Lesbók Morgunblaðsins - 23.01.1999, Blaðsíða 7

New York og ýta leikritunum út í minna
fræg hverfí. Tom Conti, sem margir þekkja
úr breskum kvikmyndum og sjónvarpi, er
nú að leika í Jesus My Boy sem er grínleik-
rit um frelsarann og er sagan sögð út frá
sjónarhorni Jósefs smiðs. Sýningin sú fær
vægast sagt slaka dóma og þykir t.d. lang-
dregin. Nú er verið að leika Krapp’s Last
Tape og Breath eftir Beckett í Arts
Theatre, en eins og oft er um tilraunakennd
leikrit og uppsetningar er sýningarfjöldi
takmarkaður. Minnist þess að einungis ein
sýning var á síðustu uppfærslu á Beckett-
verkum í Iðnó nýlega (15. nóvember). Sýn-
ingum lýkur 6. febrúar en fyrra Beckett-
verkið þykir frábærlega flutt. Ekki má
gleyma Art eða Listaverkinu, sem var sýnt
á síðasta leikári á Litla sviðinu í Þjóðleik-
húsinu með Hilmi Snæ Guðnasyni, Baltasar
Kormáki og Ingvari Sigurðssyni. I London
er frægasti leikarinn grínistinn Jack Dee,
sem því miður hefur allt of lítið sést í sjón-
varpi hér á landi.
Sum leikritin hafa gengið árum saman í
leikhúsum ensku höfuðborgarinnar. Frægast
þeirra er að sjálfsögðu The Mousetrap eða
Músagildran eftir Agöthu Christie. Ein
ástæðan til að sjá hana er að uppfærslan
breytist ekkert þó leikurum sé skipt út
reglulega og er orðið lifandi safn um hvernig
leikmáti var í tísku fyrr á öldinni. An In-
spector Calls eftir J.B. Priestley í leikstjórn
Stephen Daldry er dæmi um sósíalískt leik-
hús sem á að uppfræða leikhúsgesti um mis-
skiptingu lífsgæðanna og tekst það dável.
Leikmynd Ian MacNeil er stórkostleg. Þetta
verk var sett upp af Leikfélagi Akureyrar
fyrir örfáum árum. The Woman in Black er
að grunni til gamaldags tryllir en leikgerðin
tekur á efninu á nýjan og ferskan máta.
Verkið er nú sýnt í Reykjavík og heitir
Svartklædda konan í íslenskri þýðingu og
hefur Viðar Eggertsson nýverið tekið við
öðru aðalhlutverkinu af Arnari Jónssyni.
Hitt leikur Vilhjálmur Hjálmarsson. Islensk-
ir leikhúsáhugamenn hefðu án efa gaman af
að bera þessar tvær uppsetningar saman.
Aðrar tvær uppfærslur sem hægt er að bera
saman eru barnaleikritið Pétur Pan eftir
J.M. Barrie í Borgarleikhúsinu í Reykjavík
en sama leikrit,'Peter Pan, má sjá í leikgerð
John Caird og Trevor Nunn í Þjóðleikhúsinu
breska.
Grínleikritin The Coinplete Works of
William Shakespeare (Abridged) eða Heild-
arverk Shakespeares (stytt) og The Comp-
lete History of America (Abridged) eða
Gervöll Bandaríkjasaga (stytt) hafa verið á
fjölunum í nokkur ár og eru flestir áhorfend-
ur bandarískir ferðamenn.
Meðal áhugaverðra nýrra leikrita má
nefna Copenhagen eftir Michael Frayn í
Þjóðleikhúsinu breska. Það er vitað fyrir víst
að þýskur vísindamaður, Heisenberg að
nafni, sem vann að smíði kjarnorkusprengju
fyrir Hitler, fór til Kaupmannahafnar árið
1941 til fundar við Niels Bohr, nóbelsverð-
launahafa í eðlisfræði, sem var að hluta til af
gyðingaættum. Hvað þeim fór á milli veit
enginn en það er einmitt efni leikritsins.
Spennandi ekki satt.
Nýrri leikrit eftir yngri höfunda eru
gjarnan sýnd í leikhúsum sem kallast Off-
West End eða Fringe - Utjaðarinn. Þau eru
annaðhvort minni leikhús í útjaðri aðal leik-
húsahverfisins eða annarsstaðar í stórborg-
inni, þó flestar sýningarnar teljist miðsvæð-
is. Sýningafjöldi er oft takmarkaður og fátt
um þekktar stjörnur en oft á tíðum eru þetta
frumlegustu og ferskustu sýningarnar. Tveir
nýir söngleikir, Killing Rasputin og The
Legendary Golem, eru sýndir í leikhúsum
sem falla undir þessar skilgreiningar, annar í
Bridewell-leikhúsinu niður í City og hinn í
New End Theatre í Hampstead.
Konunglega óperuhúsið í Covent Garden
er enn lokað vegna viðgerða en auðvitað era
alltaf óperasýningar í Ensku þjóðaróperunni
og á stundum í Sadler’s Wells þar sem
Glyndebourne-óperan er með Lundúnaað-
setur sitt. Svo eru auðvitað stundum sýndar
óperur í öðrum leikhúsum en stopult.
Shakespeare og
aftur Shakespeare
Eins og allir Shakespeare-unnendur vita
sýnir Hinn konunglegi Shakespeare-leik-
flokkur, Royal Shakespeare Company, eða
RSC eins og hann er skammstafaður, í Bar-
bican-miðstöðinni í útjaðri City. Aðalaðsetur
hans er svo í Stratford, um tveggja tíma
lestarferð frá London. I Barbican er nú sýn-
ingum að ljúka á The Two Gentlemen of
Verona eða Herramenn tveir í Verónsborg
en Measure for Measure eða Líku líkt var
framsýnt á miðvikudaginn og verður sýnt
fram í mars. A sama tíma lýkur sýningum á
Á vit
ævintýranna
Stephen Sondheim samdi söngtext-
ana í West Side Story á sínum tíma.
Hann var þá bráðungur og í miklu vin-
fengi við höfund tónlistarinnar, Leon-
ard Bernstein. Sondheim er nú þekkt-
asti núlifandi söngleikjahöfundur
Bandaríkjanna og eitt þekktasta verk
hans, Into the Woods, er einmitt til
sýningar nú í Donmar Warehouse í
Covent Garden, sem telst ekki til stóra
West End-leikhúsanna. Verkið er geipi-
skemmtilegur samsetningur byggður á
frægustu ævintýrunum: Rauðhettu,
Jóa og baunagrasinu, Öskubusku
o.s.frv. I fyrri hlutanum eru persónur
úr þeim öllum að rekast hver á aðra þar
sem þær fylgja þræði sinnar sögu. Eftir
hlé verða þær allar að takast á við sam-
eiginlega ógn sem steðjar að heimi
þeirra. Sýningin er í einu orði sagt frá-
bær og ég lagði á mig að standa í rúma
þrjá tíma upp á endann til að geta séð
hana. Sophie Thompson, sem er þekkt
andlit úr sjónvarpsleikritum, stendur
sig afar vel sem kona bakarans en hin
bráðunga og efnilega Sheridan Smith
sem Rauðhetta stelur senunni, leikur á
als oddi og syngur eins og engill.
The Merchant of Venice, Kaupmanninum í
Feneyjum. í mars verður svo The Winter’s
Tale eða Vetrarævintýri frumsýnt.
Leikflokkurinn einskorðar sig ekki við
leikskáldið sígilda, sem nýlega var kjörinn
maður árþúsundsins, heldur sýnir líka verk
eftir aðra höfunda. M.a. verður í maí sýnt
leikritið A Month in the Country eftir Brian
Friel, sem byggt er á verki Túrgénévs.
Auðvelt
að panta
Ef þið hafið áhuga á að fá miða í leikhús í
London er auðveldast að panta í gegnum
síma og borga með greiðslukorti. Handbær-
ar þurfa að vera upplýsingar um tegund
kortsins, númer, gildistíma, nafn þess sem
skráður er fyrir kortinu og heimilisfangið
sem reikningurinn er sendur á. Jafnframt
þarf sá sem pantar símleiðis að geta stafað
þessar upplýsingar á ensku fyrir sölumann-
inn á hinum enda línunnar.
Það er auðveldara að fá miða á sýningar í
miðri viku en um helgar og sennilega erfið-
ast að fá miða þegar ferðamannatímabilið í
London stendur sem hæst, en ég hef sjaldan
lent í vandræðum með að fá miða, jafnvel
samdægurs, nema á allra vinsælustu söng-
leiki. Upplýsingar um símanúmer fást í
London Theatre Guide sem er gefin út viku-
lega og fæst ókeypis á stærri hótelum og í
flestum leikhúsum, í Time Out (sem fæst í
betri bókabúðum í Reykjavík) og öðrum
svipuðum tímaritum og svo í upplýsinga-
bæklingum frá miðasöluaðilum (dæmi er
The Independent Guide to London Shows
gefinn út af Rakes á Shaftesbury Avenue).
Einnig bjóða mörg hótel upp á þá þjónustu
að panta miða fyrir gesti, en það er auðvitað
dýrara og þannig hafa gestir minni áhrif á
val á sætum.
Ef ferðalangurinn er staddur í leikhús-
hverfinu er einfaldast að rölta inn í leikhúsið
um miðjan dag og skoða vel sætaval og verð,
sem getur verið mjög mismunandi eftir því
hvar setið er í salnurn. Það er auðvitað ein-
faldasta leiðin, því oftast bætist við bókunar-
gjald ef greitt er með greiðslukorti í gegn-
um síma. Ef menn vilja panta hér að heiman
má nefna tvö símanúmar: 00-44-171-494-
5394 hjá Ticketselect og 00-44-171-413-1442
hjá Ticketmaster, báðar opnar 24 tíma á sól-
arhring. Þarna má velja um úrval miða langt
fram í tímann, en búast má við töluverðum
kostnaðarauka vegna þjónustunnar. Mið-
arnir eru sóttir í miðasöluna í leikhúsinu
fyrir sýningu. Svo má auðvitað notast við
Netið, en netverjar geta prófað
[www.ticketmaster.co.uk] eða [www.Offici-
alLondonTheatre.co.uk].
Ódýrari
gæðamiðar
Miðar í „betri sæti“, sem eru upphaflega í
dýi-ari kantinum, eru seldir á hálfvirði á sýn-
ingar samdægurs í smáhýsi á syðri kanti
Leicester Square. Opið er frá þriðjudegi til
sunnudags frá 12 á hádegi fyrir miðdegis-
sýningar og mánudaga til laugardaga frá
12-18.30 fyrir sýningar á kvöldin. Athugið að
afsláttarmiðana verður að greiða með reiðu-
fé og á staðnum (venjulega er röð) og á þá
leggst tveggja punda þjónustugjald. Athugið
einnig að það er afar sjaldgæft að sýningar
séu á sunnudögum. Góða skemmtun!
Rent - Leiga
Sá söngleikur sem mest er um rætt um
þessar mundir er svo auðvitað Rent eða
Leiga, sem setja á upp sem samvinnuverk-
efni Þjóðleikhússins og Loftkastalans í
hinum síðarnefnda í vor. Uppfærslan í
London þykir hafa tekist afar vel og það er
orð að sönnu. Hvaða skoðanir sem áhorf-
endur og gagnrýnendur geta haft um
verkið sjálft verður að dást að leiknum og
söngnum, sem er fyrsta flokks í alla staði.
Verkið er sagt byggt á La Bohéme en
formið sýnir töluverðan skyldleika við
Hair eða Hárið, enda gerast báðir söng-
leikirair í New York, að vísu með sennilega
nær tuttugu ára millibili og tjalla um ungt
fólk sem tekst á við vandamál sem steðja
að. Á hippatímanum var það auðvitað
Víetnam-stríðið sem ungmennin bölsótuð-
ust út í og valda dauða foringjans en núna
er áherslan á eyðni sem breiðist hratt út
meðal ungs fólks í borginni sem víðar.
Lögin eru, eins og í Hárinu, skringileg
samsetning og höfundinum Jonathan Lar-
son, tekst vel upp að líkja eftir hinum
ýmsu tónlistarstefnum. Það er þó ekki
fyrr en í seinni hlutanum sem tónlistin fær
á sig persónulegan blæ höfundar og um
leið vex þessari hugljúfu sögu um bóhem-
ana í stórborginni sem sameinast gegn
leigusölum ásmegin þegai- syrtir í álinn og
endirinn kemur virkilega á óvart.
I uppfærslunni í London era allir látnir
tala með bandarískum hreim og það er
ekkert sérenskt við hana. Það verður
spennandi að sjá hvernig söngleikurinn
tekur sig út í íslenskri þýðingu í flutningi
ungliðahreyfingar leikara á Islandi í vor.
/uæwMuacu.
PfULLiP fCH@F!ELD
D@CT@R D€>LITTL£
«JULI£ AHDREWa
** Tfep volíc o( Artjrweffef
tagj|BScylaE
**—•grg*"'1*
Mm a&K
Tnuifx&í uéviitjum
‘EHORMOUSiY EXHiLARATIHG AND EHTERTAINIHG
mst
‘ANINDESTRUGTIBIE CLASSIC
Gttðrgtoa fl/own. MaH on Swndsy
PRINCE EDWARD THEATRE • 0171 447 5454 • 0171 420 0052 • 0171*344 4444
otoeourroNiwtuottoonw au mo *oo*mo tte
mitmm ghrisimas píriormahces on smt mow gau m ditaus
Jo hn Groít, Svmday Tdogruph
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ~ MENNING/LISTIR 23. JANÚAR 1999 7