Alþýðublaðið - 27.03.1984, Qupperneq 1

Þriðjudagur 27. mars 1984
6'1. tbl. 65. árg.
22.700
eintök
Þetta blað er gefið út í 22.700 eintökum, og er langmestum
hluta þess dreift um Stór-Reykj avíkursvæðið. Það fer því
inn á langflest heimili á þessu svæði, og auk þess til áskrif-
enda um land allt. — Blað af þessu tagi er góður auglýs-
ingamiðill. Annað blað í þessari stærð verður gefið út fyrir
páska. Þeir, sem hefðu áhuga á að auglýsa í því eru vin-
samlega beðnir að snúa sér til auglýsingastofu Alþýðu-
blaðsins eða Guðlaugs Tryggva Karlssonar, sem hefur um-
sjón með þessari útgáfu. Síminn er 81866.
Ríkisstjórnin ráðalaus yfir fjárlagagatinu?
Leitar í smiðju til
stjórnarandstöðuimar
Það er fróólegt að fylgjast með
því, að þegar leitað er leiða til að
fylla upp í fjárlagagatið stóra,
sem fjármálaráðherra og ríkis-
stjórnin eru ábyrgð fyrir, þá hafa
fréttamenn mjög sterka tilhneig-
ingu til að leita í smiðju til
stjórnarandstöðunnar eftir úr-
ræðum. Ástæðan fyrir þessu er
einfaldlega sú, að ráðherrarnir
hafa ekkert til málanna að leggja.
Þeir hafa aðeins aftur og aftur
lýst stærð og umfangi vandamáls-
ins, hrósað sjálfum sér af því að
hafá komið auga á vandann, en
ekkert hefur bólað á hugmyndum
til lausnar vandræðunum í ríkis-
fjármálunum. Ríkisstjórnin hef-
ur gjörsamlega gefist upp fyrir
þessu verkefni.
Alþýðuflokkurinn benti strax á
það, að frumvarp fjármálaráð-
herra til fjárlaga væri óraunhæft
og forsendur þess stæðust ekki.
Þingmenn Alþýðuflokksins lögðu
fram fjöldann allan af breytingar-
tillögum við fjárlagafrumvarpið
Ef að líkum lætur nmn fjár-
málaráðherra bjóða þjóðinni að
skoða splunkunýtt „gat“ lijá sér
eftir fáeinar vikur. Sagan um fjár-
lögin er nefnilega að endurtaka
sig á öðru sviði, varðandi svoköll-
uð lánsfjárlög.
Eins og menn muna lagði fjár-
málaráðherrann og ríkisstjórnin
ofurkapp á að afgreiða fjárlögin
fyrir jól eftir sínum kokkabókum,
og lýstu það tóma vitleysu þegar
þingmenn Alþýðuflokksins og
annarra stjórnarandstöðuflokka
bentu á að þau stæðust ekki og
mundu reynast með miklum
halla. Þvert á móti sögðu þeir
stjórnarsinnar, að þetta væru
raunhæfustu og bestu fjárlög í
manna minnum.
Svo liðu tveir mánuðir. Þá stóð
fjármálaráðherra upp og bað
menn endilega að koma nú og
skoða gatið hans á fjárlögunum.
Hann horfði sjálfur á það hug-
fanginn og heimtaði að allir
klöppuðu fyrir sér fyrir að finna
gatið og þá stórmennsku að leyfa
öllum að skoða það. Hann stend-
ur enn og horfir á gatið sitt, og
krefst þess að hinir, helst þjóðin
öll, fylli nú upp í það, en ekki
hann. Það sjá auðvitað allir að
þessir fyrri fjármálaráðherrar
eins og Magnús JÓnsson eða Hall-
dór E. Sigurðsson, sem töldu það
í sínum verkahring að sjá til þess
og það gerðu aðrir stjórnarand-
stöðuflokkar líka að einhverju
marki. Hins vegar þótti ríkis-
stjórninni þá ekki þurfa nein ráð
frá stjórnarandstöðunni varðandi
fjárlagafrumvarpið og sagði það
raunhæft og marktækt plagg;
raunar tímamótandi vegna þess
hve forsendur fjárlaganna væru
traustar. Það Iiðu hins vegar ekki
margar vikur uns fjárlögin voru
hrunin, gatið orðið um 2 milljarð-
ar króna og ráðherrar rikisstjórn-
arinnar horfðu opinmynnir hver á
annan og ypptu öxlum í uppgjöf.
Og nú þegar gatið gín við ráð-
herrunum og þeir vita ekkert
hvernig þeir eiga að taka á málinu,
þá eru þingmenn stjórarandstöð-
unnar spurðir: hvað á að gera í
málinu?
Alþýðuflokkurinn hefur lagt
fram ítarlegar tillögur í málinu.
Hann telur að leysa megi fjárlaga-
gatið með því að grípa til þríhliða
aðgerða: í fyrsta lagi skera niður
ýmsa kostnaðarliði fjárlaganna,
sjálfir að fjárlögin væru halla-
laus, hafa gersamlega misskilið
hlutverk sitt. Þetta hafa greinilega
verið hinir mestu kjánar og ekkert
áttað sig á því að þeir ættu ekki að
vera í svoleiðis verkum, heldur
voru þau bara fyrir hina, sérstak-
lega stjórnarandstöðuna, sem
engu ræður um afkomu ríkis-
sjóðs. Ef stjórarandstaðan skyldi
svo gera tillögur um hvernig við
skuli bregðast, þá á fjármálaráð-
herra vítaskuld að pípa á það sem
hreint ábyrgðarleysi hjá stjórar-
andstöðunni að vera að sýna svo-
leiðis ábyrgðartilfinningu. Þessir
fyrrum fjármálaráðherrar stand-
ast auðvitað engan samanburð,
eftir að þessi nýja formúla er upp
fundin.
En meðan þessu fer fram víkur
sögunni að lánsfjárlögum, en
með þeim er ákveðið hvernig rík-
issjóður afli sér lánsfjár innan-
lands og erlendis og til hvaða
hluta því fé sé ráðstafað. Þessa
síðustu daga þegar fjármálaráð-
herra stóð hvað hugfangnastur
við fjárlagagatið sitt og krafðist
þess að allir hrópuðu húrra fyrir
því hvað hann væri stórkostlegt
mikilmenni að sýna mönnum
svona stórt gat, þá heimtaði hann
jafnframt að lánsfjárlög yrðu
strax afgreidd. Við þessa umfjöll-
un lá það hins vegar fyrir skriflega
frá fjármálaráðherra sjálfum að
sem Alþýðuflokksmenn hafa bent
sérstaklega á: í öðru Iagi auka
tekjur með því að skattleggja
Seðlabankann, hætta við skatta-
Iækkanir á fyrirtækjum og auka
að miklum mun eftirlit til að
stemma stigu við skattsvikum í
þjóðfélaginu; í þriðja lagi fresta
þriðjungi vandans og fá þar með
þau lán, sem hann ætlaði að taka
innanlands mundu ekki fást.
Samt vildi fjármálaráðherraendi-
lega úthluta snarlega með lögum
þessu fé sem hann sagði að hann
mundi þó ekki fá. Stjórnarflokk-
arnir afgreiddu lögin og hvorki
fjármálaráðherrann eða þing-
menn stjórnarinnar fundu neitt
athugavert við það, ekkert frekar
en með fjárlögin áður. Skipti ekki
máli frekar en þá þótt stjórnar-
andstöðuþingmenn bentu á að
hér væri um fjárskort að ræða og
ekki væri góður skikkur að út-
hluta peningum, sem ekki fengj-
ust. Nú er bara að bíða og sjá
hversu margar vikur það tekur
fjármálaráðherra að uppgötva að
þetta er Iíka gat, lánsfjárgat. Þá
kemur hann væntanlega hróðug-
ur til þjóðarinnar og býður henni
að skoða þetta nýja gat sitt og
bendir henni á að hún hafi fengið
nýtt gat til að fylla upp í og verði
að drífa sig í það, því annars hafi
ráðherrann ekki nóg til að eyða,
eins og honum hafi verið uppá-
lagt, reyndar santkvæmt tillögum
frá honum sjálfum rétt eins og í
fjárlögunum.
Fjármálaráðherranum er vita-
skuld Ijóst að það er ábyrðarleysi
hjá Alþingi að samþykkja tillögur
hans. Hins vegar var það auðvitað
allsherjarmisskilningur hjá fyrri
fjármálaráðherrum, þegar þeir
svigrúm til varanlegra úrbóta i
ríkisfjármálunum.
Tillögur Alþýðuflokksins eru
því þegar fyrirliggjandi, en það
sama verður ekki sagt um stöðu
mála hjá ríkisstjórninni. Hún
stendur ráðþrota frammi fyrir
fjárlagagatinu og hrósar sér enn
Framh. á síðu 22
héldu að þeir bæru ábyrgð á til-
lögum sínum. Það sjá auðvitað
allir að fjármálaráðherra á enga
ábyrgð að bera á tillögum sínum.
Það er langtum snjallara hjá fjár-
málaráðherranum að skamma
meirihluta Alþingis fyrir að vera
svo vitlaus að samþykkja tillögur
hans og minnihlutann fyrir að
vera á móti.
Svo er líka fundin upp ný að-
ferð við að vera „vinur litla
mannsins“. Það er greinilegt að
þeir sem héldu að til þess að rétta
hag hinna verst settu væri ráð að
fólk fengi sæmilegt kaup fyrir
vinnu sína og tryggingabætur
væru þokkalegar, hafa vaðið villu
og reyk. Hin nýja aðferð er kvitt
og klár. Til þess að vera vinur litla
mannsins eiga menn að beita sér
fyrir því að skattar á launafólki
séu hækkaðir sérstaklega og ef
laun hækka lítilsháttar þá eiga
menn að hækka skattana enn
meira. Því til viðbótar eiga menn
að beita sér fyrir því að skattar á
fyrirtækjum séu sérstaklega
lækkaðir um leið og trygginga-
bætur til aldraðra og öryrkja eru
skertar. Jafnframt eiga menn að
berjast gegn hátekjuskatti og fella
niður eða lækka gjöld af utan-
landsferðum og gæta þess vand-
lega að ráðherrum séu gefnir bilar
á hálfvirði. Þetta er aðferðin til
Framh. á síðu 22
„Hver á snjóinn,
sem féll í fyrra?“
Sighvatur Björg-
vinsson skrifar á
baksíðu.
„5000 lestir, 500
milljónir.“
Eiður
Guðnason
alþingismaður,
skrifar á 3. síðu.
„Ný atvinnu-
stefna til alda-
móta.“
r
I leiðara
á 2. síðu er fjall-
að um nauðsyn
atvinnuuppbygg-
ingar.
í blaðinu er fjöl-
breytt efni um
iðnað, verslun og
viðskipti.
Dagur á
Akureyri skýrði
frá því í helgar-
blaði, að Halldór
Halldórsson, sem
er ritstjóri íslend-
ings á Akureyri,
muni skrifa bók
um kempuna Jón
G. Sólnes.
Kjartan Jóhannsson:
Nýjung í fjármálastjórn:
Komið og skoðið gatið mitt
og vingist við litla manninn