Lesbók Morgunblaðsins - 03.08.1996, Qupperneq 10

r
A tveimur hæóum mun
brúin flytjg um 20 þúsund
bíla og 200-300
járnbrautarlestir á sólar-
hring og kostnaóurinn
er talinn munu nema
um 200 milljöróum
íslenskra króna, segir
BJARKI JÓHANNESSON,
sem hefur kynnt sér hina
umdeildu Eyrarsundsbrú.
EYRARSUNDSBRÚIN fyrirhug-
aða er eitt mesta umferðar-
mannvirki síðari ára á Norður-
löndunum og eitt af forgangs-
verkefnum Evrópusambands-
ins á sviði samgöngumála.
Brúin mún tengja saman
Kaupmannahöfn og Málmey
sitt hvoru megin Eyrarsundsins. Ásamt
Stórabeltisbrúnni í Danmörku opnar hún
beinar landsamgöngur frá Svíþjóð og Nor-
egi til meginlands Evrópu, og hefur hún
verið nefnd framtíðar lífæð Skandinavíu.
Ýmis náttúruvemdarsamtök hafa deilt á
brúna vegna umhverfísáhrifa, en nú er öllum
hindrunum rutt úr vegi og bygging brúar-
innar hafin.
Brúin mun flytja bæði bíla og járnbrautir
og verður á tveimur hæðum. Reiknað er
með u.þ.b. 20 þúsund bílum og 2-300 jám-
brautarlestum á sólarhring. Heildarlengdin
verður um 16,2 km að meðtöldum fyllingum,
og þar af er sjálf brúin um 9,7 km. Mesta
siglingarhæð undir brúna verður tæpir 60
metrar. Hún hefst í suðurjaðri Málmeyjar
og nær að Salthólmanum svo nefnda. Lítil
eyja verður byggð sunnan hans, og frá henni
verða gerð neðansjávargöng að Kastmp-
flúgvellinum. Járnbrautarstöð verður undir
flugvallarbyggingunni. Reiknað er með að
um 5000 manns muni vinna að byggingu
brúarinnar og henni verði lokið árið 2000.
Heildarkostnaðurinn er talinn nema tæpum
200 milljörðum íslenskra króna. Eyrarsunds-
brúin verður sýnileg víða að, og verður því
mikið lagt upp úr útliti hennar. Mun útlitið
byggja á verðlaunatillögum úr samkeppni
um heildarhönnun hennar.
Forsenda efnahagsþróunar
Hugmyndin um Eyrarsundsbrúna er göm-
ul, og var hún fyrst fest á blað árið 1886.
Á sjöunda áratugnum var hugmyndin langt
komin, en strandaði þá á andstöðu Dana,
sem ekki vildu að Danmörk yrði akbraut
fyrir Svía á leið til meginlandsins. Nú hafa
viðhorfin breyst. Eftir mikinn uppgang hef-
ur Kaupmannahafnarsvæðið átt við efna-
hagsörðugleika að stríða hin síðari ár og
bæði íbúum og atvinnutækifærum hefur
fækkað þar undanfarið. Svíþjóðarmegin er
Skánn einskonar botnlangi og hefur löngum
verið olnbogabarn sænskrar efnahagsupp-
byggingar. Er það mat manna að Eyrar-
sundsbrúin og aðild Svía að Evrópusam-
bandinu geti snúið þessari þróun við.
Þrátt fyrir feijusamgöngur hafa tengsl
borganna tveggja löngum verið lítil, en með
byggingu brúarinnar standa vonir til að þar
verði ráðin bót. Vonast er til að Kaupmanna-
höfn, Hróarskelda, Málmey og Lundur geti
samnýtt styrk sinn á sviði háskólamenntun-
ar, vísinda og rannsókna og orðið þar með
eitt af sterkustu svæðum Evrópu á þessu
sviði. Einnig er það trú manna að með
bættum samgöngum geti Eyrarsundssvæðið
laðað til sín fjolþjóðafyrirtæki og geti auk
þess betur keppt við Stokkhólm um sænsk
fyrirtæki vegna nálægðarinnar við megin-
landið. Á sameiginlegum vinnumarkaði mun
sérhæfður vinnukraftur einnig nýtast betur,
og reiknað er með að fjöldi þeirra sem sækja
vinnu yfir Eyrarsundið muni aukast úr u.þ.b.
EYRARSUNDSBRÚIN verður á tveimur hæðum; hraðbraut á efri hæðinni og járnbraut á þeirri neðri.
BRÚIN yfir Eyrarsund tengir samgöngukerfi borganna tveggja og opnar beinar landsamgöngur frá Skandinavíu til meginlands Evrópu.
2000 í 8000 með tilkomu brúarinnar. Auk
þessa getur svæðið betur sameinað krafta
sína á sviði menningar og ferðamála.
Andslaða gegn brúnni
Ekki eru þó allir jafn sáttir við byggingu
brúarinnar, og hafa ýmis umhverfís- og hags-
munasamtök verið fremst í flokki þeirra, sem
beitt hafa sér gegn byggingu hennar. Helstu
rök umhverfísmanna eru þau að fyllingar og
brúarstöplar muni hefta gegnumstreymi
vatns inn í Eystrasaltið. Það er þegar mjög
mikið mengað af iðnaðarfyrirtækjum, einkum
í Póllandi og Eystrasaltslöndunum, þar sem
mengunarvarnir eru sjcammt á veg komnar.
Einnig óttast þeir að seltujafnvægið muni
raskast og að allt þetta, ásamt því umróti,
sem fylgir byggingu brúarinnar muni raska
lífríki Eystrasaltsins. Auk þess óttast þeir
aukna bílaumferð vegna brúarinnar. Hefur
staðið um þetta mikill styrr, sem leiddi til
þess að sænsk stjórnvöld hertu mjög kröfur
um umhverfísáhrif brúarinnar. Voru gerðar
ýmsar hönnunarumbætur, og tafði það bygg-
inguna um eitt ár. Auk umhverfissamtaka
hafa ýmis hagsmunasamtök beitt sér gegn
brúnni, og má þar nefna fiskimenn, sem telja
að brúin muni skaða fiskstofnana í Eyrar-
sundinu. Þeir hafa þó ekki haft erindi sem
erfiði.
Ýmsir stjórmálaflokkar hafa séð sér hag
í að kynda undir andstöðu gegn brúnni, og
má þar helst nefna Miðflokkinn sænska.
FRAMTÍÐAR LÍFÆÐ SK
10 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ~ MENNING/LISTIR 3. ÁGÚST 1996