Tíminn - 05.12.1967, Blaðsíða 2

14
ÞRIÐJUDAGUR 5. desember 1967
ast á kau'p. «Þessar uppbætur
hiöfðu nnen.n tryggðar í lögum,
n.ú hefiur það ákvæði venð num
ið á brott. Verða menn því að
bera bótalaust iþær verðhækkan-
ir, sem nú verða vegna gengis
laaktenarinnar. Má heita, a5 all
ir kjarasamningar í iandinu séu
iausir og augljóst. að með þess
um vinmuibrögðum er stefnt til
stórátaka um kjaramálin.
Ríkisstjórnin og stjórnarfiokk
arnir segja, að þetta sé lífsnauð
syn: að nema úr lögum vísitölu
trygginguna, því kaupið verði nú
að lækka, sem nemur verðhæikk
u«num vegna gengislækikunarinn
ar, enda stafi hár framleiðslu
kostnaður hér af því, að ‘gróði
veltiáranna hafi runnið. inn í
kaupgjaldið. Honum verði menn
nú að afsala sér. Gengisfallið stafi
af því að kaupið sé of
hátt. Hvert er svo þetta
kaupgjald? Skeðum það:
Almennt verkamannakaup í
hærri flokkunum í DagSbrún t.d.
er 114—118 þús. krónur á ári, ef
un.nið er fulan dagvinnutíma —
300 daga á ári, en Iðjukaup um
108 þús. krónur á ári. Fagmanna
kaup um 130—140 þús. krónur á
ári fyrir íulla dagvinnu. En vísi
tölufjölskyldan er talin þurfa
236 þús. krónur á ári samkvæmt
nýja vísitölugrund'vellinuim.
Og það er þetta kaup, 108—140
þúsund krónur, sem en.gin fijöl
skylda getur lifað af mannsœm
andi lífi, sem stjórnarflokkarnir
segja, að hafi sligað íslenzkt at
vinnulíf u.ndanfarin veltiár, og í
því sé góðærisgróðinn. Og það er
þetta kaup og anrnað Miðstætt,
ásamt tekju'm bændanna, sem
ríkisstjórnin og stjórnarflokkarn
ir hafa nú gert ráðstafanir til
þess að lækki dag frá deai jafn
óðu.m og dýrtíðin vex vegna geng
islækkunarinnar.
Hefur sú ríkisstjórn ekki set
ið nógu lengi. sem engin úrræði
sér önnur en þessi, og svona hef
ur haldið á atvinnu og kjara
máiunum á veltiáruuum.
Þetta kallar ríkisstiórnin síð
an ráðstafanir til tryggingar
vinnufriði — en allir aðrir vita,
að með þessu er innleitt ófrið
arástand í atvinnu og starfslífi
landisins. Þessar ráðstafanir ganga
gersamlega í berhögg við yfir
lýsingar nálega allra stéttarféiaga
landsins, se-m streymt hafa fram
undanfarið ásamt beinum yfir
lýsingum um verkfallsátök. ef
verðtrygging kaups yrði numin
úr lögum.
Áfali fyrir atvinnu-
rekendur líka
Pyrir atvinnurekendur er þetta
einnig mikið áfall, því þeir þyrftu
nú umfram allt starfsfrið, og
ofan á bætist, að ríkiisstjórm, sem
nú hefiur þá trú, að fyrir flestu
skuli ganga að læfcka kauipmátt
launanna, þvd hann sé of mik
iil, mun fljótlega lenda út á þá
braut, að leita leiða tii þess að
gera atvinnurekenduim sem örð
ugast að verða við ósikum laun
þeiganna. Með þessu verður því
öllu stefnt niður á við í stað
þess að snúa blaðinu vi'ð og taka
upp j-ákvœða stefnu í atvinnu og
TÍMGNN
kjaramálum, sem tryggt gæti við
unandi kau-p fyrir eðlilegan vinnu
dag. Til þess þyrfti auðvitað líka
að breyta stefnunni í lánamál
um og miða hama við þarfir at
vinnulífsins og margt fleira að
koma til. En ríkisstjórnin segir,
að það þurfi en.gu að breyta,
nema því, að hætta að verðtryggja
kaupgjaldið og tekjur bændanna
um leið og gengið er fellt, því
hér þurfi ekkert að endurskoða
stjórnarstefnuna. Það hafi verið
farið rétt að öllu. Einungis þetta
kaup, sem ég nefndi, sé of hát.t.
Ráðherrarnir hafa verið þrábeðn
ir um það hér á Alþingi undan
farnar vikur, að sýna fram á,
hvernig fólk geti teki'ð á sig
lækkun á þessu kaupgjaldi, en
reynzt ófáanlegir til þess að gera
slíka'tilraun.
Sama ráðleysið áfram
I ríkisibúskapnum á að vera sama
ráðaleysið áfram og eyðslan sem
fyrr og reiðileysið í fjárfesting
unni og öðru því, sem mestu skipt
ir og veldur því, að við búum
við gengishrun og ömurlegt
kaupgjiald, þegar nágranmaþjóð
irnar búa við farsæla þróun í at
vimnu og kjaramiálum og stöð
ugt verðgildi peninga.
En ríikisstjórnin segir, að ástæð
an sé verðhrun á útflutningsvör
um og aflabrestur. Svo langt
ganga þeir í áróðri sínum í þessu
tilliti, að þeir svifast þess ekki
að bera þróuinina í þessum mál
uim nú saman við verstu áföll,
sem íslenzka þjóðin hefur orðið
fyrir á þessari öld, þ.e.a.s. verð
hrun og markaðshrunið fyrir
stríð. En hverjar eru staðreynd
irnar? Þær segja allt annað. Með
alverðlag helztu útflutningsvara
þessa árs verður álíka hátt og
meðalverð ' síðustu fimm ára, en
á þeim fimm árum hefur meðal
verð á útfluttum vörum verið ó
venjulega hátt og tvö þessara ára
toppverð, sem við höfum naum
ast áður þekkt dæmi til. Þar með
er þessi blekkinig úr sögunni.
Aflabrestur hefur alls ekki orð
ið, þótt aflinn hafi orðið minni
held-ur en síðastliðið ár, sem var
algjört metaflaár í allri sögu
þjóðarinnar.
En hverju eru mennirnir að
reyna að leyna með þessuni frá
leita málflutningi. Það hlýtur að
vera eitthvað m-eira en lítið, sen;
þarf að breiða yfir, bsgar gripið
er til áróðurs af þessu tagi. Það
er ósköp auðvelt að skiijn, hvað
það er, sem leyna þarf. Hér hef
ur orðið að fella gengi íslenzku
krómuinnar þrisvar dnnum á sjö
árum, sfðan þessi st]órn tók við
völdum. Þessi ár hafa þó verið ein
hiver þau beztu, bæði af náttúr
unnar hendi og eins að því er
varðar viðskiptakjör, sem þjóðin
hefur nokkru sinni lifað. Ástæðan
hliýtur því að vera röng stjórn
arstefna og stórfeild mistök í
stjórinarframkvæmdum, en hvorki
verðhrun né aflabrescur. Enda
þarf ekki lengi að leita orsakanoa.
Röng stefna
Verðbólgan hefur vaxið marg
falt hraðara hér en í viiðskipta
löndum okkar árum saman og
þetta hefur grafið grunninn und
an afkom-u íslenzkra atvinnuvega.
— Já, en það er kaupgjaldið,
segir stjórnin. Kaupmáttur tima
kaups hefur ekki aðeins vaxið
mik'lu minna hér en í nágranna
löndunum, heldur er ástandið svo
ömurlegt, að kaupmáttur þess
hefur nálega ekkert vaxið hér
átta góðærisár, en framleiðslu
kostnaður atvinnuveganna samt
aukizt svo, að útflutningsverð,
sem á'ður tryggði glæsilega af
komu, hrekkur nú hvergi nærri
og neyðir út í gengisfall. Verð
bólgustefna ríkisstjórnarinnar er
undirrót þess, hvernig komið er,
en ekki hitt, að kaupgjaldið hafi
hækkað um of. Þeir, sem ekki
skilja þetta, geta enga bót á
vandanum ráðið og einmitt þess
vegna á ríkisstjórnin að fara frá.
Undir því yfirskini, að hafa
ætti hemil á verðbólgunni, hefur
hér verið framkvæmd röng pen
ingamálastefna, sem hefur bætt
gráu ofan á svart og orðið þess
valdandi a'ð vegna rekstursfjár
skorts hefur tæpast verið hægt
að reka nokkurt íslenzkt atvinnu-
fyrirtæiki árum saman af fullri
ráðdeild og hagsýni. Stefnan í
stofnlánaveitiingum hefur verið
þannig allan þennan tíma, að
segja má, að ókleift hafi verið
að búa nokkurn rekstur þannig
i haginn, að hann gæti fylli’.ega
notið sin.
Hér hefur rikt algjört stj">xr.
leysi í fjárfestingarmálum, sem
leitt hefur til sorglegrar sóunar
á dýrmætu vinn.u og vélaafli os
til óhagkvæmari fjárfestingar þeg
ar á heildina er litið en orð
geta lýst.
Hér hefur verið fylgt algjör-
lega neikvæðri stefnu í atvinnu
málum, sem bezt sést á þvi, að
togaraútgerðin hefur verið látin
drabbast niður aðgerðatlausc af
hiálíu rtKisvaldsins. Þorskveiðiflot
inn látinn dragast saman og þar
með giaíið undan sjálfum frysti-
iðnaðtnum, sem er ein lífæð sjáifs
þjóðarbusins, iðnaðurinn settur á
kaidan klaka r.teð margvíslegum
ráðslöfunum, og landbúnaðurinn
bafður að hornreku. Um þetta
mæHi ieiða fjölda vitnisburða ef
tími væn tii. Þessi stefna hefur
lamað atvinnuvegina og lækksð
verðgitdi íslenzku krónunnar. Þess
ari sleinu á svo að halda áfram.
Þjóðin verður á hinn bóginn
að gera sér grein fyrir því, að
ekki er von á góðu, þegar stjórnar
flokkarnrr hér eru að minnsta
kost, 20 árum á eftir rhaldsflokk
um í öðruim löndum að hugsunar-
hætti og framkvæmd. Telur öll
ríkisafskipti og rikisforustu í at-
vinnumáium og fjárfestingarmál-
um oatandi og óferjandi og stjórn
leysi peim málum æðstu dyggð,
en sanna stjórnlist í því einu
fólgna að beita lánsfjárhöftuim
og skattaflóði í óteljand m'-nd-
um ti þess @ð draga úr fjár-
náðunri fólks og fyrirtækja. Því
þesst stefna stjórnarflokkanna er
byggð a þeim megin skoðun, að
ailt kom; af sjálfu sér, ef yfir-
völdin gæti þess að ekki sé of
mikið fjarmagn í umferð — þess
vegna se hægt að lækna allar
meinsemdir með lánsfjárhöftum,
háum sköttum os álögurn o.c ?vr>
gengrsfaili við og við, ef í nauðir
reki.
Stefna Framsóknar-
manna
Þetta eru á hinn bóginn alveg
úreilai aðferðir, sem hafa illa
gefizt og það er engin tilviljun
að sú stjórn, sem þessum aðfcrð-
um Lefur beitt hér, hefur neyðst
til þess að fella krónuna í verði
þrisvar stnnurr. á sjö árum. Hag-
fræöingar í æðstu trúnaðarstöð-
um i þýðingarmiklum alhióðastofn
unum, vara alvarlega við þessum
aðferðum segja reynsluna sums
staðar undanfarið ólygnasta í því
hversu bær hafi illa gefizt, enda
er þeim nú hafnað alls staðar
þar serr, farsællega er stjórnað.
Sú ákvörðun rikisstjórnarinnar,
að fciia gengi íslenzku krónunnar
án þess að breyta þeirri stefnu,
sem þrívegis hefut leitt til genais
hruns <. sjö árum, þýðir raunveru
lege að ríkisstjórnin byrjar strax
að salna * fjórða gengisfallið.
Við höíum sagt þjóðinni undan
farið, að ríkisstjórnin væri briin
að grafa undan verðgildi krónunn-
ar. og bað höfum við sagt satt,
en í>a? sem mest á reið, var þá
einmiLt að leiðrétting á sjálfri
geneicskráningunni jrrði samferða
steinubreytingu í grundvallarat-
riðum : atvinnu-, efnahags- og
kjaramátum. Hér verður ekki kom
izt iangl r því að lýsa þeirri stefnu,
en ég nefni önfiá höfuðatriði, sem
ég heí þráfaldlega undanfarið
skýrt nánar. Tekin verði uipp
stjórn á fjárfestingunni, og verk-
efnum raðað eft.ir þýðingu þeirra
fyrrr atvmnulífið og þjóðanbúskap
inn skynsamlegur áætlunarbúskap
ur innieiddur. Peningapólitík
verði miðuð við þarfir atvinnu-
lífsins og heilbrigða fullnýtingu
vinnuafls og véla. Enn fremur
komi tii forusta ríkisvalds í at?
vinnumáium, sem byggist á nánu
samstarfi við einstaklingsframtak,
félagssa.ntök og samstarf við
stcttasamtökin me® fulliun heilind
um. Öílugur stuðningur við ís-
lenzkí framtak, þar með talið að
hefja isienzkan iðnað til vex og
velmegunar Byggðajafnvægis-
stefna, sem framkvæmd vœri af
öflugri stofnun með veruleg fjár
ráð. En því er ekki að heilsa
að þessr stefna hafi verið tekin
upp. heldur á allt að svamla á-
frani sama ráðleysinu. Hvað
ætlr verði lengi að sækja í sama
h-orfið fyrir íslenzkum fyrirtækj-
urn og íslenzkum atvinnurekstri,
ef hanr verður rekstrarfjársvelt-
ur eins og undanfarið eða jafnvel
því verr, sem nemur hækkunum
á öllum nauðsynjum til rekstrar-
ins vegna g'engislækkuharinnar.
Hvao verður um uppbyggingu at-
vinnulífsins og stórfellda sókn
tækni- og vélvæðincrar, ef áfram á
að gilda sama tómlætið og ráðleys
ið og verið hefur í öllum afskipt
um ríkrsms af málefnum atvinnu
veganna og þeirri stefnu fram
'■ fvlsrt. sem yfirlýst er af forsæti
ráðherraitum að vaxtarbroddurinn
í atvinnulffi á fslandi þurfi að
vera atvinnurekstur erlendra
manna byggður upp á alls konar
sérrcttrnaum umfram atvinnurekst
ur iandsmanna sjálfra.
Fjárfestingin
Etns og í einkarekstri og einka
lííi manna, skiptir það þó mestu
þegar til lengdar lætur, hvernig
til tekst um fjárfestinguna og á
því veÍLur mest afkoman framveg
is. Hald: sama óreiðan áfram og
verið hefur í fjárfestingarmálun-
um, sem fýllilega er ætlun stjórn
arvaldattna, verður ekki komizt út
úr ikvik'syndinu
Ofan a ranga meginstefnu í at-
vinnu o-g efnaihagsmálum, sem
þrautreynt er að leiðir tii algerrar
sjáifhelou í málefnum þjóðarinn-
ar við hagstæð skilyrði, hefur
ríkrsstjórnin nú gert ráðstafanir
‘ til þess að slfta vinnufriðinn og
sagt launþegasamtökunum stríð á
hendur. eftir að bafa gert ailt
sem hún gat til þess að kenna
þerm um gengislækkunina, en at-
vikin hagað því svo, að af þeim
tilburðum hefur ríkisstjórnin haft
lítinn soma en vinnuaðferðir
hennar skýrzt fvrÞ mörgum
Það er álit okkar, að ríkis-
stjornm hefði átt að segja af sér
áður eti hún lagði út í þá fásinnu
að íella gengi íslenzkrar krónu
í þriðja sinn. að óbreyttri þeirri
stefnu sem þrívegis hefur leitt
til gengisfalls.
Það e- skoðun okkar, að ríkis-
stjormn geti ekki stjómað þótt
hun viij' halda völdunum og að
það sé siðferðisleg og lýðræðisleg
skyida nennar að fara frá, þegar
það hefur áþreifanlega sannazt að
henn. tiefur mistekizt í öllum
höfuðatriðum
lerjum liggja i augum uppi
ríkisstjórnin nýtur ekki lensu"
trausts meirihluta þjóðarinnar og
fáum mur tii hugar koma að hún
fenf nú umboð þjóðarinnar til
þess að stjórna áfram. ef eftir
vær’ lertað.
Viö teljuu. ríkisstjórnina því
umboðsiausa og á rangri og hættu
legr. leið og að henni beri því að
fara frá. Á þetta viljum við leggja
ríka áherzlu með flutningi þess-
arar vantrauststillögu.
Sálarrannsóknarfélag
íslands
heldur fund í Sigtúni (við
Austurvöll) sunnudaginn
10. desember kl. 4 e. h.
SKYGGNILÝSINGAR:
Miðill: Hafsteinn Björnsson
Daoskrá:
1. Hljómlist. 2. Ævar Kvaran erindi: „Hann sá of
heim allan.“ (Fyrirlestur um sýnir Emanuels
Swedenborgs)
3. Sikyggnilýsingar Hafsteins Björnssonar.
Aðgöngumiðar fást á skrifstofu S.R.F.Í. Garða-
stræti 8 miðvikudag 6. desember kl. 5—7 e. h. og
við innganginn ef eitthvað er óselt.
Stjórn S.R.F.Í.
BASAR — BASAR
BASAR — KAFFI
Saumaklúbbur I.O-G.T. opnar basar og kaffisölu
1 Góðtemplarahúsinu í dag Kl. 2 e. h. Verður þarna
fatnaður aliskonar og margt handunninna muna.
Jóla- og gjafavörur verða á mjög hagkvæmu verði.
Jafnframt verður kaffisala á sama stað og tíma.
Allir þið, sem styrkja viljið starl I.Ö.G.T. í land-
inu, komið, verrlið og drekidð miðdegis- eða kvöld
kaffi. Urn leið og þið genð góð kaup styrkið þið
einnig gott málefni.
Basarinn verður opinn tii kl. 11,30 e. h.
Velunnarar — Komið — Sjáið.
BASARNEFND.