Lesbók Morgunblaðsins - 12.08.2000, Blaðsíða 13

Fjölskylduganga í Básum
Við Útigönguhöföa
HAFIR þú ekki komið í Bása ættir þú
að vinda að því bráðan bug, því feg-
urri og margbreytilegri stað er vart
hægt að finna. Það má segja að þessi
staður, eða í víðari merkingu Goðalandið
sunnan Krossár, bjóði upp á sýnishorn af öllu
því fegursta, stórbrotnasta og hrikalegasta
sem einkennir landið okkar. Allt, nema heita
hveri!
Þarna eru grýttir aurar þar sem jökulárnar
Krossá og Hrunaá streyma fram, óútreiknan-
legar frá degi til dags. Þar skoppa silfurtærir
lækir niður brattar, skógivaxnar hlíðar og þar
ilmar birkið og blágresið grær í skógarbotnin-
um. Þar bera hvítar jökulbungur við himin og
fagurformaðir fjallatoppar teygja sig upp í
rúmlega 800 m hæð. Þar eru gil og gljúfur,
djúpir skorningar, hellar og ból og skógivaxn-
ar gróðurtorfur. Sem sagt allt sem hægt er að
girnast frá hendi íslenskrar náttúru. Þarna er
því hægt að bjóða upp á göngu- og skoðunar-
ferðir við allra hæfi.
Eftir að Ferðafélagið Útivist byggði þarna
tvo skála og kom upp hreinlætisaðstöðu er
gestum ekkert að vanbúnaði til lengri eða
skemmri dvalar. Útivist hefur líka reist
göngubrýr á Hrunaá og Tungnakvísl og við
það opnuðust gönguleiðir um svæði sem var
áður lítt þekkt, þar sem hægt er að komast
upp að rótum Mýrdalsjökuls, inn í Múla- og
Teigstungur, stórbrotið og hrikalegt landslag
með fögrum gróðurspildum þar sem oft er
mikið af berjum.
Viljir þú ganga hátt til fjalla og hafa svolítið
fyrir því, þá er er þar Útigönguhöfði, 805 m
hár, fyrir botni Bása, sem rís upp með fagur-
mynduðum toppi. Af honum má ganga yfir á
Heiðarhorn og Morinsheiði, en þá er það líka
orðið allt að því dagsganga.
Viljir þú fara lægra
og leið sem allir sæmi-
lega göngufærir menn Á
geta farið, má benda á fc—-x *
Réttarfellið. Það er 503 |Vr*l%#ICVa
m á hæð og þangað upp i 1»Pi
eru góðir göngustígar. 111‘n ár
Ofan af báðum þessum
fjöllum er hin víðasta og fegursta útsýn fram
Krossáraura og Merkurrana, upp á Eyja-
fjallajökul, Mýrdalsjökul og Tindafjallajökul,
yfir alla Þórsmörk með Valahnúk, Langadal,
Stóra- og Litlaenda og Rjúpnafell gnæfandi
upp eins og pýramída. Af Réttarfelli má
ganga að börmum Hvannárgils, hrikalegu
gljúfri með snarbröttum klettaveggjum og
Hvanná í botninum, straumharðri og djúpri.
Þaðan sést vel upp á Heljarkamb og Bröttu-
fönn, hluta leiðarinnar upp á Fimmvörðuháls
þar sem er Fimmvörðuskáli Útivistar.
Bólfell og Hattur, sem eru einskonar út-
verðir Bása, sitt hvoru megin við mynni dals-
ins, brattir og með stórar klettaborgir efst,
eru léttir uppgöngu eftir stígum og þaðan er
ágæt útsýn. Það má ganga hringinn í kring
um klettana, og er það gaman á Bólfelli, því
þar er stórt ból sem fellið dregur nafn sitt af
og þaðan sést vel inn í Strákagil.
Viljir þú létta láglendisgöngu, ekki mjög
langa, þá er það Básahringurinn svonefndi.
Gengið er upp með „bæjarlæknum" um ilm-
andi birkiskóginn, inn í botn Bása og þaðan
upp á hrygginn sem liggur frá Bólfelli. Þaðan
er fagurt um að litast, snarbrattir, háir klettar
með hellum, bólum og skorningum rísa hér
upp. Innst fellur svolítil fossbuna fram af há-
um kletti sem verður hið mesta djásn á vetr-
um í frosti. Þaðan liggur leiðin niður að Strá-
kagili. Þar má sjá leifar af fjárrétt, fallega
hlöðnum veggjabrotum og Strákaból, skúta
sem hlaðið hefur verið fyrir og settar í dyr,
þar sem smalar hafa haldið til fyrrum.
Við Strákagil liggur leiðin upp á, eða niður
af Fimmvörðuhálsi. Það er góð dagsferð í
hægum gangi, að ganga eftir einstiginu í snar-
bröttum hlíðum Strákagils, upp á Heiðarhorn,
Morinsheiði og að Heljarkambi. Það er nokk-
uð hrikalegt að horfa af Kattarhrygg niður í
Strákagil öðrum megin og Krossáraura hinum
megin. Annars er þetta ekki erfið ganga og
leiðin er merkt og víðast stígar.
En við erum á láglendisgöngu, og látum
okkur því nægja að horfa þarna upp og heita
okkur þvi að fara þetta seinna. Við getum
gengið heim í Bása eftir gömlum áraurum
sem nú eru óðum að gróa upp, framhjá tjald-
stæðum, þar sem er fjöldi tjalda og ferða-
langa. Þessa göngu á að fara hægt og njóta
hennar með því að gefa sér góðan tíma. Að
ganga hana, helst einn, snemma morguns,
þegar fyrstu sólargeislarnir leika á milli
trjánna og skapa iðandi samspil ljóss og
skugga og döggin glitrar, eða um lágnættið,
þegar fuglarnir eru þagnaðir og kyrrðin er
svo algjör, að jafnvel laufið á trjánum og
döggvot stráin bærast ekki og hjal lækjarins
verður hljóðara. Þá skapast í blámóðu nætur-
húmsins svo magnaðir töfrar, að þér finnst þú
heyra þögnina og verða að draga djúpt and-
ann og hlusta. Hugur manns fyllist ró og sálin
verður endurnærð, þú færð ekki betri hvíld
frá amstri hins virka dags.
Nú er sumar og gróðurinn í Básum skartar
sínu fegursta. En bíddu bara haustsins, þá
verður þú að fara inneftir aftur, því þá er
skrautlegt um að litast. Skógurinn íklæðist þá
haustlitum, rauðum, brúnum, gulum og græn-
um, bláberjalyngið verður eldrautt og víðirinn
heiðgulur. Haustið er oft besti tíminn til
ferðalaga, því þá er loftið svo tært og litirnir
skærir. Og á eftir hausti kemur vetur, þegar
snjórinn liggur skínandi hvítur og ósnortinn
yfir öllu og greinar trjánna svigna undan
snjónum. A bökkum „bæjarlækjarins“ sem
aldrei frýs, teygja snjóklæddar greinarnar og
frosin stráin sig niður til þess að spegla sig í
vatninu og steinarnir sem upp úr standa hafa
sett upp hvítan snjókoll. Þá er fallegt í Básum.
Höfundur er heiðursfélagi Úfivistar og fararstjóri.
Óperur um allan heim
Út um allan heim eru menn að setja upp óperur og reyna þá gjarnan að fitja upp á eftir-
tektarverðum nýjungum í flutningi þeirra. Tvær af óperum Verdi, Nebúkadnesar og
Grímudansleikurinn, eru nú sungnar á Italíu og hafa vakið sérstaka athygli fyrir svið-
setninguna.
Reuters
Reuters
Nabucco Babýlonskonungur
í Veróna
ÓPERA Verdi um Nebúkadnesar Babýlonskonung, Nabucco, var fyrst á dagskrá óperuhátíð-
arinnar í Veróna og það var ísraelinn Daniel Oren sem hélt um stjórnvölinn. Umgjörð sýning-
arinnar var rómverska hringleikahúsið í Verona, sem er frá 1. öld e. Kr. og er ekki að efa að
Fangakórinn hefur hljómað þar stórkostlega.
Á hvaða blaðsíðu
í bók lífsins?
Sviðssetningin á Grímudansleik Verdi á Tónlistarhátíðinni í Bregenz hefur vakið mikla at-
hygli. Söngvararnir eru á sviði, sem er bók lífsins, sem Dauðinn í líki heljarstórrar beinagrind-
ar flettir. Grímudansleikurinn verður sýndur til 20. ágúst.
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS - MENNING/LISTIR 12. ÁGÚST 2000 1 3