Tíminn - 10.09.1967, Blaðsíða 9

9
SUNNUDAGUR 10. sept. 1967.
TÍMINN
Utgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Framkvæmdastjóri: Kristján Benediktsson. Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson Cáb), Andrés Kristjánsson, Jón Helgason og IndriSi
G. Þorsteinsson. Fulltrúi ritstjórnar: Tómas Karlsson Aug-
lýsingastjóri: Steingrimur Gislason Ritstj.skrifstofur i Eddu-
húsinu, simar 18300—18305 Skrifstofur: Bankastræti 7 Af-
greiðslusími 12323 Auglýsingasimi 19523 Aðrar skrifstofur,
sími 18300 Askriftargjald kr 105.00 á mán Innanlands — f
lausasölu kr. 7.00 eint. — Prentsmiðjan EDDA h. f.
Harðindatjónið
Á nýloknum aðalfundi Stéttarsambands bænda var
eðlilega rætt um þá erfiðleika, sem hafa skapast vegna
harðinda og kalskemmda í túnum. Fundurinn lýsti þeirri
von sinni, að sú þriggja manna nefnd, sem ríkisstjómin
hefur skipað til að rannsaka harðindatjónið að þessu
sinni, geri tillögur til úrbóta og ríkið veiti síðan nauð-
synlegan stuðning til að tryggja viðunandi lausn til
bráðabirgða.
Fundurinn taldi hins vegar óhjákvæmilegt, að ekki
yrði látið hér við sitja, heldur unnið að því að finna
framtíðarlausn á þessum erfiðleikum. Urti þetta efni
gerði fundurinn sérstaka ályktun og segir þar m.a. á
þessa leið:
„Fundurinn telur, að Landnám rikisins þjóni bezt
hlutverki sínu með því að beina ræktunarramkvæmdum
sínum inn á þá braut, að framkvæma í samráði við
búnaðarsamböndin ræktun á stórum samfelldum svæð-
um í þeim héruðum, sem minnstan heyfeng hafa og
sýnt hafa, að afkoma bænda er að þeim sökum háð
öryggisleysi og þeir vérða oft fyrir fjárhagslegum áföll-
um vegna fóðurskorts.
Ræktun þessi verði framkvæmd þar sem góð rækt-
unarskilyrði eru fyrir hendi og sízt hætta á, að ræktunin
verði fyrir áföllum af völdum tíðarfars.
Landið fullræktað verði, ef hægt er, leigt sveitar-
félögum, til þess að þau geti jafnað fóðri á milli eftir
þörfum, en að þeim frágengnum leigt einstaklingum
til heyskapar.
Fundurinn lítur svo á, að með þessum hætti mætti
auka á öryggi í búskaparháttum margra héraða og jafna
og bæta aðstöðu þeirra bænda, sem nú eru verst settir
í þessu efni“.
Hér er vafalaust hreyft miklu nauðsynjamáli. Alþingi
og ríkisstjórn þurfa að fylgja því eftir í samráði við
búnaðarsamtökin- Flest bendir til, að með slíkum hætti
mætti oft afstýra miklum vandræðum.
Brúarsjóður
Á þingi 1941 fengu Framsóknarmenn sett lög um
brúarsjóð. Tilgangur hans var að tryggja fjármagn til
byggingu stórbrúa, því að oft gekk illa að koma þeim
inn á fjárlögin. Lögin um brúarsjóð giltu þangað til
nýju vegalögin komu til framkvæmda, en þau taka á
vissan hátt við af brúarsjóðnum.
Fyrir fé brúarsjóðs voru byggðar 25 stórbrýr. I þeirri
tölu eru brýr á nálega öll stærstu fallvötn landsins,
sem annað hvort voru brúuð fyrsta sinn fyrir fé úr
brúarsjóði eða annað sinn vegna þess að eldri brýr
voru ónýtar.
Meðal þessara brúa eru tvær á Jökuisá á Fjöllum,
tvær á Blöndu, tvær á Skjálfandafljóti, Brú á Þjórsá,
Ölfusá, Lagarfljót, Hvítá hjá Iðu, Rangá, Brúará, Þverá,
Jökulsá í Fljótsdal, Hofsá í Alftafirði, Jökulsá í Lóni,
Hornafjarðarfljót, Fjallsá, og eru. þá enn margar ótaldar..
Lagasetningin um brjíarsjóð var því upphaf mikilla
átaka og verður nú að halda fram sókninni, enda til
þess ætlast með nýju vegalögunum, sem allir flokkar
voru sammála um.

ERLENT YFIRLIT
Vinnur Nixon prófkjörin með
því að nota Reagan sem grýlu?
Richard Nixon
FÁTT hefur vakið meiri at-
hygli í amerískum stjórnmál-
um um nökkurt skeið en sú
yfirlýsing Romneys ríkisstjóra
að hann hafi verið heilaþveg-
inn af yfirmönnum bandaríska
hersins og bandaníska sendiráð
inu í Saigon, þegar hann kom
þar í heimsókn fyrir nokkrum
misserum. Þessir aðilar hafi
með áróðri sínum sannfært
hann um, að það væri nauð-
synlegt fyrir Bandaríkin að
berjast í Vietnam til að
hindra útbreiðslu kommún-
ismans. Romney segist nú
hafa .komizt að annarri niður
stöðu eftir að hafa kynnt
sér betur alla málavexti og þó
einkum sögu vietnömsku
þjóðarinnar.
Romney gerði grein fyrir
þessari breyttu skoðun sinni
á blaðamannafundi, sem hald-
inn var í seinustu viku. Hann
dró hins vegar ekki þá álykt
un af þessum skoðanaskiptum
sínum, að Bandaríkin ættu að
hætta að berjast í Vietnam.
Hann hélt því ekki heldur
fram, að hætta ætti loftárás-
um á Norður-Vietnam. Það
sem hann lagði áherzlu á, var
að Bandarikin hefðiu dregizt
inn í styrjöldina á röngum for
sendum. Nú væru þau hins
vegar komin í styrjöld og
yrðu að súpa seyðið af því.
Athuga bæri, hvaða leiðir væru
beztar og fljótfarnastar til
sæmilegrar útgöngu.* Þá yrði
að leggja áherzlu á, ef styrjöld-
in héldi áfram, 'að Suður-Viet-
namar legðu meira af mörk-
um og styrjöldin hvíldi ekki
nær eingöngu á hermönnum
Bandaríkjanna.
ÞÓTT Romney gengi ekki
lengra að sinni, er almennt tal
ið, að hann hafi með þessari
yfirlýsingu sinni gengið í sveit
með dúfunum. Vafalaust
munu því fálkarnir hjá repu-
blikönum nú herða baráttu
gegn honum sem forsetaefni
flokksins. Sennilega munu þeir
fyrst um sinn byggja áróður
sinn aðallega á því, að Romn
ey sé ósýnt um að haga orðum
sínum hyggilega, en ljóst dæmi
um það séu þau ummæli hans
að hann hafi verið heilaþveg-
inn. Þau ummæli séu ekki að
eins móðgandi fyrir hershöfð
ingja og embættismenn Banda
ríkjanna í Saigon, heldur líka
lítillækkandi fyrir hann sjálf
an. Það hefur komið oftar fyr
ir Romney, að nota þannig
óheppilegt orðalag og ekki
þykir ólíklegt, að það ágerist,
þegar baráttan harðnar, því
að honum getur runnið fljótt
í skap. Keppinautar hans
munu að sjálfsögðu ala mjöa
á því, að maður, sem ekki
kann vel taumhald tungu sinn-
ar, sé óhæfur til að verða
forseti Bandarikjanna.
Það hjálpar hins vegar Rom
ney verulega, að skoðana-
kannanir benda enn til þess,
að hann sé það forsetaefni re-
publikana, sem sé líklegast til
að sigra Johnson. Hann á
það fyrst bg fremst því að
þakka, að hann þykir heiðar-
legur maður og öruggur stjórn
andi. Frjálslyndir menn meta
það og mikils, að hann neit-
aði að styðja Goldwater í
seinustu forsetakosningum.
En vegna þess eru fylgis-
menn Goldwaters líka harðsnún
ir gegn honum.
ÞAÐ virðist nú ijóst, að
fyrst um sinn munu þeir Rom
ney og Nixon aðallega keppa
um framboð fyrir republikana.
Þeir undirbúa nú báðir kapp-
samlega þátttöku sína í próf-
kjörunum, sem hefjast snemma
næsta vetur. Hivor þeirra um
sig þarfa að sýna fylgi sitt
með því að sigra í þessum próf
kosningum. Alveg sérstaklega
gildir það fyrir Nixon, sem hef-
ur fallið fyrst í forsetakosning
unum 1960 og síðan i ríkis-
stjórnarkosningiL' 1962 í Kali-
forníu. Fyrsta prófkjörið fer
fram í New Hampshire 12.
marz, en síðan koma prófkjör-
in í Wisconsin 2. apríl, í Indi-
ana 7. maá, Nebraska 14. maí,
Oregon 28. maí og Norður-
Dakota 4. júní. Ætlun Nixons
er að keppa í öllum þessum
prófkosningum og sennilega
verður Romney tilneyddur að
gera hið sama. Nixon treystir
á, að hann hefur alltraust fylgi
meðal flokksbundinna repu-
blikana, sem margir virðast
telja hann snjallasta og reynd
asta leiðtoga flokksins, en
skortir hins vegar trú á, að
hann geti sigrað. Þess vegna
skipta prófkjörin öllu máli
fyrir hann.
NIXON hefur látið það álit
sitt í ljós, að verði hann ekki
búinn að ná augljósrj forystu
eftir prófkjörin í Indiana og
Nebraska, hafi hann litla mögu
leika tii að ná útnefningu á
flokksþinginu. Dæmist hann
þannig úr leik, verði það Reag
an, ríkisstjóri í Kaliforn
fu, sem taki upp merki hans.
Reagan hafi það umfram sig
að vera nýr maður, sem þyki
sigurvænlegur. Nixon gefur
það óspart í skyn, að Reagan
muni reynast Romney sigur-
sælli á flokksþinginu, því að
allir fylgjendur Goldwaters,
sem verði sterkir þar, muni
fylgja honum og margir aðrir
til viðbótar. Hann gefur einn
ig til kynna, að Romney verði
búinn að hljóta slík áföll í
prófkjörinu, að hann muni
ekki þykja sigurvænlegur. Jf
til vill verði hann þá búinn
að draga sig í hlé, og frjáls-4
lyndir ' republikanar tefli þá
annað hvort fram Nelson Roc-
kefeller ríkisstjóra eða Percy
öldungadeildarmanni. Hann
telur hvorugan þeirra líklegan
til að ná útnefningu, og því
muni hún falla Reagan í skaut,
ef Nixon sjálfur verður úr
leik.
Nixon gefur þannig óbeint
í skyn, að raunverulega sé val
ið um hann eða Regan. Þann-
ig hyggst hann ná fylgi frjsls
lyndra republikana, sem telja
Reagian mun lengra til hægri
en Nixon. En ekki er ótrúlegt,
að Nixon tefli hér djarfan leik.
Hann á það a.m.k. á hættu. að
þetta geri fylgjendur Reagans
honum fráhverfa í prófkosning
unum. Sjálfur lýsir Reagan yfir
því, að hann muni ekki taka
þátt ' prófkosningLnum og
hann stefni ekki hærra en
vera ríkisstjóri í Kaliforniu.
Kunnugir telja þó annað og
honum muni því ósárt um, þótt
prófkjörin verði ekki sigur
för fyrir Nixon. Þá mun hann
ekki komast hjá því að hægri
menn republikana tefli honum
fram á flokksþingá republik
ana sem forsetaefni.
Þ. Þ.