Alþýðublaðið - 09.11.1985, Síða 3

Laugardagur 9. nóvember 1985
3
„Við mótum stefnuna
í sameiningu..“
í tilefni af þeim miklu breyt-
ingum sem eru að verða á
vinnubrögðum og starfsháttum
í Alþýðuflokknum, ákváðum
við að leita á fund formanns
flokksins og biðja hann um að
setja þessar breytingar í sam-
hengi — lýsa markmiðum þessa
mikla starfs, sem nú er hafið.
Formanninn er að finna í litlu
vinnuherbergi í gömlu hóteli,
Skjaldbreið, sem nú er nýtt und-
ir skrifstofur og ritvinnslu Al-
þingis.
Það vœri synd að segja að
formaðurinn ynni í miklum
íburði. Herbergið er smá-
skonsa; veggir eru þaktir bóka-
og skjalaskápum, sem eru troð-
fullir af bókum, skýrslum og
öskjum, sem eru merktarhinum
ýmsu málaflokkum. Á gólfi og
skrifborði eru staflar af bókum
og skýrslum. Það er með naum-
indum að tveir menn geti
smeygt sér í stóla gegnt skrif-
borði.
Og við byrjum samtalið.
— Það er farið að kvarta undan
vinnuhörku í Alþýðuflokknum!
, Skv. almanaki flokksstarfsins verða
haldnir ekki færri en 42 fundir á
vegum flokksins, bara í nóvember.
A flokksskrifstofunni hafa menn
ekki við að moka út pósti sem berst
frá formanni til flokksmanna og
starfshópa og frá starfshópunum
tili flokksmanna. Hvað er að
gerast?
— Það gleður mig að heyra ef
farið er að kvarta undan vinnu-
álagi. Það var kominn tími til.
Þannig eiga jafnaðarmenn að vera í
verki: Vinnusamir, ærlegir, stútfull-
ir af hugmyndum og sístarfandi.
Þeir eiga að gera meiri kröfur til
sjálfra sín en annarra. Þeir eiga að
gera litlar kröfur til efnislegra gæða
fyrir sjálfa sig en þeir eiga að gera
miklar kröfur fyrir hönd umbjóð-
enda sinna, vinnandi fólks, um
tómstundir og þátttöku í skapandi
menningarlífi.
Það er tilgangurinn með þessu
öllu saman.
— Það hafa orðið mikil um-
skipti á högum Alþýðuflokksins á
því tæpa ári sem liðið er, frá því að
þú tókst við formennsku. Flokkur-
inn hefur þríeflst að fylgi, hann er
sífellt í umræðunni meðal fólks og
starfsemi á vegum flokksins hefur
stóraukist. Er þetta allt þér einum
að þakka — eins og andstæðing-
arnir segja? Getur þú þetta aleinn?
— Ætli ég svari þessu ekki eins
og Geiri á Guggunni: Hann segir að
hann hefði aldrei fengið bein úr sjó
nema af því að hann hefur á að
skipa úrvalsáhöfn. Aðrir segja að
hann eigi sér draumkonu. Allavega
eiga góðir skipstjórar skilið að fá
úrvalsáhöfn.
Rifjum upp hvernig ástandið var
innan Alþýðuflokksins fyrir ári síð-
an. Skoðanakannanir gáfu flokkn-
um 6.2% fylgi og 3 þingmenn. Al-
þýðuflokkurinn var talinn fylgis-
minnstur sex flokka á þingi.
Það var við öndverðar kringum-
stæður sem hópur manna, bæði í
Reykjavík og úti um land, tók sig
saman og ákvað að gera úrslitatil-
raun til að hefja flokkinn til vegs og
virðingar á ný.
Ég minni á að um þetta leyti tóku
menn saman fræga „svarta
skýrslu" um ástand mála. Það
plagg verður síðar meir frægt í sögu
Alþýðuflokksins. Þar var sett fram
í knöppu og hnitmiðuðu formi
skörp og óvægin greining á ástand-
inu. Jafnframt lögðu menn mikla
vinnu í ítarlega stefnuyfirlýsingu,
sem lögð var fyrir flokksþing, og er
nú orðin þjóðfræg — því hún bar
heitið: „Hverjir eiga ísland?“
Áður en ég ákvað að gefa kost á
mér til formannskjörs gaf ég út
stefnuyfirlýsingu á tveimur blöð-
um. Það er kannske tímabært nú að
minna á nokkur aðalatriði hennar:
Þar sagði ég að Alþýðuflokkurinn
ætti að hasla sér völl afdráttarlaust
vinstra megin við miðju í flokka-
kerfinu. Við ættum að taka af tví-
mæli um að við værum róttækur
umbótaflokkur í efnahags- og fé-
lagsmálum og í stjórnsýslu. Hins
vegar ættum við að vera íhaldssam-
ir á farsæla og ábyrga stefnu í
öryggis- og varnarmálum.
Eg vísaði afdráttarlaust á bug öll-
um kenningum um að AÍþýðu-
bandalagið gæti orðið sameining-
ar- eða forystuafl vinstrimanna.
Fjöldahreyfing umbótasinna og
launafólks til andófs gegn fjár-
magnsöflunum gæti aðeins vaxið
að fylgi og áhrifum á traustum hug-
myndagrundvelli lýðræðisjafnað-
armanna. En á þeim grundvelli
gætum við hins vegar gert okkur
góðar vonir um að ná frumkvæði
um breytingar á flokkakerfinu með
sameiningu jafnaðarmanna, bæði
frá hægri og vinstri. Félagshyggju-
fólk hefði orðið fyrir svo hrikaleg-
um vonbrigðum með Framsókn og
Alþýðubandalag. Og árangursleysi
Sjálfstæðisflokksins í ríkisstjórn
þýddi að fyrrum kjósendur Sjálf-
stæðisflokksins yrðu senn reiðu-
búnir að yfirgefa hann þúsundum
saman — ef þeir fyndu réttan val-
kost.
Þetta gekk allt saman upp.
Flokksþingið samþykkti hina rót-
tæku stefnuyfirlýsingu einum rómi
og ákvað að skipta um í forustu-
sveitinni til þess að fylgja eftir rót-
tækari stefnu og stefnuáherslum.
Árangurinn er nú öllum kunnur.
Fundaherferðin mikla frá nóvem-
berlokum 1984 fram í júní sl., allt í
allt 100 fundir um landið þvert og
endilangt, er einsdæmi í íslenskri
stjórnmálasögu, á miðju kjörtíma-
bili. Þessi fundaherferð verður mér
ógleymanleg, svo lengi sem ég lifi.
— Árangurinn var líka eins-
dæmi. Alþýðuflokkurinn er nú
næststærsti flokkur þjóðarinnar.
Og flestir viðurkenna, hvað svo sem
líður nokkrum sveiflum í skoðana-
könnunum, að vaxtarmöguleikar
flokksins eru gífurlegir. Aðalatrið-
ið er, að flokkurinn hefur fastmót-
aða stefnu og skýra mynd. Hann er
umdeildur og sífellt í umræðunni.
Menn verða að taka afstöðu til
stefnumála Alþýðuflokksins —
með eða á móti.
— Það er engin hálfvelgja,
Viðtal við Jón
Baldvin
Hannibalsson,
formann Alþýðu-
flokksins, um
ný vinnubrögð
til samrœmis
við þarfir
fjölda-
hreyfingar
ekkert gauf.
— Þannig heldur flokkurinn
frumkvæði. Og hann getur sótt sér
fylgi úr öllum áttum: Meðal verka-
lýðssinna frá AB, meðal óánægðra
samvinnumanna frá Framsókn;
meðal þeirra sem hafa orðið fyrir
varanlegum vonbrigðum með for-
réttindastéttareðli Sjálfstæðis-
flokksins; meðal landsbyggðar-
fólks, þar sem flokkurinn var veik-
astur fyrir; og meðal ungs fólks, en
reynsla þess af tvískiptingu þjóðfé-
lagsins í tvær þjóðir, forréttinda og
fátæktar, kennir þeim í reynd að
meta hugsjón og gildi jafnaðar-
stefnunnar.
— Andstæðingarnir hafa
hamrað á því, að þetta sé allt saman
„One man show“. Ef eitthvað komi
fyrir Jón Baldvin, verði þetta allt
saman búið að vera! Þjóðviljinn er
t.d. alltaf að burðast við að kenna
Alþýðuflokkinn við „hillingar-
samtök“ formannsins. Hvað viltu
segja um þetta?
— Voruð þið ekki sjálfir að
segja, að það væri farið að kvarta
undan vinnuhörku og vinnuálagi í
flokknum? Er það ekki nægilegt
svar? Flokkur sem þannig starfar
getur ekki átt gengi sitt undir örlög-
um eins manns.
Auðvitað hömruðu andstæðing-
ar okkar á þessum áróðri meðan á
fundaherferðinni stóð. Og það var
kannske svolítið til í honum þá. Við
höfðum hreinlega ekki tíma til að
skipuleggja flokksstarfið í þeim
mæli sem þarf, ef virkja á starfs-
krafta fjölda einstaklinga í skipu-
lögðu og markvissu starfi.
En mig langar til að minna á, að
í stefnuyfirlýsingu minni fyrir for-
mannskjör sagði m.a.: „Ég hef full-
an hug á að hrinda í framkvæmd
nýjum hugmyndum um róttækar
breytingar á vinnubrögðum í innra
starfi flokksins: Upplýsingastreymi
innan flokks, útgáfu- og út-
breiðslumálum, fræðslu- og upp-
eldisstarfi og fjáröflun.“
Með fundaherferðinni sýndum
við fram á hvílíkan hljómgrunn
væri að finna fyrir umbótaáætlun
flokksins og hvað vaxtarmöguleik-
ar hans væru miklir.
En það var ekki fyrr en f undaher-
ferðinni lauk, að við fengum tírna
til að snúa okkur í alvöru að innri
málum flokksins: Skipulags-
starfinu.
Ég sá það bæði í „Staksteinum“
Mogga gamla og DV-leiöurum, að
ég hefði verið í sumarfríi í sumar.
Það var nú öðru nær. Forgangs-
verkefnin í sumar voru þessi: Að
gera átak í fjáröflun á vegum
flokksins; að koma á fót milli 20 og
30 starfshópum, sem eru hugsaðir
sem fastanefndir á vegum flokks-
ins, sem vinna árið um kring og fyr-
ir opnum tjöldum að gagnasöfnun,
rannsókn mála, upplýsingamiðlun,
stefnumótun og tillögusmíð.
Það er margt athyglisvert við
þessa starfshópaskipan. í fyrsta
lagi eru þeir sá vettvangur sem fólk
með áhuga og þekkingu á viðkom-
andi málefnum getur nýtt sér til að
koma á framfæri reynslu sinni,
Framh. á bls. 6
Hvað er að gerast
í Alþýðuflokknum?
Það eru yfir 40 fundir í starfshópum sem vinna að stefnumótun á vegum Al-
þýðuflokksins — bara í nóvember.
Samkvæmt „ALMANAKI FLOKKSSTARFSINS", starfsáætlun Alþýðuflokksins
1985—86, skipta fundir starfshópa, framkvæmdastjórnarfundir, flokksstjórnar-
fundir, félagsfundir, ráðstefnur og mannfagnaðir mörgum tugum á þessum
vetri.
Það er nýmæli í flokksstarfinu að fundir framkvæmdastjórnar, flokksstjórnar og
þingflokks eru reglulega haldnir I hinum ýmsu byggðarlögum úti á landi.
Alþýðublaðið var rekið með hagnaði á seinasta ári — happdrætti á vegum
flokksins er tvisvar sinnum á þessu ári — og unnið er kerfisbundið að fjáröflun
til að standa undir aukinni starfsemi og — kosningabaráttu.
Áætlun liggur fyrir um reglubundna útgáfu aukablaða af Alþýðublaðinu. Þessi
aukablöð verða helguð stærstu baráttumálum flokksins eins og t.d. nýskipan
húsnæðismála, nýju skattakerfi, bættum starfsskilyrðum i sjávarútvegi og nýrri
byggðastefnu. Blöðin verða gefin út í stóru upplagi og auknar auglýsingatekjur
bæta hag flokksins.
í undirbúningi er skipulagning námskeiða um sögu Alþýðuflokksins og verka-
lýðshreyfingarinnar, um hugmyndagrundvöll jafnaðarstefnunnar og baráttumál
Alþýðuflokksins í samtímanum — ætluð ungu fólki, sem er að móta sér lífs-
skoðun.
Á næstu mánuðum verður gert sérstakt ÁTAK til að fá til liðs við flokkinn nýtt
fólk — til virkrar þátttöku í málefnalegu starfi.
Á tæpu ári hafa orðið algjör stakkaskipti á högum Alþýðuflokksins: Hann er nú
næststærsti flokkur þjóðarinnar, næststærsti flokkur á landsbyggðinni og á
vaxandi fylgi að fagna meðal ungs fólks.
Að flestra mati á Alþýðuflokkurinn enn mikla vaxtarmöguleika.