Lesbók Morgunblaðsins - 23.01.1999, Blaðsíða 11

Mið-Ameríkuríkið Níkaragva fór ekki varhluta af náttúruhamförum
á síðastliðnu ári og er flestum í fersku minni þegar fellibylurinn Mitch
skall á Hondúras og Níkaragva í nóvember síðastliðnum, olli stórflóð-
um og skriðuföllum, jafnaði heilu bæina við jörðu og varð fjölda manns
að fjörtjóni. Enda þótt þessar náttúruhamfarir væru með þeim verstu
síðan um 1700 hafa landsmenn í Níkaragva oft orðið að þola kárínur af
völdum náttúrunnar. Árið 1972 varð slíkur jarðskjálfti í landinu að höf-
uðborgin Managua varð að miklu leyti rjúkandi rúst. Þá hrundi m.a.
kaþólska dómkirkjan í borginni, en Níkaragva er kaþólskt land; nær
90% af 4 milljónum landsmanna eru kaþólsk. Fremur en að reyna end-
urreisn dómkirkjunnar var ákveðið að byggja nýja kirkju á öðrum stað.
Fjárhagslegur stuðningur til þess kom einkum erlendis frá, enda var allt í
kaldakoli eftir jarðskjálftann og landið fátækt fyrir.
Árið 1990 var leitað til mexíkanska arkitektsins Ricardos Legorreta og
hann er höfundur þeirrar nýju dómkirkju sem nú er risin á nýju miðborg-
arsvæði í Managua. Hér er ekki leikið á fínlega strengi; útlitið minnir á
rammgert virki og ekki er ólíklegt að ofarlega hafí verið í huga arkitekts-
ins að byggja dómkirkju sem stæðist gæti mikla jarðskjálfta. Tilfinningin
fyrir því rammgera og trausta er undirstrikuð með því að steinsteypan er
að utanverðu og innan í kirkjunni látin vera eins og hún kom úr mótunum.
Sverar steinsúlur og rammefldir burðarbitar setja mestan svip á kirkjuna
að innan. Hlýleg er hún ekki, en þær eru það ekki heldur hinar fornu basi-
líkur í Evrópu. Þær eru þó oftast skreyttar dýrlingamyndum og annars
konar .helgigripum, en ekkert slíkt er að sjá í kirkjunni í Managua. Svo
spartanskt er útlitið að nálgast meinlæti.
DÓMKIRKJA í MANAGUA
MANNISTÖ-
KIRKJAN
Þessi fagra kirkja er í Finn-
landi og hefur verið talin með
eftirtektarverðari kirkjubygg-
ingum frá síðari árum. Árki-
tektinn, Finninn Juha Leiviska,
er rísandi stjarna meðal ungra
finnskra arkitekta og hefur
m.a. vakið athygli fyrir fínnska
sendiráðið í Berlín. Það sem
einkennir kirkjuna í Mannistö,
að minnsta kosti frá því sjónar-
horni sem myndin er tekin, er
að hún er líkt og stafli eða röð
af misháum skífum. Til að forð-
ast einhæfni eru gulu múr-
steinseiningarnar rofnar með
þremur hvítum, auk þess sem
gler beinir dagsljósi niður.
Klukkuturninn til hægri er gerður úr tveim-
ur misháum skífum eins og kirkjan. Hér eru
hvöss form látin leita til himins eins og got-
nesku kirkjusmiðirnir gerðu fyrr á öldum. Það
má segja að þessi kirkja sé merkilegt sambland
af afar góðum módernisma með ívafi af got-
neskum stíl. Því miður voru ekki tiltækar
myndir innan úr kirkjunni.
KIRKJA I EVRY
Evry er bær suður af París og þar hefur ný-
lega risið kirkja sem vekur athygli og minnir
helzt á rauðvínsámu, svo ekki væri óeðlilegt að
einhver léti sér detta í hug að þarna hefði efn-
aður vínbóndi byggt nútímalegt brugghús. En
það er ekki svo, enda ætti krossinn sem gnæfír
yfir byggingunni að taka af allan vafa.
Ástæðan fyrir því að kirkjan er sívöl múr-
steinsbygging er sú að ítalski arkitektinn
Mario Botta er höfundur hennar. Um 1980
varð hann skyndilega frægur fyrir íbúðarhús
með þessu lagi og myndir af því birtust oft í
tímaritum um byggingarlist. Það meinlega við
þessa skyndilegu frægð Bottas var, að upp frá
því var hann altekinn af þessu formi. Má segja
að það hafi orðið vörumerki hans. Tímaritið
Ai-chitectunil Review, sem birti myndina,
kemst að þeirri niðurstöðu að formúlan sem
gekk svo vel upp á íbúðarhúsinu forðum daga
hafí alveg brugðist hér; kirkjan sé þar að auki
ljót að innan. Myndirnar eru þó naumast til
þess fallnar að lýsa því til fulls, en eftirtektar-
vert er að gluggi
í hálfhring, sem
sést á útlits-
myndinni, er
einmitt yfir alt-
arinu og stílfært
tré í glerinu. Það
gæti hugsanlega
verið táknmynd
fyrir Lífsins tré,
þá gömlu eik
sem vex til ým-
issa átta en
brotnar ekki.
Aðeins er ein lít-
il Rristsmynd
yfir boganum
miðjum.
-
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ~ MENNING/LISTIR 23. JANÚAR 1999 1 1