Lesbók Morgunblaðsins - 04.07.1998, Blaðsíða 13

I
Morgunblaðiö/Ásdís
KERFISBUNDIN rannsóknarvinna á íslenskum söngarfi fer fram á vegum Coilegium Musicum í Skálholti og skýr listræn stefna Sumartónleika
í Skálholti enduspeglast í vali frumfluttra verka hverra höfundar að þessu sinni fylgja úr hlaði um helgina, staðartónskáldin Elín Gunnlaugs-
dóttir og Bára Grímsdóttir.
NÝ TÓNVERK VIÐ
FORNA TEXTA
í dag verða frumflutt íslensk tónverk staðartón-
skálda Sumartónleika í Skálholtskirkju á fyrstu
tónleikum sumarsins. ÖRLYGUR STEINN
SIGURJONSSON ræddi við listamenn í Skálholti
við upphaf tónlistarhátíðarinnar.
STAÐARTÓNSKÁLD Sumar-
tónleika í Skálholtskirkju eru
Elín Gunnlaugsdóttir og Bára
Grímsdóttir, en verk þeirra
verða frumflutt eftir setningu
tónlistarhátíðarinnar kl. 14.30
og á síðdegistónleikum kl. 17
þar sem verk Elínar verða ein-
vörðungu leikin. Sextán manna blandaður
kór sönghópsins Hljómeykis flytur söngverk
þeirra á fyrri tónleikum dagsins. Þá verður
frumfluttur sálmurinn „Syng mín sál“ úr
kvæðabók síra Ólafs frá Söndum í útsetn-
ingu Elínar en sálmurinn er sá þriðji á
tveimur árum sem hún útsetur úr kvæðabók-
inni. Hinir tveir fyrri voru frumfluttir við
messu á Sumartónleikum í Skálholti í hitti-
fyi-ra og segir Elín verkefnið hafa verið
skemmtilegt og því hafi hún ákveðið að bæta
enn einum sálminum við til flutnings nú.
Kórverk Báru Grímsdóttur nefnist Ad
Beatam Virginem (Til hinnar
sælu meyjar) og er við latneskan
texta Brynjólfs biskups Sveins-
sonar. Verkið vann Bára upp úr
ljóðaflokki Brynjólfs um Maríu
mey. „Síðasta kvæðið í flokknum
er ólíkt hinum kvæðunum að því
leytinu að efniviður þess er ekki
úr Biblíunni heldur tjáir hann í
kvæðinu persónulega upplifun
sína á Maríu mey eftir að hún
birtist honum í draurni," segir
Bára. „Ég fékk nótur sem lágu í
handritum Landsbókasafns-Há-
SUMARTÓNLEIKAR í Skálholts-
kirkju eru nú haldnir í 24. sinn og á
opnunartónleikum sumarsins kem-
ur sönghópurinn Hljómeyki undir
stjórn Bernharðs Wilkinsonar fram
ásamt hljóðfæraleikurum.
skólabókasafns og vann út frá þeim við tón-
smíðarnar. Tónninn í verkinu sver sig í ætt
við gregoríanskan söng og séreinkenni ís-
lenskrar lagahefðar með samstiga fimmund-
ir og taktskiptingar. Verkið má segja að sé í
einum þætti en kaflaskiptingar þess miðast
við kaflaskiptingar textans."
Þrjú verk frwmflutt
Á síðdegistónleikum Sumartónleika, sem
hefjast kl. 17 í dag, verða flutt ný söng- og
einleiksverk eftir Elínu, sem samin eru á síð-
ustu sjö árum. Frumflutt verða þrjú verk,
Vögguvísa, Taramgambadi og Lofsöngur
Maríu. Það síðasttalda samdi Elín síðastlið-
inn vetur fyrir sönghópinn Hljómeyki og
skiptist verkið í fjóra meginhluta, en mið-
hlutarnir eru samsettir úr þremur hlutum
hver um sig. „Mér fannst miklu máli skipta
að innihald textans kæmist til skila og því
kaus ég að hafa lofsönginn á íslensku en ekki
latínu. Þýðingin er úr biblíu sem gefin er út
árið 1966 af Gídeonfélaginu og er að mínu
mati mjög góð,“ segir Elín. „Ég reyni að
undirstrika í verkinu þá tilfinningu sem ég
hef fyrir textanum og í lok verksins nota ég
tilvitnun í Jóhannesarguðspjall, en hana nota
ég í þeim tilgangi að undirstrika upphafsorð
verksins.“
Gott taekifseri fyrir
ung tónskáld
Elín hefur nýlokið tónsmíðanámi frá
Hollandi og segir að tónleikarnir í Skálholti
séu því í sínum huga eins og útskriftartón-
leikai- og fagnar því að ungum tónskáldum sé
veitt tækifæri á að koma verkum sínum á
framfæri. „Mér fannst það mikil áskorun að
setja saman klukkustundar efnisskrá sem
hefði yfir sér góðan heildarsvip,“ segir Elín. %
„Ég lít svo á að tónleikamir í heild sinni séu
tónverk út af fyrir sig og því er mikilvægt að
hafa verk seni passa vel saman.“
Hinn framandi titill einleiksverksins Tara-
mgambadi fyrír sembal, sem Elín skrifaði
fyrir Helgu Ingólfsdóttur semballeikara og
verður frumflutt í dag, er nafn indversks
þorps, sem Elín dvaldi í fyrir ári. „Verkið er
eins konar minning um morgun sem ég átti í
þorþinu, sem stendur við Bengalflóa," segir
Elín. „Taramgambadi þýðir á tamílsku
„söngur öldunnar“ og mér fannst nafnið við-
eigandi á verki sem skrifað er fyrir Helgu
þar sem hún býr einnig við hafið á Strönd á
Álftanesi." Vögguvísa, sem Elín samdi fyrir
barnakór, verður fmmflutt af kvenröddum
úr Hljómeyki og sótti Elín textann í sam-
nefnt ljóð Páls Ólafssonar. „Ég hef haldið
upp á ljóðið frá því ég var barn og þótti vel
við hæfi að semja lag við það því það fjallar
um dreng og ég á þrjá drengi sem ég tileinka
lagið.“
Listafólkið í Skálholti mun flytja tvö önnur
verk eftir Elínu í dag og kemur Guðni
Franzson klarínettuleikari fyi-st fram með
einleiksverkið Línur. „Meginuppistaða
verksins er frekar einföld lína sem síðan er
skotið inn í fleiri nótum þannig að hún verð-
ur smám saman flóknai-i,“ segir Elín. Þá
mun Hljómeyki flytja Föstusálma sem Elín
sækir í Passíusálma Hallgríms Péturssonar.
„Mér þykir gaman að semja verk við texta
sem höfða til mín og áhugi minn á ljóðum
endurspeglast í tónsmíðum mínum og sér-
staklega á þessum tónleikum. Kveðskapur
16. og 17. aldar finnst mér líka gefa mér góða
innsýn í hugsunarhátt fólks fyrri alda.“
Alllaf í vinnwnni
Bernharður Wilkinsson er stjórnandi á
tónleikunum og segir að vinna við tónlistar-
hátíðir sem þessa sé draumi líkust. „Hér er
ró og næði og hægt að einbeita sér fullkom-
lega að verkefninu,“ segir hann. „Það sem er
svo sérstakt við svona fyrirkomulag er að all-
ir eru alltaf til staðar í stað þess að menn
tvístrist út um allan bæ um leið og æfingu
lýkur. Það má segja að maður sé alltaf í vinn-
unni, en verulega afslappaður.“
Á morgun, sunnudag, kl. 15 verður síðdeg-
isdagskráin með verkum Elínar endurtekin
og kl. 16.40 verður Ad Beatam Virginem eft-
ir Bái-u einnig endurflutt. Kl. 17 verður að
lokum flutt messa með þáttum úr tónverkum
helgarinnar og stólvers úr fomu íslensku
sönghandriti í nýrri útsetningu Snorra Sig-
fúsar Birgissonar.
Fleiri íslensk tónverk verða frumflutt á
Sumartónleikum í sumar og má þar nefna
Prédikun á vatni fyrir strengi eftir Hafliða
Hallgrímsson á tónleikunum sem fram fara
um næstu helgi. Þá helgi verða einnig flutt
verk eftir rússneska tónskáldið Sófiu Gubai-
dulinu, Sonning-verðlaunahafa 1999.
Aðgangur á Sumartónleika er ókeypis og
barnagæsla verður um helgar meðan á tón-
leikum stendur.

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ~ MENNING/LISTIR 4. JÚLÍ 1998 1 3