; Jón Gunnar setti þar upp regnskúlptúr auk þess sem hann sendi hugsanalínur í gegnum hnöttinn, til New York, San Francisco og Sydney í Ástralíu. Þá fékk Kristján nafn- laust hótunarbréf vegna verks í Ásmundar- sal; ísl. ljóðabækur á mold á gólfí; einhveij- um þótti sem verið væri að vega að rótum íslenzkrar menningar. Árið 1974 var samsýningin í Nikolai- kirkju í Kaupmannahöfn: H2O. Var þama um að ræða síðasta stórverkefni á vegum SÚM. Norræni menningarmálasjóðurinn borgaði brúsann, sem í stað ómengaðs vatns, var fullur af málamiðlunum; kannski var það einmitt þama sem SÚM fór út af spor- inu. Að vísu rættist draumurinn frá Zand- voort, um að komast til Norðurlanda. Um Jón Gunnar Árnason með CeUophony- baukinn, 1971. var að ræða e.k. farandsýningu um Norðuri- önd, undir tema. SÚM hafði aldrei áður látið beizla sig. Út úr þessari „vatnsvirkjun“ kom frekar neikvæð orka. Meirihluti félags- manna, Reykjavíkurdeildin, sinnti listsköpun einungis í stopulum frístundum frá félags- mála- og nefndarstörfum. Það ástand hafði skapazt að eftirsóknarverðara þótti að vera á fundi heldur en í list. Árið 1975 er eiginlegt dánarár SÚM. Þá segir hollenzka deildin sig formlega úr fé- lagsskapnum; það var ágreiningur við „síðari daga súmmara" um félags- og stétt- arfélagsmál... En þetta skiptir nú ekki máli lengur. Það er eðlilegt að listamanna- grúppur hverfi af sjónarsviðinu. — Reyndar vora sýningar í galleríinu allt fram á árið ’78, þar inni á milli nokkrar, nægilega sterk- ar til þess að mega flokkast undir verðugan eftirmála við sögu SÚM.... Sjá bls. 10 * / LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 11.MARZ 1989 9

x

Lesbók Morgunblaðsins

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.