Lesbók Morgunblaðsins - 18.04.1998, Qupperneq 20

TÓNLEIKAR MEÐ VERKUM KARÓLÍNU EIRÍKSDÓTTUR í LISTASAFNI (SLANDS
TÓNLEIKAR með tónlist eftir Karólínu
Eiríksdóttur verða haldnir í Listasafni
íslands sunnudagskvöldið 19. apríl kl.
20. Á efnisskrá eru fimm verk, þar af tvö
frumflutt.
Annað verkið sem frumflutt verður er ljóða-
flokkurinn Heimkynni við sjó sem saminn er
við níu ljóð í samnefndri ljóðabók Hannesar
Péturssonar. Lýsir Karólína ljóðunum sem
miklum náttúrustemmningum, þar sem stein-
ar og fjara, fuglar og selir, sjór og land séu
meðal yrkisefna. Kveðst hún í tónsköpun sinni
reyna að túlka ljóðin og stemmningamar í
þeim, en góð ljóð séu oft og tíðum þeirri nátt-
úru gædd að „gefa manni músíkalskar hug-
rnyndir".
Svo skemmtilega vill til að Karólína og
Hannes eru bæði búsett á Álftanesi, þannig að
tónskáldið hefur að líkindum átt auðvelt með
að setja sig í spor ljóðskáldsins, væntir blaða-
maður. „Pað má kannski segja það,“ segir
Karólína. „En þótt Álftanesið komi óneitan-
lega upp í hugann við lestur Ijóðanna eru þau í
mínum huga algjörlega óháð stund og stað.“
En það var ekki einungis hið ritaða orð sem
veitti Karólínu innblástur við samningu
verksins, heldur jafnframt mannsröddin -
„þetta dásamlega hljóðfæri," eins og hún tek-
ur til orða. Það var nánar tiltekið rödd Ingi-
bjargar Guðjónsdóttur sópransöngkonu, en
verkið er sérstaklega samið með hana og
Tinnu Þorsteinsdóttur píanóleikara í huga.
Munu þær flytja verkið annað kvöld.
Hitt verkið sem frumflutt verður í listasafn-
inu nefnist Flautuspil og er skrifað fyrir
Martial Nardeau flautuleikara. Er það glæ-
nýtt af nálinni - skrifað í Kjarvalsstofu á
Signubökkum í desember og janúar síðast-
liðnum. Segir Karólína Flautuspil byggjast á
tveimur andstæðum hugmyndum. Annars
vegar sé verkið lagrænt, minni jafnvel á hið
klassíska sónötuform, en hins vegar beri það
þess glöggt merki að vera skrifað fyrir virtúós
á sviði flautuleiks.
Eldri verkin sem flutt verða á tónleikunum
eru samin á árunum 1990-97 og eiga það sam-
eiginlegt að hafa víða verið leikin opinberiega
síðan. Martial Nardeau og Guðrún S. Birgis-
dóttir munu flytja Spil fyrir tvær flautur sem
frumflutt var í París fyrir fjórum árum, Einar
Kristján Einarsson mun leika Hvaðan kemur
lognið? fyrir einleiksgítar, sem fyrst var flutt í
___
Morgunblaðið/Ásdís
KARÓLÍNA Eiríksdóttir tónskáld (lengst til hægri) ásamt fólkinu sem fylla mun Listasafn íslands tónum annað kvöld. Frá vinstri: Tinna Þor-
steinsdóttir, Einar Kristján Einarsson, Guðrún S. Birgisdóttir, Martial Nardeau, Ingibjörg Guðjónsdóttir og Gunnar Kvaran.
TRUI A FRELSI
FLYTJANDANS
Skálholti árið 1990, og Gunnar Kvaran selló-
leikari mun flytja Skýin, sem frumflutt var í
Skálholti í fyrra.
Öll verkin á tónleikunum eru samin fyrir
flytjendurna sem fram koma í Listasafni fs-
lands. Kveðst Karólína vön að vinna undir
þeim kringumstæðum, enda hafi hún ekki
skrifað tónverk án tilefnis „síðan í árdaga“,
eins og hún kemst að orði. „Eg er svo heppin
að tónlistarmenn hafa verið mjög duglegir að
panta hjá mér verk sem er vitaskuld skilyrði
fyrir því að maður geti starfað sem tónskáld.
Þá er það alltaf viss ögrun að skrifa fyrir
ákveðinn flytjanda, ekki síst ef maður þekkir
viðkomandi vel og veit hvað má bjóða honum
upp á.“
En hvað tekur við þegar flytjandi hefur
fengið tónverk í hendur? Er tónskáldum ekki
í lófa lagið að móta flutninginn eftir eigin
höfði? „Það er einstaklingsbundið. Sjálf trúi
ég á frelsi flytjandans og reyni því að hafa
sem minnst áhrif á hann eða þá sem falið hef-
ur verið að túlka verk mín, þótt ég hafi auðvit-
að mínar hugmyndir. Þegar öllu er á botninn
hvolft hefur hver tónlistarmaður sína túlkun,
sinn skilning, og fái hann ekki svigrúm til að
láta hann í ljós verður tónverk aldrei ekta.“
Karólína lítur, með öðrum orðum, á flytj-
endur verka sinna sem virka þátttakendur í
sköpunarferlinu. Vekur það viðhorf upp
spurninguna um hið afstæða: Hvenær verður
tónverk til, þegar búið er að skrifa það eða
þegar búið er að flytja það? „Að mínu viti er
tónverk ofan í skúffu ekki lifandi, jafnvel þótt
það sé fullgert frá höfundarins hendi. Ég hlýt
því að aðhyllast þá skoðun að tónverk verði
fyrst til þegar búið er að flytja það.“
LISTAKLÚBBUR
LEIKHÚSKJALLARANS
Heyrt og
séð og
lófalestur
EINÞÁTTUNGARNIR Heyrt og séð
eftir Ingibjörgu Hjai'tardóttur og
Lófalestur eftir Jónínu Leósdóttur,
báðir í leikstjórn Ásdísar Skúladótt-
ur, verða frumfluttir mánudaginn 20.
aprfl kl. 20:30 í Listaklúbbi
Leikhúskjallarans. Leikarar í Lófalestri
eru Erla Ruth Harðardóttir, Saga Jóns-
dóttir og Soffía Jakobsdóttir en í Heyrt
og séð eru það Margrét Helga Jóhanns-
dóttir og Theodór Júlíusson sem leika.
I kynningu segir: „Lófalestur er grá-
glettinn einþáttungur um tvær systur,
Matthildi og Unni, sem ákveða að láta
spákonu lesa í lófana á sér. Matthildur er
vel stæð ekkja sem á engin börn. Unnur
er gift, vinnur hörðum höndum og á fjóra
stálpaða syni. Báðar fýsir þær að vita
hvað framtíðin ber í skauti sér og Salvör
spákona kemur miklu róti á huga þeirra.
Ovæntar upplýsingar koma fram við lófa-
lesturinn og systurnar, sem héldu að þær
þekktu hvor aðra út og inn, sjá nú hvor
aðra í alveg nýju ljósi.
Heyrt og séð er lítil svört kómedia um
hjón á sextugsaldri sem búa í Reykjavík.
Þau eru öryrkjar. Maðurinn er nýbúinn
að missa vinnuna en konan fær smá tekj-
ur af léttri vinnu sem hún getur stundað
heima og verður það ágæt viðbót við ör-
orkubæturnar. Maðurinn styttir þeim
stundimar á daginn með því að lesa upp
úr dagblaðinu. Þennan dag sem við kynn-
umst hjónunum les hann dapurlega slysa-
frétt. Banaslys sem varð á götunni beint
Í- ' jJ' BB 'T' Ll > rt> nM
i- ■ . - ^4*
ÞETTA fólk verður á ferð í Leikhúskjallaranum á mánudagskvöld.
Morgunblaðið/Jón Svavarsson
fyrir utan stofugluggann þeirra þá um
nóttina. Þessi frétt hrærir upp í minning-
unum þeirra, og við fáum smáglimt inn í
þeirra eigin harmsögu."
Ingibjörg Hjartardóttir hefur skrifað
fjölda leikrita, bæði fyrir atvinnuleik-
liópa, áhugaleikhús og útvarp. Þessar vik-
urnar er verið að sýna eftir hana tvö leik-
rit Iijá áhugaleikhúsunum: Sálir Jónanna
ganga aftur, sem hún skrifaði í félagi við
tvo aðra höfunda og sýnt er á vegum
Hugleiks í Möguleikhúsinu við Hlemm og
Velkomin í Villta Vestrið, sem hún var
beðin að skrifa fyrir Freyvangsleikhúsið í
Eyjaíjarðarsveit. I febrúar siðastliðnum
var fliitt eftir hana í Iládcgisleikhúsi Rík-
isútvarpsins framhaldsleikritið Vísinda-
kona deyr, útvarpsleikrit í tíu þáttum.
Jónina Leósdóttir starfar sem blaða-
maður en hefur bæði skrifað skáldsögur
og leikrit fyrir atvinnuleikhópa og út-
varp. I febrúar sl. var t.d. flutt eftir hana
leikritið Símastefnumót í Útvarpsleikhús-
inu og á 100 ára afmæli LR hlaut Iiún 3.
verðlaun fyrir leikrit sitt Sælustundir. Ár-
ið 1996 var frumsýndur eftir hana ein-
þáttungurinn Frátekið borð, einnig í Ieik-
stjórn Asdísar Skúladóttur. Frátekið borð
hefur verið sýnt víðsvegar um landið og
eru sýningar á því að verða um 50 talsins.
Leikkonurnar Saga Jónsdóttir og Soffía
Jakobsdóttir tóku einnig þátt í þeirri upp-
setningu.
20 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ~ MENNING/LISTIR 18. APRÍL 1998