Alþýðublaðið - 04.06.1988, Blaðsíða 30

30
Laugardagur 4. júní 1988
„Alltaf verið haldinn söfnunaráráttu“
Jósafat
Hinriksson opnar
Sjóminja- og
vélsmiðjusafn
Safnið byggt fyrir
eigin reikning og
er stœrra en Sjó-
minjasafn Islands
í Hafnarfirði
Þótt alla jafnan sé mikið
að gera hjá Jósafat Hinriks-
syni forstjóra og aðaleiganda
Vélaverkstæðis J. Hinriks-
sonar, þá gefur Jósafat sér
tíma í annað en að smíða
toghlera og blakkir, sem
seldar eru um allan heim.
Síðar á þessu ári, ætlar Jósa-
fat, að opna Sjóminja- og vél-
smiðjusafn í húsakynnum
fyrirtækisins að Súðarvogi 4 í
Reykjavík.
Það sem vekur hvað mesta
athygli við þetta safn Jósa-
fats, er að hann stendur einn
að gerð þessa safns og þeg-
ar það opnar verður það
stærra en Sjóminjasafn ís-
lands í Hafnarfirði. Jósafat
hefurekki leitað til ríkis-
valdsins við byggingu þessa
safns. „Ef ég heföi gert þaö,
þá hefði ekkert verið gaman
að þessu, auk þess sem hlut-
irnir hefðu gengið mikið
hægar ef það hefði verið
gert,“ segir hann.
Uppgangur fyrirtækis
Jósafats er eitt af ævintýrun-
um í islenskri atvinnusögu,
en sennilega er það eins-
dæmi hjá íslensku iðnfyrir-
tæki að meira en 65% fram-
leiðslunnar fari til útflutn-
ings.
Á 400 m2 gólffleti
Sjóminja- og vélsmiðju-
safnið verður á 400 fermetra
gólffleti og er það byggt uppi
undir þaki í verksmiðjuhús-
inu. Þar er 11 metra lofthæð
og þar sem öll þessi lofthæö
nýttist lítt eða ekkert, þá
ákvað Jósafat að byggja safn-
ið þar undir — þess má geta
að fyrirtæki Jósafats er nú á
meira en 11 þúsund fermetra
gólffleti og er húsnæðið að
verða of lítið.
Jósafat er fæddur i Reykja-
vik árið 1924. Hann fluttist
kornungurtil Neskaupstaðar
með foreldrum sínum og
hann telur sig alla tíð vera
Norðfirðing. Um þessa helgi
er hann einmitt staddur aust-
ur í Neskaupstað, til að minn-
ast 50 ára fermingarafmælis
síns.
Jósafat byrjaði ungur að
vinna í vélsmiöju föður síns,
en faðir hans Hinrik Hjalta-
son var landskunnur vél-
smiður. Hann smíðaði meðal
annars líkan af gufuvél í frf-
stundum sínum og gengur
sú vél enn, en Jens bróðir
Jósafats geymir vélina. Eins
og gerist með unga menn
austur í Neskaupstað hóf
Jósafat sjósókn ungur. Fyrsti
báturinn, sem hann reri á, var
Magni NK 68, 19 tonna bátur.
Jósafat er nú að láta gera
módel af bátnum í Noregi.
Fyrir átti Jósafat myndir af
Magna, en til að hafa módel-
ið sem nákvæmast hóf Jósa-
fat leit aö teikningum af
bátnum. Þær fann að lokum í
Molde í Noregi, en þarvar
Magni byggður.
Jósafat lauk vélskólanámi
árið 1952. Hann var síðan vél-
stjóri á fiskibátum og togur-
unum Goðanesi frá Norðfirði
og eftir að hann flutti suður á
Neptúnusi Tryggva Ófeigs-
sonar. Árið 1962 hætti Jósa-
fat að mestu á sjónum og
stofnsetti fljótlega sitt eigið
vélaverkstæði. Fyrstu árin var
það í bílskúrnum heima hjá
honum, en fyrirtækinu óx
fljótt fiskur um hrygg. Fyrst
og fremst vegna ósérhlífni og
dugnaðar Jósafats.
Alla tíð
með söfnunaráráttu
Þegar komið er aö Véla-
verkstæði J. Hinrikssonar
vekur strax athygli utanað-
komandi hin sérkennilegu
hlið, sem eru á lóöum fyrir-
tækisins og um leiö mikil
snyrtimennska, enda hefur
fyrirtækið fengið viðurkenn-
ingu borgaryfirvalda fyrir
snyrtimennsku.
„Það má kannski segja, aö
ég hafi alla tíð verið haldin
söfnunaráráttu og fyrstu árin
setti ég þetta „dót“ eins og
sumir sögðu í kassa og
geymdi hist og her. En það
var I kringum 1980, þegar ég
var að flytja hingað í Súðar-
voginn að mér varð Ijóst að
ekki kæmi til greina að
henda þessu „drasli“. Það var
svo fyrir um það 5 árum að
hugmyndin að Sjóminja- og
vélsmiðjusafninu kviknaði og
þá hófst söfnunin fyrir al-
vöru. Ég skrifaði fljótlega
bréf til margra sjómanna og
útgerðarmanna og það bréf
hefur borið góðan árangur.
Menn eru og voru alltaf að
finna eitthvað og þannig hef
ég fengið margan góðan grip-
inn.
Sem dæmi má nefna að
þeir í Hraðfrystistöðinni létu
mig fá öll tæki úr brúnni á
Guðmundi Júní frá Flateyri.
Þar kom meðal annars vél-
smíði, ratt, elsta gerð af fiski-
leitartækjum og fleira. Þann-
ig bætist sífellt í safnið,"
segir Jósafat.
I safni Jósafats verða
meðal annars til sýnis gömul
eld- og vélsmiðjuverkfæri,
sjókortasafn, leiðsögutæki
sem skipstjórnarmenn not-
uðu á fyrstu árum aldarinnar,
veiðitækjasafn, myndasafn
og módel af skútum og
þekktum skipum.
Myndasafn frá
Konráði Hjálmarssyni
Myndasafnið er af miklum
hluta tengt starfsemi Kon-
ráðs Hjálmarssonar frá Mjóa-
firði og annarra stórútgerðar-
manna frá Mjóafirði og Norð-
firði fyrr á öldinni. í þessu
skyni hefur Jósafat látið
stækka mikinn fjölda gam-
alla mynda frá fyrri hluta
aldarinnar. Skipsllkönum
hefur Jósafat safnað lengi og
hefur hann látið smíða þau
fyrir sig á Kanaríeyjum og í
Noregi. Það ereinn hlutur,
sem mig vantar í safnið, en
það er góð gufuvél. Ég hef
leitað mikið hérlendis, en
ekki orðið ágengt, en vonast
hins vegar til að geta orðið
mér úti um gufuvél úti f
Noregi. íslendingar verða aö
eignast heillega gufuvél, því
sú vél átti ríkan þátt í að gera
ísland að því sem það er í
dag.“
Jósafat segir, að nú sé
hann að leita eftir hagleiks-
manni, sem hafi áhuga á að
gera upp gamla muni og geti
aðstoðað við að koma mun-
um fyrir á safninu. Næsta
skref hjá Jósafat er síðan að
byggja áttstrendan turn utan
á verksmiðjuhúsið, en þar
verður gengið inn í safnið.
Hann viðurkennir að kostn-
aður við að koma upp safn-
inu sé orðinn mikill. „En hvað
gerir maður ekki fyrir ánægj-
una og ég ætla mér ekki að
vera með neinn aðgangseyri
að safninu, allavega ekki til
að byrja með,“ segir hann að
lokum.
NordEX norrsno viðshiptosímaskráin 1989 er í
burðarliðnum. íilhynntu þátttöhu sem fyrst
ordEX gæti auðveldað þér og
fyrirtæki þínu leiðir að nýjum
viðskiptasamböndum.
NordEX er norræn viðskipta-
símaskrá, sem hefur að geyma
upplýsingar um rúmlega 10.000
fyrirtæki á Norðurlöndum.
NordEX er gefin út á 5 tungumál-
um og dreift ókeypis til innflytj-
enda og annarra, sem leita eftir
nýjum viðskiptasamböndum.
í NordEX gefst fyrirtækjum
kostur á að auglýsa og kynna
starfsemi sína með nýjum fiætti.
Við hvetjum alla þá sem hafa
fengið gögn varðandi NordEX
1989 að senda þau sem allra fyrst
í pósthólf 311, 121 Reykjavík.
Þeir sem ekki hafa fengið send
gögn, en hafa áhuga á að vera
með, eru vinsamlega beðnir um
að hafa samband við auglýsinga-
deild símaskrárinnar í síma
29141.
Mundu, að NordEX 1989, norr- .
æna viðskiptasímaskráin, er alveg
í burðarliðnum.
PÓSTUR OG SÍMI I