Vísir - 24.04.1977, Blaðsíða 22
22
Sunnudagur 24. aprll 1977 VISIR
Fyrirmynd Halldórs aö Brekkukotsbænum var lltill torfbær viö
Suöurgötu og hét Melkot. Þangaö kom hann oft meö ömmu sinni
sem drengur. Myndin er frá árinu 1900 og sýnir menn viö ístöku á
tjörninni.
,,... Hann dró fram þessa fallegu nýu buddu undan hempunni og fór
aö bera sig aö opna á henni lásinnmeö bláum dofnum fingrunum.Og
tii þcss að þegja ekki alveg á meöan hann var að starfa þetta, segir
hann: fcg hef aldrei verið lagöur fyrir saung. En sá dagur hefur
heldur ekki komið aðéghafiekki vitað aö einn tónn er til og hann er
hrcinn.” Brynjólfur Jóhannesson og Arni Arnason í hlutverkum
séra Jóhanns og Alfgrlms.
Myndataka Peter Hassenstein var gott verk, og vlöa frábært.Hér er hrein og falleg mynd dr atriðinu
þegar kafteinn Hogensen eftirlitsmaðurinn og Jónas pólitl koma rogandi meö llk Garöars Hólms á
handvagninum. Kristin i Hringjarabænum, móöir hans horfir á. Kristinu lék Þóra Borg og eftirlits-
manninn Arni Tryggvason. Að dómi margra var leikur Arna meö þvi besta sem sést héfur til islensks
lcikara I kvikmynd.einkum er yfirheyrsluatriðiö hjá fógetanum eftirminnilegt.
Langastétt var engin smásmiö. Hér sést aftaná húsarööina öörum megin viö götuna, annaö eins var
hinum megin.Stærö húsanna má ráöa af hestinum, sem bítur gras I forgrunni myndarinnar.
fundahöld og skoðunarferðir og leizt þeim útlenzku bara vel á það sem gert haföi verið
og héldu brottá lýðveldisdaginn. Nú var endanlega kveikt á græna ljósinu og úr þessu
fara hlutirnir að ganga hratt fyrir sig:
19. júni: „llringt i starfsmenn”.
20. júni: „Vinna hefst viösmiöi Brekkukots. Jón og ég, 2 verkstjórar, 7 smiöir, 4 málar-
ar, 4 aöstoðarmenn, 2 leikmunaveröir og 2 bilar”. Sem sagt 23 menn að störfum viö
leikmyndagerðina og allt á útopnu.
21. júni: „Sóttur hjallur á Vesturgötu”.
22. júni: „Ekið meö hjallinn, bæinn og mannskapinn á 4 bilum I Garöinn. Fjósið reist.
Leikmunaverðir áSuðurnesjum. 21. maður i mat og kaffi”. Og svona gekk það, breiðu
spjótin á lofti og Brekkukotsbærinn var reistur á fáum dögum við tjörn eina i landi Mið-
húsa i Gerðum á Reykjanestá, heimundir kirkjugarðinum á Útskálum. Land var mjög
bert og gróöursnautt og varö að girða af stórt svæði og bera á það og vökva, setja niður
kartöflurog sá tilrófna. Þegar spurðist út að risinn væri aldamótabær i Garðinum tóku
forvitniraðstreyma á staðinn og varðaf mikið traðk. Lá við landspjöllum og var gripið
til þess ráös að girða enn frekar með gaddavír og vernda leikmyndina með yfirbreiösl-
um ýmisskonar á meðan land og hleðslur voru að gróa saman. Fengum við einu sinni
vondann lesturinn i Tímanum. Þótti þeim timamönnum við litt kunna fyrir okkur i
landbúnaði fornum og bentu okkur vinsamlega á að aldrei heföi Björn i Brekkukoti
keypt plast svo vita væri.
1. júli: ,,Kern, Hádrich og Hassenstein koma til Reykjavíkur.”
Jæja, þá voru þeir stóru komnir: Kern sá norski, Rolf Hádrich leikstjóri og handrits-
höfundur og Peter Hassenstein kvikmyndatökumaður i sérklassa. Næstu daga var
skoðað og skrafað, ráðiö starfsfólk til tökunnar, valdir leikarar og auglýst eftir gáfu-
legum, ljóshærðum dreng i hlutverk Alfgrims. 300 manns sóttu um, menn og konur á
öllum aldri, og fengu færri en vildu. Eyrarbakki var endanlega afskrifaður og Löngu-
stétt valinn staöur á Gufunesi, þar sem útsýn er hvað fegurst yfir sundin. Fram-
undan var það stórvirki að reisa aðalgötu Reykjavikur á berum melnum og gæða hana
lifi og sjarma aldamótanna, og mannskapurinn tók til aö smiöa Smjörhúsið, Fredrik-
sensbakari og Hótel d’Island.
5. ágúst: „Hótel Island fauk.”
Nú fóru hinar erfiðu, islenzku aöstæður að setja strik i reikninginn. Sólskinið og
bliðan sem verið hafði framanaf sumrinu umhverfðist i rigningarsumarið ’72, hálf-
smiðað Hótel tsland fauk um koll og leikstjórinn kunni ekki á lausamölina i Krisuvik og
hvolfdi þar bil sinum meö þeim afleiðingum að kvikmyndatökumaðurinn og aðstoðar-
leikstjórinn lágu á sjúkrahúsi i lOdaga. Sjálfur slapp hann með skrámur. Þetta slys olli
þviað ekki varunnt að hefja upptökur fyrr en 15. ágúst en þann dag voru dagblöðin full
„... A einum slikum tilhlökkunardegi rétt á undan saungnum viö Austurvöll var ég
sendur snöttuferö oni bæ fyrir hana ömmu mlna, og er aö ganga á Löngustétt, sem höf-
uðgatan ibænum var kölluöl þann tlö, þar sem Gúömúnsensverslun stóö og svo presta-
skólinn og Hotel d’lslande. Þetta var rétt uppúr hádcginu. Þaö var þurrkur.Ég var aö
horfa á skreiöarlest taka sig upp.
....Segiö þiö nokkra fiskisögu piltar? Garöar Hólm varö fyrir svörum: Uppgrip af
skötu I Paris i vor Björn minrcég át hana til aö æra upp I r/iér sult á Hótel Trianon á
hverju kvöldi I mánuö. Hákall sömuleiöis útmetinn þar syöra. Semsé raie og requin, svo
maöur sletti frönsku eins ogdc la Gvendur.” Garöar Hólm og Gúömúnsen kaupmaöur
ræöast viðlstofunni I Brekkukotiog Alfgrlmur iitli stendur viö klukkuna góöu og fyigist
með.