Tíminn - 25.11.1967, Blaðsíða 9

LAUGARDAGUR 25. nóvember 1967.
TIMINN
y
Utgefandi. FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Framkvæmdastjóri: Kristján Benediktsson Ritstjórar: Þórartan
Þórartasson (áb) Andrés Kristjánsson. Jón Helgason og tadriði
G. Þorsteinsson Fulltrúi ritstjórnar: Tómas Karlsson Aug-
lýsingastjóri: Steingrimui Gislason Ritstj.skrifstofur ' Eddu-
húsinu. simar 18300—18305 Skrifsofur- Bankastrætl 7 Af-
greiðslusímr 12323 Auglýsingasimi 19523 Aðrar skrifstofur,
sími 18300 Askrifurgjald kr 105.00 á mán tnnanlands — 1
lausasölu kr 7.00 eint — Prentsmiðjan EDDA b. f.
Þyngsti dómurinn
Ákvörðun ríkisstjórnarinnar um nýja gengisskrán-
ingu hefur loksins verið birt. Hún'er á þá leið, að gengi
íslenzkrar krónu hefur verið fellt um tæp 25%. í reynd
þýðir þetta, að erlendur gjalamiðill, sem ekki hefur verið
verðfelldm' að undanförnu, t.d. dcllarinn, hækkar í verði
um nær 33%. Á þeiim erlendum gjaldmiðli, sem hefur
verið verðfelldur undanfarið, verður hækkunin hlutfalls-
lega minni, en þó mjög veruleg i öllum tilíellum, því að
engin ríkisstjórn hefur fellt gjaldmiðil sinn nándar nærri
eins mikið og íslenzka ríkisstjórnm-
Ens og áður hefur verið rakið hér í blaðinu, hefði
5—6% gengislækkun nægt, ef bæta hefði átt útflutn-
ingsatvinnuvegunum tjónið af falli sterlingspundsins með
gengisfellingu. Öll lækkun ísiehzku krónunnar umfram
þessi 5—6%, stafar af annarri ástæðu en falli sterUngs-
pundsins.
Þessi önnur ástæða er næsta augljós. Hún er fólgin
í rangri stjórnarstefnu á undanförnum árum. Hún er
afleiðing „viðreisnarstefnunnar" svoneíndu. Seinast var
gengi íslenzkrar krónu breytt a arinu 1961. Á þeim sex
árum, sem síðan eru hðin, heiur þjoðin búið við hag-
stæðari viðskiptakjör en nokkru sinni fyrr. Þótt verð-
lækkun hafi orðið á útflutningsverði nokkurra vara sein-
ustu mánuðina frá því er það var allra hæst, er verðlag
útflutningsvara í dag heldur hærra en meðalverð seinustu
fimm ára. Miðað við hin hagstæðu skilyrði á umræddu
sex ára tímabili, hefðum við átt að geta haldið gengi
krónunnar óbreyttu, þrátt fyrn* fall sterlingspundsins, ef
sæmilega hefði verið stjórndö. Við hefðum, miðað við
framangreindar ástæður, átt að geta gert það miklu
fremur en t. d. Norðmenn og Sviar. Það sem hér gerir
gæfumuninn, er stjórnarstefna undanfarinna ára.
í stað þess að búa áfram við óbreytt gengi, er krónan
lækkuð um 25%. Slík er afleiðmg „viðreisnarstefnunn-
ar“. Og þetta er ekki dómur neínna óvilhallra manna
um afleiðingar „viðreisnarinnar“ Þetta er dómur höf-
unda hennar, sem jafnframt haía iramfylgt henni í verki.
í upphafi var því lýst, að það væri tilgangurinn með
„viðreisninni11 að tryggja stöðugan gjaldeyri, enda væri
það undirstaða heilbrigðs efnahagslífs- Hér blasir við
árangurinn!
Hin nýja gengislækkun er þyngsti áfellisdómurinn um
„viðreisnina“, sem felldur hefur verið til þessa dags.
Hann er miklu þyngri en öll þau fordæmingarorð, sem
stjórnarandstaðan hefur sagt um hana. Og þessi dómur
er kveðinn upp af ríkisstjómmni sjálfri.
Þetta er þriðja gengisfellingm í tíð núverandi ríkis-
stjórnar. Báðar hinar fyrri hafa aðeins gert ilit verra,
því að stjómin hefur hvorki haft vit eða getu til að
gera raunhæfar hliðarráðstafamr. Engar líkur eru til að
henni takist betur nú. A.m.k. bendir ekkert til að henni
hafi vaxið vit og geta, heldur öfugt.
Rikisstjórnin hefur með hmni stórfelldu gengisfell-
ingu játað, að stefna hennar hafi fullkomlega misheppn-
azt- Eina rétta ályktunin, sem stiornin gat dregið af því,
var að segja af sér og eiga þátt í samstilltri viðleitni
þjóðarinnar til að sigrast á efnahagsvandanum. f þess
stað heldur hún óbreyttri stefnu og leitar aðeins mála-
myndasamstarfs við stéttarsamtöKin. Slík stjórn getur
ekki leyst vandann, heldur aðems gert hann meiri. Hún
á að víkja. í eðlilegu samræmi við það hefur stjómar-
andstaðan flutt á Alþingi vantraust á ríkisstjórnina.
Fréttabréf frá Sameinuðu þjóðunum:
Verður íbúataia heimsins tvö-
falt hærri árið 2005 en nú?
Verða Indveriar orðnir þrefalt fleiri eftir 46 ár?
Samkvæmt nýjustu útreikn-
íngum er tala jarðarbúa nú
3.356.000.000, segir í nýút-
Komnu riti Sameinuðu þjóð-
inna um manntal. Hún hækkar
um 1,9 prósent á ári hverju.
Með sama vaxtarhraða verður
ibúatala heimsins tvöfalt hærri
árið 2005 en hún er nú, þ.e.a.s.
á tæpum 40 árum. Landið sem
flesta hefur íbúana, Kína,
mun tvöfalda íbúatöluna á
næstu 46 árum, ásamt
xtandaríkjunum og Sovétríkjun
um, en á sama tíma mun næst
mannflesta land heims, Ind-
land. þrefalda íbúatöluna, og
annað mannmargt land, Brasi-
iía, mun fjórfalda íbúatöluna
á þessum fjórum áratugum.
Upplýsingarnar í umræddri
arbók Sameinuðu þjóðanna eru
frá miðju ári 1966. Þá hafði
:arðarbúum fjölgað um 61 milj.
á einu ári. Það jafngildir dag-
iegri mannfjölgun sem nemur
167.000 einstaklingum.
Meðal annarra upplýsinga í
arbókinni má nefna eftirfar-
andi:
•k Náiega þrír fjórðu hlutar
eða 72 prósent mannkynsins
búa i vanþróuðum löndum.
Heimingur mannkyns býr í
Asiu.
★ í vaniþróuðum löndum eru
41 prósent íbúanna undir 15
ára aldri, en í iðnaðarlöndun
um er hlutfallstalan 28 pr.
■k Dánartalan fyrir allan heim
inn var á fyrra helmingi
þessa áratugs 16 á hiverja
1000 íbúa. f iðnaðarlöndun-
um var dánartalan 9 pró-
mille, en í vanþróuðum lönd
um var hún tvöfalt hærri.
★ Fæðingartalan (miðað við
hverja 1000 íbúa) var á ár-
unum 1960—64 að meðaltali
40 í vanþróuðum löndum, en
21 í iðnaðarlöndum.
k Meðalaldur manna hefur
stöðugt hækkað á síðustu 20
árum. í flestum löndum er
hann samt hærri hjá konum
en körlum.
Árbók Sameinuðu þjóðanna
nefur að geyma tölur frá ná-
iega öllum löndum heims um
íbúatjölda, frjóisemi, diánartölu,
hjónabönd og hjónaskilnaði,
íbúafjölda stærstu borga o.s.
frv. Á hverju ári tekur hún
fyrir eitt tiltekið svið. Að
þessu sinni er manndauði sér-
stakiega tekinn fyrir og honum
gcrð mjög ítarleg skil.
Á miðju ári 1966 skiptust
iarðarbúar þannig: Afríka 318
milljónir, Norður-Amerika 217
milljónir, rómanska Ameríka
253 milljónir, Asía 1868 millj.,
Evrópa 449 milljónir, Ástralía
Nýja Sjáland og Suðurhafseyj-
ar '7 miljónir og Sovétríkin
233 milljónir, samtals 3.356.
000.000.
Örasta fólksfjölgunin
Örasta fólksfjölgunin á sér
stað Mið-Ameríku, þar sem
fiölgumn nemur nú 3,5 prósent
um árlega Hægastur er vöxtur
mn Austur-Evrópu, 0,6 pró-
sent. Hér eru tölur fyrir nokk-
ur einstök lönd: Kina (að For
mósu frátalinni) 1,5 prósent;
mdlanri 2,4 prósent og Brasilía
3 prósent.
Þau tíu lönd sem flesta hafa
íbúanna eru sem hér segir
talið * milljónum):
Kína (án Formósu) 710
Indland 498
->ovétríkin 233
Bandaríkin 197
indónesía 107
Pakistan 105
J apan 99
Brasilia 85
Nigeria 59
Vestur-Þýzkaland 57
Mesta þéttbýlið
Þéltbvlið hefur aukizt örast
• Asíu. þar sem nú búa 68
manns á hvern ferkílómetra
iands. Þó er þéttbýlið þar ekki
eins mikið og í Evrópu, þar
sem búa 91 maður á hvern
ferkíiómetra. Af Evrópulönd-
um hefur Holland mest þétt-
býli með 371 mann á ferkm.,
»n næst koma England og
Wales með 319 og Belgía með
312 menn á ferkilómetra. —
Á eynni Möltu búa menn einn-
íg þétt, þvi þar eru 1005 íbúar
i hvern ferkílómetra.
Landrými er hins vegar nægi
legl í Botswana í sunnanverðri
Afríku þar sem einn ^ maður
er á ferkílómetra og í Ástralíu
og Kanada, sem hvort hefur
tvo íbúa á ferkílómetra.
Þegar heimurinn er tekinn
heild eru 25 manns á hvern
ferkílómetra.
Færri ungbörn deyja
Ungbarnadauðinn hefur minnk
að verulega í nokkrum lönd-
'un síðasta áratuginn. í Hong
Kong hefur hann t.d. Iækkað
um 59,1 prósent, í Sovétríkjun
um um 55 og í Japan um
•53,5 prósent.
Lækkun ungbarnadauðans í
vanþróuðu löndunum hefur ver
ið mikiu örari en hún var f
'ðnaðarlöndum nútimans þegar
'þau voru á svipuðu stigi. T.d.
'ók það 45 ár á Jamaica að
mmnka ungbarnadauðann úr
'75 niður í 48. Svíar þurftu
íbúatala
Foiksfjölgun (meðalaukning á
ári ■ % á árunum 1958—66)
Þétbbýli (íbúar á hvern m2)
Hjónabönd á hverja 1000 íbúa.
Iljónaskilnaðir á hverja 1000 íb.
Ungbarnadánartala (barnslát á
fyrsta ári á hver 1000 börn
fædd lifandi)
Meðaiaidur (áætiuð æviár við
fæðingu)
Drengir
Stúlkur
Að ákveða stærð
fiöfskyldunnar
í nútímaþjóðfélagi merkja
íramfarír ekki einungis, að
inenn keppi eftir betri lífskjör-
um, heldur einnig að menn séu
þess umkomnir að takmarka
stærð fjölskyldu sinnar eftir
eigir börfum, sagði U Thant
. nýbirtu ávarp' til mannfjölg
anarnefndaj Sameinuðu þjóð-
anna þegar hiún kom saman
til fundar í Genf ekki alls fyrir
——amibiiIvMii*. 'f' nmna—
110 ár til þess að ná sama ár-
angri (frá 1825 til 1935).
Lægsta ungbarnadánartala
t barnslát á fyrsta æviári miðað
■'ið hver 1000 börn fædd lif-
.mdi) er nú. í Svíþjóð (13,3),
\iðurlöndum (14,4) og á ís-
'andi (15). í vanþróuðum Iönd
um eru 60—100 eða þar yfir
ekki óaigengar tölur í Búrúndi
sr ungbarnadánartalan 150, 1
áuður-Afríku 136 (þessi tala á
við afrískU' íbúana eingöngu,
bvi ungbarnadánartala hvíta
kynstoínsins þar í landi er
29,2) og í Chile 107.
Hvaða borgir eru
srærstar?
í árbókinni er að finna íbúa
ólu um 1500 borga (höfuðstaða
cð: borga með 100.000 íbúa og
meira). Hverjar séu tíu stærstu
borgir heims veltur að nokkru
á þvi hvort útborgir eru reikn
aöar með eða ekki:
An útb. Með útb.
(í milljónum)
New York 7,9 11,3
Tókió 8,9 10,9
uondon 7,9
Paris 2,8 7,4
Buenos Aires 3,0 7,0
ájanghai 6,9 —
Los Angeles — 6,8
Chicago — 6,6
vloskva 6,4 6,5
Bombay 4,8
Árbókin sem nefnist „United
National Demographic Year-
book 1966“, kostar andvirði 11
Joilara óinnbundin og 15 doll-
ara innbundin. Hana má panta
(Sales number 67. XIII.l) frá
Ejnar Munksgaards boghandel,
Norðurlönd eru sóttar i nýút-
Manntalsupplýsingar
um Norðurlönd
Eftirfarandi upplýsingar um
Norðurlönt* eru stótar í nýút-
komna árbók Sameinuðu þjóð-
inna, „United Nations Demo-
graphic Yearbook 1966“ Þær
eru frá miðju síðasta ári eða
t nokkrum tilvikum frá miðju
ór' i965
Dantn. Finnl. ísl. Nor. Svíþj.
4,7 4,6 0,195 3,7 7,8
0,6 0,8 1,8 0,8 0,7
lli 14 2,0 12 17
8,8 8,2 8,1 6,8 7,8
1,36 0,98 1,03 0.69 1,24
i8,7 17,6 15,0 16,4 13.3
70,3 64,9 70,7 71,3 71,6
74,6 71.5 75,0 75,5 75,7
löngu U Thant hrósaði nefnd-
mni, sem á 20 ára afmæli á
bessu ári. fyrir mikilsvert starf
iiennai þágu fólksfjölgunar
vandans og minnti a að tillaga
<em netndin hafði lagt fram um
aukna hjálp Sameinuðu þjóð-
mna við ríki sem væru að gera
aætlanu um takraörkun fólks-
■ jölgunai hefði nú hlotið stuðn
ing Efnahags- og telagsmála-
raðsuis of Allsherjarþingsins.
iFrá upplýsingaskrif-
stofu S.þ. í Khöfn)
>

ui