Tíminn - 25.11.1967, Blaðsíða 12

12
TÍMTNN
fieCGftlHk&GCR 25. návember 7961.
J&m
6ENGISFELLINGIN
Framhals af bls. 1.
og bæikbar verlí dolLarsios úr 43
krónum í 57 ferórOTE. Vegna l'æfek
unar sterlimigspuradlsins br-eyitist
gemgi krónfHimar igagnivart því
mininia og vieiöar pmndið nú 136,80
fer. '
Ágreinimgiur vœrl um þaS, hjy>e.i
igengisíeillinigiin ætti aS vera mik-
1 en hann kvað'st efeki viija taífea
á þessu stigi uipp dieilur um þaS,
'þvá afgreiSa yrði þietta frumivairp
mieð miklu hr.aði svo áð banlfeavið-
skipti gætu hafizt á mjánudag.
Þess vegma væru ýmiis atriði efcki
í þessu fmmivaripi, sem ætla miætti
að valdiíö gæitu dieillum. Frum-
vörip um önnur aitriði, sem mauö-
syniiegt ér að setja liöggjöf um í
siamlbandi við genigiisiæfekunima
verða flutt eftir heligi og önnur
eimis fljiótt oig kostar e-r. Kamn
að vera, að einhver átoviæði vamti
um verðlagsmáil en í gildi er verð
stöövun, sem verðlagsnefnd hefur
sett að ósk níkisistjiórnarinnar e£t-
ir að Jögin um vierðstöðvun voru
failin úr gildii. Átovæði fmm-
vanpsinis eru í filestu samMjóða
ákvæðum um þau atriði, sem um
er fjalilað í fmrmyarpinu, og ver-
ið ■ hefur í hliðstæðum firumviöxp-
uim, sem flutt hafa verið við fyrri
gehigisfiellimgar.
Gerði ráðherramn sivo grein
fyrir. einstölkum greinum fnum-
varpsins.
Fnuimwarp um vierðiagsiuipphót
er eitt þeirra frumvarpa, sem
laigt verður fram eins fljótt og
viö verður kornið og vonandi á
rnorgun. 1. grein þiess fruimvarps
er efnislega um iþað, að launiþeg-
ar skuii fá v&itöluuipphót 1. ■ dies.
n. k. samfcivæmit nýju vísitöluinni,
veigna hæfekana, siem urðu á tírna
bilinu 1. ágúst tii 1. móv. samtov.
útreilkninigum kaupliagsnefndar en
efeki aðra uipplbót, þar tii samniimg
ar -bafa verið gerðir við vimnu-
veitemidu.r. Ríkisstjónnin telur, að
mjög óæsfeiiegt sé, að vísitala
hæfeki sjáilfivirkt með bækkumum,
sem stafa af genigislfielinigunni og
JOHNS-MANVILLE
Glerullareinangrun
Fleii og fleiri not? Johns-
Manville glerullareinangrun-
ma aoeð álpappirnum.
Ends eit* bezta einangrunar-
sfn'P op iafnframt það
odýrasta
béi areiðie álíka fyrir 4” .
J M gieruli og 2Í4 ” frauð-
piast.einangrun og fáið auk
oesf áinappír með.
rtagkvæmii greiðsluskilmálar
-Sendum um land allt —
iafnve? flugfragt borgar sig.
Jón Loftsson hf.
Hringbraut 121. Simi 10600.
Akureyri:
Glerárgötu 26. Sími 21344.
jþfví sé riáðigent að fleffika niður öJi
láfewiæði í Iðgum um kauipgjalds-
vísitiöTU'. Það er ekfci verjiandi að
íhalda lagahoði um kaupgjaldsvísi-
tölu mieðan áhriif vísitölun.mar eru
að feoma taam. Hiins vegar er ekk
ert bianin vdð því að bækfeaiHr verði
á grnntnfeaiutpi Miðsitliórin Ailþýðu-
samlbainds Miands hefur sa.mþyfekt
á fendi í dag, að beina því tiil
allra samfbajndisaðiTia siimma að
fnesita boðuðum verkfiöttlum. La®
hiamn síðian bréf frá Hannihal
iVlalltíiimiarssyni um þetta efni
Lýsti hamn yfir eimdnegnum vittja
rlífeiisstj'órnarininar utm áframhaíld-
andi samstanf við verfcailý'ðshre'yf
Smguina um ráðstafanir til að bægja
láflölium, sem mest frá þehn, sem
vlerist eiiga með að bæta á sig byrð
um.
Frumvaripið um riáðlstaifianir
veigna gengislækfeunarinnar ifier
hér á eftir:
1. gr. Frá gildistöfeu þessara
laga skal við áikvörðun verðtolls
og annarra gjalda á inmfluttum
vörum, þ. á m. sölusfcatts, reifena
fob-verðmæti þcirra á hinu nýja
giengi. Sama glildir um annan kost
að í ciÞverði, þar á meðal flutn
ingsbostnað, sé hann átovéðinn í
erlendum gjaldeyri, þannig að
kriónuvirði bans breytist sjáilf-
krafa til samræmis við hið nýja
gengi, ef gredðsla fer fram eftir
giidistöku þessara laga. Á inn-
flutningsifarmskrám, sem farm-
flytjendur afbenda tollyfirvöldum,
skal flutnmgsgjald tilgreint í ís-
lenZkum krónum.
í folb-verðmæti skal reikna all-
an erlendan kostnað, sem á er
fallinn, þá er vara er komin í far-
artæki það, sem flytur bana til
fsTands.
Ákvæði 1. málsg. þessarar gr.
giTda á hTiðstæðan hátt um öli
önnur gjöld af innfluttum vörum,
sem innheimt eru af tollyfirvöld
um og ákveðin eru sem hundraðs
hluti af vöruverðmæti.
Nú hefur innflytjandi fyrir 19.
nóvember 1967 afhent til toll-
meðferðar skjöl, sem eru að öllu
leyti fulinægjandi tiT þess að bægt
sé að tollafgreiða viðkomar.di vöra
þegar í staö, og sakl þá miða gjöld
af henni við eldra gengið, en þó
því aðeins, að tollafgreiðsla eigi
sér stað fyrir 1. desember 1967.
Áfevæði 1. málsgr. þessarar gr.
gilda við tollafgreiðslu vara, sem
faafa verið afhentar innflytjendum
með leyfi tollyfirvalda gegn trygg
ingu fyrir greiðslu aðflutnings-
gjalda (sbr. 15. gr. tollskrárlaga)
nema fullnaðartollafgreiðsla eigi
sér stað innan tveggjá mánaða frá
gildistöfeu laganna
2. gr. Óheimilt er að liæfcka
verð á birgðum tanfluttra vara sem
TROLOFUNARHRINGAR
Fljói afgreiðsla.
Sendwr gegn pósikröfu
GUOM ÞORSTEINSSON
gullsmiður
ðankas+ræt’ 12,
greiddar hafa verið á gengi í gildi
fyrir 19 . nóvemher 1967, og sama
gildir um verð á birgðum iðnaðar
vara, sem framleiddar eru úr efni
sem greitt hefur verið á eldra
gengi. Til birgða teljast í þessu
sambandi vörur greiddar á eldra
gengi, sem ekki eru komnar í
hendur innflytjenda.
3. gr. Nú á skipafélag kröfu,
siem ákvörðuð er í erlendum gjald
eyri eða miðuð við erlendan gjald
eyri á innlendan aðila vegna farm-
gjalda af innfluittum vörum, er
ekki hafa verið afihentar móttak
ana hennar fyrir gildistöku þess
ara laga, og skal þá einungis heim
ilt að innheimta slíka kröfu á hinu
nýja gengi, að svo miklu leyti sem
skipafélagið á ógreiddan feostnað
utanlands í erlendum gjaldeyri
vegna flutningastarfsemi sinnar,
enda komi samþykki verðlags-
nefndar til.
4. gr. Þá er skilað er til banka
gjaldeyri fyrir útfluttar afurðir
framleiddar fyrir árslok 1967, skal
hann greiddur útflytjanda á því
gengi, er gilti fyrir 19. nóvemher
1967. Rákisstjómin kveður nánar
á um til hvaða afurða þetta
ákvæði skuli taka, og eru ákvarð
anir hennar þar að lútandi fulln
aðarúrskurðir.
Mismunur andvirðis skilaffs
gjaldeyris á eldra gengi og and-
virðist hans á hinu nýja gengi
skv. 1. málsgr. skal færður á sér
stafean reikning á nafni ríkissjóðs
í Seðlabanfeanum. Fé, sem á reikn
inginn kemur, skal með sérstök
um lögum ráðstafað í þágu þeirra
atvinnuvega, sem eiga viðkomandi
afurðaandvirði.
5. gr. Stofna Skal sérstakan
gengisbreytingarreikning í Seðla
bankanum, og skal á hann færa
þann géngismun, er verður vegna
gengisbieytingarinnar hjá einstöfe-
um bönkum. Við útreikning á þess-
um gengismun skal taka tillit til
allra eigna og skulda viðkomandi
banka í erl. gjaldeyri, þá er hið
nýja gengi tekur gildd. Innstæður
og skuldir í krónum á nafni er-
lendra aðila, sem gengistryggðar
eru með sérstökum samningi, þar
með taldir sfeuldareikningar ríkis-
sjóðs gagnvart alþjóðastofnunum,
teljast erlendur gjaldeyrir í þessu
sambandi, og sama gildir um gull
eign Seðlabanfeans. Á þennan
reikning skulu einnig færðar eftir
stöðvar reikninga vegna gengis-
breytinganna 1960 og 1961, sbr.
5 gr. laga nr. 4 frá 20. febrúar
1960 og 1. gr. laga nr. 28 frá 17.
apríl 1962.
Nú hefur bankaálbyrgð til handa
erlendum aðila verið greidd er-
lendis, en ekki greidd í íslenzkum
banka fyrr en eftir 24. nóvember
1967, og skal hún þá gerð upp
á hinu nýja gengi. Ákvæði þetta
gildir ekki um greiðslufrestsálbyrgð
ir, þegar skjöl hafa verið affaent
innfiytjenda fyrir gengisbreyting-
una. Gengismunur, er til verður
vegna ákvæða þessarar málsgrein
ar, skal færður á gengisbreyting
arreikning, sbr. 1. tnálsgr..
6. gr. Tíunda grein laga um
skipan innflutnings- og gjaldeyr
ismála 0. fl. nr. 30 frá 25. maí
1960 orðist svo:
Innheimta má af gjaldeyris- og/
eða innflutningsleyfum allt að 1%
leyfisgjald af fjárihæð þeirri, sem
leyfið hljóðar um. Af gjaldi þessu
skal allt að helmingur, eftir nán-
ari ákvörðun ríkisstjórnarinnar,
ganga til bankanna til að standa
straum af kostnaði við úthlutun
leyfa, en að öðru leyti renni það
í ríkissjóð til greiðslu kostnaðar
við verðlagseftirlit.
Jafnframt falla úr gildi lög nr.
92 frá 22. desemfoer 1965 um
brieytin-g á löigum um skipan inn
flutnings- og gjaldeyrisnrála o.
fl. nr. 30 frá 25. maí 1960.
7. -gr. Rákisstjómtam er heim-
ilt að setja með reglugerð eða á
annan hátt nénari fyrirmæli um
framfevæmd laga þessara.
8. gr. Lög þessi öðlast þegar
gildi.
Athugasemdir við lagafrum-
varp þetta.
í dág 24. nóvember 1967, hefur
Seðlabanki íslands gefið út tilkyun
ingu um nýtt stofngengi íslienzkr
ar krónu. Af þessu 1-eiðir, að nauð
syn-legt er að seitja sérstök lög, er
ifcveði á um ýmis framkvæmdarat-
riði, varðandi gengisbreytiniguna.
Hafa slík lög ætíð verið sett, þeg
ar líkt hefur staðið á. í lagafrum
varpi því, sem hér liggur fyrir,
er þó eingöngu að finn-a þau
á-kvæði, sem mest liggur á að
lögfesta, svo að ekfei sé u-m nem
vafaatriði að ræða, þegar gjald-
eyrisviðskipti hefjast væntanlega
að nýj-u mánudagtan 27. nóvember
á gru-ndvelil hins nýja stofngeng-
is. Síðar verður nauðsynlegt að
setja frekari löggjöf um ýmis
vandamál, er úr þarf að skera
vegna gengisbreytingarinnar.
Yfirledtt má segja, að frum-
varp þetta þurfi ekki mifeilla skýr
inga við, þar sem það er að mestu
1-eyti byggt á þeirri reynslu og
ákvæðum, er áður hafa verið sett,
þegar likt hefur á staðið. Fara
hér á eftir athugasemdir við ein-
stakar greinar þess.
Um 1. gr. Ákvæði þessarar grein
ar eru í aðalatriðum hliðstæð
ákvæðum 7. gr. laga nr. 4/1960
um efnahagsmál og 5. gr. laga
nr. 28/1962 um ráðstafanir vegna
gengishreytingarinnar í ágústmán-
mánuði 1961, og eru þau nauðsyn
leg til að fjalla um meðferð að-
flutningsgjalda, á sama hátt og
verið hefur við fyrri gengisbreyt
ingar.
Um 2. gr. Hér er um að ræða
samhljóða ákvæði og er að finna
í 27. gr. 1. nr. 4/1960 um efna
hagsmál og 12. gr. nr.
28/1962 varðandi gengisbreyting
una 1961 og er se,tt til að tryggja,
að ekki verði um verðhækkunar
ágóða að ræ(Ja af þeim birgðum
erlendra vara, sem greidda-r eru á
eldra genginu.
Um 3. gr. Samlhljóða ákvæði var
ekki í lögum varðandi gengisbreyt
ingarnar 1960 og 1961.
Skipafélögin haía haft áfevæði
í farmsamningum, sem miða farm
gjöld við erlendan gjaldeyri. Munu
þau ákvæði byggð á pví, að veru
legu-r hluti tilkostnaðar skipafé-
la-ga íellur til erlendis, enda standa
félögin að jafnaði í miklum er-
lendum rekstrarskuldum, einkum
við umboðsmenn.
Að því leyti, sem skipafélag á
kröfu í erlendum gjald-eyri á inn-
lendan aðila, eins og segir í upp-
hafi greinarinnar, þá er því aðeins
heiniiit að innheimta umrætt farm
gjald, miðað við hið nýja gengi,
að svo miklu leyti sem skipafélag
ið á ógreiddan erlendan kostnað,
þegar gengisbreytingin tekur gildi,
vegna flutningastarfseminn-ar,
enda komi samþykki ver'ðlags-
nefndar til.
Um 4. gr. Samkvæmt þessari
grein er gert ráð fyrir því, að sá
gjaldeyrir, sem skilað er til banka
fyrir afurðir, sem framleiddar eru
fyrir árslok 1967 skuli greiddur
á hinu gamla gengi. Er talið eðli
legt að miða hér við árslok með
tilliti til þess, að því er sjávar-
afurðir snertir sérstaklega, að
fiskverð það, sem nú gildir, mið
•.asfc við ttaxabiláð til áramóáaiiþegar
verðfegstííaaba tefear vfiS. Þá
aná enn frerrrar ætla, að hæfekana
á framkiðblsufcostníaði vsgna gen-g-
isbneytingarinna-r muni lítt eða
efefei gæta á þeirn staitta tíma, sem
eftta er til ársioka.
Þá er talið sjálfsagt, að þeim
misrnun, sem þama toemur fram,
verði varið í þágu þeirra atvinnu
vega, sem þær afurðir feoma frá,
sem ákvæði þessarar greinar taka
til.
Nánari ráðstöfun á því fé sém
hér um ræðir, feilur htas vegar
ekki in-nan ramma þessara 1-aga
og er því gert ráð fyinir, að um
það verði sett sérstök lög.
Um 5. gr. Ákvæði hliðstæðs efn
is er að ftana í 5. gr. laga nr.
4/1960 og 1. gr. laga nr.
28/1962 og er hér farin sama braut
o-g áður um meðlferð gengismunar
við ban-kana. Aðalefni greinarinn
ar, er að bankarnir hvorki hagnist
né bíði skaða við gengisbreyting
u-na, • o-g er stofnaður gen-gisbreyt
tag-arreikni-ngur við Seðlabanfeann
sem gengi-smunur er færður á. Á
hann eru einnig færðar eftirs-töðv
ar reikniniga vegna gengisbreyting
anna ári-n 1960 og 1961.
í annarri málsgrein er um að
ræða hliðstætt ákvæði og sett var
í lög 4/1960 5. gr. otg lög
28/1962 2. gr. og gengismu-nur,
sem til fellur í þessu samlbamdi,
færður á samfoærilegan hátt og
áður hefur verið. Áfevæði gretaar
innar -n-ær þó eigi til átoyrgða með
erlendum greiðslufresti, þegar
hlutaðeigandi vörnsfcjöl hafa verið
afhent innflytjanda fyrir gengis
breytinguna.
Um 6. gr. í 10. gr. laga nr.
30/1960 var veitt heimild til 1%
leyfisgjalds og hefur sú heimild
frá upphafi verið notað að faálfu
og andvirði skipzt milli gjaldeyris
bankanna, annars vegar vegna
leyfaráitlhlutunar og verðlagseftör-
lits hins vegar.
Með lögum nr. 92/1965 var
ákvæði 10. gr. laga nr. 30/1960
breytt. Heimild um leyfisgjald var
læfekuð í 0,5% og tekið npp nýtt
gjald, sem nam 0,5% a-f gjaldeyr
issölu, sem ganga skyldi til ríkis
s-jóðs.
Með' greininni er nefnt gjald til
ríkissjóðs fellt niður og greinin
orðið að efni til, eins og hiún var
upphaflega sett með lögum nr.
30/1960.
KIRKJUVÍGSLA
Fram-baild af hls. 7.
unum og borið í potoum um
tiveggja km. leið upp úr fjörunni,
þangað sem torfærutoíll gat tekið
það. Var grjótið borið þanni-g á
baki-nu af ýmsum sjálfboða-liðum,
þar á meðal smiðum, rafivirlkjum
Siótonamefndarmönnuim, og sókn
anprestinum sjálfum, svo að segja
má a@ þetta grjót, sem margar
kyinsttóðir í Ólafsrvík ei-ga vonandi
eftir að ganga á um kirfejugólfið,
á sér áreiðaulega sérstæða sögu,
bæði að uppruna og hvernig þess
var aflað“.
Alexander slkýrði frá því, að
byggin-garkostnaður í nóvem-bar
þetta ár hafi verið um 6,6 mittlj-
ónir króna. Fjársöfnunin hefði
g-engið vett, og gefeindur vær-u
rúmlega 200 talsins. Rattcti hann
ýmsar gjafir í ræðu sinni og
nefndi gefendur, en óafturlkræf
framttög, sjóður kirkjunnar og
feirfejugarðsins, gjafir og söfnuin-
arfé nema samtatt-s 4.1 millj-ón
íbróina.
Þaíkkaði hann a-llar gja-firnar.
Etanig þafekaði hann öllum þeim,
er við bygging-u kirkjumnar hafa
unnið, og sagði síðan: — Ég vil
svo óska þess af alhug, að áhrif-
in frá þes-su nývígða helga húsi
olkfear verði ávallt til bless-unar
fyrir ibúa þessa byggðarlags, og
þau áhrif kirkjunnar verði til að
efla trú og kærfeilka til b-le-ssun-
ar f-yrir la-nd ofelkar og þjóð“.
/