Alþýðublaðið - 23.07.1988, Blaðsíða 8

8
gimar Eydal, tónlistarmaö-
'íg verð á tjaldstœðinu
; býð ráðstefnugestum
->p á kaffi. “
Laugardagur 23. júH -1988 ■
Kristján Guðbjartsson, verslunarmaður
„Lít á þetta sem frí. “
snjoll hugmynd. Hann langar
þó ekkert tiltakanlega til aö
vera viöstaddur, enda kom
það aldrei til. Aö ráðstefn-
unni lokinni mun Gísli hins
vegar fljúga til Kaupmanna-
hafnar og eiga þar stutt sum-
arfrí meö konunni.
Apspurður um þaö, hvort
hann héldi að svona kvenna-
fundur skilaði einhverju
áþreifanlegu, sagöi Gísli aö
hann teldi næsta víst aö
árangurinn gæti oröið mikill.
Efnahagsbandalagið íhugaöi
núna aö halda annað kvenna-
ár og Nordisk Forum gæti ef
til vill leitt til þess aö Noröur-
landaráð gengist fyriröðru
kvennaári eða einhverju álíka
átaki. Þar að auki mætti bú-
ast við því aö konurnar, sem
færu á ráðstefnuna, kæmu
heim endurnýjaöar af baráttu-
krafti. Það væri einnig mikils-
verður árangur. „Þess vegna
styð ég þetta heils hugar.“
Ættingjar af eldri kynslóð-
inni eru ekkert farnir að
bjóða Gísla aðstoð sína enn
sem komið er, þó slík tilboð
geti svo sem átt eftir að
skjóta upp kollinum. Hann
segist líka vera alvanur að sjá
um sig sjálfur og það viti fjöl-
skyldan mætavel. „Ég vinn
líka m.a. við það að elda of-
aní átta krakka a.m.k. einu
sinni í viku, þannig að ég
ætti að vera þaulvanur. Síðan
bjó ég einnig á tímabili með
tveimur öðrum strákum og
við björguðum okkur ágæt-
lega. Annars laga ég nú
kannski sjaldnar mat en kon-
an mín, en ég þvæ líka og
skúra mun oftar. Við höfum
verkaskiptingu á þessu.“
„ÞVOTTAVÉLIN STÆRSTI
ÞRÖSKULDUR KARLA
Á LEIÐ TIL SJÁLFSBJARGAR“
„INGIMAR EYDAL, tónlist-
armaður á Akureyri, ætlar
sko barasta að elta konuna
sínatil Osló!“ Þannig hljóm-
aði orðrómur, sem barst suð-
ur yfir heiðar, svo við slógum
á þráðinn til að athuga hvort
þetta væri virkilega satt.
— Ingimar Eydal?
„Sá er maðurinn."
— Ætlar jiú til Osló i byrj-
un ágúst?
„Ég held nú það. Þú getur
gengið að mér visum á tjald-
stæðinu, þar sem ég hef
hugsaö mér að bjóða ráð-
stefnugestum í kaffi á kvöld-
in. Ja, eða hafragraut á
morgnana...
Annars ámálgaði ég það
reyndar við konuna mína og
stallsystur hennar, að ég
fengi að gista hjá þeim til
skiptis, ef það rigndi. En
þeim leist ekkert á það, svo
ég dró það tilboð mitt fljótt
til baka. Því var ekki nógu vel
tekið."
— Þú afsakar, en í hvaða
erindum verður þú þarna i
Noregi á nákvæmlega sama
tima og frúin er á kvenna-
ráðstefnu?
„Við hjónin höfum ferðast
mikið um Evrópu með því aö
leigja okkur bíl og sofa í
tjaldi. Og það er gamall
draumur að keyra svolítið um
Noreg. Þegar í Ijós kom, að
Kennarasambandið er með
hópferð til Osló í ágústbyrj-
un, ákvað ég þess vegna að
skella mér. Eftir að Nordisk
Forum lýkur munum við þvi
aka út í óvissuna — tvö ein í
tangó, með tjaldið í fartesk-
inu! Það er bara verst, að þeir
eru á svo lágu menningar-
stigi þarna í Noregi að það er
ekki hægt að fá leigðan
Skoda. Við neyðumst þess
vegna til að taka VW-Golf,
eða einhvern slíkan.
Ég var raunar að lesa það í
dagblaði, að norskar hrað-
brautirværu lengstu blla-
stæði í heimi! Þæreru svo
fáar og bílarnir svo margir á
þeim, að umferðin ku ganga
alveg lögurhægt. Þannig að
þetta getur orðið merkileg
reynsla."
— Er langt sidan konan
þin ákvað aö fara á Nordisk
Forum?
„Hún er í stjórn BSRB og
það var rætt í stjórninni hvort
ekki væri við hæfi að banda-
lagið sendi fulltrúa á ráð-
stefnuna. Það sýndist vist
sitt hverjum, því þetta eru jú
samtök allra, sem vinna hjá
því opinbera — ekki bara
kvenna. En mál, sem varða
helming þjóðarinnar, hljóta
líka að varða hinn helminginn
og þess vegna var ákveðið að
BSRB tæki þátt í þessu.
Mér fyndist fáránlegt að
ræða þessi mál ekki, en mér
finnst hins vegar fáránlegt að
útiloka karla frá þátttöku.
Jafnréttismál verða aldrei
leyst með því að útrýma karl-
rembu og taka upp kven-
rembu í staðinn. Þessar fem-
inista-lausnir virðast byggjast
á ákveðnum refsistigum
gagnvart körlum. Það á að
setja okkur i skuggann
næstu tvöhundruð árin eða
svo, af þvi að við höfum ráðið
meiru hingað til! Lausn máls-
ins felst hins vegar í réttlæti
og það get ég orðað í einni
setningu: Enginn skal gjalda
eða njóta skoðana sinna,
kynferðis eða litarháttar.
Þess vegna er rangt að
stofna til umfangsmikillar
umræðu um jafnréttismál og
segja „Þú mátt ekki koma,
karl minn. Þú ert ekki af
„réttu“ kyni.“
Á tímabili var ég að hugsa
um að standa með kröfu-
spjald fyrir utan ráðstefnu-
svæðið, en ætli ég sleppi því
ekki. Og líklega læt ég held-
ur ekkert verða úr því að
kæra þetta mannréttindabrot
til norska félagsmálaráðu-
neytisins og fá úrskurð í mál-
inu. Þó gæti verið gaman að
láta tvo fíleflda lögregluþjóna
fylgja sér inn á svæðið, ef
slíkur úrskurður fengist!
Ég verð þó að viðurkenna,
að ég hef litla hugmynd um
hvað á að ræða þarna. Nema
hvað ég veit að mikið verður
fjallað um vandamál tengd
þessum aðkomuvinnukrafti,
sem svo mikið meira er um á
hinum Norðurlöndunum en
hér hjá okkur. Þessar erlendu
konur eru víst mjög aftarlega
á merinni og það er örugg-
lega nauðsynlegt að gera
eitthvað í þeim málum. En
það verður svo margt í gangi
í einu á þinginu, þannig að
okkar konur geta þá bara ein-
beitt sér að einhverju öðru.“
— Ætlar þú aö stelast inn
á ráðstefnusvæðið eða fylgj-
ast eingöngu með úr fjar-
lægð?
„Það fer svolítiö eftir því
hvort það rignir óskaplega
mikið eða ekki. Ef þú sérð í
blöðunum að langur útlend-
ingur hafi verið tekinn fastur
þar sem hann reyndi aö kom-
ast inn um kjallaraglugga á
ráðstefnuhótelinu, þá gæti
verið að ég hefði gefist upp á
tjaldlífinu. Annars fer ég ekki
fyrr en 2. ágúst og þá verður
ráðstefnan nærri hálfnuð."
— Hvað hefurðu hugsað
þér að gera í matarmálum
eftir aö konan er farin?
„Ég er alveg sjálfbjarga á
því sviði, enda var ég heima-
vinnandi húsmóðir á meðan
konan mín var i námi. Sömu-
leiðis var ég einn í fram-
haldsnámi í Reykjavik fyrir
tveimur árum og þá kokkaði
ég ofaní mig sjálfur. Það er
ekkert vandamál.
Það eina, sem ekki hefur
veriö talið borga sig að
hleypa mér í, er þvottavélin.
Ég hef aldrei getað skilið af
hverju rjiá blanda sumu sam-
an en ekki öðru. Þvottavélin
er örugglega stærsti þrösk-
uldur okkar karlmanna á vegi
til sjálfsbjargar. Ef við náum
tökum á henni er þetta komið
hjá okkur!
Heyrðu, mannstu eftir
sjónvarpsþættinum í tengsl-
um við seinni kvennafridag-
inn, þar sem Albert og
Gvendur jaki voru látnir búa
um rúm? Ég átti erindi á bíla-
verkstæði um þetta leyti og
kom þá að bifvélavirkjanum
með höfuðið undir bílbretti,
sem hann var að losa. Hann
stakk hausnum undan brett-
inu og sagði rétt si svona:
„Hvað heldurðu að sá dagur
heiti, þegar við karlmenn fá-
um einhverjar konur — jafn-
vel verkfæralausar — til að
taka bretti af bíl, tökum af
þessu sjónvarpsmynd og lát-
um alþjóð hlæja það þeirn?"
Þetta myndum við karlarnir
aldrei gera!“
Þegar ég byrjaði að kryfja
jafnréttismál til mergjar, hélt
ég að það dygði að fá konur
upp í steypubíla og stórar
gröfur og karla í barnagæslu
og slík störf. Ég vil nefnilega
gera sem minnst úr þessum
eðlislæga mismun á kynjun-
um, t.d. að konur séu meira
fyrir finvinnu. Bestu klæð-
skerar og kokkar heims eru
karlar og þar erum við þó
komin á „sérsvið" kvenna.
Hins vegar sér maður þessa
verkaskiptingu einfaldlega
með því að fletta upp í gömlu
dýrafræðinni sinni. Kvenfugl-
inn liggur á eggjunum og
karlfuglinn flýgur um og nær
i orma, eða öfugt. Það er allt-
af einhver verkaskipting, svo
hún er sjálfsagt eðlileg. En ef
fuglum væru greidd laun sæi
ég auðvitað enga ástæðu til
að karlfuglinn fengi meira en
kvenfuglinn!"
„MÉR LEIÐIST EFLAUST
Á KVÖLDIN“
KRISTJÁN GUÐBJARTS-
SON, verslunarmaður, sagði í
samtali við Helgarblað Al-
þýðublaðsins að honum litist
alveg ágætlega á það að eig-
inkonan færi á Nordisk For-
um. Þetta hefði lengi staðið
til og ekkert nema gott um
það að segja, þó það gæti
vel verið að sér og krökkun-
um myndi leiðast svoliHð á
kvöldin. Sérstaklega fyndist
dótturinni tómlegt á heimil-
inu, þegar mamma væri f
burtu.
„Ég lít fyrst og fremst á
þetta sem frí og finnst að
það mætti gera meira af
þessu. Þarna gefst mörgum
konum tækifæri á að komast
til útlanda á hagstæðum
kjörum. Konum, sem annars
hefðu ekki efni á utanlands-
ferðum." Sagðist Kristján
samt álíta að Nordisk Forum
skilaði miklu fyrir þær konur,
sem þangað færu. Þetta hlyti
að hleypa auknum krafti í allt
félagsstarf, þegar þær kæmu
heim.
Ekki vildi Kristján viður-
kenna að hann kviði því að
frúin brygði sér til Noregs og
skildi hann eftir með börn og
bú. Og, eins og sönnum
sjentilmanni sæmir, þvertók
hann fyrir að hlakka til þess-
ara tíu daga. Þetta er í fyrsta
sinn, sem frúin ferðast ein til
annarra landa. Kristján hefur
þó þurft að spjara sig einn,
þegar konan hefur farið í
stutt kvennaorlof innanlands,
en hún er í Orlofsnefnd hús-
mæðra.
Kristján taldi enga þörf á
að halda sambærilega ráð-
stefnu fyrir karla, enda væru
þeir mun meira á ferðinni en
konur — t.d. á vegum fyrir-
tækja og stofnana. „Mér
finnst að verkalýðsfélögin
ættu að beita sér dálítið fyrir
utanlandsferðum fyrir félags-
menn sina; ekki síst fyrir þá
eldri, sem hættir eru að
vinna og fá litlar sem engar
lífeyrissjóðsgreiðslur."
Þó Kristján segðist líta á
þetta ferðalag sem skemmti-
ferö var hann ekki viss um að
sín kona hefði mikinn tlma til
að slaka á i Osló. Hún væri
„félagsmálakona" og væri í
forystusveit kvenfélags-
kvenna. Hefði t.d. verið for-
maður stórs kvenfélags í átta
ár.
Ekki hefur Kristján hugsað
sér að hafa samflot með öðr-
um grasekkjumönnum í mat-
ar- eða skemmtanamálum,
heldur ætlar hann og dóttir
þeirra hjóna að elda í sam-
einingu þessa tlu daga. Og
matseðillinn? „Það verður ef-
laust mikið um pízzur og þvl-
líkt. Svo munum við að öllum
líkindum einhvern tímann
fara út að borða.“ Sagðist
Kristján búast við því að eig-
inkonan skildi eftir byrgðir af
straujuðum skyrtum, hreinum
sokkum og sliku, enda
myndu þvottar eflaust sitja á
hakanum þar til hún kæmi
aftur heim.