Tíminn - 26.06.1968, Blaðsíða 9

MIÐVIKUDAGUR 26. júm' 1968.
TIMINN
9
—M
Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Framkvæmdastjórl: Kristján Benediktsson. Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson (áb). Andrés Kristjánsson, Jón Helgason og Indriði
G. Þorsteinsson Fulltrúi ritstjórnar: Tómas Karlsson. Aug-
lýsingastjóri: Steingrimur Gíslason Ritstj.skrifstofur I Eddu.
húsinu, simar 18300—18305 Skrifstofur: Bankastræti 7. Af-
greiðslusími: 12323. Auglýsingasími: 19523 Aðrar skrifstofur,
simi 18300 Áskriftargjald kr. 120.00 á mán Innanlands — í
lausasölu kr. 7.00 eint. — Prentsmiðjna EDDA h. f.
Síldveiðarnar
Þær fréttir berast nú af. síldarmiðunum, að Norð-
menn og Rússar fái þar góðan afla. Á sama tíma og
þessir keppinautar okkar ausa þannig upp síldinni, ligg-
ur íslenzki flotinn í höfn. Ástæðan er öðrum þræði sú,
að ríkisstjórnin hefur vanrækt að hafa nokkra forustu
um ákvörðun síldarvérðsins, en hinum þræðinum sú, að
hún hefur vanrækt að vinna að samkomulagi milli sjó-
manna og útvegsmanna um kaup og kjör. Því er nú
verkfall síldveiðisjómanna. Hið eina, sem ríkisstjórnin
hefur lagt til þessara mála er hækkun saltsíldarskattsins,
sem torveldar bæði á'kvörðun síldarverðsins og sam-
komulag milli sjómanna og útgerðarmanna.
Einar Sigurðsson útgerðarmaður dregur upp nokkra
mynd af þessu ástandi í grein, sem hann birti í Mbl. á
sunnudaginn. Hann segir þar m.a.:
„Norðmenn eru fyrir nokkru byrjaðir að veiða síld
á norðurslóðum og hafa bátarnir komið þaðan drekk-
hlaðnir af síld......Hér er verið að þrefa allt
vorið um kjör og verðlag á síldinni, og engin fæst
um, þótt síldarskipin liggi hér aðgerðarlaus mán-
uðum saman, á meðan landið er að sálast úr gjald-
eyrisleysi. Nokkrir af frem^tu síjdarejflpsjj^i^y^-
hafa fullyrt við þann, sem þetta ritar; að síld ætti að>nsrr
vera hægt að veiða með maíbyrjun við Jan Mayen
og Bjarnarey".
Meðan útlendingar moka upp síldinni, liggur íslenzki
síldarflotinn bundinn í höfn og ríkisstjórnin aðhefst
ekki annað en það að hækka saltsíldarskattinn! Slík er
mynd þeirrar óstjórnar á íslandi, er blasir við.
En þetta er ekki ný mynd. Árið 1968 hófst með
nokkurra vikna stöðvun bátaflotans, því að útreikn-
ingar þeir, sem ríkisstjórnin var búin að láta gera um
fiskverðið, reyndust meira og minna rangir og langur
tími fór í að ákveða það á ný! Svo hófst hálfs mánaðar
allsherjarverkfall, sem ríkisstjórnin sjálf stofnaði til með
því að ætla að svipta þá lægstlaunuðu öllum dýrtíðar-
bótum. Vegna þessara tveggja stöðvana, sem hér hafa
verið nefndar, töpuðust miklir fjármunir 1 erlendum
gjaldeyri. Og nú bætist við þriðja stöðvunin, stöðvun
síldveiðiflotans, meðan keppinautar okkar mokafla.
Ekkert sýnir betur, að þjóðin býr við ríkisstjóm, sem
ekki er vandanum vaxinn — ráðlausa stjórn, þreytta
stjórn, sem hefur ekki annað markmið en að hanga við
völd, hvernig sem allt veltist. •
Vissulega steðja nú ýmsir erfiðleikar að þjóðinni.
Aldrei er það tilfinnanlegra en undir slíkum kringum-
stæðum að búa við ríkisstjórn, sem er ráðlaus og þreytt
og veldur því ekki þei'm verkefnum, sem fengizt er við.
Talning atkvæða
Vísir ræðir í gær talningu atkvæða í forsetakosning-
unum á sunnudaginn kemur, en það mun nú ákveðið
að talning hefjist hvergi fyrr en klukkan 8 að morgni
á mánudaginn. Vísir bendir á, að það sé alþjóðleg venja
að hefja strax um kosninganóttina talningu atkvæða í
þeim kjördæmum, þar sem því verður komið við, eins
og í Reykjavík og á Suðurnesjum. Blaðið telur að þessari
vénju eigi að fylgja hér, enda virðist ekkert því til fyrir-
stoðu, að það verði gert.
Vafalaust mælir Vísir hér fyrir munn margra, sem
ekki viljá missa venjulega kosninganótt.
DANA ADAMS SCHMIDT:
Koma olíuleiðslur í stað olíu-
flutninga um Suezskurðinn?
Undirbúningur mikilla olíuleiðsla hafinn í Egyptalandi og ísrael.
Uppdrátturinn sýnir olíuleiöslur þær, sem Egyptar og fsraelsmenn
ætla að leggja.
í ÁGÚST í sumar verður byrj
að að leggja olíuleiðslu í ísrael
og sennilega í janúar að ári í
Egyptalandi. Olíuleiðslur þessar
eru til þess ætlaðar að losna
við flutninga um Súesskurð.
F.inu eða tveimur árum eftir
að vinna hefst við þessar olíu-
leiðslur verður komin til greina
ný stjórnmálastaðreynd í Aust-
urlöndum nær, eða tilvera þess-
arra tveggja olíuleiðslna, sem
keppa hvor við aðra. Súesskurð
urinn verður ekki jafn mikil-
vægur og áður var vegna til-
komu þessara leiðslna, hvorki
efnahagslega né stjórnmálalega.
Leiðslurnar, sem eiga að
keppa hvor við aðra, verða
bæði viðkvæmar og mikilvæg-
ar sem tekjulindir og um leið
ný þrætuepli Araba og ísraels-
manna.
OLÍULEIÐSLA ísraelsmaána
verður 160 mílur að lengd. Hún
liggur frá Elath til Ashkelon,
er 42 þumlungar í þvermál og
á að geta flutt 15—20 milljónir
smálesta á ári undir eins og hún
verður tekin til notkunar í
ágúst að ári. Flutningshæfnina
á' að aúka smátt og smátt með
nýjum dælustöðvum unz leiðsl-
an getur flutt 60 milljónir smá-
lesta að ári.
Egypzka leiðslan á að liggja
alveg samhliða Súesskurðinum.
Vera má, að hún liggi frá Súes
til Kairó og síðan annað hvort
norð-vestur til Alexandríu eða
frá Súes til Damietta.
Mikilvægi þessarar fram-
kvæmdar ísraelsmanna má að
nokkru marka af því, að leiðsl-
an á að geta flutt um þriðjung
þess olíumagns, sem áður var
flutt um Súesskurðinn. Leiða
má sem sé fræðileg rök að því,
að draga megi þennan hluta frá
þeim tekjum, sem Egyptar gátu
gert sér vonir um að hafa af
Súesskurðinum í framtíðinni.
FRÁ sjónarhóli fsraelsmanna
séð virðist olíuleiðsla þeirra
vera arðvænleg framkvæmd.
Þeim verður þá fært að koma
sér upp ýmiss konar efnaiðnaði
úr olíu umhverfis Ashkelon og
geta gert sér vonir um að selja
úr landi þann hluta framleiðsl-
unnar, sem þeir þurfa ekki á
að halda sjálfir. Milli Elath og
Haifa liggur olíuleiðsla, sem er
16 þumlungar í þvermál. ísra-
elsmenn flytja nú þegar út
helming þeirrar olíu, sem þessi
l^iðsla flytur.
Að því ■ er leiðslu Egypta
varðar er efnahagsþáftur máls-
ins miklu margslungnari. Þeir
voru búnir að ráðgera lagningu
leiðslunnar áður en Súesskurð-
inum var lokað og var hún þá
hugsuð sem viðauki við hæfni
Súesskurðarins til olíuflutninga.
Fyrirhugað var að dýpka skurð
inn það mikið, að um hann gætu
farið olíuflutningaskip allt að
80 þúsund smálestir að stærð.
Olíuleiðslan átti svo að losa
enn stærri olíuflutningaskip við
að sigla suður fyrir Góðravon-
arhöfða
OLÍULEIÐSLUM þeim, sem
nú á að fara að leggja, er fr$m-
ur ætlað að auka flutningamögu
leikana en að koma í stað Súes-
skurðarins. f huga ærið margra
leynist þó ótti um, að skurður-
inn kunni að verða lokaður um
ófyrirsjáanílega langan tíma.
Hins ber þó að gæta, að sí-
fellt eru smíðuð stærri og
stærri olíuflutningaskip. Hin
stærstu þeirra kunna að geta
flutt olíu suður fyrir Góðrar-
vonarhöfða fyrir minna en
gjalda þarf fyrir flutning um
olíuleiðsluna frá Rauðahafi til
Miðjarðarhafs.
Mestu skiptir fyrir ísraels-
menn, hvaða þjóðir séu líkleg-
ar til þess að notfæra sér olíu-
leiðslu þeirra. Eins og sakir
standa fá þeir meginhlutann af
olíu sinni frá íran og er hún
flutt með tækjum þriðju þjóð-
ar. Gera ísraelsmenn sér vonir
um, að íranbúar fáist til að
afhenda þeim miklu meiri olíu
en áður.
Engar horfur eru á, að ísraels
menn geti gert sér vonir um
kaup á olíu frá Arabalöndun-
um. Þegar er farið að leggja
hart að hinum stærri olíufélög-
um að koma í veg fyrir óbein-
an aðgang fsraelsmanna að olíu
frá fran.
LAGNING olíuleiðslanna
kemur ekki í veg fyrir mikil-
vægi Súesskurðarins, ef og þeg
ar hann verður opnaður á ný.
Gjöld af olíuflutningaskipum
námu minna en helmingi þeirra
tekna, sem skurðurinn gaf.
Súesskurðurinn verður þó
ekki jafn mikilvægur í Austur-
löndum nær og hann áður var.
hvorki 1 stjórnmálum né efna-
hagslega. Þá kemur hins vegar
til greina nýtt ágreiningsefni
milli ísraelsmanna og Araba,
og mun snúast að verulegu
leyti um íran.
S
Aðalfundur Fél. menntaskólakennara
Aðalfundur Félags mennta-
skólakennara haldinn í Reykjavík
dagana 20. og 21. júní. Á fundin
um voru mörg mál til umræðu
m.a. landspróf miðskóla, skdpulag
og þróun menntaskólanna,
kennslutækni og aðild F. M. að
B.S.R.B.
Um landspróf miðskóla var
samiþykkt svofelld ályktun með
öllum greidaum atkvæðum:
„Aðalfundur Félags mennta-
skólakennara haldinn í Mennta-
skólanum , í Reykjavík dagana
20. og 21. júni álítur mjög mikil
vægt, að haldið sé einhverju val
tæki til inngöngu í menntaskóla.
Telur fundurinn fráleitar þær
raddir, er komið hafia fram um
að leggja landspróf miðskóla um-
svifalaust niður, en treystir því,
að það muni þróast eðlilega á
þeim braut, er mörkuð hefur
verið hin síðustu ár.“ Framsögu
maður um þetta mál var Andri
ísaksson, formaður skólarann-
sókna. Benti hann m. a. á eftir-
farandi tölur: Árin 1946—1950
þreyttu að meðaltali 12,23% 16
ára unglinga landspróf, en 7,15%
náðu framhaldseinkunninni 6.00.
Árið 1968 þreyttu 31,1% ungl
inga í sama aldursflokki lands-
próf, og eru líkur til, að 21%
þeirra nái tilskilinni framihalds
einkunn. Vildá framsögumaður
með tölum þessum sýna fram
á, að landsprófð sé ekki sá hem-
ill á menntabrautinni sem sumir
vilja vera láta.
Um skipulag menntaskólanna
flutti Guðmundur Arnlaugsson
framsöguerindi. Kom þar greini
lega fram, að mikil þróun á sér
stað i menntaskólunum þessi síð
ustu ár, að miklu leyti að frum
kvæði skólamna, en þó með heim
ild viðkomandi yfirvalda. Má þar
nefna breytingar í kennslutækni,
róttækar breytingar á skólahús-
um, ýmsar nýstárlegar hugmyndir
um valfrelsi í námsgreinum o.s.
frv. Þessar breytingar gerast að
Framhald a ois. 15.