Lesbók Morgunblaðsins - 12.12.1998, Blaðsíða 2

JÓL Á SJÓ
SÝNING á ljósmyndum um jólahald sjó-
manna á hafi úti verður opnuð í Sjóminja-
safni Islands í dag, laugardag, kl. 13.
Myndirnar, sem eru flestar teknar á tíma-
bilinu 1970-97, sýna hvernig sjómenn
reyndu að gera sér dagamun og halda
heilög jól fjam ættingjum og vinum. Svo til
allar myndirnar eru teknar af starfandi sjó-
mönnum um borð í skipunm.
Ágúst Georgsson deildarstjóri í
Sjóminjasafninu sagði, að sýningin væri
fyrsta skrefið til rannsóknarverkefnis um
jól sjómanna á hafi úti. Sagðist hann vona
að sýningin kallaði á fleiri myndir og hjálp-
aði þeim að afla gagna og komast í sam-
band við heimildarmenn. Ágúst sagði, að
áður fyrr hefði eina tilbreyting togarasjó-
manna á jólum verið maturinn og ekkert of
mikill tími gefizt til þess að njóta hans. Á
tímum nýsköpunartogaranna hefði það aft-
ur tíðkast að taka inn trollið og gefa mönn-
um tíma til þess að matast í ró og næði, en
síðan hefði sjómennskan tekið strax við aft-
ur. Hins vegar sýndist sér, að eftir 1960
hefði jólahaldinu verið gefinn meiri gaumur
um borð í skipum á sjó.
Ráðin
forstöðumaður
Tónlistarhúss
Kópavogs
VIGDÍS Esradóttir hefur verið ráðin forstöðu-
maður Tónlistarhúss Kópavogs sem vígt verður
2. janúar 1999. Segir hún starfið leggjast ákaf-
lega vel í sig. „Þetta erglæsilegt hús, hið fyrsta
sinnar tegundar á Is-
landi, og ég er stolt yfir
því að vera treyst fyrir
þessu starfi. Þetta er
mikill heiður. Bæjar-
stjórn Kópavogs hefur
sýnt mikinn stórhug og
framsýni í þessu máli og
það er víst á engan hallað
þó nafn Jónasar Ingi-
mundarsonar píanóleik-
ara sé sérstaklega nefnt í
þessu samhengi. Hann
hefur með brennandi
áhuga róið þessu hugðar-
efni sínu í höfn. Kópavogsbúar mega vera hon-
um þakklátir."
Vigdís vonar að nýting hússins verði sem
allra best og margt bendir til þess að starfsem-
in eigi eftir að verða blómleg. „Tónlistarfólk
hefur brugðist mjög vel við og þegar er búið að
bóka tónleika iangt fram á næsta ár. Þannig að
starfsemin hefur farið vel af stað, með miklum
„fanfare-hljómi", og vonandi verður framhaldið
í samræmi við það.“
Að sögn Vigdísar er allt að verða klárt fyrir
vígsluathöfnina. Tónlistarsalur hússins verður
prófaður í dag, bæði af hljóðverkfræðingi og
tónlistarfólki. Kveðst hún finna fyrir mikilli eft-
irvæntingu. „Vígsluathöfnin hefst klukkan
14.30 laugardaginn 2. janúar. Þá koma fram
ýmsir tónlistarmenn, bæði söngvarar og hljóð-
færaleikarar. Um kvöldið, frá kl. 18-23, verða
tónleikar á klukkutíma fresti, þar sem boðið
verður upp á fjölbreytt efni. Markmiðið er öðr-
um þræði að prufukeyra salinn. Fram kemur
fjöldi listamanna sem allir gefa vinnu sína,
þannig að fólk getur komið og hlýtt á góða tón-
list sér að kostnaðarlausu. Einhver líkti þessu
við það þegar Hvalfjarðargöngin voru prufuð,
enginn þarf að borga.“
Fyrst um sinn mun starfsemi Tónlistarhúss
Kópavogs hverfast um tónlistarsalinn, eða Sal-
inn, eins og Vigdís segir að hann sé kallaður í
daglegu tali, en næsta sumar er fyrirhugað að
Tónlistarskóli Kópavogs flytji inn í húsið. Síðar
meir er ráðgert að byggja safnahús við Tónlist-
arhúsið, þar sem bókasafn verður meðal annars
til húsa.
JÓL um borð.
Morgunblaðið/Kristinn
Vigdís Esradóttir
BYGGT VIÐ
PRADO-SAFNIÐ
TEKIN hefur verið ákvörðun um að stækka
eitt þekktasta listasafn heims, Prado-safnið
í Madríd. Hún hefur þó ekki reynst átaka-
laus enda safnhúsið gamalt og sögufrægt og
allar tilraunir til að hrófla við því illa séðar.
Nú hefur einn þekktasti arkitekt Spánar,
Rafael Moneo, lagt fram tillögu um við-
byggingu sem hefur fengist samþykkt eftir
mikið japl, jaml og fuður.
Spænskir stjómmálamenn hafa dregið
lappirnar er kemur að stækkun Prado-
safnsins sem er löngu tímabær. Safnahúsið
í miðborg Madríd er ein þekktasta bygging
landsins og því fer fjarri að spænsk stjórn-
völd hafí til að bera sama hugrekki og
Francois Mitterrand, fyrrverandi Frakk-
landsforseti, þegar kom að breytingum á
Louvre-safninu í París eins og fram kemur í
umfjöllun Berlinske Tidende.
Þöifin á stækkun er brýn og fyrir hálfu
öðru ári lauk samkeppni um viðbyggingu
við safnið. Er skemmst frá því að segja að
engin tillaga hlaut náð fyrir augum dóm-
nefndar sem taldi alla arkitekta gera of
rótttækar breytingar á umhverfi safnsins.
Boðað var til samkeppni þar sem níu efstu
arkitektarnir fengu að spreyta sig að nýju
og niðurstaðan varð sú að tillaga Moneos
var samþykkt.
Hún felst í því að síðari tíma viðbygging-
ar við aðalbygginguna eru fjarlægðar enda
telja líklega engir eftirsjá í þeim. Fyiár aft-
an safnið verður móttökusalur neðanjarðar.
Þar verður safnverslun og veitingastaðir en
glerkúpull veitir Ijósi niður.
Meiri erfiðleikar hafa hins vegar verið
bundnir við viðbyggingu safnsins sem hýsa
á sýningai-sali. Til að rýma til íyrir henni
verður gamalt klaustur, sem er i niður-
níðslu, rifið og í staðinn reist múrsteins-
bygging sem falla á eins og kostur er inn í
umhverfið auk þess sem hún má ekki
skyggja á gotneska kirkju, sem stendur fyr-
ir aftan safnið. Luis Fernandez-Galiano,
sem skrifar um hönnun og arkitektúr í
spænska fjölmiðla segir bygginguna
„groddalegan tening“ sem sé niðurstaða
þeirrar spennitreyju sem arkitektarnir hafi
verið færðir í er þeir settust að nýju við
teikniborðið.
Yfirvöld hafa með semingi fallist á að af
mörgum vondum kostum í stöðunni sé nið-
urstaða Moneos líklega skást. Sjálfur segir
arkitektinn að aðstæður hafi ekki verið
alslæmar, talsvert frelsi geti falist í svo
mörgum, ströngum kröfum.
Ætlunin er að viðbyggingin rísi eftir tvö
ár og þar verða ýmsar sérsýningar á verk-
um sem komá sjaldan fyrir almenningssjón-
ir. í aðalbyggingunni verður fastasýning á
verkum meistara á borð við Goya, E1 Greco
og Velasquez.
MENNING/
LISTIR
NÆSTU VIKU
MYNDLIST
Ásmundarsafn - Sigtúni: Yfírlitss. á verkum Ás-
mundar Sveinssonar.
Fálkahúsið, Hafnarstrœti 1: Greipar Ægis:
Sandskúlptúrar. Til áramóta.
Gallerí Bílar & list Tolli. Til 24. des.
Gallerí Borg: Rut Skúladóttir.
Gallerí Fold, Rauðarárstíg: Haraldur Bilson, Kar-
ólína Lárusdóttir, Gunnella og Soffa Sæmundsdótt-
ir. Til 13. des. I baksal er úrvali eldri verka sem eru
til sölu.
Gallerí Horn: Steinn Sigurðsson. Til 30. des.
Gallerí Stöðlakot: Magnús Þorgrímsson, leirker. Til
13. des.
Gallerí Sævars Karls: Steingrímur Eyfjörð, Guð-
laugur Kristin Ottarssona og Margréta Haralds-
dóttir Blöndal. Til 15. des.
Hafnarborg: Urval verka Sigurjóns Ólafssonar! Til
23. des.
Apótekið: Ljósmyndasýning Lárusar Karls Inga-
sonar. Til 24. des.
Hallgrímskirkja: Myndir af Þorláki helga eftir Kri-
stján Davíðsson, Helga Þorgils Friðjónsson, Krisb-
ínu Gunnlaugsdóttur, Jón Axel Björnsson, Pál Guð-
mundsson og Gunnar Örn Gunnarsson.
Ingólfsstræti 8: Ólafur Elíasson. Til 10. jan.
Kjarvalsstaðir: Austursalur: „Framsýning: Fproysk
nútíðarlist“. Vestursalur: Nýjar kynslóðir í norræn-
um arkitektúr. Miðsalur: Myndlist og tónlist: Hall-
dór Ásgeirsson og Snorri Sigfús Birgiss. Til 20. des.
Listasafn Einars Jónssonar, Skólavörðuholti: Opið
laugardaga og sunnudag 14-17.
Höggmyndagarðurinn opinn alla daga.
Listasafn Kópavogs, Gerðarsafn: Sæmundur Valdi-
marsson. Til 13. des.
Listasafn íslands: 80/90. Speglar samtímans. Til 31.
jan.
Listaskálinn í Hveragerði: Haustsýning. Til 13. des.
Listhús í Laugardal: Sjöfn Har. Til 22. des.
Listhús Ófeigs, Skólavörðustíg: Þórður Hall. Til 24.
des.
Menningarmiðstöðin Gerðubergi: Sjónþing Hann-
esar Lárussonar. Til 31. des.
Mokkakaffi, Skólavörðustíg: Bjarni Jónsson. Til 19.
jan.
Norræna húsið, Hringbraut: Alvar Aalto. Til 20.
des.
Stofnun Árna Magnússonar, Árnagarði v. Suður-
götu
Handritasýning. Þriðj., mið., fím. 14-16. Til 14. maí.
SPRON, Mjódd: Jón Axel. Til 19. feb._____
TONLIST
Laugardagur
Neskirkja: Sinfóníuhljómsveit áhugamanna, Kam-
merkór Kópavogs, dansarar úr Listdansskóla ís-
lands. Óperan Amal og næturgestirnir. Kl. 17.
Sunnudagur
Kjarvalsstaðir: Snorri Sigfús Birgisson, píanóleik-
ari. Útgáfutónleikar. Kl. 16.
Hveragerðiskirkja: Cammerarctica. Kl. 17.
Neskikrja: Óperan Amal, sjá laugardag. Kl. 20.30.
Mánudagur
Norræna húsið: Sigurður Bragason baríton, Vovka
Ashkenazy, píanóieikari. Kl. 20.30.
Digrancskirhja: Jólabarokk: Camilla Söderberg,
Ragnheiður Haraldsdóttir, Guðrún Birgisdóttir,
Martiai Nardeau, Snorri Örn Snorrason, Ólöf
Sesselja Óskarsdóttir og Elín Guðmundsdóttir. Kl.
20.30.
Listaklúbhur Lcikhúskjallarans: Léttsveit Kvenna-
kórs Reykjavíkur. Kl. 20.30.
Þriðjudagur
Kristskirkja, Landakoti: Serenöðutónleikar
Biásarakvintetts Reykjavíkur. Kl. 20.30.
Norræna húsið: Söngkvartettinn Rúdolf. Kl. 20.30.
Miðvikudagur
Tjarnarbíú: Lúðrasveitin Svanur og Þorkell Jóels-
son, horn. Ki. 20.
Selljarnarneskirkja: Drengjakór Laugarneskirkju.
Kl. 20.30.
Grcnsáskirkja: Kirkjukór Grensáskirkju flytur
tvær jólakantögur. Ki. 20.30.
LEIKLIST
Þjúðicikliúsið: Maður í mislitum sokkum, lau. 12.
des. Borgarleikhúsið: Grease, lau. 12. des.
Mávahlátur, lau. 12. des.
Iðnú: Rommí, sun. 13. des. Þjónn í súpunni, lau. 12.,
fös. 18. des.
Ncmendaleikhúsið, Lindarbæ: Ivanov, sun. 13.,
mið. 16., fim. 17. des.
Menningarmiðslöðin Gerðubcrg Leikhúsið llak
við cyrað: Málþing hljóðnandi radda, lau. 12. des.
Möguieikhúsið við Hlcmm: Hvar er Stekkjastaur,
sun. 12. des.
Upplýsingar um listviðburði sem óskað er 'eftir að
birtar verði í þessum dálki verða að hafa borist
brcflega eða á netfangi fyrir kl. 16 á miðvikudögum
merktar: Morgunblaðið, Menning/listir, Kringlunni
1, 103 Rvík. Myndsendir: 5691222. Netfang: menn-
ing@mbl.is.
2 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ~ MENNING/LISTIR 12. DESEMBER 1998