Lesbók Morgunblaðsins - 12.04.1997, Blaðsíða 19

KÚLA,
PÍRAMITI
OG SKEL
- SAMTAL
VIÐ ÁSMUND
IÁSMUNDARSAFNI við Sigtún verður
opnuð sýning á verkum Hallsteins Sig-
urðssonar laugardaginn 12. apríl kl.
16. Sýningin ber yfirskriftina Kúla,
píramíti og skel og verður opin dag-
lega fram til 5. maí.
Á síðastliðnum árum hefur stjórn Ás-
mundarsafns komið fram með þær nýjung-
ar í starfi safnsins að bjóða samtímalista-
mönnum að sýna verk sín í nábýli við verk
Ásmundar Sveinssonar. Að þessu sinni er
Hallsteini Sigurðssyni boðið að sýna verk
og annast hönnun á sýningunni almennt.
I samtali við Morgunblaðið sagði Hall-
steinn að hann ætlaði að reyna að eiga
samtal við Ásmund á sýningunni en As-
mundur var föðurbróðir Hallsteins. „Þetta
er ekkert í líkingu við samsýningu enda
eru mínar myndir ekki í sama sal og Ás-
mundar en ég reyni að tengja verk mín
við hans með einhveijum hætti. Nafnið á
sýningunni á að gefa það til kynna en
kúlan er auðvitað úr húsinu hans en píram-
ítinn og skelin eru úr verkum mínum."
Hallsteinn Sigurðsson stundaði nám við
Myndlista- og handíðaskólann á árunum
1963-1966 og siðan framhaldsnám við
Hornsey College of Art 1966-1967,
Hammersmith College of Art 1967-1969
og St. Martin’s School af Art 1969-1972.
Þá hefur hann farið í námsferðir til ítal-
HALLSTEINN Sigurðsson
íu, Grikklands og Bandaríkjanna.
Hallsteinn Sigurðsson hefur um árabil
unnið að gerð óhlutlægra myndverka
ýmist í járn eða ál. Hann hefur þróað
myndgerð sem annars vegar einkennist
af svifrænum formum, sem hann teiknar
I rýmið, og hins vegar af hálffígúratífum
formum sem lýsa af krafti og efnismassa.
Hallsteinn Sigurðsson hefur leitt áfram
módernísmann og gefið honum nýja merk-
ingu i samtímanum.
Hallsteinn segist ekki gera sér fyllilega
grein fyrir því hvort hann sé undir miklum
áhrifum frá Ásmundi. „Þótt hann væri
svona náskyldur mér kom ég ekki svo oft
til hans þegar ég var krakki. Áhrifin frá
honum eru vafalaust til staðar en þau eru
örugglega miklu frekar óbein en bein og
mér meðvitandi. Ég var ungur sendur í
sveit til frænda minna í Borgarfirðinum
og ég hugsa að sú vist hafi haft mest
áhrif á mig. Þeir kenndu mér að minnsta
kosti að vinna.“
I tengslum við sýninguna hefur verið
gefin út sýningarskrá með myndum af
verkum eftir Hallstein og hugleiðingum
um listina og samband hans við Ásmund
Sveinsson.
Ásmundarsafn er opið daglega frá kl.
13-16.
Svipmyndir úr lista-
mannahjónabandi
Tónskáldió Carl Nielsen og myndhöggvarinn Anne
Marie lifóu í stormasömu hjónabandi eins og
SIGRÚN DAVÍÐSDÓTTIR komst aó er hún hitti dönsku
listamennina aó baki sýningar um líf þeirra, er flutt
veróur í Hafnarfirói, Reykjavík og á Akureyri.
Carl Nielsen og Anne Marie.
HJÓNABÖND listamanna eiga það til
að vera stormasöm og viðburðarík
og hjónaband danska tónskáldsins
Carls Nielsens (1865-1931) og myndhöggv-
arans Anne Marie Brodersen (1863-1945)
var þar engin undantekning. Hún var lang-
tímum saman fjarri eiginmanni og börnum
til að stunda listina og í einsemdinni leitaði
hann til annarra kvenna
og átti jafnvel barn með
einni. En Anne Marie,
eða Marie eins og hann
kallaði hana, var þó allt-
af efst í huga hans og
þau héldu saman alla
ævi. Eftir þau liggur
digurt bréfasafn og
dóttir hjónanna skrifaði
bók um æsku sína.
Danska leikkonana
Fritze von Hedemann
hreifst svo af sambandi
þeirra að hún setti saman
dagskrá byggða á bréfa-
skiptum þeirra og hana
flytur hún ásamt eigin-
manni sínum Claus Lem-
bek söngvara og píanó-
leikaranum Mogens
Dalsgárd á sýningum í
Hafnarfirði, Reykjavík og
Akureyri. í tali og tónum
er brugðið upp svipmynd-
um úr lífi listamann-
anna og lífinu á tímum
þeirra.
Sungió meó
íslenskum
söngvurum
Fritze von Hedemann
las bók Sos, dóttur
Carls Nielsen, Æsku-
heimili mitt, og þar
kemur aftur og aftur
fram í bókinni að móðir-
in er burtu tímunum saman og að hennar
hafi verið saknað. Þá fékk von Hedemann
áhuga á að kynna sér sögu hjónanna og
afraksturinn er sýningin „Kunstneræg-
teskab: Carl og Marie“.
Þegar leikkonan sýndi eiginmanni sínum
það sem hún hafði skrifað saman hafði hann
mestar áhyggjur af að hún ætlaði að syngja,
en leikkonan hafði mestan áhuga á að fá
mann sinn með. Claus Lembek var á sínum
tíma þekktur söngvari við Konunglega leik-
húsið og söng í mörgum óperum Carl Niels-
ens. Nú hefur hann að mestu látið af söngn-
um og helgar sig fornmunaverslun sinni á
Friðriksbergi. En dóttir hans, Tina Kiberg,
hefur tekið upp merkið í söngnum og er
mikils metin, syngur reglulega í Bayreuth,
en kýs annars helst að syngja á heimaslóð-
um. Lembek hefur starfað með íslenskum
söngvurum eins og Magnúsi Jónssyni, sem
hann hefur ekki hitt í þijá áratugi, en ætlar
að hitta í íslandsferðinni. Með mikilli ánægju
rifjar hann uppi kynni þeirra Magnúsar og
minnist einnig með gleði samstarfsins við
Guðmund Jónsson og Einar Kristjánsson.
Saga Carls og Marie í leikgerð von Hede-
manns hefst daginn sem þau Carl og Anne
Marie hittast í París. Tveimur sólarhringum
síðar hafa þau ákveðið að giftast og fara í
brúðkaupsferð til Ítalíu. En þar sem þau sjá "*
fram á að það taki óbærilega langan tíma
að fá nauðsynlega pappíra að heiman ákveða
þau að láta sér nægja að halda brúðkaup-
sveisluna í París og gifta sig svo í brúðkaups-
ferðinni á Ítalíu. Þegar hún skrifar foreldrum
sínum um væntanlegan ráðahag með þessum
unga fiðluleikara lýst þeim engan veginn á
og skipa henni að koma samstundis heim.
Hún hefur þó ekki fé bæði til að fara heim
og til Ítalíu, svo Ítalíuferðin verður ofan á
og aðfinnslur foreldranna eru léttvægar
fundnar
Bréfin
streyma á milli
Ástin blómstrar, en þó ekki lengi, því
hjónakornin eru bæði á kafi í vinnu sinni,
en þeim fæðast líka þijú börn. Marie lætur
barneignir ekki hindra sig frá að stunda list-
ina. Þegar hún er í burtu frá nýfæddum
syni sínum, þriðja barninu, í tæpa tvo mán-
uði finnst Carl það „ekki alveg eðlilegt“, en
Marie krefst réttar síns sem listamaður.
Bréfín streyma á milli þeirra. Carl er að tryll-
ast af löngun eftir að sjá hana, hún þarf
að vinna, er bæði í Þýskalandi, Grikklandi
og víðar. Árið 1906 vinnur Marie samkeppni
um að gera styttu af Kristjáni IX. og það
tekur hana 15 ár að ljúka henni. „Ég vildi
óska þess að ég losnaði einhvem tímann við
þennan kóng úr húsinu,“ verður Carl ein-
hverju sinni að orði. Báðir listamennirnir
vinna heima, þar sem Marie hefur vinnu-
stofu. Á tímabili hugleiðir hann skilnað, en
getur ekki slitið sig frá henni.
Þegar kemur fram á 1918 hefur það runn-
ið upp fyrir Marie að Carl hefur átt vingott
við aðrar konur, en hann sannfærir hana
um að það komist engin önnur að en hún.
Á endanum fellst hún á að vera og þegar
hann deyr 1931 heldur hún ræðu við opna
gröf hans og þakkar honum samveruna.
„Hann staðnæmdist aldrei. Hann var eins
og rennandi vatn.“ Og dönsku þjóðinni þakk-
ar hún fyrir að hafa sungið lögin hans. Það
mætti svo líka þakka þremur ágætum dönsk-
um listamönnum fyrir að hafa sett á svið
svipmyndir úr lífi listamannanna Carls og
Marie
Dagskráin verður flutt í Hafnarborg á
morgun kl. 15 og endurtekin í Leikhú-
skjallaranum á mánudag kl. 21 og á Akur-
eyri næstkomandi þriðjudag.
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ~ MENNING/LISTIR 12. APRÍL 1997 19