Tíminn - 14.08.1968, Blaðsíða 14

14
------i---------- • ;
TÍMINN
4 IfWlKBDACT® 14. igást 1968.
KVIKMYND
Framhald af bls. 3.
verðið hins vegar lægra en vfð-
ast hvar. Hæst var verðið á sið
asta ári 28 pence fyrir pnndið.
Eins og fyrr segir eru markaðir
fyrir íslenzkt dilkakjöt nofckuð góð
ir í Færeyjum og (þangað er hægt
að sel'ja fyrir gott verð 800 tonn
árlega. Hefur Sambandið góðar von
ir um aukna og bætta markaði í
Sviss og viðar. Hins vegar sagði
Agnar, að nægilegt fjármagn hefði
skort til að halda uppi mikilli aug
lýsingastarfsemi fyrir sauðfjiáraf-
úrðir okkar, en hún er vitaskuld
mjög mikilvæg.
Samanliagt verðmæti útflutts
skinn- og ullarvarnings ó síðasta
ári kr. 50—55 mi'lljónir króna og
var útflutningurinn langmestur til
Bandaríkjanna. Eftirspurn eftir
gærum eykst stöðugt, og helztu
kaupendur eru Þjóðverjar, Finnar
Pólverjiar, Svíar, Danir og Banda
ríkjamenn. Á síðasta ári flutti
Samibandið út hrágænnr fyrir 140
—150 millj. króna.
KYNBÓTASTÖÐ
Framhald af bls. 16
kýr á íslandi hafa stækkað á
þessu tímabili. Ástæðan fyrir
þessari vaxtaraukningu er fyrst
og fremst starfsemi nautgripa-
ræktarfélaganna þar sem aðal-
áherzla er lögð á kynbætur. Er
eingöngu notað úrval gripa til
kynbóta og valdar sterkbyggð
ustu og holdmestu kýrnar til
kynbóta. Einnig er betri fóðrun
kúnna ástæða fyrir stækkun
stofnsins. Ná kýrnar nú meiri
vexti þegar þær eldast en áð-
ur var. Því stærri sem gripirn
ir eru, þeim mun meira fóður
umsetja kýrnar, sem kemur út
í auknu mjólkurmagni.
Árið 1902 var fyrsta nautgripa
ræktarfélagið scofnsett og hófust
þá kynbætur nautgripa fyrst hér
á landi. Voru naut valin með til-
liti til ætternis og farið var að
vikta mjólk einstakra kúa og
fitumælingar hófust og fylgzt ná-
kvæmlega með kálfum undan ein-
stökum nautum og kúm. 1906
‘var meðalfitumagn mjólkur 3,5%.
Nú er meðalfitumagnið 4,05%.
1906 var meðalnyt kúa um 2000
kíló, nú er meðalnytin 3600 kíló.
Hefur þessi góði árangur náðst
með kynbótastarfsemi og betri
ræktun og fóðri gripanna.
Til gamans má geta þess að „ís
landsmethafinn“ meðal kúa,
Hjálma frá Tungu í Skutulsfirði,
mjólkaði árið 1966 7651 kíló, og
mældust fitueiningar mjólkurinn
ar 35348. Mjólkurfitan var 4.62%.
Athyglisvert er að núverandi með
alnyt, 3600 kiló, miðast við naut
griparæktarfélögin en í þeim eru
ekki allir bænöur landsins. Ef
meðaltal alls landsins er
tekið er það ekki nema
nema 3000 kíló. En markmiðið er
að allir bændur landsins gangi í
eða stofni með sér slik félög, og
sýnir reynslan að það borgar
sig fyrir þá og kemur jafnframt
til góða fyrirf þjóðfélagið allt.
Aðalverkefni nautgriparæktar-
ráðunauta og félaga er að leið-
beina um fóðrun og hirðingu, að
starfrækija sæðingarstöðvar, en
þær eru nú fjórar á landinu og
auk þesss fjöldi úrtibúa. Reknar
eru afkvæmisrannsóknarstöðvar
og haldnar nautgripasýningar og
þar dæmt úrval og gripir valdir
til áframhaldandi ræktunar.
Þegar farið verður að djúp-
frysta sæðið, verður ekki lengur
þörf á nema einni sæðingastöð
fyrir allt landið. Þá fylgir einnig
sá kostur að ekki þarf að ala
kynbótanautin nema tiltölulega
stuitan tíma, Verður hægt að
taka úr þeim sæði og geyma til
langs tíma, en nautin verða felld.
Síðan verða afkvæmi einstakra
nauta alin í afkvæmisrannsóknar-
stöðvum, og reynist afkvæmi ein-
stakra nauta ekfci sem skyldi, er
sæði úr þeim hent, en ef árangur
er jókvæðum eru geymdar birgðir
úr beztu nautunum og er hæ,gt að
sæða þúsundir kúa úr afbragðs-
nauti sem löngu er búið að fella.
Gefur auga leið hviíiíkur sparn-
aður og vinnu'hagræðing er að
slíkum vinnubrögðum.
FJÁRHUNDUR
Framhald af bls. 16
geta þeir smalað og rekið fé
án þess að maður fylgist með
þeim, ef hundunum er aðeins
sagt hvaða fjárhóp þeir eiga
að smala og hvert á að fara
með hann. Smalasýningin hefst
kl. 17,30.
Jóhannes Stefánsson, sagði
Tímanum í dag, að hann væri
ekki alls kostar öruggur um að
hundarnir stæðu sig vel við
smölunina á morgun. Bar þar
tvennt til. Annars vegar eru
þeir óvanir miannfjölda og því
umhverfi sem þeir verða að
sýna getu sína í á morgun, enda
ekki tíðir gestir í höfuðborg
inni og hins vegar er féð sem
þeir eiga að smala ekki vant
smalahundum, öðrum en þeim,
sem ólmast um og gelta og jafn
vel bíta, en smala ekki af
neinu viti. Er því hætt við að
féð standi framan í hundunum
og hlýði þeim ekki. En von-
andi er þessi ótti ástæðulaus og
að sýningargestum gefist kost-
ur á að sjá hve hægt er að
venja fjárhunda vel og hafa
gagn af þeim ef rétt kyn er
valið og þeir tamdir nægilega
vel.
Jóhannes hefur fengizt við
fjárhundatamningu í fjölmörg
ár og selt þá fjárbændum, en
segist nú vera hættur hunda
tamningu að mestu. Það þýði
ekkert að vera að þessu. Flest-
ir bændur sem kaupa hundana
eyðileggja þö með klaufalegri
meðferð. Fjárhunda verður að
umgangast með gætni og ef
þeir eru skammaðir ög barðir,
ef þeim verður á í messunni,
hætta þeir hreinlega að smala
og verða til einskis nýtir, og
geta þeir sem þannig fara með
dýrin sjálfum sér um kennt O'g
hlaupið sjálfir eftir rollunum
út um heiðar og upp á fjlla-
brúnir, eins og smalamenn á
íslandi hafa tamið sér frá ó-
munatíð.
Hundar Jóhannesar eru sem fyrr
se'gir af skozku kýni og hrein-
ræktaðir hér á landi sem slífcir.
Eru hundarnir sem sýndir verða
fimmti ættliður frá hundunum,
sem fluttir voru inn frá Skotlandi
á sínum tíma. Jóihannes hefur tam
ið fleiri tugi hunda af þessu kyni
og haft mest 14 í tamningu i
einu. En alltaf á hann einn hund,
sem heitir Gári og er Góri sá
sem sýndur er á Landbúnaðar-
sýningunni, Gárason, Gárasonar,
Gárasonar, Gárasonar og er þetta
götfugur ættbálkur og ættartalan
ósvikin.
Að lofcum lítil saga um Jó-
hannes og einn fjárhunda hans,
ólyginn maður sem eitt sinn var
gestkomandii að Kleifum, er heim
ildarmaður Tímans fyrir. Jó-
hannes hafði lánað nágrauna sín-
um afbragðs smulahund daglangt.
Um miðjan dag hringdi só, sem
fókk hundinn lónaðan og sagði
hann vera all ónýtan til að elta
fé og gagnslaus við smölun. Jó-
hannes spurði hvort hundurinn
væri nærri símanum. Hann kvað
það vera. — Láttu mig tala við
hann. Og hundurinn kom í sím-
ann. — Ertu vitlaus, skepnan,
hlýðurðu ekki honum Jóni. Hunzfc
aztu eftir rollunum hans og
hlýddu því sem hann segir þér
og vertu blessaður.
IJm kvöldið kom nógranninn að
skila hundinum og var hinn
ánægðasti. Hundurinn hlýddi
hverri skipun, eftir að hafa heyrt
í húsbónda sínum í símanum, og
smalaði af dugnaði það sem eftir
var dagsins.
Að launum fékfc smalahundur-
inn að heimsækja forláta tík sem
var á bænum, um kvöldið.
DRÁTTARVÉLAR
Framhald af bls 3
léitt léttar vinnuvélar í nokkur ár
auk náttúi-ulegra landibúnaðartrakt
oranna en stærsta dráttarvélaverk
í Coventry í Englandi.
Sala á þessum nýju þungavinnu
vélum mun hefjast hér á landi
fyrir alvöru vorið 1960, en þá
hafa fyrstu vélarnar verið ár i
notkun.
MÓTTÖKUR
Framhald af bls. 3.
á Laxamýri við Laxá í Aðaldal,
sem við kölluðum í gamni „Ell-
iðaár Akureyringa“. Gafst okkur
öllum kostur á að renna fyrir lax
á neðra veiðisvæðinu í Laxamýr
arlandi með þeim árangri að held
ur fækkaði löxunum f ánni þó
við gættum að sjálfsögðu fullrar
kurteisi í veiðiskapnum, því að
laxarnir urðu aðeins þrír. Úr
þessu ágæta ferðalagi var ekki
komið fyrr en kl. 3 um nóttina
og allan tímann var hið fegursta
veður.
— Gætti nokkurs rígs milli
borgarráðsmanna og bæjarráðs-
manna, t. d. út at hreppapólitik?
— Nei, þvert á móti, allt fór
fram í mesta broðerni. Hins vegar
sátum við bæjarráðsfund i Ráð-
húsi Akureyringa og þar var bor-
in fram sú spurning af okkar
hálfu, hvort ekki gætti glundroða
innan b«ejarstjo,-,,arinnar og hvort
ekki væri erfitt að stjórna bænum,
þar eð enginn flokkur væri í
meirihluta. Fengum við þau svör
að bæjarstjórnarmenn væru orðn-
ir þessu vanir frá fornu fari og
hefðu fyrir löngu komizt upp á
lag með að láta þetta ekki há sér.
— Eittlivað liefur ykkur verið
sagt af tíðarfari og sprettu?
— Það vakti turðu okkar. þeg
ar okkur var sagt að grasspretta
hefði verið með eindæmum góð
í Eyjafirði 1 sttmar Síðastliðnar
fjórar vikur hefðu t. d verið sér-
lega góður heyskaparkafli fyrir
Eyfirðinga og hefði þá verið met-
heyskapur. Eyfirðingai eru líka
þegar farnir að miðla Þingeying
um af heyjum sínum og daglega
fara margir flutningabflar með
hey austur yfir Vaðlaheiði.
— Og svo að lokum, Kristján?
— Mig langar til að koma á
framfæri þökkum til Akureyringa
fyrir móttökurnar og viðurgjörn
ing allan og vil að lokum taka
fram að ferðir sem þessar eru
mjög gagnlegar og fróðlegar auk
þess að vera hin bezta skemmtun.
FLOKKSÞING
Framhald af bls. 1
fara eiga á flokksþingið í
Chigago.
Allir þrfr frambjóðendurnir
sem sækjast eftir útnefningu
ílokksins sem forsetaefni hans,
þeir Hubert Humphrey, Mc
Carthy og MeGovern, eru fylgj
andi sameiginlegri fulltrúasveit
frá Missisippi, og að fram fari
frjáls samkfeppni um þátttöku
í henni. Stjórnmálafréttaritarar
telja að vel geti svo farið að
slík fulltrúasveit komi í stað
sveitar sem eingöngu yrði skip
uð hvítum mönnum.
Deilt er á 104 manna sendi-
sveit frá Texas, sem álitin er
mjög þýðingarmikil, vegna þess
að minnihlutahópum, svo sem
Mexíkönum og Negrum er nær
algjörlega haldið utan hennar.
Demókratar sem vinna að
framboði McCarthys hafa mót-
mælt skipan fulltrúasveita frá
Connecticutt, lndiana, Michigan,
Minnesota, Oklahoma, Pennsyl-
vania og Washington. í flest-
um tilfellum vegna óreglu í
skipun fulltruanna sem viljandi
er beint gegu stuðningsmönn-
um McCarthys
Á hinn bóginn hefur formaður
fiulltrúasveitarinnar frá Georg-
íu, Robert S. Vance, krafðizt að
allir stuðningsmenn McCarthys
á flokksþinginu skrifi undir yf-
irlýsingu bai sem þeir skuld-
binda sig til þess að styðja
hvern þann írambjóðanda sem
útnefndur erði á þinginu.
Sendisveitin írá Georgiu er
skipuð 21 negra og 20 hvítum
mönnum og róa meðlimir henn
ar að því öllum árum að bola
Vance frá furir.annsstöðu sveit
arinnar á flokksþinginu.
Meðferð allra þessara kæru
mála hjá kjörbréfanefnd flokks
ins verður að öllum líkindum til
þess að leysa úrl æðingi hat-
rammt stríð milli hinna f rjáls
lyndu — og íhaldssömu afla
innan Demókrataflokksins.
VERÐSTRÍÐ
Framhald af bls. 1
verð á fyrrgreindri síld, sem er
mun lægra en Það verð. sem það
hafði boðið í lyrrgreindum við-
ræðum. Auglýsing þessi hefur
ekkert gildi og er hér með mót-
mælt af L.Í.Ú., enda ætla síldar-
saltendur sér óeðlilegan ágóða af
þessari síld, sem f mörgum til-
fellum er komin á mjög hátt
verkunarstig, begar hún berst
þeim í hendur.
Takist ekki samningar_ um sann-
gjarnt verð, telur L.Í.Ú., að út-
vegsmenn eigi „jálfir að eiga sfld-
ina, þar til hún verður seld er-
lendum kaupendum “
KAUPSTEFNAN
Framhald af bls 16
í Leipzig. Vorsýningarnar hafa
yfirleitt verið stærri í sniðum og
þá nær eingöngu sýndur iðnaðar
vnrningur. Á haustkaupstefnunum
eru aðallega sýndar neyzluvörur,
en í ár verður sú nýlireytni upp
tekin að framieiðendur iðnaðar-
varnings munu hafa upplýsinga-
skrifstofur á kaupstcfnusvæðinu.
Haustkaupstefnan í Leipzig
verður að þessu sinni haldin dag-
ana 1.—8. september, og verður
hún töluvert stærri í sniðum en
áður, þar eð sýningarsvæðið eykst
um 40% síðan í fyrra. Þátttaka
i kaupstefnum í Leipzig fer sífcllt
vaxandi enda eru þær viðurkéfmd
ar sem miðstöð alþjóðlegra við-
skipta milli austurs og vesturs.
Á kauipstefnunum f Leipzig hefur
á síðari árum æ meira verið horf-
ið að þvi ráði, að sfcipta sýning-
unum niður í vöruflokka eða teg-
uindir í stað þess að hvert land
hafi sérstaka samsýningu á fram-
leiðsluvörum sfnum. Auðveldar
þetta gestum kaupstefnunnar mjög
að skoða sýningamar og fá yfir-
lit yfir það sem er á boðstólum.
Haustkaupstefnunni nú er sfcipt
í 30 vöruflokka.
Yfir 6000 fyrirtæki frá 55 lönd-
um hafa þegar tilkynnt þátttöku
siná og munu þau sýma á 145
þúsund fermetra svæði. — Gert
er ráð fyrir að til Leipzig komi
um 225 þúsund kaupsýslumenn frá
80 löndum sýningardagana.
Til samanburðar má geta þess,
að sýningarsalir kaupstefnunnar
eru á við 70 Laugardatohallir að
stærð.
Tólf sósfalistaríki sýna á 90
vörufl.okka-svæðum og í 3 sam-
sýningum á 7500 fermetrum. —
Eru það Sovétríkin, Alþýðulýð-
veldin Pólliand, Tékfcóslóvakía,
Ungverjaland, Búlgaría, Rúmenía,
Júgóslavía, Mongólía, Albanía,
Vietnam og Kúlba.
Frá 15 þróunarföndum verða
sýningardeildir. Þar verður eins
og áður Indland með stærstu sýn
inguna. Frtá löndum Araba ber
mest á deildum Sameinaða Ara-
biska lýðveldisins og Sýrlands. —
Frá Suður-Ameríku er deild
Brazilíu stærst.
17 fyrirtæki frá 27 kapítalisk-
um iðnaðariöndum taka þátt í
hiaustsýninguuni í Leipzig. Þau
sýna í nær því öllum 30 vöru-
flokfcunum á 19 þsúund ferm. og
hafa að auki upplýsingaskrifstof-
ur fyrir fjárfestingarvörur. Eink-
um má nefna myndarlegar sjávar-
afurðadeildir Finnlands og Sví-
þjóðar, Noregs, Danmerkur, Bret
lands og Japans. — Frá Vestur-
Þýzkalandi sýna fyrirtæfci á 6
þús. fermetra svæði og Vestur-
Berlín hefur skrifað sig fyrir 1700
fermetrum.
Þá verða og sýningardeildir frá
Bandaríkjunum og Kanada, yfir
3000 fyrirtæki frá Þýzka alþýðu-
lýðveldinu söna á 118 þúsund fer
rnetra svæði neyzluvörur, sem sam
svara ýtrustu kröfum um gæði og
ber mikið á sýningum.
Álhugi DDR fyrir þessari sýn-
ingu er m.jög mikill, sem má og
ráða af því hversu veigamikfll
þáttur framleiðsla á afurðum létt
iðnaðar og matvæla er í útflutn-
ingi landsins. Útflutningur á þess
um vörum nam á s.l. ári 19,3%
af heildarútflutningi og af inn-
flutningi 23,3%.
Engin islenzk sýningardeild verð
ur á haustkaupstefnunni í ár og
verður það að teljast mikill skaði.
Á undanförnum árum hafa SÍS og
Sölumiðstöð hraðfrystihúsanna
verið með sýningardeildir af og til
Um tuttugu manna hópur Ís-
lendinga hefur þegar ákveðið að
fara á kaupstefnuna í Leipzig og
búast má við að fleiri bætist f
hópinn. Benda má á, að mjög
hentugar beinar ferðir verða frá
Kaupmannaihöfn daglega með flug
félaginu Interflug, en einnig eru
hentugiar flugferðir með viðkomu
í London, Amsterdam og Brussel.
Umboð Kaupstefnunnar í Leipzig
hér á landi annast fyrirtækið
„Kaupstefnan" og eru fáanleg hjá
því sýningarskírteini auk þess
sem þar eru veittar allar frekari
upplýsingar.
í sambandi við kaups'tefnurnar
í Leipzig er jafnan efnt til mjög
fjölbreyttfra skemmtana á sviði
tónlistar og leiklistar í borginni,
auk þess er margt annað sem aug
að gleður, svo sem ýmsar sérsýn-
ingar og söfn. Veitingar og önnur
þjónusta verður eins og að undan
förnu.
ÞAKKARÁVÖRP
Hjartans þakkir til allra þeirra sem glpddu mig
með heimsóknum, gjöfum og skeytum á 90 ára afmæli
mínu, 28. júlí síðastl. — Guð blessi ykkur öll.
Sigfús Stefánsson, Selási 19, Egilsstöðum.
Ég þakka öllum þeim sem heiðruðu mig með skeyt-
um, gjöfum og heimsóknum á fimmtugsafmæli mínu
þann 28. júlí s.l. Sérstaklega vil ég þakka svejtungum
mínum hina stórhöfðinglegu gjöf.
Guð blessi ykkur öll.
Kjartan Pálsson, VaSnesi, Grímsnesi.