Vísir - 20.02.1977, Blaðsíða 14

14
Sunnudagur 20. febrúar 1977 VISIR
Jim Minderiein, yfirflugmaöur, og Samuei Middleton, flugvélstjóri.
Jim Minderlein sveigBi vél-
inni i stórum boga út yfir sjóinn.
Norömennirnir höfðu beöiB um
aB „árásin” yrBi gerö úr hinni
áttinni. Nú höföum viö fjöllin á
bakboröa og byrjuöum aö lækka
flugiö.
Ég fylgdist meö hæöarmælin-
um: 600 fet.... 500.. 400...
Sprengjudyrnar voru nú opnar
og vélinni var miðaö beint á
brautina, sem sást reyndar
varla fyrir snjó.
Ég sá einhvers konar farar-
tæki utan við brautina og einn
kappklæddan náunga sem
mæn di upp til okkar. Hæöar-
mælirinn hélt áfram niður...
300 fet.200. Svo fór brautin að
hverfa undir nef vélárinnar og
um leið hrópaöi Bob Hall:
„Bombs Away”.
Þá var allt gefiö i botn, eins og
þeir segja i kvartmfluklúbbnum
og vélin byrjaöi aö klifra. Niöri
á jörðinni sáust nú nokkrir
dökkir dilar á hlaupum út á
brautina og skömmu siöar
komu skilaboö um radióiö, aö
þetta væri nákvæmasta
sem eigendur gæludýranna eru
jaröaðir i. Viö þetta er svo sem
ekkert aö athuga.
En svo eru lika til snyrtistof-
ur, dagheimili, klúbbar og þar
fram eftir götunum. Þó nokkur
fyrirtæki græöa milljónir doll-
ara á þvi aö búa til tiskuföt fyrir
gæludýr. önnur eyöa tugmillj-
ónum i að auglýsa alls konar
gæludýramat i sjónvarpi, út-
varpi og blööum.
Bókaforlög hafa upp úr þvi
drjúgan pening aö gefa út tima-
rit um gæludýr og bækur meö
leiðbeiningum um hvernig eigi
að ala þau upp og venja.
Einhverjum náunga ofbauð
þetta og hann sagöi vitleysunni
striö á hendur. Hann setti
„Gælusteininn” á markaöinn.
Gælusteinninn er ósköp venju-
legur steinn, við fyrstu sýn. En
meö honum fylgir búr og ná-
kvæmur leiðbeiningapési. 1 pés-
anum er meðal annars upplýst
hvaö steinninn borði, hvernig
eigi aö kenna honum og þar
fram eftir götunum.
Sem dæmi má nefna ab fyrstu
Norska stööin er vib fjallsrætur og þar var eyöilegt og kuldalegt um aö litast.
hafði komiö flutningavél frá
heimavelli flugsveitarinnar i
Bandarikjunum og meö henni
voru meðal annars ótaldar sort-
ir af súkkulaði- og öörum kök-
um, sem eiginkonurnar sendu
mönnum sinum til Islands. A
eftir steikinni voru þvi kökur i
desert.
Allir kannast viö plastpokana
meö hnifapörunum sem menn
fá um borö i farþegaflugvélum.
Bandarikjaher viröist senda
sina menn á fyrsta farrýmis-
pokum.
t þeim er: hnifur, gaffall,
skeiö, dósaopnari, drykkjar-
strá, pipar, salt, sykur, servi-
etta, tannstönglar, „vakúm-
pökkuö” andlitsþvottaservietta
meö sitrónulykt og litill tyggjó-
pakki.
Tjalli viö stýriö
Viö Hávarður vorum aö byrja
á tyggjóinu þegar Bob Hall kom
aftur i til okkar og tilkynnti aö
viö heföum fariö yfir heim-
skautsbauginn klukkan eina
minútu yfir tólf.
Bob Hall var hinn „útlending-
urinn” um borö. Hann er I
breska flughernum, en var yfir-
maöur Orion-vélarinnar i þess-
ari ferö. NATO-rÍkin gera tölu-
vert af þvi aö skiptast á yfir-
mönnum. Bandariskur foringi
getur veriö sendur til aö þjóna i
breska (eöa vestur-þýska, eða
einhverjum öörum NATO-rikja
her) hernum i tvö ár eöa svo.
Hann gegnir þar þvi starfi
sem hann gegnir I hernum i sinu
heimalandi. Bob Hall er þaö
sem kallaö er „Tactical Coordi-
nator” og haföi gegnt þvi starfi
um borö i Nimrod-þotum henn-
ar hátignar. En hann var kom-
inn yfir til Bandarikjanna þegar
Bob Hall, bretinn sem var
leiðangursstjóri.
án, en góöviörisdagar svo fáir
aö þeir mælast ekki.
1 fyrstu virtist sem við hefö-
um hitt á einn af þessum ó-
mældu dögum. Þegar viö kom-
um niður úr skýjunum, I rúm-
lega tvö þúsund fetum, blasti
Jan Mayen viö okkur, nokkrar
milur á bakboröa. Það virtist
vera hérumbil bjart yfir eynni,
en heldur var hún kuldaleg.
Meöan ég var einn af sægörp-
um þjóöarinnar fórum viö
stundum inn á vestfiröina meö-
an verstu vetrarveðrin gengu
yfir. Vestfirðirnir eru ákaflega
kuldalegt pláss viö slíkar aö-
stæöur. Snævi þaktir fjallaris-
arnir blasa viö i sortanum og
fátt virðist mæia meö þvi aö þar
geti þrifist byggö.
Jan Mayen er ennþá verri og
ekki sist vegna þess aö þar er
nákvæmlega ekkert hægt aö
fara. Þótt stundum séu erfiðar
samgöngur viö vestfirði, þá eru
þeir þó ekki algerlega einangr-
aöir.
Jan Mayen er fimmtiu kiló-
metrar aö lengd og sextán aö
breidd. Og fyrir utan nokkra
kofa sém norömennirnir búa i er
þar ekkert nema fjöll og jöklar,
og svo refirnir og mávarnir.
Flugmönnunum er sérlega illa
viö þá siöastnefndu, þaö er litiö
gaman aö fá þá i hreyflana, I
lágflugi.
//Festiö björgunarvestin"
Meöan á fluginu aö Jan May-
en stóö, höföu menn rölt um vél-
ina nokkurn veginn eftir geö-
þótta.
Nú fengu þeir skipun um aö
spenna sig niöur, eöa aö
minnsta kosti aö halda sér fast.
Ég hélt krampakenndu taki i
bakiö á flucstiórasætinu beear
gamalt eldfjall. En þótt önnur
fjöll séu ekki svo há, er nóg af
þeim. Og auðvitað var flug-
brautin viö fjallsrætur, þar sem
sviptivindarnir eru hvaö mestir.
Þaö var nú oröiö augijóst aö þótt
þaö væri bjart yfir, var þetta
enginn góðviörisdagur. Viö sá-
um sjávarlööriö feykjast upp —
þaö var hifandi rok.
//Sprengjuárásin"
„Viö skulum renna einu sinni
yfir og fara svo aöra ferö og
„sprengjuárás” sem þeir heföu
„oröiö fyrir”.
Meö ísröndinni
Aöalverkefninu var nú lokiö
og stefnan tekin i vesturátt, að
Grænlandi. Ætlunin var svo aö
dóla suöureftir, með isröndinni
og kortleggja hana meö rat-
sjánni. Viö þetta var alveg ó-
þarfi aö vera i iágflugi, svo þaö
var klifraö upp úr skýjunum
upp i sólskiniö.
Þetta var jafnframt merki um
aö nú gætu menn slappað af
dagana eftir aö steinninn kemur
inn á nýja heimiliö, er eigand-
anum ráölagt aö setja vekjara-
klukku i bóliö meö honum. Tifiö
I vekjarakiukkunni minnir
nefnilega á hjartslátt móöur
steinsins, og hann sefur rótt.
Svipaöar ráöleggingar er
reyndar aö finna i bók um gælu-
dýr.
En striösyfirlýsing náungans
fékk nokkuö óvæntan endi.
Gælusteinninn seldist nefnilega.
Hann seldist alveg geysilega. A
skömmum tima var náunginn
Mark Stiffler, siglingafræölngur og loftskeytamaður, er I beinu tel-
exsambandi yiö Keflavflc.
Menn gátu vallð um tvennskonar steikur.
siöasta þorskastriö hófst og tók
þvi ekki þátt i njósnaflugi á Is-
landsmiöum.
Fjöll og jöklar
Þegar viö fengum tilkynningu
frá Jim Minderlein, yfirflug-
manni, um aö viö ættum hálf-
tima eftir i Jan Mayen, röltum
viö fram I stjórnklefa og ég rifj-
aöi upp fleira sem stóö í skeyt-
inu frá stöövarstjóranum á
eynni.
Þar sagði meðal annars aö
veöurfarsrannsóknir sýndu aö
aö meöaltali væri vindhraöinn
yfir 25 hnúta 142 daga á ári.
Þokudagar eru aö meöaltali 88 á
einn strákanna kom fram I
meö björgunarvesti sem ég átti
aö setja á mig. Liklega hef ég
orðið eitthvaö skrýtinn á svip-
inn, þvi hann brosti hughreyst-
andi og sagði: „Þetta eru bara
reglur. Viö þurfum hérumbil
aldrei aö nota þau.” Hvilik
huggun.
Jim Minderlein og Chris
Jones, annar flugmaöur, skim-
uöu eftir kennileitum til aö átta
sig á hvernig þeir ættu aö haga
aðfluginu. Og allt i einu stóö vél-
in á væng þegar henni var beint
i átt að bnautinni.
Jan Mayen er mjög fjöllótt
eyja. Hæsta fjalliö er Beeren-
berg sem er 7.470 feta hátt,
sleppa póstinum,” sagöi Mind-
erlein.
„Roger”.
Orionvélin lækkaöi flugiö og
brátt voru fjallatopparnir á
stjórnborða, fyrir ofan okkur.
Þaö virtist ekkert sérlega ó-
kyrrt þarna, þvi vélin hoppaöi
sáralítið.
„Fugl, fugl,” sagöi Chris
Jones allt i einu og viö sáum
mávinn koma skáhallt á móti
okkur, frá hægri. Hann virtist
vera á ógnarhraöa og i beinni á-
rekstrarstefnu. En svo hvarf
hann undir nef vélarinnar.
„Framhjá,” sagöi Jones, og
ég fór að hleypa loftinu aftur úr
björgunarvestinu minu.
aftur og þaö varö þröng viö
kaffikönnuna. Og þaö var yfir
kaffibollanum, eins og i góöum
islenskum eldhúsróman, sem ég
fékk aö heyra um nýjasta æöiö
(brjálæöið?) I Bandarikjunum.
Kjölturakkar, kettir, apar og
hvers konar gæludýr, eru vinsæi
i henni Ameríku, eins og annars
staöar. Munurinn er bara sá að
þegar amerikanargera eitthvaö
þá eru þeir vanalega stórbrotn-
ari I gjörðum en flestir aörir.
Gæludýrin eru þar engin undan-
tekning. Þau eru háþróaöur og
arðvænlegur atvinnuvegur.
Auövitaö eru til dýraspitalar i
„lange baner” og dýrakirkjur
garðar, sem gefa ekki eftir þeim
kominn meö fjöida manns i
vinnu. Við aö safna steinum og
smiöa litil búr.
Þaö var fariö aö bæta við alls
konar viöbótarpródúktum, svo
sem hálsbandi fyrir steininn. Og
umræddur náungi er nú oröinn
margfaldur milli.
„Ha.... rússarnir?
Ég var enn aö hrista höfuöið
yfir þessu, þegar tilkynning
barst frá Frank Bagby, ratsjár-
manninum, um að hann hefði
einhvern skrýtinn hlut á skerm-
inum. Þessi hlutur var töluvert
frá isröndinni og var annaö
hvort stór jaki á reki, eöa skip.
Skip? Aha. RúSsarnir koma.