Tíminn - 26.06.1968, Blaðsíða 8

8
MIÐVIKUDAGUR 26. júní 1968
TIMINN
Áhugi foreldranna á tónlistar-
námi barnsins skiptir mestu
Rætt við Ragnar H. Ragnar skólastjóra
Tóniistarskóla Ísafjarðar
Á þessu ári eru 20 ár liðin frá
því að Ragnar H. Ragnar kom
til ísafjarðar og gerðist skóla-
stjóri Tónlistarskólans þar eftir að
hafa dvalið í Bandaríkjunum og
Kanada í hátt á þriðja áratug,
stundað tónlistarnám og síðar
kennt píanóleik og starfað við
'söngstjórn. Þennan tíma hefur
verið blómlegt tónlistarlíf á ísa-
firði og er það fyrst og fremst að
þakka Ragnari og hans mikla
starfi. ísafjörður var áður fyrr
þekktur fyrir fjörmikið leiklistar-
líf, en á síðari árum hefur dofnað
yfir því og má með sanni segja,
að tónlistin sé sá þáttur, sem lang-
hæst ber í meinningarlífi kaiupstað-
arins.
Tónlistarskólinn nýtur mikilla og
almennra vinsælda af öllum al-
menningi í bænum, og geta fáir
tónlistarskólar hér á landi státað
af jafngóðum árangri. Margir nem
enda skólans hafa lagt stund á
framhaldsnám í tónlist og ísfirð-
ingar eru tiltölulega fjölmennir í
hópi tónlistarmanna og kennara.
Auk þess að vera skólastjóri og
aðalkennari Tónlistarskóla ísa-
fjarðar, hefur Ragnar einnig verið
stjórnandi Sunnukórsins og Karla-
kórs ísafjarðar undanfarin 20 ár.
Þessa afmælis var minnzt með
söngskemmtun á ísafirði nú í vor
og söngferð til Reykjavíkur og
Keflavíkur nýlega. Kórarnir sungu
fyrst í Keflavík og síðar í Gamla
bíói í Reykjavík við afburða góð-
ar viðtökur.
í tilefni af tuttugu ára starfs-
afmæli Ragnars á ísafirði átti
blaðamaður Tímans stutt spjall við
hann og þá Gunnlaug Jónasson og
Hrein Þ. Jónsson, formenn kóranna
tvegg-ja um tónlistarstarfið á fsa-
firði þennan tíma.
í viðtalinu sagði Ragnar m. a.:
— Það hefur um langa tíð ver-
ið nokkurt tónlistarlíf og mikill
tónlistaráhugi á ísafirði. Bærinn
varð þeirrar gæfu aðnjótandi, að
hér hafa ýmsir merkir tónlistar-
menn búið. Jón Laxdal átti hér
heima, Karl O. Runólfsson var hér
um skeið og Jónas Tómasson, tón-
skáld og bóksali, bjó á ísafirði
og var aðalmaðurinn í tónlistar-
lífinu langa tíð. Hann var einn
aðalhvatamaðurinn að stofnun Tón
listarskólans og Tónlistarfélagsins
og stofnaði Karlakórinn og Sunnu-
kórinn.
Jónas stofnaði vísi að tónlistar-
skóla á ísafirði, sem mun hafa ver
ið sá fyrsti á landinu um 1911 eða
1912, en hann lagðist síðar niður.
Skólinn tók síðan aftur til starfa
1948, og var ég eini kennarinn í
fyrstu, en sama veturinn fór Jónas
Tómasson einnig að kenna við skól
ann. Nú hefur margt breytzt og
Ragnar H. Ragnar
kennurum fjölgað. Þeir voru tíu
síðastliðinn vetur, flestir raunar
stundakennarar.
Skólinn á sér ekkert húsnæði,
og fer kennslan einkum fram á
heimilum kennaranna úti um bæ-
inn og víðar. Þegar ég kom til
ísafjarðar var Tónlistarskólinn
allslaus, en nú eigum við ágæt
hljóðfæri, og bærinn leggur Lúðra
sveit skólanna til blásturshljóð-
færi. Húsnæðisleysið hefur ekld
hamlað starfsemi skólans. í vetur
stunduðu 88 nemendur nám £
hljóðfæraleik, meiri hluti þeirra
í píanóleik. Sigurður D. Franzson
kenndi söng á námskeiði Tónlistar-
skólans. Það sóttu 65 og tóku 42
nemendur einnig einkatíma í söng.
— Mikill skortur er á tónlistar-
kennurum í landinu. Mér hefur
reynzt erfitt að fá menn, þótt við
höfum getað boðið þeim ágætis
kaup allt árið og rúmlega fjögurra
mánaða sumarleyfi.
— Tónlistarskóli ísafjarðar er
fyrst og fremst undirbúningsskóli
fyrir æðri tónlistarmenntun erlend
is eða við Tónlistarskólann í
Reykjavík og við reynum að rækja
það hlutverk eins og frekast er
kostur.
— Við leggjum mikla áherzlu
á að fá nemendurna til okkar unga.
Æskilegt er, að píanónemendur
hefji nám 6—7 ára og blásturs-
hljóðfæranemendur um 9 ára gaml
ir. Ýmsir nemenda okkar hafa náð
góðum árangri, og vil ég ekki sízt
þakka það þessu atriði.
Þá er ekki síður mikilvægt fyrir
nemendur í fiðluleik að byrja nám
ið snemma. En kennsla í fiðluleik
hefur því miður legið niðri hjá
okkur um árabil. Sagt er að þeir
einir verði góðir fiðluleikarar, sem
kynnast fiðlunni barnungir. Fræg-
ur japanskur fiðluleikari hefur
kennt 3—4 ára gömlum börnum
að leika á fiðlu. Hann hefur það'
lag, að hann kennir móðurinni
fyrst í hálft ár og barnið hlustar
á. Síðan fer hann loks að kenna
barninu sjálfu. Nemendur hans
leika Bach f jögurra ára.
Það er einnig mín skoðun, að
það sé höfuðskilyrði til þess að
góður árangur náist í tónlistarnámi
eins og raunar öðru námi barna,
að foreldrar sýni námsstarfi barn-
anna áhuga og sinni því. Barnið
þráir áhuga og viðurkenningu for-
eldranna. Og það er mín reynsla,
að nemendur, sem ná góðum ár-
angri, eru yfirleitt frá góðum heim
ilum, en þeir nemendur, sem ég
hef kynnzt í mínu kennslustarfi
og orðið hafa vandræðamenn, hafa
verið frá heimilum, þar sem ýmis-
legt hefur farið aflaga eða foreldr
arnir hafa verið úti að vinna meiri
hluta sólarhringsins og ekki gefið
sér tíma til að ala upp börnin.
— Voru ekki mikil viðbrigði
að hverfa heim frá Ameríku út
á land á íslandi árið 1948?
— Jú, að vísu. En ég ætlaði
mér alltaf að koma heim. Dvölin
varð nokkuð löng vestra, ekki kom
til greina að snúa heim fyrr en að
námi loknu og svo varð úr að ég
fór að starfa í Ameríku.
Við þökkum spjallið og óskuiji
ísfirðingum til hamingju með af-
mælið.
Afuriarlán verli aukin
Frá aðalfundi Kaupfélags Skagfirðinga
Aðalffiundur Kaupfélaigs Slbaig-
firðinga var haldinin í samíkomu-
hÚLsrnu Bifröst á Sauðárkróki dag
ana 14. og 16. júní s. 1. Fundar
stj'óri var Gísl Magnússon en
fund'arritarar Egili Bjarnason oig
Magnús Sigurjónsson. Fundinn
sátu, auk ifiélagsstjórnar, frarni-
kivæmdastjóra og endurskoðenda,
10 deáMarstjórar og 47 kjörnir
futltrúar. Á fundinum var og all
margt gesta.
Formaður félagsstj órnar, Tolbías
Sigurj'ómsson, skýr'ði í stórum
dráttum frá starfsemi fél'agsins otg
heilatu fratnkvæmdum, sem voru
með minnsta móti á árinu 1967.
Unnið var m. a. að því aið full
gera og ganga frá húsi og lóð
félaigsins í Varmahlíð. Var þar
opnað verzlunarútiM í ágætum
húsakynnum þ. 18. maí s. 1.
Kaupfélagsstjóri, Sveinn Guð-
mundsson, las upp reikninga fé-
lagsins og greindi frá rekstri þess
í mjög ítanLegu og athyglisverðu
mál. Verða hér tekin upp nokk-
ur atriði úr skýrsilu hans.
Félagsmenn voru um síðustu
áramiót 1299. „Smásala á innlend
urn oig erlendum vörum, ásamt
uimboðssölu og þjúnustu, nam á
árinu 1967 tæpum 114,2 milljón
um króna, sem er 6,9 miiflj. kr.
hærra en árið 1966, eða 6,43%.
Söluverð landhúnaðarvara nam
rösklega 114,1 millj. kr., sem er
0,3 miU'j. kr. lægra en árið áður.
Heildarvelta fiélagsins er því tæp
ar 228,3 máil'ljónir króna. Fram-
leiðisla Fiskiðju Sauðárkróks h. f.
sem er dótturfyrirtæki K. S., er
hér eikki meðtalim, en hún nam
mil'i 6 og 7 millj. kr. Fyrir land
búnaðarvörur fengu fram'ieiðend
ur greiddar 99,7 milij. kr„ eða
8,7 millj. br. meira en 1966.“
„Fjiárhagsafkoma fiélagsinis er
mu.n lakard en árið H966 og ein-
hver hin erfiðasta um langt ára
bil. Veldiur því fynst og fremst
langvarandi oig stöðugt auikin verð
bóliga innanlands og m. a. þess
veigna verðfall atfurða eriendiis mið
að við framleiðsluikostnað; mjög
erfitt árferði; ósanngjarn og ó-
raunhæfur v e rðl agsgr u n dv öl'lu r
landibúinaðarvara; samidráttuir í
flestum atvinnugreinum ásaimt
nokkru atvinnuleysi og minnkandi
kaupgetu."
„Laiunakostnaðuir á skrifistofu og
váð vörudreifingu hækkaði um
7%. Fastráðið starfs.fólk í árslok
var 102, þar af á aðals'krifstofu
13 manns. Hei'ldarlaunagreiðslur
kaupfélagsins og Fiskiðjumnar h. f.
niámu 32 mi'llj. króna, sem er um
1 milljón hærra en árið áður.“
„Vörubirgðir veralana og fyrir
tækja eru afskrifaðar í söm,u hilut
föllum oig árið áður, þrátt fyrir
lækikandi %-álaigin'ingu, og eru
bókfærðar til eignar á 14,7 millj.
kr. H'eildarafskrift með söáuskatti
er tæpar 8 millj. kr. þar af sölu
skattur rúmlega 1,1 miilj. kr. Fast
edgnir, vélar, áhöld, innréttingar
og bifreiðir eru bókfærðar í árs-
l'ok á 42.2 miil'lj. kr. rösk'lega og
hafa hækikað uim tæpar 0,7 máillj.
Aifskrift þessara eigna nam rúm
lega 4,6 mfflj. kr. Fjárfesting á
árinu var mun minni en undan
farin ár, eða 5,2 miij. kr. Fjár
festing umfram afskriftir er því
rúmilega 0,6 mdllj. fcr. Innstæða
Lnn'l'ánsdeildaa' er 34,6 millg. kr.
tæpar; hœkkun frá f. á. 4,7 millj.
Bundið fé í Seðlabankanum er
röskiega 7 iiiilij. kr„ þar af ó-
greitt um áramót 0,3 miililj. Skuld
ir í viðskiptareikningum, vdxlar,
veðtryigigðar skulidiir og óinnheimt
í deildum o.g á bifreiðaverkstæði
22,3 millj. kr. hæbkun 3,9 millj.
I kr. tæpar.“
„Hagur félagsins út á við hefur
! versnað, sem m. a. stafar aif stór
j auknuim aifurðaibirgðum. Birgðir
I ýmissa annarra innlendra vara
hafa og auikizt, enda mjög treg
sa'la imnaindands og utan.“
„Verulegiur taprekstui’ varð á
Bifreiða- og vélaverkstæði ásamt
varahliutabúð, svo og á kgötvinnsdu
stöð fél'agsims. Fiskiðja Sauðár-
króks h. f. var rekin með 1,3 millj.
kr. hailla og s'kuldar kaupfélaginu
um 5.3 milij. kr.“
Á árinu 1967 greiddd K. S. í
opin'ber gjöld — þar með talinn
söluskattur — 7,4 mill'j. króna
tæpar, þar af ti'l Sauðárkróksbæj
ar rösklega 1.4 mililjiónir. Launa
greiðslur á vegum félagsins námu
á árin-u, sem fyrr greinir. tæpl.
32 mi'lij. kr.
Eftir að afskrifaðar höfðu verið
vörubirgðir og aðrar eignir sam-
kvæmt venju, er tekjuafgan'gur
348 þúsund krónur. Hefur þá
einnig verið afskrifað gengistap.
sem nam 800 þús. kr. Var sam-
þykkt á aðallfundinum að ráðstafa
tekjuafgangi þanniig, að 103 þús.
kr. leggist í Varasjóð, 160 þús.
kr. gangi til höifuðstólsreiknings
v. greiðslu á tekjuskatti og tekju
útsvari, 35 þús. kr. renni í Ferða
sjóð félagkvenna og 50 þús. kir.
í Menningarsjóð K. S.
Að kvöl'di f'yrra fundardags
voru sýndar 3 k'vifomiyndir, gerðar
ar Ósvaldi Knúdsen; Surtseyjar-
mynd, Hornstrandamynd og að
lokuim mynd af hveraswæðum og
beitum laugum. Eru myndir þess
ar, sem kunnugt er, liistaved gerð
ar, og vair sýningin hin ánægjuleg
asta i adda staði.
Úr félag'sstjórn átti að ganga
Bessi bóndi Gíslason í Kýrhodti,
er setið hefur í stjórn K. S. í
21 ár, en gaf nú ekki kost á sér
til endurkjörs. Þaikkaði fundar-
stjóri Bessa sérstaklega farsæl og
óeigingjöm stönf í þágu Kaup
félags Skagfdrðinga, og tóku fund
armenn undir með aknennu lófa-
taki. Kosinn var í stjórn til
þriggja ára Jón bóndi Eiríiksson
í’ Djúpada'l. Aðirir í stjórn K. S.
eru: Totoías Sigurjónsson, Geld-
ingaholti, formaður, Gdsili Magnús
son, Eyhidda'rh'olti. varaifiormaður,
Jóhann Sal'berg Guðmundsson,
Sauðárkrólki, ritari og Björn Sig-
tryggsson. Framnesd, méðstjórn
andi. Framkvaemdastjóri er
Sveinn Guðm'Undsson. Endurstooð
endur eru Árni Gíslason, Eyhildar
holti og Vésteinn Vésteinsson, Hof
staðaseli.
Á aðalfunddnum voru sarnþ. m-
a. svofelldar tiidiögur:
„Aðaifundiur Kaupfélags Skag-
fh'ðinga, haMinn á Sauðlárkróki
14. og 15. júní 1968, sborar á rík
isstjórnina að gera láðstafanir og
veita fjárhagslega fyrirgreiðslu til
þess, að helztu fóðurvöruverzlanir
í þeim héruðum,' sem hafíshætta
vofir yfir, geti tryggt sér fyrir
hver áramót a.m.k. 4—5 mánaða
bdrgðir af fóðurvörum og öðrum
líf'sn'auðsynjum. “
I. „Aðalfundur Kaupfélaigs Skag
firðinga, haldinn á Sauðárkióki
14. og 15. júni 1968, mótmædir
harðlega úrsikurði meirihduta yfir
dómis í verðlagsmiálum landlbúnað
arins í desem'bermánuði s. 1. þar
sem bnotinn er tvámælaliaus réttur
bændastéttarinnar til sambæril.
tekna við aðrar stéttir, samanber
4. gr. laga nr. 101 frá 1966, og
lýsir undrun sinni yfir því, að
ekki skyldi vera tefcið ti'llit til
framlagðra gagna um kjarnfúður
kaup og áburðar, svo og fdeiri
rekstrar kostnaðarliða.
II. Með tilliti til hins ranga úr-
skurðar yfinnefndar sem og þess,
að bændastéttin hefur að undan
fiörnu átt við að búa harðara ár-
ferði en áður um langt skeið,
átelur fundurinn þá afstöðu rikis
stjórnarinnar, að synja þveriega
kröifum aukafundar Stéttarsam-
bandis bænda í febrúarmán. s. 1„
m. a. um niðurgrei'ðslu á áburðar
verði, svo að nærri stappar neyð
arástandi viða um land.
III. Þar sem afurða'lián tid land
búnaðarins hafa, miðað við hækk
andi verðlag á rekstrarvörum og
vaxandi framleiðslu búvara, farið
læfcbandi undanfarin ár, til stór
tjóns fyrir bændastéttina og þau
fyrirtæki, sem haf a með höndum
sölu landbúnaðaraf'urða, sdcorar
fundurinn á landibúnaðarráðherra
að beáta sér fyrir því innan ríkis
stjórnarinnar, að afurðadánin verði
verudega aukin frá þvá, sem þau
eru nú.“