Alþýðublaðið - 14.09.1990, Blaðsíða 4

4
VIÐHORF
Föstudagur 14. sept. 1990
ÉIMÐMMÐ
Armúli 36 Sími 681866
Útgefandi:
Framkvæmdastjóri:
Ritstjóri:
Fréttastjóri:
Auglýsingastjóri:
Dreifingarstjóri:
Setning og umbrot:
Prentun:
Blaö hf.
Hákon Hákonarson
Ingólfur Margeirsson
Jón Birgir Pétursson
Hinrik Gunnar Hilmarsson
Siguröur Jónsson
Leturval, Ármúla 36
Oddi hf.
Áskriftarsíminn er 681866
Áskriftargjald 1000 kr. á mánuöi innanlands.í lausasölu 75 kr. eintakið
EVRÓPA AFTUR
SAMEINUÐ
EEvrópa er aftur ein heild eftir tvískiptinguna í lok síöari heims-
styrjaldar. Utanríkisráðherrar Fjórveldanna, Frakklands, Bret-
lands, Bandaríkjanna og Sovétríkjanna, auk þýsku ríkjanna
tveggja undirrituðu í fyrradag sáttmála um stöðu sameinaðs
Þýskalands á alþjóðavettvangi. Þar með er öllum síðustu hindr-
unum rutt úr vegi að Þýskaland verði á ný eitt sameinað ríki.
Samningur Fjórveldanna er í senn friðarsáttmáli og tímamót í
sögu Evrópu. Kalda stríðið hófst í lok síðari heimsstyrjaldar, eink-
um með skiptingu Þýskalands, Berlínarmálinu og hertöku Sovét-
ríkjanna í Mið- og Austur-Evrópu. Hið ótrúlega hefur nú gerst á
skömmum tíma; Sovétríkin undir forystu Gorbatsjovs hafa af-
hent hinum hersetnu þjóðum ríki sín á nýjan leik. Augu flestra
hafa beinst að Þýskalandi, enda hafa yfirráð Sovétríkjanna yfir
Austur-Þýskalandi verið umdeildust og viðkvæmust fyrir sam-
skipti stórveldanna og heimsfriðinn. Samningurinn í Moskvu
markar því ein merkustu tímamót í sögu Evrópu á þessari öld og
elur af sér nýja trú á frið og vináttu Evrópuþjóða í skjóli vaxandi
þíðu stórveldanna. Merkasti þáttur samningsins er eflaust að
sameinað Þýskaland verður eitt af aðildarríkjum Atlantshafs-
bandalagsins. En að sjálfsögðu verður einnig spurt um stöðu og
ilutverk Þýskalands í framtíðinni; öflugasta ríkis hinnar nýju,
sameinuðu Evrópu.
RADDIR
FOSTUDAGSSPJALL
Gjald-
eyrir,
m 0 +
btoroa
skinka m
„í áratugi voru gjaldeyrir, bjór og skinka á sama báti að því leyti, að ýmsir
fluttu þau inn ólöglega og viðskipti með þau voru því að stærstum hluta
undir borðinu," segir Guðmundur Einarsson m.a. í föstudagsspjalli sínu.
Nú er loks verið að losa okk-
ur við austantjaldsblæinn af
gjaldeyrisviðskiptum. Okkur
ætlar að lánast að verða nokk-
urn veginn samferða Austur-
Evrópuríkjunum, inn á nýju
öldina í þeim máium og auðvit-
að þurfti Alþýðuflokksráð-
herra til að koma því máli
áfram.
í áratugi voru gjaldeyrir, bjór og
skinka á sama báti og að því leyti,
að ýmsir fluttu þau inn ólöglega
og viðskipti með þau voru því að
stærstum hluta undir borðinu.
Fólk skrapaði saman gjaldeyri
undan rúmfjölum og koddum til
að lifa af utanlandsferðir sínar.
Mig minnir t.d. að námsmanna-
gjaldeyrir til þriggja manna fjöl-
skyldu í Englandi hafi í upphafi
áttunda áratugarins verið undir fá-
tækramörkum þarlendra.
Allt umtal um gjaldeyri var á
þessum árum þannig að menn
voru með sektarkennd og hroll
niður eftir bakinu ef þeir áttu
fimmtíu peseta í afgang eftir Spán-
arferð.
Sama sektartilfinning tengdist
auðvitað bjórnum. Bjórinn var
eins og gjaldeyririnn að því leyt-
inu að hann gat verið bæði vel og
illa fenginn. Menn sem áttu lög-
legan kassa af bjór úti í bílskúr
fengu óreglulegan hjartslátt í
hvert sinn sem fréttir bárust af
bjórsmyglurum í bátum og sendi-
bílum.
En svo tókst að bjarga fólki úr
þessum sálarháska með því að
gera bjórinn löglegan eins og nú
er búið að gera við gjaldeyrinn.
Þá er aðeins skinkan eftir. Hún
hefur auðvitað enn á sér mafíu-
stimpilinn og það eru einungis
tvær gildar ástæður til þess að
bera skinku fyrir gesti sína.
Fyrri ástæðan er sú að sýna að
maður hafi sambönd í innflutn
ingsbransanum og hin er sú að
ekkert annað sé til að éta.
Seinni ástæðan er skárri.
Á meðan þetta ástand varir þor-
ir enginn að sýna skinku nema í
örþunnum sneiðum frá SS.
Einhvern tíma verðum við líka
losuð við sektarkenndina af skink-
unni en þess er trúlega langt að
bíða.
Gamaldags gjaldeyrisreglur eru
búnar að gera þónokkurn hluta fs-
lendinga af afbrotamönnum.
Fyrrverandi námsmaður í Eng-
landi átti reikning í Lloydsbanka
eftir heimkomu sína. Á reikningn-
um voru tuttugu sterlingspund
sem brutu lög.
Nyjar gjaldeyrisreglur munu
reynast okkur góður stuðningur
inn í nýja heiminn og ekki er verra
að trúlega batnar heildarsamviska
þjóðarinnar til muna.
Guðmundur Einarsson
skrifar
Hvenœr fórstu síöast í Þjóðminjasafnið?
3ryndís E. Jóhannsdóttir, 23 ára
lemi:
„Þaö eru örugglega 4—5 ár síö-
an ég fór síðast og ætli ég hafi ekki
farið 4 til 5 sinnum í safnið. Mér
innst alveg nauösynlegt aö þjóö-
n eigi þjóöminjasafn."
Jón Óskar Hinriksson, 17 ára
nemi:
„Ætli þaö séu ekki þrjú ár síðan
ég fór í Þjóðminjasafnið. Það er allt
í lagi aö fara svona einu sinni."
Ólöf Bjarnadóttir, 30 ára hús-
móöir:
„Ég fór einhvern tíma þegar ég
var í barnaskóla. Mér finnst mjög
mikilvægt aö til sé svona Þjóð-
minjasafn."
Haraldur Sverrisson, 38 ára sjó-
maður:
„Þaö eru mörg ár síðan, því miö-
ur. Ég hugsa að það séu ein átta ár
síðan ég fór. Ég er Vestmannaeyj-
ingur og þar er gott minjasafn
sem maður hefur skoðað í stað-
inn."
Birgir Ármannsson, 22 ára vara-
maöur í menningarmálanefnd
Reykjavíkurborgar:
„Það eru áreiðanlega 5 eða 6 ár
síðan. Sem barn fór ég oft þangað
og hafði gaman af, en á síðari ár-
um hefur maður farið sjaldnar."